پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
06-06-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
باخچەی کوردستان؛ بەندی دووەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕۆلی باخچەی منداڵان لە فێرکردنی منداڵان بە بەها ئەخلاقییەکان؛ باخچەی منداڵانی سۆران بە نموونە
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چیرۆکە نوورانییەکان
05-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چیرۆکە پەروەردەییەکان بۆ منداڵان و لاوان
05-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 518,800
وێنە 105,898
پەرتووک PDF 19,376
فایلی پەیوەندیدار 97,467
ڤیدیۆ 1,395
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
06-06-1913
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ڕەزای کۆیک
ژیاننامە
لیمۆ ؟
ژیاننامە
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
عفرين… عاشقة السهل وخليلة الجبل
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عفرين

عفرين
إعداد/ عبد الرحمن محمد
مدينة#عفرين# هي حاضرة جبل الكرد، عفرين، درة المدن الكردية وأجمل المدن السورية على الحدود الشمالية، تتربع على الزاوية الشمالية الغربية من سوريا، وقد بدأت بالازدهار والتطور العمراني حديثاً فباتت بحق من أجمل المدن عمراناً ومناخاً وأعرقها تاريخاً ومكانة لما تتمتع به من إرث حضاري وثقافي.
عفرين… التسمية والتاريخ
للتسمية دلالات وقصص عدة تشير إلى قدم وعراقة المدينة ودورها وأهميتها، فهي تقع على ارتفاع حوالي 400 متر عن سطح البحر وعلى الضفة اليمنى للنهر المعروف باسمها أيضاً “نهر عفرين”، وقد ورد في دراسات عدة أسباب وجذور الاسم إلى أصول عدة منها:
– في المعاجم والمصادر العربية: عَفِر وعَفّرَ: بمعنى خالطه بما يخالف لونه؛ واعتَفَرَ الشيء: أي خالطه بالتراب كما جاء في القاموس الوسيط، وجاء في معجم ” لسان العرب”: عِفِرّين تعني “مأسدة”، وقيل هو الأسد. وقيل لكل قوي: ليث عِفِرّين، فيما يذهب خير الدين الأسدي بالقول أن كلمة عفرين تعني التراب.
– في النصوص اليونانية والآشورية: يرد اسم النهر بصيغة ” “Aprie كما يرد اسم السهل بصيغة “Patin” كما يذكر المؤرخ اليوناني الشهير “سترابون” اسم نهر عفرين بنفس الصيغة ” آبريه” Aprie في القرن الأول قبل الميلاد.
وقد أجمع المؤرخون على أن أصل كلمة Apre هي من اللغة الليسنية Licien وهي إحدى اللغات الهند أوروبية القديمة في الأناضول، وشكل الكلمة الأساسي هو: Eple . فالجذر Ap- في اللغات الآرية القديمة ومنها الكردية تعني الماء. والكرد حسب لهجاتهم يبدلون الحرف p ب v فتصبح Av.
أما إذا أخذنا الجذر – rêأو – lê بمعناه الكردي الآخر أي “مجرى، مسيل، طريق”، فسيكون الاسم الكامل بمعنى “مجرى الماء أو مسيل الماء”.
أما في الكردية: “آفرينAfirîn ” كلمة كردية بمعنى الخلق والعطاء. ونهر عفرين بمياهه المتدفقة، كان ولا يزال مبعثاً للحياة ومنبعاً للعطاء، مما جعل الحياة الرغيدة والعيش الهانئ من حول النهر من خلال مئات القرى والتجمعات السكانية وعشرات المدن والبلدات، ليكون النهر “مانح الحياة والخصبAfirîn ” ، مثلما يسمون المرأة ب ” آفرت” Afret “مبدعة الحياة”.
وهكذا، فأياً كان معنى الاسم ومصدره، فأسلاف الكرد من الهوريين والحثيين والميديين كانوا من سكن المنطقة، وعرف النهر بهم سواءً أكان اسمه Aprie أو عفرين أو آفرين Afirîn وأسسوا فيها أرقى الحضارات.
الاقتصاد المزدهر
كانت عفرين مكاناً لاستراحة القوافل التجارية بين حلب ولواء اسكندرون، وهي تتمتع بأراضيَ متنوعة التضاريس خصبة التربة، ومناخها الفريد وقربها من مدينة حلب العاصمة الاقتصادية لسوريا 60كم، ويعمل أغلب السكان بالزراعة وأهمها الزيتون والحبوب والبقول والكرم والمزروعات المروية، مما جعل الحركة الاقتصادية والسياحة والزراعة تنتعش فيها وتزدهر، والحركة الاقتصادية كانت في انتعاش دائم وتجدد، والأسواق التي تتوسع باستمرار وتتخصص بعضها بنشاطات تجارية محددة كأسواق الماشية، فيما تكون الأسواق الأخرى الشعبية وأسواق المنتجات الزراعية والحيوانية مقصد الغالبية العظمى من السكان.
وكثرت في المدينة وجوارها معاصر للزيتون، ومعامل لتصنيع البيرين والصابون، وأخرى لمواد البناء وبعض المواد الغذائية، ومعمل للمشروبات الروحية، ومحلات النجارة والحدادة وصيانة الآلات والمركبات وغيرها، وتعتبر أسواقها من كبرى الأسواق التجارية والزراعية بخاصة في سوريا.
نهر عفرين… شريان الحياة المتدفق
ينبع نهر عفرين من جبل اللكام وهضبة عنتاب ويمر على الروندان، يبلغ طول النهر الإجمالي قرابة 150 كم، وطول مجراه في الأراضي السورية (85) كم ويصب في منخفض العمق في لواء إسكندرون .
يمر النهر شمال شرقي قرية شلتاح عند منسوب (360) م ويمر بالقرب من قرية دير صوان مخترقاً الجسور الرومانية المنصوبة على هذا النهر, ويلتقي مع نهر الصابون غربي قرية ويره كان ويتجه بعمق نحو ميدانكي حيث الصخور متعددة القساوة تشكل في مجراه شلالات ميدانكي وكمروك مخترقاً الأراضي بأكواع كثيرة حتى مدينة عفرين, وترفده عدة مسيلات وعدة ينابيع صغيرة وتتسبب في تعرجات كثيرة وقاسية في مجراه، ولغزارة التدفق المائي كانت تتسبب بفيضانات مدمرة كما حصل عام 1974، مما دفع لبناء سد ميدانكي المعروف منذ عام 1980 وتم تدشينه عام 2004.
مقتطفات تاريخية
ورد في كتاب للدكتور محمد عبدو علي ” جبل الكرد – عفرين”: عفرين: هو اسم نهر عفرين، أطلق على المدينة بعد تأسيسها في مطلع القرن العشرين. وقد وجدنا اسم “عفرين” بصيغته الحالية، في أربعة مصادر تاريخية من العهد الإسلامي، وهي – تاريخ حلب – للعظيمي، صفحة أحداث سنة 478ه/1085م. وصبح الأعشى للقلقشندي، ص57. والدر المنتخب لابن الشحنه، ص167. ومعجم البلدان لياقوت الحموي، القسم الثاني، ص180. وبذلك يكون أقدم ذكر لاسم “عفرين” بشكله الحالي يعود إلى عام 1085م
تشير المصادر إلى أنه في العهد الروماني، كان يمر من موقع مدينة عفرين طريق روماني “سريع”. وأظهرت الحفريات على جانبي شارع طريق جنديرس، حجارة مشذبة أثرية ضخمة، وجِرار فخارية كبيرة، مما يدل على استيطان قديم في الموقع. كما كانت هناك مغاور وكهوف عديدة شمالي المبنى القديم لشركة الكهرباء، كانت تستخدم قديماً من قبل المسافرين، بدلالة القطع النقدية المعدنية القديمة التي كانت تظهر في أرضيتها.
كما تذكر كتب التاريخ أنه في القرون الوسطى – حوالي القرن الرابع عشر للميلاد – كان في موقع المدينة جسر باسم “قيبار”. وفي أواخر العهد العثماني، كانت هناك خانات عديدة لإيواء القوافل والمسافرين شمالي الجسر الحالي.
من كتاب: عفرين … نهرها وروابيها الخضراء. للكاتب عبد الرحمن محم.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 1,004 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 4
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 18-11-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: عەرەبی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 23-05-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا )ەوە لە: 24-05-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 03-01-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,004 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.152 KB 23-05-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
کورتەباس
لۆکز؛ لۆکس
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
کورتەباس
توتن-بەشی یەکەم
کورتەباس
مادلین
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی چوارەمی (کاروان)
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
کورتەباس
عانە لە کەنگیێوە ئیشی پێکرایە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان

ڕۆژەڤ
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
06-06-1913
30-08-2010
هاوڕێ باخەوان
06-06-1913
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ڕەزای کۆیک
30-01-2022
سروشت بەکر
شێخ نوری شێخ ڕەزای کۆیک
ژیاننامە
لیمۆ ؟
22-03-2023
سەریاس ئەحمەد
لیمۆ ؟
ژیاننامە
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
13-11-2023
شادی ئاکۆیی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
06-06-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
باخچەی کوردستان؛ بەندی دووەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕۆلی باخچەی منداڵان لە فێرکردنی منداڵان بە بەها ئەخلاقییەکان؛ باخچەی منداڵانی سۆران بە نموونە
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چیرۆکە نوورانییەکان
05-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چیرۆکە پەروەردەییەکان بۆ منداڵان و لاوان
05-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 518,800
وێنە 105,898
پەرتووک PDF 19,376
فایلی پەیوەندیدار 97,467
ڤیدیۆ 1,395
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
کورتەباس
لۆکز؛ لۆکس
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
کورتەباس
توتن-بەشی یەکەم
کورتەباس
مادلین
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی چوارەمی (کاروان)
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
کورتەباس
عانە لە کەنگیێوە ئیشی پێکرایە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
فۆڵدەرەکان
ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەرتووکخانە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان بەڵگەنامەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - یەکێتیی سۆڤیەتی پێشوو و ڕووسیا

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.672 چرکە!