(متوفی سال 745)

خاتون دایراک رمزبار دختر حسین بیگ جلد که بنا به نامه ی سرانجام،وی از زنان پرهیز کار و با تقوا ی سده ی هفتم هجری است و در شهر حلوان متولد شده، او همسر شیخ عیسی برزنجه ی و مادر سلطان اسحاق می باشد که جزو هفتن محسوب می شود.

در خلاصه ی سرانجام آمده است که وی زنی عفیفه و صالحه بوده و سلوکش محبوبانه و سیرش مجذو بانه و همچنین عاشقه ئی صادقه بوده که عشقش بر عقلش غالب و ادراک ظهورات صفات را از ظاهر طالب جانش پر شور و دلش پرنور و وفاتش در دیه شیخان بسال 745 هجری اتفاق افتاده است.

از خاتون دایراک ملقب به رزبار و رمز بار اشعار زیادی بجای مانده که از اشعارش چنین استنباط می شود وی شاعره ی عشق و فنافی اللـە بوده، چون به عقیده ی او زندگی در مرگ ونعمت و خوشبختی درتلاش وفنای می باشد، پس باید در راه عشق حجب و موانع رادور انداخت و هستی خود را بدست عشق سپرد، عشقی که حلاج را به فنا سپرد. غالب اشعار او در مدح و تعریف فرزندش سلطان اسحاق می باشد. وی موسیقی خاصی به اشعار خود بخشیده است. اینک از اشعارش نقل می شوند.



(1)

بی قوه ی دل، بی قوه ی دل آزیز امر تو بی وقوه ی دل

هر چی فرماوایت قبولن قبول و یادم میو وشیانم مشغول

مدی شاهدی از و بی مشکل نه لوح یاقوت آتش قاتل

ظهور دل او نور دیوان کامل هفتوان جه نور شاهباز عادل

پی شرط میردان تو کرد وحاصل پری دستگیری یاران فاضل

یعنی : ای رهبر عزیزم، امر و فرمان تو مایه ی قوت و نیروی قلبها گردید، هر چه فرموده ای قبول داریم، هنگامیکه به فکر روز ازل می افتیم،دلم شکفته می شود. من شهادت می دهم که بدون تردید، در لوح یاقوت (طبقه ی پنجم آسمان) در میان آتش کشنده آن نور دیوان کامل را ظاهر کردی. ای شهباز عادل، منظورم از آن نور هفتوانه است که برای اجرای پیمان روز ازل که با روان یاران بستی آنرا پدید آوردی،تا یاران دانا و فاضل رادستگیری نمایند.

(2)

او سایه وشمی اوسایه و شمی بارگای شام و ستن او سایه و شمی

چنی سه تنه بیام درهمی سیمرغ بیانی جه رای رستمی

یعنی : بارگاه رهبرم رادر سایه ی شمع جای دادم و من در آنگاه با سه تن از فرشتگان دیگر بسر می بردم و زمانی هم چون سیمرغ به کمک رستم شتافته ام.

این دو بیتی اشاره به داستان زال و سیمرغ د رشاهنامه است.