پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەیلێ و مەجنوون؛ دەباغیان
03-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
03-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
03-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گۆران ساڵی 1988 لە شاری سلێمانی
02-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چەمکی ڕێزمانێتی لە تیۆری بەرهەمهێناندا
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕستەی باسمەند لە زمانی کوردیدا
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەستانەوەی کوردستان؟
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کەروێشکێکی ئەویندار
31-05-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
31-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ناساندنی بەشەکانی ئینگلیزی زانکۆی ڕاپەڕین کۆلێژەکانی (پەروەردە-پەروەردەی بنەڕەت)
31-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,775
وێنە 106,015
پەرتووک PDF 19,351
فایلی پەیوەندیدار 97,452
ڤیدیۆ 1,396
ژیاننامە
ڕەوشەن بەدرخان
ژیاننامە
شوکری فەزڵی
ژیاننامە
عەبدوڵڵا جەوهەر
ژیاننامە
کێخوا سێوێ
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
قرية علي بدران، الثالوث المقدس… وعَمى التعريب
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قرية علي بدران

قرية علي بدران
المحامي محمود عمر
مجلة الحوار- العدد74- عام 2020
علي بدران وتجليات ثالوثها المقدس
من الأول: مزار ومقام (علي) الذي يتوسط مقبرتها الكبيرة، والثاني: مزار ومقام (بدرى) الراكن في أقصى الطرف الشرقي من المقبرة من هذين الثنائيين، الأخ (علي) والأخت (بدري)، اللذان كانا دعاة صلاح وخير، وتيمنا ووفاء لهما أخذت القرية اسمها: (علي بدرانى)، أما الثالث: شجرة التوت الكبيرة التي يتجاوز قطر جذعها المتر والنصف المتر، كانت تمتد أغصانها نحو السماء عاليا، وتغطي مساحة دائرة يتجاوز قطرها الأربعين متراً، وما زالت صامدة تورق في الربيع رغم سقوطها، ولا يعرف احد متى ومن قام بزراعتها. وما زالت تظلّل نبع القرية، وتحمل حكايات وقصص أهلها، حيث كانوا يقضون جُلّ أوقاتهم في أفيائِها، وما زال عموم أهل المنطقة – وكلما دق الكوز بالجرة- يقسمون ب (دارا علي بدرانى) الشجرة التي كانت وما زالت محرمة على أياً كان أن يأخذ حتى غصن صغير يابس منها، كم هو محرم صيد السمك من نبعها، وذلك للحفاظ عليهما لما لهما من فائدة لا غنى عنها لأهل القرية ولمكانتهما في قلوب الناس.
هذا الثالوث والمقبرة الكبيرة – المتربعة على مساحة تقارب الهكتار وتحتوي على الآلاف من القبور المختلفة الاتجاهات، وان كانت الاتجاه الإسلامي للقبور هو الطاغي على المشهد، يشير إلى تاريخ هذه القرية الموغل في القدم، والذي اكسب القرية ميزة دينية واجتماعية مهمة عبر تاريخها الطويل، وبسبب مكانتها هذه كانت على الدوام بمنأى عن السرقات والغزو. حين كان الغزو عرفا في غابر الأزمان، وكانت الطبول والمزامير تصمت في الأفراح احتراما حين مرورها من القرية أو من الجوار، وكانت وما زالت قرية (علي بدران) مقصدا دينيا يلجأ إليها الناس تبركاً واحتراماً لتحقيق مراد أو شفاء مريض أو أملاً في إعادة ضالّ إلى رشده، كتعبير عن الموروث الثقافي والديني والشعبي والعُرف الذي ما زال سائدا. وان كان بنسبة أدنى المكان والزمان.
(علي بدران) هي من قرى منطقة آليان التي تقع على بعد مسافة تقدر بعشرين كيلو متر شمال غرب بلدة جل آغا (الجوادية)، وأربعة وعشرين كيلو متراً شمال شرق بلدة تربه سبي (قبور البيض)، تحدّها جنوبا قرية (خوشيني) ولا يفصلهما عن بعض سوى الطريق الممتد من (رميلان) شرقا وصولا إلى (قبور البيض) غربا، هاتان القريتان المتحدتان في التاريخ والجغرافيا والطبيعة وانتماء ساكني القريتين لنفس العشيرة، وشرقا تحدّها قرية (آلا قوس) وغربها تقبع قرية (باباسية).
بنيت قرية علي بدران على ضفة نهر يأخذ جل ماءه من ينابيع قرية (عتبى) الواقعة في أقصى الشمال على الحدود السورية – التركية الدولية، على مسافة ستة إلى سبعة كيلومترات ولا يفصلهما عن بعضهما سوى قرية (شيدكة) التي تقع في منتصف المسافة بين القريتين، وتشكل حدود علي بدران الشمالية، ولكن يظل الرافد الرئيس للنهر هو نبع القرية النابض في أسفل مقبرتها في الزاوية الشمالية الجنوبية، يظللها شجرة التوت، ثالوث القرية الثالث، وكلما اتجه النهر جنوباً زاد غزارته بفضل الينابيع العديدة التي تغذيها في علي بدران، و من أراضي قرية خوشيني.
كانت علي بدران تشتهر بكروم العنب التي كانت تقع في شمالها وبساتين الفاكهة: من تفاح ودراق وخوخ وتين ومشمش وأشجار الحور التي كانت تمتد على طول النهر لتصل جنوبا إلى بساتين قرية خشوني. لكن للأسف أصبحت هذه البساتين والكروم أثراً بعد عين بسبب تغير المناخ والجفاف وجشع البشر، وبقيت فقط بعض أشجار التوت المعمرة تقاوم أنانيتنا وجهلنا وغضب الطبيعة. ورغم كل ذلك لا زالت القرية ومعها قرية خوشيني تشكلان في الربيع بطبيعتهما الخلابة مقصدا يؤمه الناس للترويح عن النفس، هذا وقد كان نبع القرية وظلال أشجار التوت حولها تشكل في العيدين (عيد رمضان والأضحى) كرنفالا يقصده عموم أهل المنطقة للاحتفال.
قرية علي بدران متوسطة الحجم فيها ما يقارب الخمسة والثلاثون منزلا بنيت ككل بيوت المنطقة من اللبن والطين، واجهة المساكن الرئيسية تتجه كالعادة نحو القبلة (الجنوب)، وتعود القرية في ملكيتها إلى بيت (أوسي) وهم جل قاطنيها الذين ينتمون مع عدة أسر أخرى إلى عشيرة (قلنك وشمخالكا)، واسم العشيرة مأخوذة من اسمي أخوين من فرسانها الأوائل هما (شمخال ومحمود)، هذا الأخير الذي غلب لقبه (قلنك) على اسمه وذلك لطوله الفارع، مع العلم إن كل أسرة تعلم إلى أي من هذين الأخوين تنتمي، وتعد هذه العشيرة من العشائر الكُردية القديمة في منطقة آليان، والى الجغرافيا الواقعة جنوب خط الحدود التركية – السورية، والتي تسمى محليا باللغة الكوردية (بن خت)، أي جنوب خط الحدود.
على الأرجح كان أفراد عشيرة قولنك وشمخالكا يقطنون في عموم قرى آليان ويجاوزونها وصولا إلى قرية (تل علو) في الجنوب الشرق، مرورا بآلا قوس ونبي سادي وشبك وجل آغا، ومن الغرب وصولا إلى قرية (ديرونا قلنكا)، وأهم قرية لهذه العشيرة في شمالي خط الحدود (سر خت) هي قرية (آلا قمش) التي ارتكب فيها (اتاتورك) أبشع جريمة بحق الإنسانية، وهذه القرية تعود إلى آل أوثمان آغا المعروفين في المنطقة، والتي أراد زبانية أتاتورك إبادتهم عن بكرة أبيهم مع عشرات الأسر من العشائر الأخرى في جريمتهم المروعة تلك، ولم ينجُ من المجزرة سوى أفراد قلة، البعض منهم هاجر بعذاباته إلى (علي بدران)، وما زال أولادهم وأحفادهم يسكنون القرية كبيت (حاجي عمر) و(يوسف خليل) و(إبراهيم عبدو) و(حجي محمد) وهؤلاء أسماء لأشخاص فرادى قد أبيدت كل أفراد أسرهم في مجرة آلا قمش عام 1926.
علي بدران كبقية أخواتها من القرى الكُردية لم تسلم من المشاريع العنصرية التي طبقت بحق الكُورد على مدى عدة عقود، فجل عائلاتها قد جردت من الجنسية، وحرمت من استملاك واستثمار أراضيها التي استملكت تحت عناوين شتّى، فكان قدر أهلها الهجرة بحثاً عن لقمة العيش في دمشق والقامشلي وبقية المدن والمحافظات السورية، وبعد سنوات الحرب الأخيرة كانت هجرتهم الثانية إلى كُردستان وتركيا واوربا كبيرة، وكذلك لم تنجِ القرية من حملات التعريب التي اكتسحت عموم قرى الكُورد بغية تغيير هويتها وهوية قاطنيها، فعلى الرغم من أن اسم (علي بدران) هو اسم عربي صرف وبالرغم من القيمة الدينية والاجتماعية للقرية لدى عموم الناس واحترامهم لها ولمشايخها، فإن جرعة العنصرية في حملات التعريب الأعمى كانت عالية، وأبت إلا أن تنال من القرية وتُجردها من اسمها كما جُرد أبنائها من جنسيتهم وحُرمت العديد منهم من أسماءهم الكُردية، فسميت القرية ظلما وعدوانا ب (البدر) الاسم الذي ما زال متداولا في قيود الدولة. لأن غاية التعريب والقائمين عليها كان محو ذاكرة الناس وطمس حقائق التاريخ والجغرافية.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 457 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | موقع https://yek-dem.net/- 08-03-2023
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 13-03-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
شار و شارۆچکەکان: جەزیر - ڕۆژاوا
وڵات - هەرێم: ڕۆژاوای کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 08-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 08-03-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 457 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.15 KB 08-03-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
چەمکی ڕێزمانێتی لە تیۆری بەرهەمهێناندا
کورتەباس
لە ئەرشیفی بیرەوەری یەکانم دا: هاریکاری نێوان تیپی مۆسیقای (مەولەوی) و (باواجی) لە ساڵانی پەنجاکاندا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
شەم سامان
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
کەروێشکێکی ئەویندار
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خانمی کورد لە ماردین ساڵی 1900
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گۆران ساڵی 1988 لە شاری سلێمانی
کورتەباس
لە ئاسۆی هونەری جیهانی دا-رۆکوێل کینت
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
کورتەباس
شوێنەوارناسان لە ئەشکەوتی پڵنگان پاشماوەی ژیانی مرۆڤ و ئامێری بەردین دەدۆزنەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
چەکە ئەتۆمیەکان
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
بە هۆی دۆزینەوەیەکی نوێی شوێنەواریی، مێژووی بنیادنانی شاری سلێمانی دەگۆڕێت
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
هەستانەوەی کوردستان؟
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
ڕستەی باسمەند لە زمانی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لەیلێ و مەجنوون؛ دەباغیان

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ڕەوشەن بەدرخان
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ڕەوشەن بەدرخان
ژیاننامە
شوکری فەزڵی
15-12-2008
هاوڕێ باخەوان
شوکری فەزڵی
ژیاننامە
عەبدوڵڵا جەوهەر
02-11-2009
هاوڕێ باخەوان
عەبدوڵڵا جەوهەر
ژیاننامە
کێخوا سێوێ
05-09-2022
ئاراس ئیلنجاغی
کێخوا سێوێ
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
30-05-2024
کشمیر کەریم
شاهۆ غەفور حسێن
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەیلێ و مەجنوون؛ دەباغیان
03-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
03-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
03-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گۆران ساڵی 1988 لە شاری سلێمانی
02-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چەمکی ڕێزمانێتی لە تیۆری بەرهەمهێناندا
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕستەی باسمەند لە زمانی کوردیدا
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەستانەوەی کوردستان؟
01-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کەروێشکێکی ئەویندار
31-05-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
31-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ناساندنی بەشەکانی ئینگلیزی زانکۆی ڕاپەڕین کۆلێژەکانی (پەروەردە-پەروەردەی بنەڕەت)
31-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,775
وێنە 106,015
پەرتووک PDF 19,351
فایلی پەیوەندیدار 97,452
ڤیدیۆ 1,396
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
چەمکی ڕێزمانێتی لە تیۆری بەرهەمهێناندا
کورتەباس
لە ئەرشیفی بیرەوەری یەکانم دا: هاریکاری نێوان تیپی مۆسیقای (مەولەوی) و (باواجی) لە ساڵانی پەنجاکاندا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
شەم سامان
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
کەروێشکێکی ئەویندار
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خانمی کورد لە ماردین ساڵی 1900
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گۆران ساڵی 1988 لە شاری سلێمانی
کورتەباس
لە ئاسۆی هونەری جیهانی دا-رۆکوێل کینت
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
کورتەباس
شوێنەوارناسان لە ئەشکەوتی پڵنگان پاشماوەی ژیانی مرۆڤ و ئامێری بەردین دەدۆزنەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
چەکە ئەتۆمیەکان
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
بە هۆی دۆزینەوەیەکی نوێی شوێنەواریی، مێژووی بنیادنانی شاری سلێمانی دەگۆڕێت
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
هەستانەوەی کوردستان؟
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
ڕستەی باسمەند لە زمانی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لەیلێ و مەجنوون؛ دەباغیان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.781 چرکە!