$ئایا کاک نەوشیروان کاروانکوژە بوو؟$
نامەیەک بۆ دکتۆر هەڤاڵ لەهەرکوێ بێت!
#ڕێبین ئەحمەد ڕەشید#
ئەستێرەی کاروانکوژە: ئەستێرەیەکی گەشە بە عەرەبی پێی دەڵێن شەعرای یەمانی، ناوە زانستییەکەی Sirius ە ئەیلفا و بێتای هەیە، لەلاتێنیدا واتە ئەستێرەیەک بدرەوشێتەوە، نزیکترین ئەستێرەیە لە کۆمەڵەی خۆرەوە کەڕووناکییەکەی بگاتە زەوی، شەش بۆ هەشت ساڵی ڕووناکی لێمانەوە دوورە، لە کۆتایی هاوین و سەرەتای پاییزدا دەگاتەوە نزیکترین تەوەری خۆی لەگەڵ زەوی و گالاکسییەکەماندا، بارستەکەی چوارهێندەی بارستەی خۆرە، لە دوای نیوەی مانگی ئابەوە لەئاسمانی کوردستاندا دەبیندرێت.
هەندێک جار زۆر لە پێش بەیاندا هەڵدێ و کاروانچی بە ئەستێرەی بەیانی دەزانێ بارگەو بنە دەپێچێتەوە و بار دەکات بە گەلاوێژ لێکدەدرێتەوە و سوبحی کازیب درووستدەکات.
ئەستێرەکە کاتی خۆی لە کوردستان لەلایەن کاروانچییەکانەوە بەکار هاتووە، جا ئەو ئەستێرەیە کە دەرکەووتووە کاروانچییەکان وایان زانیوە شەو درنگە و بەرەبەیان نزیکە و دەبێ بڕۆن، کاتی ڕۆیشتوون شەو هێشتا زۆری ماوە و تووشی زریان و بەفر و با، یان ڕەوە گورگ و ڕەوە بەڕاز بوون، دیارە تاریکەشەو دەبێ، بۆیە کاروانەکە تێک دەچێ، لێکیان دادەبڕێت و زۆرێک لە کاروانچییەکان گورگان خوار دەبن و دەمرن.
ناوەکانی دیکەی ئەستێرەی کاروانکوژە:
٭کاروانکوژە موکریان
٭کاروانقڕان شارەزوور و سلێمانی
٭ستارە سەحەریخانەقین و کرماشان
٭قورخ
لەپاییزدا ئەم ئەستێرانەی خوارەوە کە زۆر جیاوازن لەیەکدی پێکەوە لە ئاسمانی کوردەوارییدا هەڵدێن: کۆ، تەرازوو، گەلاوێژ، کاروانکوژە.
ئەستێرەی کاروانکوژە سوبحی کازیب یا فەجری کازیب درووستدەکات، سوبحی کازیب واتە بەرەبەیانی درۆینە، شەو هێشتا زۆری ماوەو و دونیا ڕووناک دەبێتەوە، مرۆڤ وادەزانێت خور هەڵدێت بەڵام وانییە. کتومت وەک ئەو دونیا تاریکەی سیاسییەکان بە درۆ و دەلەسە وەعدی ڕووناککردنەوەی دەدەن، ئەم ئەستێرەیەش هەر وادەکات، وەعدێی خۆرهەڵاتنی پێیە بەڵام خۆرهەڵاتن هێشتا لە زۆری ماوە.
سوبحی کازیب هەمیشە مەزموم و ناشیرین بووە لای شاعیرانی کلاسیکی ئێمە، زیاتر چواندوویانە بە زوڵفێک کە ڕووناکی جەبین و ڕوخسار دەشارێتەوە و ناهێڵێت هەڵبێت. ئاماژەیە بۆ توندتربوونی فیراق و ناسۆریی و درێژی شەو و تاریکیەکەی. زۆرجار بەهەڵەیدا بردوون و ویساڵێکی درۆینەی وای بۆ درووستکردوون کە لەهەناویدا هەڵگری فیراقێکی تاریکتر بووە دوای ئاوابوونی:
لە ئەشکەنجەی شکەنجی زوڵفی ئەو بێ وەعدە مورغی دڵ
دەناڵێنێ وەکوو بولبول لە سوبحی کازیبی شەودا
نالی
بە ناو ئێمەش ڕیجالین و ڕیجالی هُم ڕجالٌ هەم
بە فەجری ناو دەبەن، سەد حەیف، ئەگەر سادیق ئەگەر کازیب
مەحوی
لەسەر ڕووت کازیبەی زولفت وەلابە
کە سادیق بێ تلووعی ئافتابە
وەفایی
هەر فەجری کازیبە و کە ئەشوبهێ بە زوڵفی یار
هەر سوبحی سادیقە و لە بەیازی جەبین ئەکا
بێخود [1]

ئەو چیرۆکانەی دەبێت بزانرێن دووربینییەکانی #مام جەلال# و کاک #نەوشیروان مستەفا ئەمین#
نووسین: #محەمەد ئەمین پێنجوێنی#
بەشی یەکەم:
تازە سەرهەڵدانی جەماوەری و بەرخۆدانی گەلانی سووریا دەستی پێ کردبوو، لەو کاتەدا ڕژێمەکانی تونس، میسر و لیبیا یەک لە دوای یەک هەرەسیان دەهێنا.
بەهاری عەرەبی جۆش و خرۆشی شەقامی وڵاتە عەرەبییەکانیان ئاگر تێ بەردابوو، هەر لە هەمان کاتدا ڕژێمی (بەشار ئەسەد) لە گەلێ ناوچەی ڕۆژاوادا کشایەوە و لە هەندێ ناوچەش هێزە کوردییە شۆڕشگێڕەکان دەستیان بەسەر داوودەزگاکانی میریدا لە ڕۆژاوادا گرت.
لەم لایشەوە چالاکانی (پەیەدە) و شەڕوانانی ڕۆژاوا بەرەو زێدی خۆیان کەوتنەوە ڕێ بۆ سەرکردایەتیکردن و ڕێکخستن و گوژم دان بە شۆڕشی ڕۆژاوا، پۆل پۆل لە (#فیشخاپوور# ) پەڕینەوە، لە باشووریش هەندێ لەو چالاکانە کەوتنە هاندان و کۆکردنەوەی ئاوارەکانی سووریا بە کورد و نەتەوەکانی ترەوە بۆ هاندان و بەپیرەوەچوونی شۆڕشەکە، ئیتر دەنگ وا بڵاوبووەوە ئەها ئەمڕۆ بەشار دەکەوێت یا سبەی ..!
هەر لەو سەروبەندەدا بوو، ڕەوان شاد (مام جەلال) ناردی بە شۆێنمدا و وتی: ( (کێ لە کوردەکانی ڕۆژاوا وکادرەکانیان لەم ناوە هەن بۆم بانگ بکە.) )
ئەو کاتە لێرە لە باشوور کادرێکی پەیەدە هەبوو بەناوی دکتۆر (حسێن کۆچەر) ، لەگەڵ دوو هەڤاڵی دیکەدا، کە ناوەکەیانم لەیاد نەماوە، چووینە لای مام، لە#قەڵاچوالان# ، مام ڕووی تێ کردین و وتی: لە ڕەوشی سووریا و ڕۆژاوا چی دەزانن بۆم باس بکەن! ئەوانیش کە ڕۆژانە پێوەندییان هەبوو لەگەڵ سووریا و ڕۆژاوا بەوردی چیان دەزانی باسیان کرد و وتیان ئەوا، بن عەلی و قەزافی و موبارەک ڕۆیشتن بەم نزیکانە بەشاریش دەڕوات و ئێمەش دەگەڕێینەوە بۆ وڵات.
ئینجا مام، بەدرێژی باسی دیرۆکی درووستبوونی دەوڵەتی سووریا و سەرهەڵدان و شۆڕشەکانی کوردی ڕۆژاوای بۆ کردن و وتی: بەشار ناکەوێت و ناڕوخێت و دەمێنێتەوە، لەبەر ئەوە هەموو پردەکان لەگەڵ بەشار مەڕوخێنن بەلانی کەمەوە (شعرە معاویە) بهێڵنەوە بۆ پاشەڕۆژ سوودی لێ دەبینن، وتیشی کە دەڵێم بەشار ناکەوێ لەبەر ئەم هۆکارانایە:
یەکەم : ڕژێمی بەشار وەکوو ئەو ڕژێمانە نییە کە لەبەر چاوماندا ڕووخان و ئێوە باستان کرد، بەشار هەموو جومگەکانی دەوڵەتی کۆنترۆڵ کردووە .لەناو خێزانەکەی خۆیدا وەکوو هێزی سەربازی، هەواڵگری، ئاساییشی ناوخۆ، هێزی ئاسمانی، بانکی مەرکەزی و پێوەندییە نێودەوڵەتییەکان هەمووی لەنێوان خۆی، برا، ئامۆزا و زاواکانییدا بەش کردووە و دەستیان بەسەردا گرتووە.
دووهەم: ئێران و ڕووسیا ناهێڵن بەشار بکەوێت، چونکە ئەڵتەرناتیفەکەی بەشار ئیخوانی و ئیسلامییە تووندڕەوەکان و هێزی داگیرکەری تورکیایە وە ئەم ئەڵتەرناتیڤە خراپتر و کوشندەترە بۆ کورد و بۆ گەلانی سووریاش
سێیەم: ئیسرائیل لەم بزاڤە دەترسێ و پێی قبووڵ ناکرێت، هەتا ئیسرائیلیش ڕازی نەبێ هیچ کات هێزە ئیسلامییە تووندڕۆکان ناتوانان حوکمی وڵاتانی هاوسنووری دەوڵەتی عیبری بگرنەدەست.
چوارەم : هیچ بە دووری نازانم ئەگەر هێزی ڕووسیا و ئێران درێژە بەمانەوەیان بدەن و زیاتر جوگرافیای ناوچەکە کۆنترۆڵ بکەن، هێزی ئەمەریکا و هاوپەیمانایش بێنە سووریا، ئەوەش بزانن ئەو ناوچانەی کە ئەم هێزانەی تیا
کۆئەبێتەوە ناوچە (گازی و نەوتەکانی ) سووریایە ئەمەش هەلێکی زێڕینە بۆ کورد تا بتوانن یارییەکی ئەقڵانی بکەن لەم ناوچە ئاگراویەدا، بۆ یەدەڵێم هەموو پردەکان لەگەڵ بەشار مەڕوخێنن.
ڕوی کردە من و وتی پێنجوێنی تۆش بڕۆ ئەم باسە بەناوی منەوە بە برادەرانی #قەندیل# بڵێ.
زەمان هات و زەمان ڕۆیی قسەکانی مام جەلال دەقاو دەق وەکوو خۆی هاتە دی. مام یادی بەخێر.
[1]

سڵاوێکی گەرم...
ئێمە کە لەخوارەوە ناومان هاتووە، کۆمەڵێک کەسی تێکۆشەری ناو ئەو ڕێکخراوە دیموکراتیانەی ئەمڕۆین، کە لەشۆڕشی نوێدا هەموو تەمەنی لاوێتی خۆمان لەخەباتی سیاسی و پێشمەرگایەتی و شەهید بوون و زیندانی و ڕێکخستندا بەسەر بردوەو بەدرێژایی لانی کەمی 15ساڵ لەشاخ و لەزیندانە تاریکەکانی بەعس و لەشارو شارۆچکەکانی کوردستان بەرامبەر بەڕژێمی داگیرکەری بەغدا وەستاوینەتەوەو لەوپێناوەشدا هەرچەندە لێمان شەهیدبوەو زیندانی کراوین و کەمئەندام بوین و ماڵمان وێران بووە، بەڵام تا ئەمڕۆش کە ئاوڕێ‌ لەرابردوو دەدەینەوە، ئەوا زۆر بەفەخرەوە سەیری بڵندی هەڵوێستمان دەکەین و بەهەرە سەروەری ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی خۆمانی دەزانین و پێشمانوایە تا دونیا دونیایە تاکە شتێک کە لەمێژوودا بۆ ئێمە بمێنێتەوە و فەخری پێوەبکەین، ئەو خەبات و قوربانی دانەمان بووە لەشۆڕشی نوێدا بۆ کوردو کوردستان.
بەڵام ئەمڕۆ، کە دەبینین بەری ئەو ڕەنج و ماندووبون و تێکۆشانەمان، کە دیارە بەرێزیشتان یەکێکن لەو تێکۆشەرانەی، کە سەرکردایەتی ئێمە بوون خەریکە بەئاودا دەدرێ و سوک دەکرێ و بەفیڕۆ دەچێت، ئەویش بەوەی، کەسێ‌ دەکرێتە کاندید بۆ پارێزگای سلێمانی کەسێکی بەعسی و خۆفرۆش بووە.
بۆیە ئێمە پێمانوایە نەبەڕێزتان و نە ئێمەش ڕۆژانی سەختی بەرەنگاریمان بۆ دروستکردنی ڕۆژێکی وا هەڵنەبژاردوە کەسێکی بەعسی نمایندەی شەهیدان و بەرخودانی پارێزگایەک بکات، کە هیچ کەس بەقەد بەڕێزتان ئاگای لە مێژووە گەش و پرشنگدارەکەی نییە.
بۆیە بەیادی هاوسەنگەری جارانەوە داوا لەبەڕێزتان دەکەین هەرچی زوترە ئەو بەعسییە لەدیارکردنی بۆ ئەو پۆستە بکشێننەوەو کەسێکی تر هەر لە لیستەکەی خۆتان دابنێن کە دەتوانێ‌ نمایندەی لیستەکەتان بێت، ئێمە بەداخەوین کە دەبوایە ئەو کاندیدە خۆی بکشایەتەوەو داوای لێبوردنی بکردایە، بەڵام ئێستا هیوامان وایە کە خۆتان ئەو دەست پێشخەرییە بکەن و کەسێکی تر لەلیستەکەتان بێننە پێشەوە، هیچ نەبێت لەبەر ئەوەی پاشگەزبوونەوە لەهەڵە جوامێری و ئازایەتییەو ئێمەش سەرەڕای جیاوازیمان ئەوەتان لێ ڕەچاو دەکەین.
لەگەڵ ئەوپەڕی ڕێزماندا....
- کۆمەڵەی پێشمەرگە دێرینەکانی کوردستان.
- کۆمکاری زیندانیانی کوردستان/ لیستی سەوز، سلێمانی.
- کۆمەڵەی پێشمەرگە کەم ئەندامەکانی سەنگەر.
- کۆمەڵەی ڕێکخستنە دێرینەکانی کوردستان.
- ڕێکخراوی شەهید ئارام.
- ڕێکخراوی گەشەپێدانی ئابوری کەسوکاری شەهیدان.
- 25-04-2014

بەپەژارەیەکی زۆرەوە هەواڵی کۆچکردنی سەرکردەی خاکی و نووسەر و سیاسەتمەدار و کەسایەتی شۆڕشگێڕی کورد کاک (#نەوشیروان مستەفا#) ڕێکخەری گشتی بزووتنەوەی گۆڕان ڕاگەیەندرا.
بەرەی دیموکراسی گەل، لەو باوەڕەداین گەلی کورد لە هەرێمی کوردستان و بەشەکانی تری کوردستان بە قۆناغێکی هەستیاردا تێدەپەڕێت، کۆچکردنی کاک (نەوشیروان) لەم کاتەدا خەسارەتێکی مەزنە بۆ گەلەکەمان بەتایبەتی ناوبراو سونبولی بەرەنگاربوونەوە گەندەڵی بوو لەهەرێمی کوردستان و توانی بۆ یەکەمجار بەشێک لەو دیوارە پۆڵایینەی گەندەڵی بشکێنێ و ڕووی ڕاستەقینەی دەسەڵاتدارە گەندەڵەکان ئاشکرا بکات و گرنگی بە سیستەمی پەرلەمانی لەهەرێمی کوردستان بدات.
کۆچکردنی کاک(نەوشیروان) و ماڵئاوایی کردنی بۆشاییەکی تری سیاسی مەزن لە گۆڕەپانی سیاسی هەرێم و عیڕاق دروستدەکات کە پڕکردنەوەی ئەو بۆشاییە کارێکی ئاسان نابێت، چونکە تەنیا بزووتنەوەی گۆڕان ڕێکخەرە گشتیەکەی لەدەستنەداوە بەڵکو گۆڕەپانی سیاسی و خەڵکی هەرێمی کوردستان ڕکابەرێکی خاکی و خۆنەوویستیان لەدەستداوە، کە بەهەموو توانا و دڵسۆزییەوە بەرەنگاری دز و تاڵانچیەکانی گڕێدراوی بێگانە دبۆوە.
کاک نەوشیروان پێداگربوو لەسەر بنبڕکردنی گەندەڵی و هێنانەدی عەدالەتی کۆمەڵایەتی و دادپەروەری و سەروەری یاسا.
کاتی ئەوە هاتووە لایەن سیاسیەکانی دەسەڵاتدار لە هەرێمی کوردستان لە چوارچێوەی ویژدان و ئەخلاق هەڵسوکەوت بکەن و کۆچکردنی کاک(نەوشیروان مستەفا) بکەنە هەوێنی گۆڕانکارای و یەکڕێزی ناوماڵی کورد و خزمەتکردنی بەژەوەندییە باڵاکانی کورد لە هەرێمی کوردستان و عیڕاق و کوردستانی مەزن، هاوکات دەستبەرداری گەندەڵی و بەفیڕۆدانی سامانی نەتەوەیی و خزمەتکردنی ووڵاتانی داگیرکەری کوردستانبن و ڕێز لە ئازادیەکانی تاک و بیروڕای جیاواز بگرن و سوکایەتی بە پەرلەمان و دەنگی گەل نەکەن و کۆتایی بەو بێ سیستەمیە بهێنن.
بەرەی دیموکراسی گەل
19-05-2017

یادەوەرییەکان
مستەفا چاوڕەش

حکومەت وەک پیشەی هەموو جارانی تۆپبارانی بەرگەڵوو دەکات، گوللەی تۆپ کیمیاوی لە بارەگاکەی کاک نەوشیروان دەدات له و ئه و ژوورەی ئەمیری تێدا بووە، چوار کەسی تێدا شەهید دەبێ:
1- مەحموود سێدەری پێشمەرگەیەکی قارەمان و زۆر ئازابوو، کورد واتەنی کون لە جەرگیدا نەبوو.
2- کوڕەکەی مەحموود سێدەری لەگەڵ باوکی دەبێ، ئەویش پێشمەرگە بوو، ناوی حەکیم بوو.
3- نەقیب ئەمیری حاجی کەریم چاوشین.
4- شێخ محەمەد شێخ مەحموود، پوورزای حەمە تۆفیق بوو.
مەحموود سێدەری لە هەرە پێشمەرگە ئازاکانی تیپی 43ی ئاسۆس و دۆڵی جافایەتی بوو، ئەوەندە ئازا بوو، ناوی هەبوو، بەتایبەت لای ئێمەمانان. باشمان دەناسی و خۆشمان دەویست، زۆر قۆز بوو، کوڕەکەی لە خۆی جوانتر بوو.

یادەوەرییەکان
مستەفا چاوڕەش

گەڕانەوەم بۆ کوردستان لەگەڵ کاک نەوشیروان

لەگەڵ کاک نەوشیروان و دلاوەری ئەحمەد مجید هەندێک لە هەڤاڵانی تر لە شاری دیاربەکر یەکمان گرتەوه و هاتینەوە بۆ کوردستان. لەسەر سنوور هەموو هەڤاڵانی پێشمەرگە و ڕێکخستنەکان پێشوازییان لێکردین. هاتینە دهۆک و شەوی یەکەم لەوێ ماینەوە، دوایی گەڕاینەوە بۆ هەولێر و سلێمانی، بە کەسوکار و هەڤاڵان شاد بووینەوە. بەڵام ئەمجارە شارەکان بەدەست خۆمانەوەیە و لە ڕووی حیزبی و پێشمەرگایەتییەوە خەریکی خۆڕێکخستنەوەین. پاش ماوەیەک باسی ئەوه ‌کرا کۆنگرەی یەکەم بگیرێ.

ڕونکردنەوەیەک لە (ملازم عومەر)ەوە لەبارەی پەیوەندیەکانی (دکتۆر قاسملۆ) و #مام جەلال# و کاک #نەوشیروان مستەفا#
له سایتی ئاوێنه بابەتێکم خوێندەوە لەسەر خوالێخۆشبوان مام جەلال و کاک نەوشیروان کە گوایە دەستیان هەبووە لە تیرۆر کردنی (شەهید قاسملۆ) و هاوڕێکانی دا.
بەر لە هەموو شت، پێم ناخۆشبوو لە سایتی ئاوێنە کە خاوەنی ڕێز و جێگەی متمانەی خەڵکە، ئەو هەواڵە چەواشەکەرە بڵاوبێتەوە، بابەتەکە سەر لەبەری ناڕاستە و بەندە وەک شایەتحاڵێکی ئەو مێژووە بە ئەرکی خۆمی ئەزانم ڕونکردنەوەی لەسەر بدەم.
لە دڵمەوە خەفەتبارم کە (مام جەلال و کاک نەوشیروان) لە ژیاندا نەماون، هەتا بەرگری لە خۆیان بکەن و بە بەڵگەی زیندوو وەڵامی ئەو تۆمەتە ناڕەوایانە بدەنەوە. من بە ئەرکی ئەخلاقی و ویژدانی خۆمی دەزانم کە وەک شایەتحاڵێک و وەک ئەوەی ئاگاداری ڕوداوەکەم، لەڕێی ئەم ڕونکردنەوەیەوە وەڵامی ئەو هەواڵە ناڕاست و هەڵبەستراوە بدەمەوە بۆ مێژوو.
مام جەلال و کاک نەوشیروان و بەندە هاوڕێی زۆر نزیکی شەهید دکتۆر قاسملۆ بووین. بەندە زۆر سەرسام بووم بە توانا و زیرەکی و لێهاتوویی دکتۆر قاسملۆ کە دکتۆرای لە زانستی ئابوریدا هەبوو، بەڵام شارەزایی لە زۆربەی بوارەکاندا هەبوو، بەتایبەتی ئەدەب و هونەری کوردی. پەیوەندیمان بە جۆرێک بوو، کە ساڵی 1985 لەسەر ناکۆکی و کێشە ناوخۆییەکانی یەکێتی، بەندە دەستم لە کارکێشایەوە، بەڕێز مام جەلال دکتۆر قاسملۆی ڕاسپاردبوو کە قسەم لەگەڵدا بکات بۆ کارکردنەوە لەگەڵ یەکێتی.
لە کۆتایی ساڵی 1982 دا، کە هێرشی گەورە کرایە سەر حزبی دیموکرات و کۆمەڵەی ئێران، لە حزبی دیموکرات، مامۆستا عەبدوڵڵای حەسەن زادە، کە ئەندامی مەکتەبی سیاسی حزبی دیموکراتی ئێران بوو هات بۆ لامان بۆ ناوزەنگ، داوای یارمەتی و هێزی لێکردین، خوالێخۆشبوان مام جەلال و کاک نەوشیروان و بەندە وەکو بەرپرسی مەکتەبی عەسکەری لەگەڵیدا کۆبوینەوە.
ڕاستەوخۆ مام جەلال فەرمانیدا کە هێز کۆبکەینەوە و بەندە وەکو بەرپرسی هێزەکانی یەکێتی چووم بۆ هاوکاری حزبی دیموکراتی ئێران و کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران. بە هێزێکی 2 هەزار کەسی بەشداری شەڕەکانمان کرد، ئەو بەڕێزانەی کە لە ناو حزبی دیموکراتی ئێران و کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران کە لە ژیاندا ماون، شایەتحاڵی ئەو ڕوداوەن. تەنانەت کە شەڕەکان توند بوون، مام جەلال هاتە دیوی کوردستانی ئێران لەگەڵ شەهید دکتۆر قاسملۆ پێکەوە سەرپەرشتی شەڕەکانیان دەکرد.
سەبارەت بەشەهیدکردنی (دکتۆر قاسملۆ) لە ساڵی 1989 دوای ئەنفالەکان، ئەو زەمەنە (کاک نەوشیروان) لە دەرەوەی وڵات بوو؛ هیچ ئاگای لە گفتوگۆی حزبی دیموکراتی ئێران نەبوو، (کاک نەوشیروان) ئەو کات لە فەرەنسا بوو. (شەهید قاسملۆ) لە پاریس کاک نەوشیروانی دیبو و پێی وتبوو ماوەیەک لە پاریس بمێنەرەوە لە ڕێگەی (دکتۆر کەنداڵ)ەوە ئیقامەی فەرەنسات بۆ وەردەگرم. واتە کاک نەوشیروان دوربوو لە گفتوگۆکانی نێوان دەوڵەتی ئێران و دیموکرات.
(بەرێز مام جەلال) لەسەر داوای دەوڵەتی ئێران کەوتە نێوان دەوڵەت و حیزبی دیموکراتی ئێرانەوە. جەولەی یەکەمی گفتوگۆکەیان لە ڤێنای پایتەختی نەمسا لە ماڵی (کاک خەبات کەریم مەعروف) دەستی پێکرد؛ مام جالال، کاک خەبات و چەند کادرێکی ئەو زەمانەی (ی.ن.ک) ڕاسپارد لە چەند ژوورێک دانیشن بە دەمانچەوە بۆ پاراستنی (دکتۆر قاسملۆ).
کاتێک (مام جالال) گەڕایەوە بۆ کوردستان، ئەو زەمانە لە قاسمە ڕەش بووین لەسەر سنوری عێراق و ئێران، باسی گفتوگۆکانی بۆ مەکتەبی سیاسی گێڕایەوە؛ مام جەلال وتی وەفدی ئێرانی گەڕاونەتەوە بۆ ئێران بۆ ئەوەی ئەنجامی گفتوگۆکانیان بە بەرپرسانی سەروو خۆیان بڵێن.
دوای ئەوە، (مام جالال) لە ڕێگەی ئێرانەوە بە نیازی سەفەربوو بۆ دەرەوەی وڵات. (مام جەلال) پێش ڕۆشتنی بۆ ئێران، نامەی بۆ (د.قاسملۆ) نوسی کە ئەو زەمەنە بارەگاکانیان لە بناری قەندیل بوو، بۆی نوسیبوو لە تاران بەرپرسانی ئێرانی دەبینم و قسەیان لەگەڵ دەکەم لەسەر دانیشتنی دووەمی گفتوگۆکانی نێوان ئێوە و نوێنەرانی دەوڵەتی ئێران کەی و لەکوێ دەست پێبکاتەوە. بۆ (دکتۆر قاسملۆ)ی نوسیبوو، کات و شوێنی کۆبونەوەکە بە بروسکە بۆ (ملازم عومەر) دەنێرم و ئەویش بە نامە جەنابتی لێ ئاگادار دەکاتەوە.
نوسینگەی تارانی (ی.ن.ک) جیهازی ڕاکاڵی لێ بوو. دوای ماوەیەک لە سەفەرەکەی، (مام جەلال) بروسکەی بۆ کردم، نوسیبووی کەوا ئێرانیەکان (بە تایبەت سوپای پاسداران کە سەرقاڵی گفتوگۆکان بوون) وتویانە هەرکات بە تەواوی گەیشتینە ڕێکەوتن، ئەوکات دەیخەینە بەردەست (ئیمام خومەینی)؛ کە ئەو فتوای لەسەردا ئیتر ئیتلاعات و هیچ لایەنێک ناتوانن لە دژی بوەستنەوە.
پاش ماوەیەک، سوپای پاسداران بە مام جەلالیان وتبوو کە هەندێک کادری یەکێتی لە شاری #سەردەشت# بڵاویان کردۆتەوە کە وا حیزبی دیموکراتی ئێران بە نێوەند گیری (ی.ن.ک) خەریکن لەگەڵ دەوڵەتی ئێران ڕێک دەکەون؛ ئیتلاعات پێیان زانیوە و کارەکەیان لێتێکداوین، ئێستا هیچ ئامادەییەکمان نییە بۆ دانیشتنی گەڕی دووەەم. مام جەلال بە بروسکە ئەمانەی بە من گەیاند، تەنانەت وتی ئەمەش بۆ د.قاسملۆ بنووسە کە ئێرانیەکان بە ڕاستیانە، یان دەیانەوێ ئێمە (واتە مام جەلال و (ی.ن.ک) لە دانوستانەکان دوورخەنەوە. من هەموو پەیامەکەی (مام جەلال)م بە نامە وەک خۆی بۆ (د.قاسملۆ) نارد.
دوایی دەرکەوت ئێرانیەکان بە (د.قاسملۆ)یان ڕاگەیاندبوو کە ئێمە سوپاسی (ی.ن.ک) و مام جەلال دەکەین کە ئێمەیان بە یەک گەیاند؛ بەڵام ئێمە هەردوو لامان ئێرانین و پێویستمان بە نێوەندگیری نەماوە. پێشبینیەکەی مام جەلال ڕاست دەرچوو کە وا ئێرانیەکان ویستویانە مام جەلال و (ی.ن.ک) لە نێوەندگیری دوورخەنەوە، بۆ ئەوەی بتوانن بە ئاسانی پیلانی تیرۆرکردنی (د.قاسملۆ) جێبەجێبکەن.
دەرکەوت جەولەی دووەمی دانیشتنەکەیان بەبێ ئاگاداری مام جەلال و یەکێتی، لە ماڵی (شەهید فازیلی مەلا مەحمود) بوو، جگە لە (د.قاسملۆ، و د.فازیل)، ئەندامێکی کۆمیتەی ناوەندی حیزبی دیموکراتیشیان شەهید کردوو و چوونە ڕیزی شەهیدانی کورد و کوردستانەوە. بەداخەوە شەهیدبونی دکتۆر قاسملۆ گورزێکی کوشندەی لە خەبات و تێکۆشانی گەلی کورد لە ناوچەکە و بەتایبەتی یەکێتی دا لەو سەردەمەدا.
پاش شەهیدکردنی دکتۆر قاسملۆ، خێزانەکەی کە خەڵکی چیک بوو، دوو کچیشی لێی هەبوو، لە دادگا شایەتیدا و وتی کە وەسیەتی بۆ ئێمە کردوە کە ئەو پارانەی لە بانک هەیەتی، هی خۆی نیە، هی حزبی دیموکراتە و دەبێت تەسلیمی حزب بکرێتەوە. تەنانەت کتێبخانەکەی خۆیشی لە وەسێتنامەکەیدا پێشکەشی حزی دیموکرات کردبوو.
$تێبینی:$ چەندین نامەی دەستخەتی سەردەمی پێشمەرگایەتیم لای خۆم پاراستووە. لێرەدا هەندێکی کە پەیوەندیدارە بە پەیوەندیەکانی نێوان یەکێتی و دیموکرات، بەتایبەتی هاوکاری سەربازی یەکێتی بۆ دیموکرات لە کۆتایی ساڵی 1982 دا بڵاودەکەمەوە.

نامەی 1 بۆ 4 (دکتۆر قاسملو-سکرتێری حزبی دیموکراتی ئێران).

نامەی 5 بۆ 8 (دکتۆر سادقی شەرەفکەندی جێگری دکتۆر قاسملو بوو، پاش شەهیدبوونی دکتۆر قاسملو، دکتۆر سادق بوو بە سکرتێر هەتا ساڵی 1992 کە لە بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا شەهید کرا. دکتۆر سادق ناوە حزبیەکەی سەعید بوو، دکتۆرای لە فەڕەنسا خوێندبوو لە کیمیادا، برای هەژاری شاعیر بوو).

نامەی 9 بۆ 14 (سەرکردەکانی تری حزبی دیموکرات و کۆمەڵەی ئێران).

نامەی 15 بۆ 26 (نامەکانی مام جەلال لە بارەی هاوکاری سەربازی یەکێتی بۆ دیموکرات).

=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=423916&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ خویندنەوەی نامەکان=KTML_Link_External_End=

عومەر عەبدوڵڵا محەمەد (ناسراو بە ملازم عومەر)[1]
19-07-2022

ناونیشان: کاک نەوشیروان چی بڵێت؟
نووسەر:#هێمن عەبدوڵڵا#
ڕۆژی دەرچوون:#15-05-2017#
پاش غائیببوونێکی نزیکەی یەک ساڵی، کاک نەوشیروان گەڕایەوە کوردستان. هەرچەندە گەڕانەوەکەشی وەک ئەو ماوەیەی لە لەندەن بوو، دوور بوو لە چاوی میدیا، بەڵام ئەوە هیچی لەو ڕاستییە نەگۆڕیوە کە جەماوەری بزووتنەوەکەی ئومێدی گەورەیان بە هاتنەوەی هەیە. ناکۆکەکانیشی، هەرچەندە وای پیشاندەدەن کە هیچ نەگۆڕاوە، بەڵام هاتنەوەی و بێدەنگییەکەی سەخڵەتی کردوون.
بەدرێژایی ئەو ماوەیەی کاک نەوشیروان بێدەنگ بوو، بزووتنەوەکەشی بێدەنگ بوو. هەرچەندە هەڵسووڕاوەکانی وایان پیشاندەدا کە بەبێ ئەویش گۆڕان هەر بەسەرپێوەیە، بەڵام دەرکەوتنە بێمنەتانەکەی هەفتەی ڕابردووی ئەندامانی مەکتەبی سیاسیی یەکێتی لە گردی زەرگەتە و جگەرە داگیرساندن و قاچ لەسەر قاچ دانان و هەواڵە ڕۆژنامەڤانییە دوو دێڕییەکە وای دەردەخست کە شاندی یەکێتی بە داشی سوار و بە تۆنی بێمنەتانە و دوور لە چاوی کاک نەوشیروان قسەیان کردووە و پەیامی خۆیان گەیاندووە. کەچی ئەو بەیانییەی کاک نەوشیروان گەیشتەوە، لە تەلەڤیزیۆنی یەکێتییەوە ڕووماڵی تایبەتی زیندووکردنەوەی ڕێککەوتنی دەباشان دەکرا و هەر زووزووش ڤیدیۆ و قسەکانی #مام جەلال# و کاک نەوشیروان لێدەدرانەوە. وەک بڵێی کەتنێک کرابێ و کەتنکەر لەترسی سزای پاش کەتنەکەی خەریکی پاکانەکردن بێ!
زۆر کەس دەیانوت یەکێتی بۆیە لەگەڵ پارتی نزیکبوونەتەوە لە ڕێککەوتن، چونکە خاترجەم بووە کاک نەوشیروان هێندە نەخۆشە تازە چاوی بە کوردستان ناکەوێتەوە. بۆیە ئێستا کە هاتووەتەوە، گۆڕین یان وەکخۆی هێشتنەوەی تۆنی دەنگی یەکێتی بەرانبەر گۆڕان و پارتی مایەی سەرنج و لێوردبوونەوە دەبێت. بەتایبەتیش کە لەسەر ئاستی خوارەوەی هەریەکە لە گۆڕان و یەکێتی بیرۆکەی بەهەرێمکردنی #سلێمانی# زیندووکراوەتەوە و کادیرەکانیان لە میدیاکاندا بانگەشەی بۆ دەکەن.
هەرچەندە ئەوەی لە خەڵکەوە دەیبیستین وێنەیەکی زۆر جیاوازە لەوەی میدیا و کادیرە حیزبییەکان دەیانەوێ وێنای بکەن، بەڵام هەرواش دەبێ ئومێدمان بەوە هەبێ کە هاتنەوەی کاک نەوشیروان لەجیاتی ئەوەی عامیلی شەڕ بێت، ببێتە عامیلی خێر بۆ ئاساییکردنەوەی ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی لە کوردستاندا. خەڵک ئێستا هێندەی پێی گرنگە مووچە و کارەبا و خزمەتگوزاریی تەندرووستی هەبێ، هێندە بۆی گرنگ نییە کێ سەرۆکی پەڕڵەمان دەبێ و کێش ئیدارەی وڵات دەکات.
ڕەنگە گۆڕان لە مافی خۆی لەو ڕێککەوتنەی بۆ بەڕێوەبردنی پارێزگا و ئیدارەکانی زۆنی سەوز هەیبوو بپرسێتەوە و چیدیکەش نەهێڵێ مافی بخورێ، کە بەڕاستیش پێویستە وابێت، بەڵام من زۆر لەمێژە ئەو حەماسەتە لەنێو خەڵکدا نابینم کە بۆ حیزبەکان هەیانبوو، بە جەماوەری گۆڕانیشەوە. خەڵک لەخەمی باشبوونەوەی دۆخی ژیان و خۆشگوزەرانیدان و بەلایانەوە گرنگ نییە کێ ئەوەیان بۆ دابین دەکات و مافی کام حیزبە کام پۆستی هەبێ و کامەی نەبێ. بۆیە باش دەبێ کاک نەوشیروانیش دوای ئەو ماوە درێژە لە بێدەنگی، ئەوە بڵێت کە خەڵکی سادە دەیەوێ گوێی لێبێت نەک ئەوەبێت کە هەم گەنجە کەمئەزموونە پۆپۆلیستەکان و هەم سیاسییە پیرە لە خەڵک دوورکەوتووەکانیش ئارەزوو دەکەن لێی ببیستن. [1]

ناونیشان: کەشتییەکەی کاک مەسعود و کاک نەوشیروان
نووسەر: #هێمن عەبدوڵڵا 2#
ڕۆژی دەرچوون: #10-08-2015#
بەپێچەوانەی هەموو ئەوانەوە کە بەهۆی ئەو قەیرانە سیاسییەی لە کوردستان درووستبووە ڕەشبینن، من گەشبینم. گەشبینییەکەشم لە سادەییم نییە، بەڵکوو لەبەرئەوەیە کە دەزانم کوردستان توانای تێپەڕاندنی ئەو قەیرانەشی هەیە، وەک چۆن قەیرانە گەورەترەکانی دیکەی تێپەڕاند.
ئەوەی کە دوو سەرەکیترین سەرکردەکانی باشووری کوردستان متمانەیان بەیەکدی نەماوە ئاساییە. چونکە زۆرجار ئەوە ڕوویداوە و متمانە درووستبووەتەوە، بەڵام گرنگ ئەوەیە هەوڵی هەموان بەو ئاڕاستەیەدا بێت کە پێکەوە نەیگەیەننە مریشکەڕەشە.
کاک مەسعوود و کاک نەوشیروان دوو ڕەمزی گرنگی قۆناخی خەباتی ڕزگاریی نیشتمانین. ئەو قۆناخەی هێشتاش بەردەوامیی هەیە، ڕۆژێک مەیدانی تەختە و ڕۆژێکی دیکە پڕ هەوراز و نشێوە.
ئەو دوو پیاوە لە شەستەکانی سەدەی ڕابردووەوە سەر بە دوو قوتابخانە و تێگەیشتنی جیاواز لە شێوازی گەیشتنە ڕزگاریی نیشتمانی بوون، بەڵام هەردووکیان، هەرچەندە پێناسەی جیاوازیشیان بۆی هەبووبێت، بڕوایان بەوە هەبووە کە وێستگەی کۆتاییدان یەکە.
باشترە ئاوڕ لە ڕابردووی دوور نەدەینەوە و باسی ئەوە نەکەین کە ئەو جیاوازیی بیرکردنەوە و قوتابخانەیە چ ماڵوێرانییەکی بۆ کورد لە باشووری کوردستان هێنا.
چاکترە باسی ئەو قۆناخانە بکەین کە بەهۆی یەکدەنگی و لێکتێگەیشتنی هەردوولا چۆن بەرەی کوردستانی درووست بوو و بۆ ڕاپەڕینەکەی ساڵی 1991 کورد یەکدەست و یەک بڕیار بوون.
هەروەها با باسی ئەو قۆناخە بکەین کە لەدوای 2003ەوە بەهۆی نزیکبوونەوەی ئەو دوو بیرکردنەوە و قوتابخانەیەوە کورد چۆن مافەکانی خۆی، ئەگەر بەشێوەی سیمبۆلیکیش بێت، لە دەستوور و سیستمی سیاسیی دەوڵەتی ئێراقدا چەسپاند. بەدواشیدا با ئەوە وەبیر هەموان بهێنینەوە کە لە شەڕی دژی #داعش#دا، یەکدەنگی و یەکهەڵوێستیی هەمان ئەو کەسانە بوو کە وایکرد بە ساڵێک نێوبانگ و توانای سیاسی و سەربازیی کوردستان بازی گەورە بدات.
شەڕی داعش و پێشتریش شەڕی بەغدا، بەسەریشیەوە گەندەڵی، تەحەمولکردنیان بۆ خەڵکی کوردستان سەخت بوون، بەڵام هەمیشە ئەوەی ورەی دەدایە هەموان ئەوەبوو کە هەموومان پێکەوە لە یەک کەشتیداین و ئەگەر گەیشتینە کەناراو پێکەوەین و ئەگەر خنکاشین پێکەوە دەخنکێین.
لەدوای 23ی حوزەیرانەوە ئەو ورەبەرزی و هەستکردن بە یەکچارەنووسییە، جێگەی بەتاڵکردووە بۆ نائومێدییەکی قووڵ.
ئەو خەڵکەی دڕندەیی داعش و گوشارەکانی بەغدا چۆکی پێدانەدا، ناکۆکیی سیاسیی نێوان سەرکردەکان ورەی ڕووخاند.
ئەو گەنجانەی لەمڕۆژانەدا بەرەو ئەوروپا هەڵدێن، هەموویان یەک شت دووبارەدەکەنەوە: بۆ ئەوروپا ناچین، بەڵکوو لە کوردستان هەڵدێین! ئەو گەنجانە بە هەق نازانم، بەڵام لێیان تێدەگەم ئەگەر بڕوایان بەوە نەمابێت کە حیزبەکانی کوردستان دەتوانن بگۆڕێن.
کەواتە بۆچی گەشبینم؟ لەبەرئەوەی خراپترین ڕەوش دەهێنمە پێشچاوی خۆم. دەزانم هەرچەندە هەڕەشەش بکەن، حیزبەکانی کوردستان بەتەمای براکوژییەکی نوێ نین.
چونکە باش دەزانن کە نە دەتوانن بیکەن و نە قازانجیشی تێدادەکەن. ئەگەر هات و تاوەکوو #20-08-2015# ئەوەی ناوی لێنراوە سازان نەکرا، ئەوکات بژارەی دیکە دێنەپێشەوە، کە هەموویان سیاسین. جا ئەگەر پێمانوابێت ئەوکات دووئیدارەیی لە کوردستان درووستدەبێتەوە، هەڵەین.
چونکە دووئیدارەیی خۆی هەیە و هەندێک هەنگاو نراون بۆ یەکخستنەوەی ئیدارەکان. بە نەسازان ئەو هەوڵانە خاوتر دەبنەوە و کاتی زۆرترمان پێویست دەبێت بۆ ئەوەی دیسان بگەڕێینەوە ئەو خاڵەی ئێستا تێیداین.
تاوەکوو دەگەینەوە ئێرەش وزە و هێزی مرۆیی زۆرمان لەدەستدەچێت و ڕەنگە ئەو هەلەی ئێستا لەپێشمانە تاوەکوو ئەوکات وەک هەلەکانی مێژووییەکانی دیکەمان بە هەڵە لەدەست بچن.
بۆیە ڕێگەی ڕاست ئەوەیە کە ئەگەر تەنانەت بەبێ گۆڕانیش قەیرانی سیاسیی هەرێمی کوردستان چارەسەرکرا، کەس هانی ئەوە نەدات ڕەمزەکانی خەباتی ڕزگاریی نیشتمانیمان پێکەوە بیگەیەننە مریشکەڕەشە. چونکە مادام هەموومان لە یەک کەشتیداین، دەبێ کاپتنی کەشتییەکەمان یاریدەدەری شارەزا و بەئەزموونی وای لەگەڵ بمێننەوە کە چانسی نقوومبوونی لە هەر کاتێک کەمتر بکاتەوە. [1]

$یەکەم دیداری #مام جەلال# و کاک نەوشیروان، مامزەکەی چین و ئاسکەکەی #گەرمیان#$
#عیماد ئەحمەد#
#13-12-2020#
سەرەتای پاییزی ساڵی 1983 بوو، ماوەیەک لە قەرەداغ لای مامۆستا موحسین گیرسابوومەوە. ڕۆژێک بە بێتەلی تیپی 57ی سەگرمە مەلا بەختیار داوای کردبوو بۆ لای ئەو بچم لە شارباژێر. ئیتر منیش بڕیارم دا بچم و کەوتمە خۆئامادەکردن. سەرەنجام لەگەڵ کاک عەلی شامار و کاک سەلام کوێخا عەزیز و کاک حەمە قاشتی ڕێککەوتین بە ‌یەکەوە بڕۆین. سەرەتا بڕیارمان دا لە دیوی قەرەداغەوە بۆ مەڵبەندی یەک لە حاجی مامەند بڕۆین، بەڵام بەهۆی سەختیی شەڕی ئێران-ئێراقەوە پەڕینەوە لە شارەزوورەوە بۆ شارباژێر قوورس بوو، بۆیە ناچار بووین ڕێگەی بازیان و پیرەمەگروون و قزلەر و قەیوان و سیتەک بگرینەبەر. بەڵام کاک سەلام مایەوه، ‌ چونکە دەیویست بەهەمان ڕێگەدا بروات.
لە و جەولەیەدا زۆر هیلاک و ماندوو بووم، فێری ئەو ڕۆیشتنە زۆرە و پەڕینەوە لە جادە و سەرکەوتن بە هەوراز و دابەزین نەبووم. هەرچۆنێک بێت ڕێگەمان بڕی. لەسەر شاخی پیرەمەگروون پیڵاوەکەم کەڵکی نەما، بەڵام باش بوو لە دێی قزلەر کاک هادی غوڵام پێڵاوێکی ئەدیداسی بۆ پەیدا کردم.
لە دێی باراو بە دیداری مەلا بەختیار شاد بوومەوە. دوای نزیکەی حەوت ساڵ چاومان بە یەکدی کەوتەوە و بە گەرمی باوەشی بۆ کردمەوه، ‌ وەک ئەوەی بەدوای بۆنی شەهیدان جوامێر و سەلام و سەلماندا بگەرێ. دوایی منی لەگەڵ خۆی سەرخست و بە سەیارە ڕۆشتین بۆ ماڵیان لە دێی چنگیان. لەوێ یەکەمجار بوو چاوم بە کاک سالار عەزیز و کاک دلێر سەید مەجید بکەوێت. چاویشم بە ڕووناک شێخ جەناب کەوتەوە کە ‌لە پەیمانگەی تەکنۆلۆجیای بەغدا بە یەکەوە ‌بووین.
بەندە تازەنەفەس بووم، زۆر لەو دونیا تازەیەی پێشمەرگایەتی شارەزا نەبووم. کاک سالار جاروبار توانجی لێدەدام و دەیگوت: گیانه، ‌ وەرە پێشەوە وەکوو زۆپە کەمێک گەرممان کەرەوە.
دوای هەفتەیەک تارای هاوسەریشم هات و لە چنگیان هەوارمان هەڵدا. خانوویەکمان لە سەرووی ماڵی کاک بەکر حاجی سەفەر دەست کەوت.
کاک بەکری حاجی سەفەر لێپرسراوی مەڵبەندی یەک بوو. ئای پیاوێکی چەند سەنگین و نەجیب و دڵسۆز بوو! ڕۆژێک تارا سۆندەی ئاوی ماڵی کاک بەکر لێدەکاتەوه، ‌ سەتڵێک ئاو پڕ دەکات، لەو ئانەدا پێشمەرگەیەکی لای کاک بەکر دەیبینێت و دەڵێت: نازانیت ئەم سۆندە ئاوە هی ماڵی کاک بەکرە؟ ئێوە پێشمەرگەی کێن؟ تاراش پێی دەڵێت: ئێمە پێشمەرگەی کەس نیین. ئەگەر زۆریشت پێ ناخۆشە، سۆندەکەتان لەبەرەدەم ماڵی ئێمەدا لابەن و بیبەنە شوێنێکی تر.
دوایی کاک بەکر بە و مەسەلەیەی زانیبوو، لە ماڵی مەلا بەختیار بە یەکەوە بووین، وتی: تارا قسەکانت لە جێی خۆی بووە. لەمەودوا نەک سەتڵی ئاو، سۆندەکەش ببەن بۆ خۆتان. دیارە پێشمەرگەکە ئێوەی نەناسیوە.
بەمهدا‌ زانیم ئەم زاتە چەند سەخی تەبیعەت و ڕەوشتبەرزە، چونکە زۆر جار لە شتە بچووکەکانەوە دەتوانین خوێندنەوە بۆ شتە گەورەکان بکەین. ئیتر هەر واش دەرچوو. بە ‌درێژایی زەمەن تێگەیشتم کە هەڵسەنگاندنەکەم بۆ ئەو پیاوە لە جێی خۆی بوو.
بەهۆی شەڕی ئێراق-ئێرانەوە ئەو کات ژیان لە ناوچەی شارباژێڕ سەخت بوو، بە تایبەتی لە سنووری مەڵبەندی یەک، بەردەوام تۆپباران و قەسفی تەیارە و هێرشی هەردوو لا بەرانبەر یەک هەبوو. ئەمە ژیانی لەو سنوورە تاڵ کردبوو. هەر بەم هۆیەشەوە چالاکیی عەسکەریی پێشمەرگە تا ڕادەیەک ڕاگیرابوو.
لە و کاتەدا دەنگوباسی گفتوگۆی نێوان ڕژێم و یەکێتی لە ئارادا بوو کە لە ڕێگەی دکتۆر عەبدولڕەحمان قاسملۆوە ڕێکخرابوو و، کاک فەرەیدون عەبدولقادریش ڕۆیشتبوو بۆ بەغدا. هەڤاڵانی لای من بە گلەیی و ڕەخنەوە‌ بوون لە شێوە و جۆر و ناوەرۆکی گفتوگۆکە لە لایەک و لە لایەکی ترەوە هەڵوێستی توندیان لەسەر کوشتنی وریا ڕەش هەبوو، مام جەلال بۆ ئاگادارکردنەوە و بەرچاو ڕوونی هەڤاڵان سەبارەت بە گفتوگۆکە و چەند مەسەلەیەکی تر ملازم عومەر عەبدوڵڵا‌ی ناردبوو.
چەند ڕۆژێک مولازم عومەر لە ماڵی مەلا بەختیار مایەوە و دوایی گەڕایەوە مەرگە. دیار بوو مام جەلال بە بێتەل داوای کرد ئەو هەڤاڵانە سەردانی سەرکردایەتی بکەن. ئیتر کەوتینە خۆ و کاک بەختیار کڵاشینکۆفێکی قۆناخدار و شەست مەخزەن و قەمسەڵەیەکی شینی نیوکۆتی دامێ. کاک دلێریش کراسێکی شینی کاڵی تازەی دامێ کە‌ لە شارەوە بۆی هاتبوو، دەیگوت: بەم باڵا و قەڵافەت و قەمسەڵە شینەوە لەناو هەموو پێشمەرگەکاندا دیاریت.
لەگەڵ مەلا بەختیار و کاک دلێری سەید مەجید و عەلی شامار لە چنگیانەوە بەرێکەوتین. لە ڕێگەشدا لە بزەینان شێخ عەلی لەگەڵمان هات کە پیاوێکی سپی و هەناری و لێوبەخەندە و ڕێزدار و بەجموجووڵ بوو. وشەی لطفا[لوتفەن]ی زۆر بەکاردەهێنا. هەرچۆنێک بێت گەیشتینە مەرگە و بۆ لای مولازم عومەر چووین. دوای ڕۆژێک مانەوە، ئەویش هاوسەفەرمان بوو. لەوێوە سەفەرەکەمان خۆشییەکی زۆری تێکەوت؛ ملازم عومەر بە نوکتە و قسەی خۆش جەولەکەی پڕکرد لە خۆشی.
ئێوارەکەی بۆ پەڕینەوەی لە دەریاچەی دووکان بە چەند بەلەمێک کەوتینەڕێ. لەبەر تاریکیی شە و و تەمومژێکی زۆر وەکوە ئەوەی کەوتبینە ناو پەڵە هەورێکی قووڵ و بەرفراوان، بە ئەستەم بەرچاوی خۆمان دەبینی و لە یەک دابڕاین. بە ‌هەزار حاڵ یەکترمان دۆزییەوە و بهسەر دێهاتەکانی هەنجیرە و تەنگەزە و بێمووشەدا دابەش بووین.
بەیانییەکەی جارێکی تر یەکترمان گرتەوە و ئێوارەی دواتر پەڕیینەوە بۆ ئەوبەر. ئەو شەوە لە بناری شاخی کۆسرەت لە دێی تۆربە ماینەوە بۆ ئێوارەکەی بە تراکتۆر و عەرەبانە بە دۆڵی هیران و نازەنیندا ڕۆیشتین بۆ گوندی کونەفلووسە. ئەو شەوە لەوێ ماینەوه.‌ بەیانییەکەی زوو بەسەر شاخی هەورێدا سەرکەوتین. زۆر سەخت و نارەحەت و بێئاو بوو. پێش نیوەڕۆکەی گەیشتینە دێی چیوەی سەروو. لەوێ چەند کاتژمێرێک حەساینەوه.‌ بۆ عەسرەکەی بە تراکتۆر و عەرەبانە بەرەو خوارەوە بۆ زیخان ڕۆیشتین.
کاک نەوشیروان لەسەر ڕێی زیخان چاوەڕوانی هەڤاڵانی دەکرد. ئێستاش بیرمە کڵاوێکی قەفقازیی لەسەر بوو. بە گەرمی پێشوازی و بەخێرهاتنی هەڤاڵانی کرد. دوایی بە ‌یەکەوە بۆ لای مام جەلال چووین کە لەتەکیەکەی زیخان چاوەڕێی ئێمەی دەکرد. تەکیەکە بە بلۆک و چیمەنتۆ درووست کرابوو کە دوو یان سێ ژوور بە تەنیشت یەکەوە بوون بەبێ دیواری حەوشه. ‌
مام جەلال زۆر بە گەرمی و بالأحضان والقبل پێشوازیی لێکردین. بەکەیف بوو. جامانەیەکی کۆییانەی بەستبوو. یەکەمجار بوو مام جەلال و کاک نەوشیروان ببینم. مەلا بەختیار لەو دانیشتنەدا منی بە مام جەلال و کاک نەوشیروان ناساند. کاک نەوشیروان زۆر پێی خۆش بوو. ئەویش بە چەند وشەیەکی ڕێز و پێزانین منی بە مەجلیسەکە ناساند دوایی وتی: عیماد، پێم باشە بتبینم. منیش کۆڵێک پێم خۆش بوو.
مام جەلال زۆر بە بێزارییەوە باسی شەڕی بێتواتەی دەکرد. زووخاو لە دڵ و دەروونی دەتکا. باسی ڕاووڕووتی هەندێک لێپرسراوی عەسکەری و پێشمەرگەی دەکرد. یەکەمجار بوو گوێم لە وشەی ئار ئار بێت. دەیگوت: لە ژیانی پێشمەرگایەتیمدا شتی لەم جۆرەم نە ‌بینیوە و نە ‌بیستووه.‌ ئەمە تۆوی فاشییەته.‌ ئەگەر زوو فریای نەکەوین، سەری خۆمان و شۆڕشەکەشمان دەخوات!
زۆر بە کوورتییش باسی گفتوگۆکەی کرد و وتی: پێم باشە مولازم عومەر و مەلا بەختیار لامان بمێننەوە بۆ ئەوەی زیاتر قسە ‌بکەین و بەیانییش بڕیارە کۆپتەر بێت و بڕۆین بۆ بەغدا.
ئەوان مانەوە، کاک عەلی شامار و من بۆ دێی بالیسان چووین. بۆ ڕۆژی دوایی کۆپتەر لە ئاسمانی بالیسان فڕەفڕی دەهات، لە نزیک تەکیەکە نیشتەوە. حاجی مەمۆ و کاک عەلی شامار، بەندە و ژمارەیەک لە کادیر و پێشمەرگە لەو دەوروبەرە بووین. مام جەلال و کاک عومەر و مەلا بەختیار و کاک قادری حاجی عەلی و کاک ڕێکەوت عوسمان خەریکی چوونە ناو کۆپتەرەکە بوون. مەلا بەختیار هات بۆ لای حاجی مەمۆ و من. یەکسەر حاجی پێی گوت: تۆش دەچیت؟ مەلا بەختیار سەری هێنایە پێشەوە و وتی: مەسەلەکە حەساسە و دەبێت ئێمەش ئاگامان لێ بێت. ئیتر هەموویان سەرکەوتن و لەدواییدا مەلا بەختیار ئیشارەتی بۆ کاک دلێر کرد کە ئەویش سەرکەوێت دوای ڕەزامەندی مام جەلال. کۆپتەر فڕی بۆ کەرکووک، ئینجا بۆ بەغدا.
بۆ عەسرەکەی من بۆ لای کاک نەوشیروان ڕۆیشتم لە ‌هەمان شوێن. بە لوتف و ئیحترام بوو لەگەڵم. پرسیاری بارودۆخی بەغدا و خانەقین و ڕێکخستنی کرد. هەر لە پرسیارەکانیەوە بۆم دەرکەوت ئەم پیاوە چەند سەنگین و ورد و شارەزایە. دوای مام جەلال کەس نەبوو شان لە شانی بدات. ھەر لە درێژەی دانیشتنەکەماندا کاک نەوشیروان وتی: عیماد، بۆ ئێوەی خانەقینی ئەوەندەی لێپرسراوتان لەناو شۆڕش هەیه، ‌ ئەوەندە پێشمەرگەتان نییه؟ لە وەڵامدا وتم: لەبەر ئەوەی چالاکیی پێشمەرگایەتی تائێستا نەگەیشتووتە سنووری خانەقین تا خەڵکەکە زیاتر پەیوەندی بە شۆڕشەوە بکات. سەبارەت بەزۆریی لێپرسراوەکانیش هۆیەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی ژمارەیەک لە کادرە پێشکەوتووەکانی خانەقین ڕۆڵیان لە درووستکردنی کۆمەڵە و یەکێتی و هەڵگیرساندنەوەی شۆڕشی نوێدا هەبووە. دوایی وتی: تۆ دەتەوێ چی بکەی؟ منیش وتم: ئەمرتان بە چییە و چی بە ‌باش دەزانن، من ڕەهنی ئیشارەتی ئێوەم. لەو کاتەدا یەکسەر بیرم لە درووستکردنی کۆمیتەی ڕێکخستنی خانەقین کردەوە و وتم: پێت چۆنە کۆمیتەیەکی ڕێکخستن بۆ خانەقین درووست بکەین بۆ ئەوەی ئەو بۆشاییە پڕبکەینەوه؟‌ فکرەکەی زۆر پێ باش بوو و وتی: منیش هاوکار و پشتیوان دەبم.
دوایی لەگەڵ کاک ئازاد هەورامی بڕیاری کردنەوەی کۆمیتەی ڕێکخستنی خانەقینیان دا. کاک نەوشیروان کاک مەلا ئیبراهیم و کاک جەبار یاوەر و مامۆستا کاوەی بۆ ئەندامی کۆمیتەکە دەستنیشان کرد.
بە ماوەیەکی کەم بێ ئەو سێ هەڤاڵەی کە دەستنیشان کرابوون، لەگەڵ مامۆستا #سۆران# و مامۆستا نەجم و کاک کامەران و مامۆستا دڵشاد کۆمیتەکەمان دامەزراند. سەرەتا بارەگای کۆمیتەکە لە دێی حەسەن مەحە بوو لە گەرمیان. دوایی گواستمانەوە بۆ دێی ژاڵەی سەفەر.
لە و ماوەیهدا‌ خەریکی بەهێزکردنی ڕێکخستن و پەیوەندیکردن بە جەماوەر و کردنەوەی خولی ڕۆشنبیری بووین. بۆ مێژوو، کاک عەلی شامار دەورێکی باڵای لەم مەسەلەیەدا هەبوو. هێزێکی پێشمەرگەی لە ‌خانەقین درووست کرد و دوایی لەگەڵ هێزێکی تر لە گەرمیان تیپی 51ی گەرمیان درووست کرا، کاک مەحموود سەنگاوی بوو بە سەرتیپ و کاک عەلی شاماریش بوو بە جێگری.
لە و سەردەمەدا ململانێ لەناو کۆمەڵەدا ڕۆژبەڕۆژ قووڵتر و تووندتر دەبوو. سەرەنجام من کەوتمە بەرەی موعارەزەی ناو شۆڕش و تەنانەت یەکێک لە توندڕەوەکانی بووم!
ئێستا دەزانم چەند بەدوای خەونی لاساییکردنەوەی ئەزموونی چین و کوبا و وشەی بریقەداری ناو پەڕتووکە مارکسییەکانەوە بووم. بە کەمئەزموونی و بە خەیاڵپڵاوی دەمویست کەوڵی مامزی چین و ماچین بکەمە بەر ئاسکی گەرمیان!
لە و سەردەمەشدا هەر باس باسی ئێراقچێتی بوو کە وەکوو تۆمەت دەدرایە پاڵ ئەم و ئەو لەسەر شێوەی قاچاخچێتی و ساختەچێتی. لەو بارەیەوە دۆخەکە زیاتر لەو بەسەرهاتە دەچوو کە کاک جەبار فەرمان، فیلەتەنەکەی یەکێتی و پیاوی بەوەفا و سەخی تەبیعەت، دەیگێڕایەوە کە بێوەژنێک لە دێکەیان هەبووە زۆر شەڕفرۆش و دەمهەراش و نەگونجاو بووە، هەموو جارێک کە عەباسی کوڕی دەگەڕێتەوە ماڵ، لێی دەپرسێت: عەباس ڕۆڵە، ‌ دەنگوباس چەس؟ عەباسیش دەڵێت: دایکه، ‌ باس باسی دایک عەباسه.
بەڵام داخەکەم بە دەسەڵات و موعارەزەی ناو شۆڕش، زەرەری گەورە و قوورس بەر یەکێتی و شۆڕشەکەمان کەوت. لە کۆتاییدا هیوادارم ئەو ڕووداوانە بە خۆش و ناخۆشیانەوە، بە باش و خراپیانەوە، بۆ ئەمڕۆمان ببنە پەند، نەک بمانکەنە پەند! [1]