پەرتووکخانە
پەرتووکخانە
گەڕان
دەربارە
دەربارە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
بژاردەی گەڕان
جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
جۆری گەڕان: = یەکسان
جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...
گەڕانی لێڵ (فەزی)
هەموو پۆلەکان
ئامار و ڕاپرسی
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
بەرهەمە کوردستانییەکان
بەڵگەنامەکان
پارت و ڕێکخراوەکان
پۆلێننەکراو
پەرتووکخانە
پەند و ئیدیۆم
خواردنی کوردی
دۆزی ژن
زانستە سروشتییەکان
ژیاننامە
ژینگەی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەکان
شەهیدان
فەرمانگەکان
گیانلەبەرانی کوردستان
گەشتوگوزار
مۆزەخانە
ناوی کوردی
نووسراوە ئایینییەکان
نەخشەکان
نەریت
هۆز - تیرە - بنەماڵە
هۆنراوە
وشە و دەستەواژە
وێنە و پێناس
ڕووهكی كوردهواری (گژوگیا و دار)
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
ڤیدیۆ
کارە هونەرییەکان
کلتوور - گاڵتەوگەپ
کلتوور - مەتەڵ
کورتەباس
کۆمەڵکوژی
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
یارییە کوردەوارییەکان
هەموو زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
Kurmancî - Kurdîy Serû
English
کرمانجی - کوردیی سەروو
هەورامی
لەکی
Zazakî
عربي
فارسی
Türkçe
עברית
Deutsch
Française
Italiano
Español
Svenska
Nederlands
Ελληνική
Azərbaycanca
Հայերեն
中国的
日本人
Norsk
Pусский
گەڕان
گەڕانی ورد
کیبۆرد
گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان
تۆمارکردنی بابەت
ئامرازەکان
زمانەکان
هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
کوردیی ناوەندی (سۆرانی)
Kurdî Bakûr (Kurmancî)
کوردیی باکوور (بادینی)
کوردیی (هەورامی)
کوردیی خواروو (کەڵهوڕی، لەکی و لوڕی)
kurdipedia.org 2008 - 2024
فۆڕمی تۆمارکردنی بابەت
|
کەمال ئەتاتورک چۆن عەلەوییەکانی کوشت؟
ناوی نێرەر
ئیمێڵ
سەرباس
زمان
کوردیی ناوەڕاست
Kurmancî - Kurdîy Serû
English
کرمانجی - کوردیی سەروو
هەورامی
لوڕی
لەکی
Kurdîy Nawerast - Latînî
Zazakî
عربي
فارسی
Türkçe
עברית
Française
Deutsch
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
Ελληνική
Pусский
ترکمانی
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Azərbaycanca
پۆل
ئامار و ڕاپرسی
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
بەرهەمە کوردستانییەکان
بەڵگەنامەکان
پارت و ڕێکخراوەکان
پۆلێننەکراو
پەرتووکخانە
پەند و ئیدیۆم
خواردنی کوردی
دۆزی ژن
زانستە سروشتییەکان
ژیاننامە
ژینگەی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەکان
شەهیدان
فەرمانگەکان
گیانلەبەرانی کوردستان
گەشتوگوزار
مۆزەخانە
ناوی کوردی
نووسراوە ئایینییەکان
نەخشەکان
نەریت
هۆز - تیرە - بنەماڵە
هۆنراوە
وشە و دەستەواژە
وێنە و پێناس
ڕووهكی كوردهواری (گژوگیا و دار)
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
ڤیدیۆ
کارە هونەرییەکان
کلتوور - گاڵتەوگەپ
کلتوور - مەتەڵ
کورتەباس
کۆمەڵکوژی
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
یارییە کوردەوارییەکان
درێژەی بابەت:
$کەمال ئەتاتورک چۆن عەلەوییەکانی کوشت؟$ کەمال ئەتاتورک بە دامەزرێنەری کۆماری مۆدێرنی تورکیا دادەنرێت: ئه و دەوڵەتەی لەسەر بنەمای یەک نەتەوە، یەک زمان و یەک ئایین لەسەر لاشەی بێ گیان دامەزراوە. هەرچەندە زانراوە بەڵام نەک به و ڕادە زۆرە. تازە بەڵگەنامەیەک دۆزراوەتەوە کە دەیسەلمێنێت ئەتاتورک چەندە دڕندانە لە دژی عەلەوییەکانی دێرسم جوڵاوەتەوە و چەکی کیمیایی بەکارهێناوە. بەڵگەکان دەیسەلمێنن کە چەکەکە ئەڵمانییە. لە تورکیا زۆر کەم پەردە لەسەر ئه و بابەتە هەڵدراوەتەوە، بەڵام لەنێو خودی دێرسم کەس نایەوێت ئیدی دەربارەی ئەم تابۆیە بێدەنگ بێت. $ئەشکەوتێکی پڕ لە ئێسکوپروسک$ ئەشکەوتێکی شاراوە پڕە لە ئێسکوپروسکی مرۆڤ کە زۆرینەیان ژن و منداڵن. ئەشکەوتەکە لە نزیک شاری دێرسمە کە ئێستا پێی دەگوترێت تونجەلی. ئه و ناوچەیەی لە ساڵی 1937-1938 زۆر کۆمەڵکوژی تێدا ئەنجام دراوە. مێژووناس خدر چیچەک دەڵێت، (بە گوتەی باوکم 500 بۆ 1000 کەس لەم ئەشکەوتەدا نێژراون. عەلەوییەکانی دێرسم بەمەبەستی دۆزینەوەی پەناگەیەک ڕوویان لێرە کردبوو، بەڵام بە چەکی کیمیایی لێیان دراوە و له و پەناگەیەدا کۆمەڵکوژ کراون. ئەوانی دیکە بەره و چەمەکە ڕاپێچ کراون، گولەباران کراون و خراونەتە چەمەکەوە.) خێزانی گەورەی یاشار کایاش کۆمەڵکوژ کراون. ئه و دەڵێت، (زۆرینەیان بە نێزەی تفەنگ کوژران، چونکە ئه و کاتە فیشەک گرانبوو. ئێستاش تەرمەکانیان هەر لە چەمی مونزور-دان. دەگێڕنەوە بە درێژایی چەند مانگ چەمی مونزور جەستەی مردووەکانی بردووە.) یاشار کایا لە شاری بۆخووم لەگەڵ کەسانی دیکە ڕێکخراوێکی بەناوی (دێرسم 1937/1938) دامەزراندووە. ئەوان دەیانەوێت تابۆی سەر کۆمەڵکوژییەکە لاببەن و بناغەیەک بۆ ئه و مەبەستە دابنێن. $پێشبینی دەکرێت 50 هەزار کەس کوژرابێت$ بەگوێرەی ئامارە فەرمییەکان 13 هەزار هاوڵاتیی دێرسم لەلایەن سوپای تورکەوە کوژراون، بەڵام پێشبینی کوژرانی زیاتر لە 50 هەزار کەس دەکرێت. دەوڵەتی تورک دەیەویست دەرسێکی ترسناک بداتە عەلەوییەکان و ناچار بە توانەوەیان بکات. سەرۆکی ئه و کاتی تورکیا کەمال ئەتاتورک بوو، بەڵام ئەم کۆمەڵکوژییە بە ئەوەوە نەبەستراوەتەوە. ئه و لەلایەن هەندێک کەسەوە بە پایەیەکی پیرۆز و کەسێکی نەرم کە نابێ بڕوشێنرێت، دادەنرێت. مامۆستا دەنیز کاراکاش کە خەڵکی دێرسمە و لە هامبۆرگ دەژی دەڵێت، (دێرسم سندووقە ڕەشەکەی ئێمەیە، چونکە بەشێکی مێژووی تورکیا دێرسمە. کەمالیستەکان نایانەوێت خۆیان لەم بابەتە بدەن.) $چەکی کیمیایی لەلایەن ئەڵمانیای نازییەوە$ لە ئەرشیفی دەوڵەتی تورکدا بەڵگەنامەیەکی ساڵی 1937 ئاشکرابوو کە ئەڵمانیای نازی فەرمانی کردووە 20 تەن چەکی کیمیایی ڕادەستی باڵیۆزخانەی تورکیا لە بەرلین بکرێت. ئەمەش دوای ماوەیەکی کەم لە داواکارییەکەی جەنەڕاڵی سوپای تورک لە دێرسم کە داوای گازی ژەهراوی کردبوو و ئەتاتورک ئیمزای کردبوو. مەحموود ئاکیورەکلی مێژووناس دەڵێت، (مستەفا کەمال تاکە دەسەڵاتداری تورکیا بوو، ئه و سەرۆکی دەوڵەت بوو. ئه و کاتە هیچ شتێک لە تورکیا بەبێ ڕەزامەندی ئه و نەدەکرا. دیموکراتی نەبوو. بڕیارەکان بە حکوومەتدا تێدەپەڕین، بەڵام قسەی کۆتایی هی ئەتاتورک بوو.) $ئەتاتورک ناو لە دێرسم دەنێت (برینی هەڵاوساو)$ کەمال ئەتاتورک تا ئەمڕۆش دەپەرسترێت. ئه و دەیەویست تورکیا بۆ دەوڵەتێکی نەتەوەیی مۆدێرن بگۆڕێت - هاوکات لەگەڵ ڕژێمی هیتلەر هاوکاری دەکرد. ئەڵمانەکان چەکی کیمیاییان هەبوو، تورکیاش پێویستی بەوە بوو. ئەتاتورک دەوڵەتێکی یەک ڕێبەر، یەک زمان و یەک ئایینی دەویست: ئیسلامی سوننە. خەڵکی دێرسم بە تورکی قسەیان نەدەکرد و سوننیش نەبوون. ئەتاتورک ترسی هەبوو لە بەرخۆدانی دژبە دەوڵەتە ساواکەی، بۆیە بڕیاری دا سوپا بەشێوەیەکی دڕندانە لە دژیان بجوڵێتەوە. بە دێرسمی دەگوت، (برینی هەڵاوساو). مەحموود ئاکیورەکلی دەڵێت، (شارستانەتی لە ڕێگەی کۆمەڵکوژی ناگەیەنرێت بە هیچ شوێنێک، بەڵکو لە ڕێگەی ڕازیکردنی خەڵکەوە دەکرێت. ڕاستە ئەتاتورک کۆمارێکی مۆدێرنی دامەزراندووە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا نابێ ئه و ئازار و نەهامەتییانەی بەسەر کورد و عەلەوییەکاندا هاتووە، لەژێر پەردەی وەسفکردنێکی تورکیا بەناوی مۆدێرنەوە بچووک بکرێتەوە. لەکاتێکدا تەنها بە ڕاوەدونان و سەرکوتکاری نەوەستاوە، بەڵکوو جینۆسایدی کردووە.) $دژی لەبیرکردن$ تورکیا گرنگی بەم دۆسیەیە نادات و مەترسی ونبوونی زانیاری و بەڵگەکان دەربارەی کۆمەڵکوژییەکە هەیە. یاشار کایا لە چێوەی ڕێکخراوەکەیدا دەچێتە لای دوایین شایەتحاڵ و سەربازە دێرینەکانی سوپای تورک بۆ تۆمارکردنی گوتەکانیان. هەروەها ئاشکراکردنی ناوی تاوانباران و ئه و کەسانەی دەستیان لە کۆمەڵکوژییەکاندا هەبووە. دەیەوێت ڤیدیۆ و بەڵگەنامەکان کۆبکاتەوە و بڵاویان بکاتەوە. یاشار دەڵێت، (شایەتحاڵەکان پێیان گوتین کە چی ڕوویداوە. ئێمە دەمانەوێت ئەوەی ڕوویداوە بیخەینەڕوو و کۆتایی به و بێدەنگییە بێنین.) باسی ئەوەشی کرد دەربارەی ڕۆڵی ئەتاتورک لە کۆمەڵکوژییەکە و داواکردنی چەکی کیمیایی لە ئەڵمانیا، پرسیار ئاراستەی کۆماری فیدڕاڵی ئەڵمانیا دەکات کە ئێستا جێنشینی قانوونی ئەڵمانیای هیتلەرە.[1] وەرگێڕانی : شاسوار مامە 02-12-2019
چاککردنی بابەت: تکایە گۆڕانکارییەکانت لەم خانەیەدا بنووسە!
سەرچاوە:
پاراستن - ناردن
چوونەژوورەوە
ڕێساکانی بەکارهێنان
Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
|
پەیوەندی
|
CSS3
|
HTML5
|
کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0 چرکە!