بەپێی ئامارێکی بەڕێوەبەرایەتی #ماددە هۆشبەرەکان#، لەماوەی شەش مانگی یەکەمی 2017، 235 تۆمەتباری بازرگانیکردن بە ماددەی هۆشبەر دەستگیرکراون و زیاتر لە یەک ملیۆن دۆلاری ساختە و 45 کلیۆ ماددەی هۆشبەریش دەستیان بەسەرداگیراوە.
بەڕێوەبەرایەتی ماددە هۆشبەرەکانی #هەولێر#، ئاماری شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵی دەستگیرکردنی تۆمەتباران و دەستەبەسەرداگرتنی پارە و ماددەی هۆشبەری بڵاوکردەوە.
بەپێی ئامارەکە، کە وێنەیەکی بۆ دواڕۆژ نێردراوە، لە ماوەی شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵ، 235 تۆمەتبار بە تۆمەتی بازرگانیکردن بە ماددەی هۆشبەر دەستگیرکراون.
هاوکات نزیکەی 45 کیلۆ ماددەی هۆشبەر و 18 هەزار پارچە حەبی هۆشبەر لە هەولێر و دهۆک دەستییان بەسەرداگیراوە.
بەپێی ڕاگەیەندراوی بەڕێوەبەرایەتییەکە، هەر لەماوەی ئەمساڵدا بڕی زیاتر لە یەک ملیۆن دۆلاری ساختە دەستی بەسەرداگیراوە.
لەبەشێکی تری ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە، بەشێک لە ماددەی جیاوازەکانی هۆشبەر دەستیان بەسەرداگیراوە، کە پێهاتووە لە 26 کیلۆگرام تلیاک، 12 کیلۆگرام ماریوانا، 4 کیلۆگرام شیشە،1 کیلۆگرام حەشیش، 350 گرام هیرۆیین، 16 هەزار و 298 حەبی ترامادۆل، 2 هەزار و 100 شیت حەبی تریڤین، 100 شیت حەبی سۆمادریل.
26-06-2017

خەندان-ڕەهێڵ سەمەد
بەگوێرەی ڕاپرسییەک کە ئەمڕۆ لە شاری #هەولێر# لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا خرایەڕوو، کەمتر لەسەدا دووی هاووڵاتییانی هەرێم ماددەی هۆشبەر بەکاردەهێنن.
زیاد حەمد سکرتێری ڕێکخراوی هۆشیاری لاوان ڕاگەیاند: لە ڕێگای ڕاپرسییەک و لە ئەنجامی دابەشکردنی (4) هەزار فۆرم کە (3128) فۆڕم گەڕاوتەوە، کە (21) پرسیار ئاڕاستەی هاووڵاتییان کراوە لە هەردوو ڕەگەز، خۆشبەختانە دەرکەوتووە ڕێژەیەکی کەم بەکارهێنەری ماددەی هۆشبەر هەیە لە هەرێمی کوردستاندا.
زیاد حەمد وتی: لەو ڕێژەی فۆڕمانەی کە بەدەستمان گەشتووەتەوە، تەنیا (60) کەس ماددەی هۆشبەر بەکاردەهێنن.
ئاماژەشی بەوەدا کە ئەویش کەمترە لە سەدا دووی دانیشتووانی هەرێم لە هەردوو ڕەگەز، بەڵام ڕاپرسییەکە دەریدەخات کە بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر لە هەرێم بوونی هەیە.
هەرلە و کۆنفرانسە ئەوە ڕاگەیەنرا کە بەپێی ئامارێک لە شاری #کەرکووک# کە لەدەزگاکانی ڕاگەیاندنیش بڵاوکراوەتەوە (460) کچ بەکارهێنەری ماددەی هۆشبەرن و بەشێکیشیان بەوهۆیەوە پەردەی کچێنیان لەدەستداوە، تەمەنیشیان لە 18 بۆ (24) ساڵییە، بۆیە کەرکووک پێویستە گرنگی پێبدرێ.
هەروەک لە سنووری شارۆچکەی #سۆران# (310) کەسی تر لە ڕەگەزی مێینە ئالودەی ماددە هۆشبەرەکانن، بەپێێ سەردانێکی مەیدانیش بۆ خوێندنگەکان، لە شاری #سلێمانی# (25) خوێندکاری کچ ئالودەی بەکارهێنانی حەپن.
هەروەک یاسا ناسان ئاماژەی بۆ دەکەن سزای ئەو کەسانەی مادەی هۆشبەر بەکار دەهێنن سزایەکی قوورسە تا دەگاتە لەسێدارەدان و زیندانی هەتاهەتایی.
خستنەڕووی ئەو ئامارە لەکاتێکدایە کە لە کۆتایی مانگی 10ی ئەمساڵ لەلایەن ئاساییشی گشتی هەرێم لەناوبردنی یەک تەن ماددەی هۆشبەری جۆراوجۆر ڕاگەیەنرا، کە لە ماوەی 2-3 ساڵی ڕابردوو لە سنووری هەردوو پارێزگای هەولێر و #دهۆک# دەستیان بەسەردا گیرابوو.
30-12-2013

دواڕۆژ، ئاریان عەلی
بەڕێوەبەرایەتی گشتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکان ئاماری 10 مانگی ڕابردووی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردوە: کە دیاردەی بازرگانیکردن و بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان ڕوو لەهەڵکشانە.
بەپێی ڕاگەیەنراوێکی بەڕێوەبەرایەتی گشتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکان ئاماژە بەوەکراوە: کە دیاردەی بازرگانیکردن و بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان لەهەرێمی کورستان ڕوو لە هەڵکشانە.
لە ڕاگەیەنراوەکەدا باس لەوەشکراوە کە لەماوەی 10 مانگی ڕابردوودا لەلایەن بەڕێوەبەرایەتییەکانی ماددە هۆشبەرەکان لە شارەکانی #هەولێر# و #دهۆک# توانراوە 600 کەس دەسستگیر بکەن کە تێوەگلاون بە بازرگانی و بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان.
ئاماژە بەوەشکراوە: کە تاوەکو ئێستا سزای 120 کەسیان لەڕێی دادگاوە یەکلایی بۆتەوە و سزای زیندانیکردنیان بەسەردا سەپێنراوە، هەروەها توانیویانە دەستبگرن بەسەر 300 کیلۆ لەجۆرەکانی ماددە هۆشبەرەکان.
پێداچوونەوە: ئیحسانی مەلا فوئاد[1]
#21-11-2018#

بەپێی توێژینەوەیەکی مەیدانی لەسنوری پارێزگای سلێمانی زیاتر لە 88% ئەوانەی لەسەر ماددەی هۆشبەر لەسلێمانی دەستگیرکراون و لەچاکسازی گەوران بەنەتەوە کوردن.
رامان عومەر، سلێمانی: ئەو توێژینەوەیە کە لەلایەن مەڵبەندی کوردۆلۆجی زانکۆی سلێمانی سەرپەرشتی کراوەو لەلایەن چوار مامۆستای زانکۆ، کەپسپۆرن لەبواری کۆمەڵناسی لەسەر 80 دەستگیرکراو بەتۆمەتی بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر ئەنجامدراوە بەناونیشانی "کاریگەری ماددە هۆشبەرەکان لەسەر تاک و کۆمەڵگە" بۆ ماوەی 10 کار لەو توێژینەوەیەدا کراوە
لەو توێژینەوەیەدا زیاتر لە 88% ئەوانەی ئاڵودەبون بەماددەی هۆشبەرو لەئێستادا ماوەی حکومەکەیان لەچاکسازی گەوران لەسلێمانی بەسەردەبەن بەنەوە کوردن کەژمارەیان 53 کەسە.
لەکاتێکدا نزیکەی لە 7% ئەوانە کەژمارەیان 4 کەسە بەنەتەوە فارسن و لە 5%ی ئەوانە کە ژمارەیان سێ کەسە بەنەتەوە عەرەبن.
توێژینەوەکە ئەوەشی خستۆتەڕوو زۆربەی ئەوانەی لەسەر ماددەی هۆشبەر لەسلێمانی دەستگیرکراون، خەڵکی ڕۆژهەڵاتی کوردستانن بۆ کارکردن ڕوییان لەهەرێمی کوردستان کردووە، لەسەر مەرزە سنورییەکان و لەناو شاردا دەستگیرکراون و ڕێکاری یاساییان بەرامبەر گیراوەتەبەر.
بەپێی توێژینەوەکە تەنها 13 کەس لەوانەی دەستگیرکراوان خەڵکی پارێزگای سلێمانی کە دەکاتە نزیکەی لە 22%ی ئەو کەسانە، لە 9%یان خەڵکی شارەکانی هەولێرو هەڵەبجەو ڕانیەو خانەقینن.
لەکاتێکدا لە 57%ی ئەوانەی لەسلێمانی دەستگیرکراون لەسەر ماددەی هۆشبەر خەلکی خۆرڵاتی کوردستانن، لەکاتی توێژینەوەکادا ئەو دەستگیرکراوانە بەتوێژرەکانیان ڕاگەیاندووە کێشانی تلیاک لەئێران تارادەیەک ئاساییەو تەنانەت هەندێک ماڵ هاوشێوەی چوکلێت پێشکەشی میوانەکانی دەکەن و پێشیان سەیر بووە لەکوردستان قەدەغەبووەو ئەوەیان ڕاگەیاندووە کەلەوبارەیەوە زانیاریی یاساییان نەبووە.
لەو توێژینەوەیەدا ئەوەش خراوەتەروو زۆربەی ئەوانە بەهۆی بەکارهێنانی ماددەی هۆشەبەرکاەکانەوە توشی چەندین گرفتی کۆمەڵایەتی بون و هەندێکیان بەو هۆیەوە لەهاوسەرەکانیان جیابونەتەوە.
یەکێک لەو دەستگیرکراوانە باسی لەچیرۆکی ژیانی خۆی کردووەو ئەوەی ڕاگەیاندووە لەتەمەنی 17 ساڵیدا لەکاتی مەیخواردنەوە لگەڵ برادەرەکانیدا حەپیان بۆ خستۆتە ناو مەشروبەکەوەو ئەویش سەرگەرم بووە پێی. تائەوەی بەتەواوەتی زۆر مەست بووەو لەرادەبەر مەی و حەپی تلیاکی خواردووە.
ئەو کەپێشتر دوکانی پۆشاکی تورکی هەبووەو وەک خۆی دەڵێت باری ئابوری زۆر باش بووە بەڵام ئێستا هەموو ئەو شتانەی لەدەستداوەو دەڵێت "ئەوەی جێگای داخە بۆ من برادەری زۆرم هەبوو، زۆرجار خۆم شەوانە پارەی خواردنەوەو کرێ تەکسیم دەدانێ، بەڵام ئێستا ئەوانە لەرێی نەفەرێک خواردنیان نەگرتووم و بۆ تەنها جارێکیش سەردانیان نەکردوم، بۆم دەرکەوت ئەوانە هاوڕێی سەر سفرەو سینی بون".
ئەو لەئێستادا ماوەی حکومەکەی لەبەندیخانە بەسەر دەبات و بڕیاریداوە بەتەواوەتی واز لەبەکارهێنانی تلیاک بهێنێت.
دیاردەی بارزگانی و ئاڵودەبون بەماددە هۆشبەرەکان لەکوردستان تاڕادەیەک کەم و نامۆبوەو لەحاڵەت تێنەپەڕیوە، بەڵام لەم ساڵانەی دوایدا بەهۆی کرانەوەی سنورەکان و ئاڵۆزبونی ژیان و هۆکارە کۆمەڵایەتیەکان و زۆر هۆکاری تر ڕووی لەزیادبون کردوە.
- 30-06-2014

مادەی هۆشبەر لە کوردستان بووەتە مەترسییەکی گەورە، کۆمەڵگە و خێزان هەڵدەوەشێنێ ئەگەر سنوورێکی تووند و جددی بۆ دانەنرێ.
لە تۆپ ستۆریی ڕووداودا ئەمشەو بەوردی لەسەر مەترسیی ماددە هۆشبەرەکان قسەدەکرێ، دایکێک کە لەگەڵ منداڵەکانی لە زینداندان دەڵێت، هاوژینەکەی فێری بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەری کردووە. کچێکیش کە لە زیندان تەمەنی بووەتە 18 ساڵ، باس لەوەدەکات لەکافتریا فێری بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر بووە و ئەوەش سەری کێشاوە بۆ دەستدرێژیکردنەسەری و بەوهۆیەشەوە دووگیان بووە.
بەڕێوەبەری هۆبەی بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر لە ئاسایشی #هەولێر# هۆشداریدەدات لەوەی بەکارهێنان و بازرگانی بەماددەی هۆشبەر وەکو ساڵانی ڕابردوو نییە و ئەوەش بەمەترسی لەسەر ئاسایشی کۆمەڵایەتی و تەندروستی دادەنێت.
تەنیا لە ساڵی 2018 و لە شارێکی وەکو هەولێر 415 کیلۆ ماددەی هۆشبەر دەستی بەسەردا گیراوە و 941 تۆمەتباریش لەسەر ماددەی هۆشبەر دەستگیرکراون.[1]
#14-02-2019#

دواڕۆژ، هۆگر کەمال
بەڕێوەبەری چاکسازی ژنان و منداڵان لەسلێمانی ڕایدەگەیەنێت، ساڵی 2016 ڕێژەی تاوانەکانی ژنان زیادیان کردووە بەجۆرێک 40 ژنی سزادراو ڕەوانەی خانەکەیان کراون، دەشڵێت "10 ژن بەهۆی لەشفرۆشی و 12 ژنیش بەهۆی بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەرەوە دەستگیرکراون".
ئەمڕۆ پێنجشەممە، 5ی کانوونی دووەمی 2017، ئومێدە محەمەد، بەڕێوەبەری چاکسازی ژنان و منداڵان لەسلێمانی، ئاماری ساڵی ڕابردووی خانەکەیانی ڕاگەیاند و وتی "لە ساڵی 2016دا خانەکەمان 40 سزادراوی ژنی بۆ هاتووە، کە زۆرینەیان لەناو سەنتەری سلێمانییەوە هاتوون و هەشت کەسیشیان بەڕەگەز ئێرانی بوون، ئەمەش لەکاتێکدایە کە ساڵی ڕابردوو 24 ژنی سزادراومان بۆ هاتبوو، بەپێی ئەمەش واتە تاوان زیادی کردووە".
ئاماژەی بەوەشدا "تاوانەکانی بازرگانیکردن و بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر زیاديکردووە، بەجۆرێک 12 ژن به و تاوانە سزادراون و بەندکراون، بەڵام تاوانی دزیی کەمیکردووە".
ئومێدە محەمەد، باسی لەوەشکرد "لە پار ساڵ لەنەوجەوانانی تەمەن (11 - 18) ساڵ، 56 کەس سزادراون و ڕەوانەی چاکسازی ژنان و منداڵان کراون".
بەڕێوەبەری چاکسازی ژنان و مندڵان لە سلێمانی، هێمای بۆ ئەوەشکرد "ساڵی ڕابردوو 501 کەس ڕاگیراون و 494 سزادراویش ئازادکراون".
ئاشکراشیکرد "ساڵی ڕابردوو 10 ژن بەهۆی لەشفرۆشییەوە دەستگیرکراون و سزادراون، تاوانەکانی منداڵان و نەوجەوانانیش زیاتر شەڕکردن و دزیکردنە".
ئەم وێنانەی خوارەوەش تەواوی ئامارەکانی ساڵی 2016ی چاکسازی ژنان و منداڵان لە سلێمانی دەردەخات.
- 05-01-2017

بەڕێوەبەرایەتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکانی سەر بە بەڕێوبەڕایەتی گشتی ئاسایشی گشتی ڕایگەیاند، لە شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵدا، دەستیان بەسەر زیاتر لە 43 کیلۆ ماددەی جیاجیای هۆشبەر و 18 هەزار و 498 حەبی جۆراوجۆری بەکارهاتوو بۆ دروستکردنی ماددە هۆشبەرەکاندا گرتووە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکان - هەولێر لە ڕاگەیێندراوێکدا کار و چالاکییەکانی شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵیان بڵاوکردەوە.
لەو ڕاگەیێندراوەدا کە وێنەیەکی بۆ تۆڕی میدیایی ڕووداو نێردراوە، هاتووە، لە ماوەی شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵدا دەستیان بەسەر 43 کیلۆ و 350 گرام ماددەی هۆشبەری جیاجیا، 18 هەزار و 498 حەبی جۆراوجۆر ‌، 1ملیۆن و شەش هەزار دۆلاری ساختە و 33 ملیۆن دیناری عێراقی ساختەدا گرتووە.
لە بەشێکی دیکەی ڕوونکردەوەکەدا ئەوەش خراوەتەڕوو لەسەر ئەو کارە نایاساییانە، توانیویانە 235 تۆمەتبار دەستگیر بکەن.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکان داوا لە هاونیشتمانیانی هەرێمی کوردستان دەکات، لە ئاشکراکردنی ئەو جۆرە کارانە هاوکاریان بکەن.
26-06-2017

لە قەڵادزی دەیان کیلۆگرام ماددەی هۆشبەر سوتێندران و بەڕێوبەری ئاسایشی ڕاپەڕین-یش دەڵێت: بە هۆی هاوسنوورییبوون لەگەڵ ئێران زۆرترین ماددەی هۆشبەر لە ئاسایشی #قەڵادزێ# دەستیان بە سەردا دەگیرێت.
سەر لە بەیانی ئەمڕۆ کاتژمێر 10:30خولەک بە ئامادەبوونی نوێنەرانی هەر یەک لە بەرێوەبەرایەتی گشتیی تەندروستیی و بەرێوەبەرایەتی ئاسایشی ڕاپەرین، لە شارۆچکەی قەڵادزێ-ی سەر بە ئیدارەی ڕاپەڕین، بڕێک ماددەی هۆشبەر کە دەستی بەسەرداگیرابوو لەناو ئامێریکی تایبەت(مەحرقە)دا سوتیندرا.
لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسییدا، محەمەد فازڵ، وتەبێژی بەرێوەبەرایەتیی ئاسایشی ڕاپەرین ڕایگەیاند: لە ماوەی شەش مانگی ڕابردوو تا ئێستا توانیومانە دەست بگرین بەسەر برێکی زۆر لە جۆرەکانی ماددەی هۆشبەر کە بریتین لە 1 کیلۆ گرام تریاک، 2 کیلۆگرام شیشە، 2 کیلۆگرام هێرۆئین، 60کیلۆگرام جۆرەکانی حەب.
محەمەد فازڵ، ئاماژەی بۆ ئەوە کرد، کە بە هۆکاری هاوسنوورییبوونی ناوچەی بیتوێن و پشدەر لەگەڵ ئێران بە تایبەتی پشدەر زۆرترین ماددەی هۆشبەر لە ئاسایشی قەڵادزێ دەستیان بە سەردا دەگیرێت.
هەروەها، ڕایگەیاند:بازرگانییکردن و ئالودەبوون بە ماددە هۆشبەرەکان لە هەرێمی کوردستان زیادییکردووە، هۆکاری سەرەکییش بێکارییە.
جێگای ئاماژەیە، لە ماوەکانی ڕابردوودا ئەو ماددە هۆشبەرانەی دەستی بەسەراد دەگیرا، بەشێوەیەکی هەڕەمەکیی و بە بێ ڕەچاوکردنی پیسبوونی ژینگە دەسوتیندران، بەڵام ئێستا لەلایەن وەزارەتی تەندروستیی عێراقەوە چەند ئامێرێک بەناوی (مەحرقە) ڕەوانەی هەرێمی کوردستان کراوە، کە ماددەکانی تێدا دەسوتێندرێت، سودی ئەو ئامێرە ئەوەیە، زیانەکانی دوکەڵەکە کەمدەکاتەوە.[1]
#28-08-2018#

ماددەی هۆشبەری گوڵ، ماددەیەکی هۆشبەرە کە بەکارهێنانی لەم ساڵانەی دواییدا لە ئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستانیش زۆر برەوی سەندووە. بەجۆرێک کە دوای تریاک، زۆرترین بەکارهێنەری هەیە.
بەکارهێنانی گوڵ لەنێو مێردمنداڵانیشدا برەوی سەندووە. ڕەحمان حەریری، بەڕێوبەری ئەنجوومەنی هاوئاهەنگی بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەری پارێزگای #سنە#، سەبارەت بە بڵاوبوونەوەی ئەم ماددە هۆشبەرە لەنێو قوتابیانی ناوەندی و دواناوەندیی شارەکانی ئەم پارێزگایەدا هۆشداریی ددەدات.
بەهمەن مورادنیا، پارێزگاری سنە، دەڵێ: ئێمە هەمیشە ئەم پارێزگایە لە بوارێکی وەک ماددەهۆشبەرەکاندا وەک پارێزگایەکی سپی لەقەڵەم دەدەین، بەڵام ئێستا ئامارەکان دەرخەری ئەوەن کە خەریکە پەرەدەستێنێ. بەرپرسانی پارێزگای سنە هۆکاری ئەمەش بۆ کەمی بودجە، کەمتەرخەمی ئۆرگانە حکومییەکان و هەروەها لێک ئاڵانی ئەرکی دامودەزگا حکومییەکان لەم بوارەدا دەگەڕێننەوە.
سەباح قورەیشی، بەڕێوەبەری بێهزیستی پارێزگای سنە، دەڵێ: لەبەر کەمیی بودجە ناتوانن کارێکی ئەوتۆ لە بواری بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەرەکاندا ئەنجام بدەن. بەگوتەی قوڕەیشی، ئەمساڵ بۆ بەرەنگاربوونەوە لەگەڵ ماددە هۆشبەرەکان و هەروەها کەمپەکانی وازهێنان لە ماددە هۆشبەرەکان، تەنیا 300 ملیۆن تمەن تەرخانکراوە، کە تاوەکو ئێستا هەمووی خەرجبووە.
بەپێی ئاماری فەرمی لە پارێزگای سنەدا نزیک بە 21 هەزار گیرۆدەبووی ماددە هۆشبەرەکان هەن. دامەزراوە پەیوەندیدارەکان ساڵانە هەوڵدەدەن، ئەوانەی بەم ڕێگایەدا ڕۆیشتوون پاشگەزیان بکەنەوە، بەڵام ئاکامی ئەم هەوڵانە شتێکی شایانی باس نییە.
لە یەکساڵی ڕابردوودا نزیک بە 4 هەزار و 900 کەس بە ویستی خۆیان یان بە زۆر و ناچارکردن بەشداریی خولەکانی وازهێنان لە ماددەهۆشبەرەکانیان کردووە.
بەگوتەی محەممەدسدیق محەممەدی، لە بەرپرسانی دادی پارێزگای سنە، لە حاڵەتی زۆر گەشبینانەدا تەنیا 2 یا 3 لەسەدی ئەو کەسانەی بەشداریی ئەو خولانە دەبن، بە یەکجاری واز لە هۆشبەرەکان دێنن، 99 لەسەدیان دیسان ڕوو لە بەکارهێنانەوەی ماددە هۆشبەرەکان دەکەنەوە.
محەممەدی دەڵێ: کۆمەڵگە خۆی بەرهەمهێنەری ماددەهۆشبەرەکانە و زۆر لە لاوەکان لەبەر بێکاری گیرۆدەی دەبن. بەڵام پارێزگاری سنە دەڵێ: هەوڵی هاوتەریب لەنێوان دامودەزگا حکومییەکان، گرنگی نەدان و کەمتەرخەمی وایکردووە لەپرسی هۆشبەرەکان خافڵ بین.[1]
#04-01-2019#

چالاکوان و ڕێکخراوەکانی #سۆران# نیگەرانن لە ڕێژەی مامەڵەکردن بە ماددەی هۆشبەر لە شارۆچکەکەیان، پێیان وایە بەرەنگاربوونەوەی دیاردەکە پێویستی بە هەڵمەتێکی گشتگیر و بەردەوام هەیە، پێشیانوایە بێکاری و قەیرانی دارایی لە هۆکارە سەرەکییەکانن بۆ چوون بەرەو بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر.
بەپێی ئامارێک، کە دەست ڕۆژنیوز کەوتووە، لە شاروچکەکانی سۆران، ڕواندز، #چۆمان# و مێرگەسۆر-ی سەر بە پارێزگای #هەولێر#، لە ماوەی 10 مانگی ڕابردووی ئەمساڵدا نزیکەی 40 کەس بە تۆمەتی بەکارهێنان و مامەڵەکردن بە ماددەی هۆشبەر دەستگیرکراون، هەروەها دەیان کیلۆگرام لە جۆرە جیاوازەکانی ماددەی هۆشبەر دەستیان بەسەرداگیراوە، ئەمەش نیگەرانیی بەدوای خۆیدا هێناوە و بەرپرسی نووسینگەی مافی مرۆڤ و بەرپرس و ئەندامانی ڕێکخراوەکان لەو بارەیەوە بۆ ڕۆژنیوز دەدوێن.
لە بارەی هۆکارەکانی زیادبوونی بەکارهێنان و بازرگانییکردن بە ماددەی هۆشبەر لە شارۆچکەی سۆران و ئەرکی ڕێکخراوەکان و لایەنە پەیوەندیدارەکان لە هۆشیارکردەوەی گەنجان، جەواد سوارە، بەرپرسی نوسینگەری مافی مرۆڤی سۆران وتی:لە ماوەی چەند مانگی ڕابردوودا زنجیرەیەک چالاکییمان بۆ هۆشیارکردنەوە ئەنجامداوە، خۆشبەختانە ئەمساڵ بەهۆی چاوکراوەیی هێزە ئەمنیەکانیشەوە ژمارەیەک باند و بەکارهێنەری ماددەی هۆشبەر دەستگیرکراون، دەیان کیلۆ ماددەی هۆشبەریش دەستی بەسەرداگیراوە.
بەرپرسی نوسینگەی مافی مرۆڤی سۆران وتیشی:شوێنی جوگرافیی دەڤەری سۆران بەدەرفەت وەرگیراوە بۆ گواستنەوەی ماددەی هۆشبەر لە هەرێمی کوردسانەوە بۆ وڵاتانی دیکە، بەڵام ئەوەی مایەی خۆشحالیە لە ئێستادا تیمەکانی نەهێشتنی ماددەی هۆشبەر زۆر چالاکانە کاریانکردووە، لەگەڵ ئەوەدا دەبێت لەسەر ئاستی هۆشیاری و پەروەردەیی کاری پێویست بکرێت بۆ بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر، هیوادارم کاری لەپێشینەی ڕێکخراوەکان و سەنتەرەکان هۆشیارکردنەوە بێت، بۆ ئەوەی هەمووان بتوانن هاوکاربن لە بنبڕکردنی ئەو دیاردە مەترسیدارە.
لەبارەی کاری ڕێکخراوەکان بۆ هۆشیارکردنەوەی گەنجان لە مەترسیی بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر، دڵشاد باڵەکی، سەرۆکی ڕێکخراوی ئاوێزە ئاماژەی بە چالاکییەکانیان کرد و وتی:لە چەند مانگی ڕابردوو زنجیرەیەک چالاکیمان لەسەر ماددە هۆشبەرەکان ئەنجامداوە و بەردەوامیش دەبین، پێویستە ڕێکخراوەکانی دیکەش هەست بەو مەترسیە بکەن و کاری لەسەر بکەن، چونکە ئەمە پەیوەندیی بە کۆمەڵگاوە هەیە و دەبێت کاری گشتگیری لەسەرە بکرێت و دامەزراوەکانی پەیوەست بە بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر کاری زیاتر بکەن بۆ ڕێگرتن لە هێنانی ماددەی هۆشبەر.
هەروەها سەردار جەبار، چالاکوان لە ڕواندز، لەسەر هەمان بابەت وتی:ڕاستە لە ماوەی ڕابردوودا لە سنورەکە چالاکیی تایبەت بە ماددەی هۆشبەر کراوە، بەڵام دەبێت ڕێکخراوەکان و حکومەتی هەرێم بە بەرنامەی جیاجیا کار بۆ ئەوەبکەن، کە تێکڕای کۆمەڵگا ڕابکێشن بۆ بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر، بە تایبەت دەبێت لە ناوەندەکانی خوێندن و پەروەردەکردن کاری جدی لەسەر ئەم بایەتە بکرێت.
ئەو چالاکوانە وتیشی: بێکاری و قەیرانی دارایی و کێشەکانی گەنجان هۆکارێک بوون لە بەلاڕێدابردنی گەنجان و زیادبوونی بەکارهێنانی مادەی هۆشبەر، کە بەداخەوە دەبێت حکومەت ئەم هۆکارانەی لەبەرچاوبێت و کاری لەسەر بکات وەک بەشێک لە هەڵمەتی بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر.[1]
#31-10-2018#