ئایېر جە دینوو زەردەشتینە پەنج جۊرېن.
نویستەی: ڕەحمان ڕەحمانزادە

برزیسوە: ئایېروو مەعبەدەکا
وهوفریانە: ئایېروو دلۍ بەڎەنوو خەڵک و حەیوانانە
ئوروازیشتە: ئایېروو دلۍ گیواوا
وازیشتە: ئایېروو هۆر و هۆرەترېشقا
سپنیشتە: ئایېروو بەهەشتی کە ئینا لا ئاهوورامەزداینە.
زەمانوو حکومەتوو ساسانیەکانە، دینی زەردەشتی یا زەرتوشتی بی بە دینی ڕەسمی و ئایېر و ئایېریاگەکېشا بیێ بە نیشانۍ دلۍ جەژنەکاشانە و دلۍ کۊنیشت و تاکو خایتێوە دلۍ سکەکاشانە.
جە لاو هێندیاو باستانینە، ئایېر و ئایېرپەرەستی یاگێوە بەرزەش بۍ و پەنەش ۋاچېنۍ ئاگنی هۆرتی و یۊ جە ڕاوڕەسموو ئایینیەکاو هیندیا بۍ.
کەسانێ کە عیبادەت کەرېنۍ ئەوەڵ جار وېشا بە ئاوی شۊرېنۍ و دماوە وەراوەروو ئایېریۆ عیبادەت کەرېنۍ و بەعزێوەیچشا شەوۍ تاکو ساحبە ئی هەرمانۍ کەرېنۍ،
قوربانی کەرڎەو حەیوانا جە وەراوەروو ئایېرینە باو بۍ، کە ئی کۊنیشتە هەم جە سروودە ویدایەکانە ئیشارەش پەنە کریان، هەم جە ئەوېستانە.
ئایېر ئیسەیچ جە ژیواو گرڎیمانە یاگێوە جیاواز و تایبەتمەڼەش هەنە و گرڎیما چەنی ئایېری سەروکارما هەن، گەرما و نوور و ژیوای مڎۊ بە گوزەرانیما و بۍ ئایېری زیندەگی مەعناش نیەن.
دلۍ شېعرەو شاعېرەکامانەیچ یاگێوە جیاوازەش هەنە.
مەولەوی فەرماوۊ:
دەمەی هەناسەی گەرمی نارەکەم
نە کوورەی دەروون پڕ جە خارەکەم
ئایېر دان حوجرەی دڵەی پڕ دەردم
سۊچنان کتاو مەجمووعەی فەردم.[1]