پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیمال ئەحمەد ئیسماعیل
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سادق خەلیل عەبدولعەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شڤان عادل مستەفا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتووک PDF
  20,352
فایلی پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
115,949
ژیاننامە 
26,434
پەرتووکخانە 
25,817
کورتەباس 
18,584
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,837
پەند و ئیدیۆم 
13,755
شوێنەکان 
12,003
شەهیدان 
11,923
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,461
بەڵگەنامەکان 
8,354
وێنە و پێناس 
7,383
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,434
ڤیدیۆ 
1,474
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
766
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
537
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   تێکڕا 
238,080
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
قەناتی کوردۆ - کوردۆیڤ
ژیاننامە
عادیلە خانم
ژیاننامە
فەرهاد عەبدولحەمید - فەرهاد...
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
شەیما
ئورارتوییەکان لە مێژووی کوردستاندا
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ئورارتوییەکان لە مێژووی کوردستاندا

ئورارتوییەکان لە مێژووی کوردستاندا
ئورارتوییەکان لە مێژووی کوردستاندا
#کەیوان ئازاد ئەنوەر#

(ئورارتوییەکان) کۆمەڵێکی تری دانيشتووانی کۆنی کوردستان بوون و لە بەشێکی ئەو خاکەدا نیشتەجێ بوون. ڕیشەی نەژاد و مێژووی نیشتەجێبوونیان لە کوردستان ڕوون نییە، بەڵام گومان لەوەدا نییە، بە یەکێک لە دانیشتووانی کۆنی کوردستان ئەژمار کراون و نیشتەجێی باکووری کوردستان بوون. کێشەی گەورەش لەبەردەم ئەم کۆمەڵە و سەرجەم کۆمەڵەکانی پێشوودا ئەوەيە، لە لایەک خۆیان تۆماری مێژوووەکەیان نەنووسیوەتەوە، لە لایەکی دیکەشەوە، ئەو شوێنەوار و کەرەستە دەستکردانەشی لێیان بەجێ ماوە، تا ئێستا کەمترین کنینە و پشکنینیان بۆ کراوە.

هەربۆیە، بێ گەڕانەوە بۆ تۆماری سۆمەری و ئەکەدی و ئاشووری و بابلییەکان، ئەستەمە بە سەرەداوی مێژووەکەیان بگەین. بەو تۆمارانەیشی لەو کۆمەڵانەوە دەست پسپۆڕانی شوێنەوار و مێژوونووسان کەوتووە، مەڵبەندی نییشتەجێبوونی ئەوان نزیک بووە لە ئیمپراتۆریی ئاشووری، بۆیە تۆماری ئاشوورییەکان باشترین بەڵگەی مێژوویین، بۆ ئەوەی چەند زانیارییەکمان لەسەر ئەو کۆمەڵە بدەنێت.

بەپێی تۆماری مێژووی ئاشوورییەکانیش، ئورارتوییەکان ئەو کۆمەڵە بوون لە دەوروبەری دەریاچەی وان نیشتەجێ بوون. دواتر سنووری دەسەڵاتیان گەیاندە ناوچەی ئەرمەنستان لە بەری باکووری خۆرهەڵات و دەریاچەی ورمێ لە بەری باشوور و باشووری خۆرهەڵات. بە بڕوای ئێمەش، ئەوان دانیشتوانی باکووری کوردستان بوون، هەمان ئەو کۆمەڵە بوون لە قۆناغی دواتردا لەلایەن (کەسنفۆن)ی سەرکردەی دیاری یۆنانییەکان لە ساڵی (401پ.ز) بە ناوی (کاردۆخی) ناویان هێنرا. تەنانەت وەک ئازا و بوێر ناویان چووە تۆماری ئەو سەرکردە مێژوونووسە یۆنانییەوە.

ناوی (ئورارتو)، کە ناوی ئەم کۆمەڵەی لێ وەرگیراوە، لە تابلۆیەکی ئاشووریدا هاتووە و بۆ سەدەی سێزدەمی پێش زایین دەگەڕێتەوە. بەپێی ئەو تۆمارەش بێت، ئەوان لە نیوەی یەکەمی هەزارەی یەکەمی پێش زایین، یەکێک بوون لە کۆمەڵە دیارەکانی کوردستان لەو سەردەمەدا. لە چەند تۆمارێکی تریشدا هاتووە، کە ئەوان بە کشتوکاڵ و بەخێوکردنی ئاژەڵ و ڕەشەوڵاخەوە سەرقاڵ بوون و ئاسن و برۆنزیان بۆ پیشەسازیی سووک بەکار هێناوە.

خاڵێکی گرنگی دیکە لە مێژووی ئەو کۆمەڵەيەدا ئەوەیە کە ئەوان خاوەنی دەسەڵاتێکی سیاسی بوون و بەو دەسەڵاتەشەوە بەرامبەر نەیارەکانیان وەستاون. ئەو دەسەڵاتەش بە (میرنشینی وان) و لە هەندێک تۆماری مێژوویشدا بە (دەوڵەتی ئورارتو) هاتووە. زۆریش پێ دەچێت ناوی (دەریاچەی وان) لە ناوی ئەو میرنشینەوە وەرگیرابێت، يان پێچەوانەکەی ڕاست بێت، تا ئێستاش ئەوە بۆچوونی جیا جیای لەسەره. ناوی (ئورارتو)ش لە ناوی (ئۆرا) یان (ئاهوورا)وە هاتووە، بە مانای (خودای گەورە)، دواتر پاشگری (تو)ی چووەتە سەر، بەو پێیەش بێت، ئەوان کۆمەڵێکی خوداپەرست بوون و هەمان باوەڕی کۆمەڵانی (سووئی، لولوبی، گوتی، کاشی، میتانی)يان بووە. ئەوەش بەڵگەی ئەوەیە کە هەموو ئەو کۆمەڵانە یەک ڕیشەی ئایینی و تەنانەت نەژادییشیان هەبووە. بەڵگەش بۆ ئەوە، جیاوازیی باوەڕی ئەوان و کۆمەڵەکانی تر بووە لەگەڵ ئایین و باوەڕی کۆمەڵانی (سۆمەری، ئەکەدی، ئاشووری، بابلی) و تەنانەت (میسری کۆن).

سەبارەت بە ناوی میر و پادشاکانیان و شێوازی سیستەمی سیاسییان، ئەوەندە زانراوە کە (ساردوری یەکەم/ 832– 825پ.ز) یەکێک بووە لە دەسەڵاتدارەکانیان و هاوچەرخی ئیمپراتۆری ئاشووری (شەلمانسەری سێیەم/ 858-824پ.ز) بووە. دوای ئەویش کوڕەکەی (ئاشبوینی/ 824- 806پ.ز) فەرمانڕەوایەتیی کردووە و لە دەربەندی (کێلەشین)ی نزیک شارۆچکەی (شنۆ) لە خۆرهەڵاتی کوردستان، چەند بەڵگەنامەیەکی بۆ بەجێ هێشتووین. بەو تۆمارانەش بێت، زمانی ئەم کۆمەڵە (خالدی) و ڕێنووسی نووسینیان بسماری بووە.

ئەوەش تاکە تۆماری دەگمەنی ئورارتوییەکان و ئەو پادشایەیە کە سەرباری مێژووی سەردەمەکەی، زمان و شێوەی نووسینەکەیانی بۆ بەجێ هێشتووین. دوای ئەویش کوڕەکەی (مینەوا/ 806- 780پ.ز) شوێنی گرتووەتەوە. دوای (مینەوا)ش کوڕەکەی (ساردوری دووەم/ 780—765پ.ز) و بەدوایدا (ساردوری سێیەم/ 765- 733پ.ز) شوێنی گرتووەتەوە.

لە سەردەمی (ساردوری سێیەم)، بەهۆی ئەو شاڵاوانەی بۆ بەری باشووری خۆرئاوای میرنشینەکەیان دەستی پێ کرد، کە هاوسنووری ئیمپراتۆریی ئاشووری بوو، وەک (دەوڵەتی ئورارتو) ناسران. ئەوەش بەهۆی ئەوەی، سنووری دەسەڵاتەکەیان فراوانتر بوو، هەروەها کێبڕکێیان لەگەڵ ئیمپراتۆڕیی ئاشووری کرد و پەلاماری چەندین ناوچەی ژێر دەسەڵاتی ئەوانیان دا و داگیریان کرد. وەک ئەوەی توانییان شاری (مەڵاتیە)، کە لای ئاشوورییەکان بە (کۆمۆخۆ) ناسراوە، بگرن و مەترسی بۆ سەر شاری (نەینەوا)ی پایتەختی ئاشوورییەکان دروست بکەن.

هەر ئەوەش وای لە ئیپمراتۆرەکانی ئاشووریی کرد، سنوور بۆ دەسەڵاتی فراوانخوازیی ئورارتوییەکان دابنێن. هەربۆیە (سەرجۆنی دووەمی ئاشووری/ 722- 705پ.ز) شاڵاوێکی گەورەی کردە سەریان و دوای ئەوەی توانیی دوایەمین پادشایان بە ناوی (سارۆی یەکەم/ 730- 714پ.ز) بکوژێت، پایتەختەکەشیان بە ناوی (مینەوا خینیلی) داگیر کرا.

دوای ئەو ڕووداوەش، ئەو بەشەی لەو دەوڵەتە ڕزگار بوو و نەکەوتە ژێر دەسەڵاتی ئیمپراتۆڕیی ئاشووری، درێژەی بە دەسەڵات دا. ئەو بەشەش کەوتبووە دەوروبەری دەریاچەی ورمێ و هەرێمی موکریانی ئێستا لە خۆرهەڵاتی کوردستان، کە بە (هەرێمی ماننا) ناسرابوو. ئەو هەرێمەش بەناوبانگترین هەرێمی نێو قەڵمڕەوی (دەوڵەتی ئورارتو) بوو. لەم قۆناغەشدا کوڕ و نەوەکانی (سارۆی یەکەم) درێژەیان بە دەسەڵات دا،

لەوانە (ئاخشیری) و دوای خۆیشی (ئاولیلی)، بەڵام خاڵی نەرێنی لەم قۆناغەی دەسەڵاتی ئەم دەوڵەتەدا ئەوە بوو، کە بەهۆی هەڵەی بەڕێوەبردنی وڵاتەوە، دووچاری کێشە هاتن و کۆتایی بە دەسەڵاتیان هات. وەک ئەوەی (ئاخشیری) بەهۆی زیادکردنی باج لەسەر بەرهەمە کشتوکاڵییەکان، ڕووبەڕووی ناڕەزایی خەڵکی وڵاتەکەی بووەوە، تا دواجار لە ڕاپەڕینێکی جەماوەریدا کۆتایی بە ژیان هات و کوڕەکەی (ئاولێلی) ناچار بوو پەنا بۆ ئاشوورییەکانی نەیاری بنەماڵەکەیان ببات، بەڵام ئەو ڕووداوە ئەوی بۆ دەسەڵات نەگێڕایەوە، چونکە لەبری ئەوەی ئاشوورییەکان درێژە بە شاڵاوەکانیان بدەن بۆ سەر قەڵمڕەوی دەوڵەتی ماد، مادەکان درێژەیان بەو شاڵاوانە دا بۆ سەر ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی ئیمپراتۆڕیی ئاشووری.

هەربۆیە دواجار نەک هەر ناوچەکانی دەوڵەتی ئورارتو، بەڵکوو بەشێکی ناوچەکانی سنووری دەسەڵات ئاشوورییەکانیش کەوتنە ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی ماد.

لایەنێکی تری ژیانی سیاسی و شارستانیی ئەو کۆمەڵە ئەوە بوو، کە سەرباری ناوی (ئورارتو)، بە ناوی (نائیری)ش ناسران. هەردوو ناوەکەش مانای بەرز و گەورەیان بەخشی، کە هەمان واتای (خۆر، ئاهورا، ئورا)ی گەیاند. مەبەست لەو ناوانە (خودای گەورە) بوو، وەک پێشتر ئاماژەمان پێی دا. هەروەها مەبەست لەو ناوانە، باوەڕ و ناسرانی ئەوان بوو بە کۆمەڵێکی خوداپەرست. بەهۆی ئەوەشەوە لە دەسەڵاتدا کوڕ شوێنی باوکی گرتەوە، هەربۆیە سیستەمی سیاسی لای ئەوان وەک کۆمەڵەکانی پێشوو، جگە لە کۆمەڵی گوتی، پشتاوپشت بوو.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 585 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی باسکورد - 12-01-2022
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
فۆڵدەرەکان: مێژووی کۆن
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 90%
90%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 23-08-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 23-08-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 23-08-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 585 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
چەند یاریزانێکی شاری هەولێر
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
میتافۆر لە چێوەى زانستى زمانى دەماریی دا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
کورتەباس
گرێی پرس بە پێی تیۆری دەسەڵات و بەستنەوە (G.B) لە زمانی کوردیی دا
وێنە و پێناس
گەنجێکی کوردی باشوری کوردستان شاری سلێمانی ساڵانی شەستەکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
کورتەباس
پڕۆژەی سەری ئەرکیی لە زمانی کوردیی دا
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
کورتەباس
ڕۆڵی فۆنیمە ناکەرتییەکان لە پڕۆسەی وانەوتنەوەدا
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سلێمانی ساڵی 1974
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
کورتەباس
سنوری نێوان بەرکاری ناڕاستەوخۆ و ئاوەڵگوزارە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
مێردمنداڵێکی کورد لە ساڵی 1965
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی گوندی سوورەقەڵات، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان سەرقاڵی کڕینی فەڕشن
پەرتووکخانە
بونیادنانی بیری ڕەخنەیی بۆ تازە لاوانی پێشەنگ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
قەناتی کوردۆ - کوردۆیڤ
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
قەناتی کوردۆ - کوردۆیڤ
ژیاننامە
عادیلە خانم
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
عادیلە خانم
ژیاننامە
فەرهاد عەبدولحەمید - فەرهاد پەهلەوان
24-12-2010
هاوڕێ باخەوان
فەرهاد عەبدولحەمید - فەرهاد پەهلەوان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
20-12-2014
هاوڕێ باخەوان
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
شەیما
19-11-2018
هاوڕێ باخەوان
شەیما
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیمال ئەحمەد ئیسماعیل
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سادق خەلیل عەبدولعەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شڤان عادل مستەفا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتووک PDF
  20,352
فایلی پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
115,949
ژیاننامە 
26,434
پەرتووکخانە 
25,817
کورتەباس 
18,584
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,837
پەند و ئیدیۆم 
13,755
شوێنەکان 
12,003
شەهیدان 
11,923
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,461
بەڵگەنامەکان 
8,354
وێنە و پێناس 
7,383
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,434
ڤیدیۆ 
1,474
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
766
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
537
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   تێکڕا 
238,080
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
چەند یاریزانێکی شاری هەولێر
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
میتافۆر لە چێوەى زانستى زمانى دەماریی دا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
کورتەباس
گرێی پرس بە پێی تیۆری دەسەڵات و بەستنەوە (G.B) لە زمانی کوردیی دا
وێنە و پێناس
گەنجێکی کوردی باشوری کوردستان شاری سلێمانی ساڵانی شەستەکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
کورتەباس
پڕۆژەی سەری ئەرکیی لە زمانی کوردیی دا
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
کورتەباس
ڕۆڵی فۆنیمە ناکەرتییەکان لە پڕۆسەی وانەوتنەوەدا
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سلێمانی ساڵی 1974
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
کورتەباس
سنوری نێوان بەرکاری ناڕاستەوخۆ و ئاوەڵگوزارە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
مێردمنداڵێکی کورد لە ساڵی 1965
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی گوندی سوورەقەڵات، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان سەرقاڵی کڕینی فەڕشن
پەرتووکخانە
بونیادنانی بیری ڕەخنەیی بۆ تازە لاوانی پێشەنگ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.672 چرکە!