پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
کەشکۆڵی ئاغا؛ بەرگی 07
10-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
تیری رۆژگار
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
چەتری بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستان
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شکسپیر لەسینەمادا
09-06-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
ئەحمەد دەروێش
08-06-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
08-06-2024
ئەمیر سیراجەدین
شوێنەکان
مەڵکەندی-سلێمانی
08-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی شەھید عەزیز ئەتروشی لە گەڕەکی مەڵکەندی؛ ساڵی 1973
08-06-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
08-06-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
08-06-2024
سارا سەردار
ئامار
بابەت 518,623
وێنە 105,480
پەرتووک PDF 19,433
فایلی پەیوەندیدار 97,459
ڤیدیۆ 1,394
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
09-06-1985
ژیاننامە
تاهیر عەبدوڵڵا عوسمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
حسێن ئارسان
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
قرن على لوزان... والخارجون من التاريخ
کوردیپێدیا، مێژووی ڕۆژ بە ڕۆژی کوردستان و کورد دەنووسێتەوە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

معاهدة لوزان

معاهدة لوزان
*رستم محمود

بالنسبة لعدد من الشعوب الراسخة في تاريخ الشرق الأوسط، فإن اتفاقية لوزان التي وقعتها تركيا الحديثة مع دول الحلفاء بعد نهاية الحرب العالمية الأولى، وتمر ذكراها المئة هذه الأيام، تعني فعليا نهايتهم كأمم وشعوب. فقد فككت كياناتهم وبعثرت حضورهم، وسحبت كل مقومات الحضور والسيادة والسلطة وحقهم في التحكم بمصائرهم، وحولتهم من جماعات مشيدة لإرث تاريخي وهوياتي جمعي وانتشار وامتلاك جغرافي شاسع، إلى مجرد أقليات، وغالبا غير معترف بها.

في الحقبة نفسها، كانت سايكس بيكو مشروعا عالميا واستراتيجية سياسية كبرى لإنهاء الحلم العربي الذي حمله الآباء المؤسسون للقومية العربية منذ أواخر القرن التاسع عشر، المتمثل في تشييد كيان/دولة عربية تشمل كامل الحيز الآسيوي من العالم العربي، وفتتت الجغرافيا العربية إلى مجموعة من الدول، كما كانت معاهدة لوزان إيذانا بإخراج عدد من الجماعات والشعوب من كامل المشهد الإقليمي والحياة السياسية وتوازن القوى في منطقتنا، مثل الكرد والأرمن والسريان واليونان الشرقيون والجركس واللاز والشيشان.

تعددت أشكال الإخراج، لكن النتيجة ظلت واحدة، هي تجاوز حركة التاريخ وقطار المستقبل لهذه الشعوب. فالكرد، مثلا، أُرسلوا إلى مساحة النكران المطلق لوجودهم، والأرمن تم التغاضي والتجاوز عن الإبادة الجماعية التي طالتهم قبل سنوات طويلة، وحجمت وجودهم ومساحة توزعهم إلى ما دون العُشر عما كانوا عليه. السريان والآشوريون واللاز صاروا مجرد طوائف وأقليات دينية متناثرة هنا وهناك، اليونان الشرقيون فقدوا جغرافيا بلادهم الأصلية، وغدوا محكومين بشرط الاستئصال، الشركس والشيشان باتوا تشكيلات لغوية واجتماعية فحسب.

حدث ذلك بالضبط لأن معاهدة لوزان كانت بمثابة إنهاء وقطيعة مع المشروع المركزي للحرب العالمية الأولى، فيما خص المسألة الشرقية بالتحديد. فقبل وأثناء الحرب، كانت دول الحلفاء تعتقد أن الإمبراطورية العثمانية لا يمكن الشفاء منها إلا عبر تفكيك طبيعتها الشمولية/الإمبراطورية، ومنح سكانها المحليين الحق في تقرير مصائرهم، حسب جماعات وشعوب تجد في نفسها وحدة حال ما.

نجحت اتفاقية سيفر (1919)، التي أنهت الحرب، في رسم بعض ملامح ذلك التوجه. فإلى جانب العرب، وجد الأرمن والكرد واليونان الشرقيون أنفسهم موعودين بالاستقرار على جغرافيات واضحة ودول مستقلة موعودة، معترف بها من المجتمع الدولي ومحمية منه، فيما كان الآشوريون/ السريان والجركس والشيشان يتوقعون مواقع خاصة ضمن الدول التي صاروا جزءا منها.

عاملان عارضان أعادا عقارب ساعة التاريخ إلى الوراء: حرب الاستقلال التركية (1919-1923)، إذ تمكنت قيادة أتاتورك والنُخبة المحيطة به من إعادة تشييد الذات التركية، سياسيا وعسكريا.

وتاليا مواجهة التوافقات الدولية بشأن تحجيم تركيا إلى أبعد حد. العامل الآخر كان تصاعد الشيوعية عقب نجاح الثورة البلشفية في روسيا، وتاليا تفاقم رغبة الدول الأوروبية المركزية في جذب تركيا وأتاتورك وعزله عن الموجة الشيوعية بأي ثمن، بما في ذلك التنازل عن اتفاقية سيفر نفسها.

بإقرار لوزان، تحولت تركيا الحديثة إلى فاعل جيوسياسي بالغ السطوة، يتخذ لنفسه هوية قومية مطلقة، وفارضة إياها على مختلف دول المنطقة؛ سوريا والعراق وإيران على الأقل.

فدول الغرب التي أخرجت تركيا من التوازنات الدولية، أبقتها وقبلت بها كقوة سياسية إقليمية متجاوزة لحدودها الجغرافية، قادرة على فرض نموذجها ورؤيتها وفهمها لقضايا الأقليات على كامل محيطها. وحسب ذلك، لم يكن إخراج هذه الشعوب/ الجماعات من الفضاء السياسي والجغرافي داخل تركيا فحسب، بل من كامل المنطقة. ثمة وثائق وأحداث لا تُعد، تكشف كل واحدة منها كيف أن تركيا حددت سياساتها واستراتيجيتها تجاه الدول الإقليمية حسب التزامها بهذه القواعد. والدول والأحداث التي شذت عن ذلك، كانت محل عدوان واضح من قِبلها، والأحداث في سوريا والعراق وليبيا طوال العقد الماضي أكبر شاهد على ذلك.

حسب المسار الذي رسمته لوزان، تأسس في منطقتنا سياق تاريخي مختلف عما حدث في أوروبا، وكامل العالم تقريبا، في مرحلة ما بعد الإمبراطوريات التقليدية. فبينما عاشت مختلف جهات العالم نوعا من المساومة بين الجماعات والشعوب المركزية الكبرى، ونظيرتها الأصغر والأكثر هامشية، فتأسست دول يافعة خاصة بالجماعات الصغيرة، وتضمنت الدول الكبرى اعترافا دستوريا وأقاليم محلية تضمن حقوق الجماعات التي لم تحصل على دول خاصة بها.

حدث العكس تماما في منطقتنا، وبسبب لوزان، فقد ظلت تركيا كيانا إمبراطوريا، وإن بقوة وحجم أصغر. لكن آلية وبنية النزعة التي هندستها وحكمتها كانت إمبراطورية تماما؛ لا تعترف بالشعوب والجماعات التي بداخلها، ولو كانوا ملايين البشر ويشغلون مناطق جغرافية تزيد على مساحة عدد من دول المنطقة مجتمعة.

لا تعترف بتاريخها القريب، كالإبادة الجماعية التي مارستها بحق شعب كامل، والجغرافيا والتغيرات الديموغرافية التي فرضتها على مناطق وشعوب أخرى. تنكر التنوع والشراكة، وتعتد بتاريخها الإمبراطوري وتعتبر نفسها امتدادا له بكل شكل. وفوق ذلك تفرض هذا النموذج على كل محيطها، وتحدده كشرط للعلاقة الحسنة معه.

بناء على نموذج تركيا الأولي، حددت اتفاقية لوزان النمط النهائي لشكل العلاقات الإقليمية، كفضاء يسير حسب علاقات وتفاعل الكيانات/ الدول، الناكرة لكل الجماعات الأهلية والقومية والمناطقية غير المركزية بداخلها. ولأجل ذلك بالضبط، فإن #معاهدة لوزان# لم تكن فقط أداة للهزيمة التاريخية لعدد من الشعوب والأمم، بل انهيار كلي لكل أمم ومجتمعات المنطقة، لأنها صارت فضاء خاليا من التنوع والتركيب والتوازن، أكثر نزوعا للقيم والمخيلات الواحدية المطلقة، والمغلقة.

*مجلةالمجلةاللندنية.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 667 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | marsaddaily.com 29-07-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 25
پەرتووکخانە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 29-07-2023 (1 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 03-08-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 17-08-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 17-08-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 667 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ئەستێرە گەشەی ئاسمانی شارەزوور (سوڵتان ئیسحاقی بەرزنجی)-بەشی دووەم و کۆتایی
وێنە و پێناس
دوو گەنجی ئامێدی ساڵی 1950
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
وێنە و پێناس
قەڵای شێروانە ساڵی 1962
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی پێنجەمی گۆڤاری (کاروان)
پەرتووکخانە
تیری رۆژگار
پەرتووکخانە
چەتری بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
وەرگێڕی: کوردی-هۆرامی بۆ کوردی-کورمانجی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
کورتەباس
دروست کردنی باسوق و سنجوق لە دۆشاوی ترێ
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئەحمەد دەروێش
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی شەھید عەزیز ئەتروشی لە گەڕەکی مەڵکەندی؛ ساڵی 1973
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
پەرتووکخانە
کەشکۆڵی ئاغا؛ بەرگی 07
کورتەباس
شانۆگەریی ورچ
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
پەرتووکخانە
شکسپیر لەسینەمادا

ڕۆژەڤ
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
09-06-1985
18-03-2021
هاوڕێ باخەوان
09-06-1985
ژیاننامە
تاهیر عەبدوڵڵا عوسمان
16-07-2022
سەریاس ئەحمەد
تاهیر عەبدوڵڵا عوسمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
حسێن ئارسان
10-06-2023
ڕۆژگار کەرکووکی
حسێن ئارسان
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
08-06-2024
ئەمیر سیراجەدین
میلاد مەجید ئیسماعیل
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
کەشکۆڵی ئاغا؛ بەرگی 07
10-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
تیری رۆژگار
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
چەتری بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستان
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شکسپیر لەسینەمادا
09-06-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
ئەحمەد دەروێش
08-06-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
08-06-2024
ئەمیر سیراجەدین
شوێنەکان
مەڵکەندی-سلێمانی
08-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی شەھید عەزیز ئەتروشی لە گەڕەکی مەڵکەندی؛ ساڵی 1973
08-06-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
08-06-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
08-06-2024
سارا سەردار
ئامار
بابەت 518,623
وێنە 105,480
پەرتووک PDF 19,433
فایلی پەیوەندیدار 97,459
ڤیدیۆ 1,394
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ئەستێرە گەشەی ئاسمانی شارەزوور (سوڵتان ئیسحاقی بەرزنجی)-بەشی دووەم و کۆتایی
وێنە و پێناس
دوو گەنجی ئامێدی ساڵی 1950
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
وێنە و پێناس
قەڵای شێروانە ساڵی 1962
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی پێنجەمی گۆڤاری (کاروان)
پەرتووکخانە
تیری رۆژگار
پەرتووکخانە
چەتری بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
وەرگێڕی: کوردی-هۆرامی بۆ کوردی-کورمانجی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
کورتەباس
دروست کردنی باسوق و سنجوق لە دۆشاوی ترێ
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئەحمەد دەروێش
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی شەھید عەزیز ئەتروشی لە گەڕەکی مەڵکەندی؛ ساڵی 1973
ژیاننامە
میلاد مەجید ئیسماعیل
پەرتووکخانە
کەشکۆڵی ئاغا؛ بەرگی 07
کورتەباس
شانۆگەریی ورچ
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
پەرتووکخانە
شکسپیر لەسینەمادا
فۆڵدەرەکان
بەڵگەنامەکان - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم بەڵگەنامەکان - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست بەڵگەنامەکان - سەرچاوەی بەڵگەنامە - بەڵگەنامەکانی حکومەتی هەرێم بەڵگەنامەکان - شار و شارۆچکەکان - هەولێر بەڵگەنامەکان - شێوازی دۆکومێنت - چاپکراو بەڵگەنامەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان بەڵگەنامەکان - وەزارەتەکانی باشوور (هەرێم) - وه‌زارەتی دارایی و ئابووری بەڵگەنامەکان - وەزارەتەکانی باشوور (هەرێم) - وەزارەتی پێشمەرگە وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ژیاننامە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.61 چرکە!