[1]

بزووتنەوەی کۆمەڵگەی دیموکراتیک (تەڤدەم) بە بۆنەی 6هەمین ساڵیادی کۆمەڵکوژیی شەنگال، کە چەتەکانی #داعش# لە 3ی ئابی 2014دا لە دژی کۆمەڵگەی ئێزدی ئەنجامیان دا، ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە.
تەڤدەم کۆمەڵکوژیی شەنگال و تاوانەکانی چەتەکانی داعش کە بەدەربوون لە هەموو ئەخلاقێک لە دژی ژنان و کۆمەڵگەی ئێزدی ئیدانە کرد و ڕایگەیاند چەتەکانی بەهۆی ئەو کۆمەڵکوژی و تاوانانەوە ئەنجامیانداوە، ئامانجیان ئەوە بوو ئێزدییەکان بسڕنەوە و کولتورە مێژوویی و دێرینەکەیان لە ناو ببەن.
تەڤدەم لە بەردەوامیی ڕاگەیاندراوەکەیدا باسی لەوەکردەوە، گروپە چەتەکان هەموو جۆرە چەکە قەدەغەکراوەکانیان بەکارهێنا و بەشێوەیەکی دڕندانە ودوور لە بەها و پێوەرە نێونەتەوەییەکان کۆمەڵکوژییان ئەنجامدا و ڕاشیگەیاند چەتەکان جیاوازییان لە نێوان ژن و منداڵ و کەسانی بە تەمەندا نەدەکرد. تەنانەت شوێنە مێژوویەکانیش بە دەست تاوانەکاریەکانیانەوە ڕزگاریان نەبوو.
تەڤدەم سەرنجی خستەسەر ئەو شتانە کە چەتەکانی داعش نەیاندەتوانی لە شەنگال ئەنجامی بدەن و ڕایگەیاند، پشتیوانیی گروپە چەتەکانی ئەردۆغان بۆ هێرشەکانی سەر شەنگال بۆ ئەوە بوو کە هەموو شتێکی شەنگال و ئێزدییەکان لە ناو ببەن، بەڵام بەهۆی بەرخودانی ڕۆڵەکانی بزووتنەوەی ئازادیی کوردستانەوە ئەوەیان بە سەر نەخرا و شکستێان پێهێنرا.
تەڤدەم سڵاو لە بەرخودانی یەکەکانی بەرخودانی شەنگال و یەکەکانی ژنانی شەنگال دەکات و ئەوەی بەبیرهێناوەتەوە، کە #شەڕڤان#ان بەرخودانی ئەفسانەییان ئەنجامدا و شەنگالیان پاراست و وتی ئەو قارەمانییەی لە شەنگال ئەنجامدرا بووە ڕەخساندنی ڕێگای ئەمڕۆمان.
تەڤدەم لە کۆتایی دا سەرەخۆشی لە کۆمەڵگەی ئێزدی بە گشتی و بنەماڵەی ئەو ئێزدییانە بە تایبەتی دەکات، کە بوونەتە قوربانیی کۆمەڵکوژی و پشتیوانیی خۆی بۆ کۆمەڵگەی ئێزدی تاوەکو کۆتایهاتن بە هێرشەکانی دژ بەو کۆمەڵگەیە دووپات کردەوە.[1]

ڕاگەیەنراوی تەڤگەری کۆمەڵگای دیموکراتیک (تەڤدەم) بەم شێوەیەیە:
دوای 9 ساڵ لە تێکۆشان لە سوریا، خاکەکەمان لە ڕووی کۆمەڵایەتی، کلتوری، زانستی، ئابۆریدا بەهۆی عەقلیەت و سیاسەتی شۆڤێنی پارتی دەسەڵاتدار ڕووبەڕووی پارچەبوون بووەتەوە و تا ئێستاش لە سوریا سیاسەتی ڕەتکردنەوە و وابەستەبوون بە دەسەڵاتەوە بەڕێوەدەبرێت.
ڕژێمی سوریا تا ئێستاش بەچاوی نەخوێندەوار سەیری کورد دەکات کە چی دەبێت با ببێت پێویستە لە سوریا بچنە دەرەوە، ڕژێمی سوریا وەک ئەوەی کورد لە سوپای تورکی داگیرکەر و چەتەکانی مەترسیدارتر بن نزیک دەبێت و یاری بە چارەنووسی کورد دەکات. لەگەڵ ئەوەشا هەبوونی گەلی کورد لە هەرێمە جیاوازەکان لەناو دەبات، بڕیار و یاسای نوێ دەردەکات، وەک ئەوەی لە شاروچکەکانی تەل عەران و تەل هاسیل کە زیاتر لە 125 هەزار کەس تێیایاندا دەژین. دوای ئەوەی ڕژێم ئەوانی بەجێ هێشت و ئەوانی نەپاراست و ڕووبەڕووی جەبهەت ئەلنوسرا بوونەوە، یەکسەر جەبهەت ئەلنوسرە و گروپەکانی تر هاوینی 2013 هێرشیان کردە سەر ئەو شاروچکەیە. دوای ئەوەی لە شاروچکەی ئەلواهە شوێنی جێگیربوونی ڕژێم و لە هەرێمی سەفیراووە جوونە ئەو دوو شاروچکەیە، بۆیە تیرۆریستەکانی ئەلنوسرە کۆمەڵکوژیان ئەنجامدا و بە دەیان هاوڵاتیان کردە قوڕبانی. هەروەها بە دەیان خەڵکی مەدەنیان ڕفاند و تا ئێستاش چارەنووسیان نادیارە. ڕژێمی سوریا بەرپرسیاری کۆمەڵکوژیەکانە لەبەرئەوە هاوڵاتیانی نەپاراست و مەدەنیەکان ناچاربوون هەڵبێن.
لە بەردەوامی ڕاگەیەنراوەکەتدا ئەوەخراوەتەڕوو، ئەمڕۆش وەک سەدەی ڕابردوو یان کاتی پشتێنەی عەرەبی، ڕژێمی سوریای شۆڤێنی لەسەر هەمان بناغە هەوڵی هەمان سیناریۆ لەبەرانبەر گەلی کورد لە تەل عەران و تەل هاسیل دەدات. بۆیە ئەم جارە پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا بەکاردەهێنێت. نمونەش ئەوەیە کە خوێندنگاکانی هەردوو شارەکە دەکاتە کەرەنتینە. هەروەها قەڕەچەکانی سەر بە ڕژێمی بۆ هەردوو شارەکە دەگوازێتەوە. ئامانجەکەش ئەوەیە هەردوو شاروچکەکە چۆڵ بکات، یان قەڕەچەکانی تێدا نیشتەجێ بکات. هەمان ئەو کردەوانە دەکات کە سوپای داگیرکەری تورک لە #عەفرین# و #سەرێکانی# ئەنجامیدان. لەبەر ئەوەش مرۆڤ دەتوانێت بڵێت کە ڕژێمی لەگەڵ سوپای تورک پڕۆسەی گۆڕینی دیمۆگرافیا ئەنجامدەدات.
لەگەڵ ئەوەی شوێنی قەرەچەکان لە سوریا لە ناوچەکانی ناوەڕاستی سوریایە و ڕژێم دەتوانێت ئەوان بۆ کەرەنتینەکانی ئەو ناوچانە بگوازێتەوە، بەڵام بە بەکارهێنانی ڤایرۆسی کۆرۆنا ئەوان بۆ تەل عەران و تەل هاسیل دەنێرێت. ئەوەش سیاسەتێکی نائەخلاقیە و بەها مرۆڤیەکانی پێشێل دەکات.
ئێمە وەک تەڤگەری کۆمەڵگای دیموکراتیک (تەڤدەم) کردەوەکانی ڕژێمی سوریا بۆ دروستکردنی کەرەنتینە لە شاروچکەکانی تەل عەران و تەک هاسیل شەرمەزار دەکەین. داوای ڕاگرتنی سیاسەتی شۆڤێنێ لەدژی ئیرادەی گەلی کورد دەکەتن. لەبەرئەوەی ڕژێمی سوریا دەتوانیت کەرەنتینەکان دوور لە دانیشتووان دروست بکات. لەگەڵ ئەوەش ئێمە داوا لە ڕێکخستنەکانی کۆمەڵگای مەدەنی و ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکەین کە فشار لەسەر ڕژێمی سوریا دروست بکەن و کارانتینە لەسەر تەل عەران هەڵگرن.[1]
#24-04-2020#

تەڤدەم هێرشەکەی سەرمەخموری شەرمەزارکرد و ڕایگەیاند: بێدەنگیی بەغدا و هەرێم دەرفەتی زیاتر بە داگیرکاریی تورکیا دەدات.
تەڤگەری جڤاکی دیموکراتی- تەڤدەم، لەسەر هێرشەکەی دەوڵەتی داگیرکەری تورک بۆسەر کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی لە مەخمور ڕاگەیەندراوێکی بلاو کردەوە.
لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: دەوڵەتی تورک لە جیهاندا تەنها دەوڵەتێکە، کە زۆرترین شەڕ لەگەڵ ئیرادەی گەلان دەکات و نایەوێت گەلان ئیرادەی خۆیان بەدەست بێنن و ئەمکارە بە تاوان دەزانێت و دژی کورد، ئەرمەن، سوریانی و ئاسوری کۆمەڵکوژیی ئەنجامدەدات.
هەروەها هاتووە: دەوڵەتی تورک دۆخی نائارامیی عێراقی قۆستووەتەوە و بە هاوکاریی پارتی، داگیرکەرییەکانی بەرفراوان دەکات، لە بەرامبەر ئەم هێرشانەدا حکومەتەکانی بەغدا و #هەولێر# بێدەنگن و زیاتر دەرفەت بۆ داگیرکارییەکانی دەوڵەتی تورک دەکەنەوە.
لە کۆتاییش هاتووە: وەک تەڤدەم، ئەم هێرشە دڕندانەیە شەرمەزاردەکەین و داوا لە حکومەتەکانی بەغدا و هەولێر دەکەین بە ئەرکی خۆیان هەستن، بە تایبەت پارتی کە کامپی مەخموری گەمارۆ داوە، ئامانجی دەوڵەتی تورک لەم گەمارۆیە، ئەوەیە کە هاوکارییە مرۆییەکان لەسەر سڤیلەکان ببڕن.[1]
#18-04-2020#

تەڤدەم: جەژنی قوربان لە هەموو گەلی کورد پیرۆز بێت
#27-06-2023#
تەڤگەری کۆمەڵگەی دیموکراتیک (تەڤدەم) جەژنی قوربان لە گەلی کورد و تەواوی پێکهاتەکانی سووریا پیرۆزدەکات، هیوخوازە ئاشتی و برایەتی لە هەرێمەکە بەرقەرار بێت.
تەڤدەم بە ڕاگەیاندراوێک پیرۆزبایی جەژنی قوربان لە گەلی کورد و هەموو پێکهاتەکانی سووریا دەکات.
لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە:
بە بۆنەی هاتنی جەژنی قوربانی پیرۆزەوە، گەرمترین پیرۆزبایی دەکەین لە بنەماڵەی شەهیدان و بریندارانی شەڕ و گەلە بەرخۆدەرەکەمان و تەواوی پێکهاتەکانی جڤاکی سووریا.
بەهیواین ئەم بۆنە پیرۆزە ببێتە مایەی بەرقەراربوونی ئاشتی و سەقامگیری لە هەموو سووریا و هەرێمەکە، بەتایبەت لەم قۆناغەی کەوتن و شکستی گرووپی ئاستانە، بەو هیوایەی بگەینە چارەسەرێکی ڕیشەیی تاوەکوو خۆشی بۆنە سیمبولیک و نیشتمانی و ئایینییەکان بگەڕێتەوە بۆ هەموو پێکهاتەکان.
جەژنەکان بایەخێکی گرنگیان هەیە، هەڵگری مانای جەوهەریی لێبووردەی و ئەخلاقیین لای جڤاکە ڕەسەنەکان کە مانای کەلتووری و ئەخلاقی خۆیان بەدرێژایی مێژوو پاراستووە.
بەڵام دەوڵەتی داگیرکەری تورک و چەتەکانی هێشتا جەژن و بۆنەکان دەگۆڕن بۆ ڕۆژی توندوتیژی و تیرۆر و دەیسەپێنن بەسەر جڤاکە پارێزراوەکان، ڕێگەنادەن سرووت و عورف و نرخە ئەخلاقییەکان پیادە بکەن، قێزەونترین پێشێلکاری پیادە دەکەن لە ڕێگەی بۆردومانی هەرێمە ئارامەکان و بەزاندنی سەروەری وڵاتانی دراوسێ بە فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێ‌فڕۆکەوان و بەئامانجگرتنی خەڵکی سڤیل. حکومەتی تیرۆریستی ئاکەپە هیچ بەهایەک ناداتە جەژن و شکۆی مرۆڤایەتی و تاوان و کۆمەڵکوژی دژی گەلەکەمان و بەهاکانمان ئەنجام دەدات.
ئێمە وەک تەڤدەم، دووبارە پیرۆزبایی خۆمان دەگەیەنین، دووپاتی دەکەینەوە پێویستە ئاشتی و برایەتی لە هەرێمەکە بەرقەرار بێت بە گفتوگۆی سووری_سووری بەبێ دەستوەردانی نێودەوڵەتی و هەرێمی. با دەوڵەتانی پارێزەری چارەسەری ئاشتی کۆتایی بهێنن بە هەڕەشە و ململانێ سیاسییەکان لەپێناو گەڕانەوەی خۆشی و چێژی جەژنەکان بۆ سیمای منداڵەکانمان و گەلانی هەرێمەکە، لەگەڵ تێکۆشان بۆ گەڕانەوەی سەلامەتی هەموو کۆچبەران بۆ شوێنی خۆیان.[1]

تەڤگەری کۆمەڵگای دیموکراتیک (تەڤدەم) لە ڕاگەیەنراوێکدا بۆ ڕای گشتی ئاماژەی بە کردەوەکانی دەوڵەتی تورک لەدژی زیندانیانی سیاسی و بە تایبەتی عەبدوڵلا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد کرد و ئاماژەی بەوەکرد، ڤایرۆسی کۆرۆنا لە زیندانەکانی دەوڵەتی تورک بڵاوبووەتەوە و بۆیە لەبارەی دۆخی ئۆجالان نیگەرانن.
ڕاگەیەنراوەکە بەم شێوەیەیە:
لە کاتێکدا کە ڤایرۆسی کۆرۆنا لە سەرانسەری جیهان بڵاوبووەتەوە، ڕێوشوێنی پێویست هەم بۆ کۆمەڵگا هەم بۆ کەمپەکان و زیندانەکان دەگیرێتەبەر، هەروەها زۆرێک لە دەوڵەتەکان هەندێک دۆسیەیان لەبەرچاو گرتووەتەوە، یەکێک لەو دۆسیایانەش لەبارەی زیندانیانی سیاسیە و زیندانیان ئازاد کراون، یان سیستمی کەرەنتینە بۆیان جێبەجێ دەکرێت و ڕیگا دەدرێت پارێزەران و خانەوادەکان سەردانیان بکەن.
ئاکەپە/مەهەپە و دەوڵەتی تورک لەبارەی پەتاکەوە سەختی دەکێشن، بەڵام تا ئێستاش بەردەوامی بە سیاسەتە شۆڤێنیەکەیان دەدەن، نمونەی ئەوەش هەڵوێستیانە لەبەرانبەر دۆسیەی زیندانیانی سیاسی، ڕای گشتی و گوێنەدان بە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، دەزگاکانی مافەکانی مرۆڤ. ئەو ڕێکخراوانەش سەرقاڵی ڤایرۆسی کۆرۆنان و ئەوانیش سەختی دەکێشن و تا ئێستا چارەسەریەکیان بۆ پەتاکە نەدۆزیوەتەوە.
بەو هۆیەوە دوای ئەوەی ژمارەی ئەو کەسانەی لە زیندانەکانی دەوڵەتی تورکدا تووشی ڤایرۆسەکە بوون و گیانیان لەدەستدا ئاشکرا کرا، بووە هۆی ئەوەی نیگەرانی لەسەر دۆخی #عەبدوڵڵا ئۆجەلان# ڕێبەری گەلی کورد زیاد ببێت. لەبەرئەوەی گۆمانمان هەیە دەوڵەتی تورکی شۆڤێنی کردەوەی قێزەونتر لەدژی زیندانیانی سیاسی، بە تایبەتی ڕێبەر ئاپۆ ئەنجامدەدات.
ڕەتکردنەوەی سەردان و چاوپێکەوتنەکان لەگەڵ ڕێبەر ئۆجالان، زیاتر سەرنجی کۆمەڵگای کورد و کۆمەڵگای ئازادیخواز بۆسەر زیندانی ئیمڕالی دەکێشێت، بە تایبەتی کە دەوڵەتی تورک کردەوەی دژە مرۆیی لەدژی شەهید عەگید ئیپەک ئەنجامدا کە تەرمەکەی لە ڕێی پۆستەخانەوە بۆ دایکی ڕەوانەکرا و لەبەرانبەر دەزگاکانی مافەکانی مرۆڤ پێوانەی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی پێشێلکرد. لەم کاتە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە پەتای کۆرۆناوە سەرقاڵە و دەوڵەتی تورک کردەوەی نامرۆڤانە ئەنجام دەدات و دەیەوێت سەرلەنوێ ئیرادەی گەلانی تێکۆشەر تێکبشکێنێت.
تەڤدەم لە کۆتایی ڕاگەیەنراوەکەیدا داوای لە ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ کرد، کار لەسەر دۆخی زیندانیانی ناو زیندانەکانی دەوڵەتی تورک بکەن و لەبەرانبەر کردەوەکانی دەوڵەتی شۆڤێنی تورک کە لە دوورگەی ئیمڕالی و زیندانەکانی تر ئەنجامیدەدات، بەرپرسیاریەکانی جێبەجێ بکات.[1]
#13-04-2020#

ڕاگەیەنراوی تەڤدەم بەم شێوەیەیە:
دەوڵەتی داگیرکەری تورک و چەتەکانی لەگەڵ گروپە تیرۆریستەکانی لە مانگی ئازاری 20018ەوە و تا ئێستا تاوانی مرۆڤایەتی لەدژی هەرێمی #عەفرین# ئەنجامداوە. گروپە چەتەکانی سەر بە دەوڵەتی تورکک، گەلی ڕەسەنی عەفرین بە زۆر پەنابەر دەکەن، لەدژی خەڵکی مەدەنی تاوان و کردەوەی نامرۆڤانە و بێئەخلاق ئەنجام دەدەن.
قڕکردن ئەتنیکی و کۆمەڵکوژی
ڕووداوەکانی هەرێمی عەفرین، کۆمەڵکوژی شەنگال وەبیرمان دەهێنێتەوە، لەبەرئەوەی چەتەکان دەیانویست لەدژی شەنگال بە گشتی لەدژی ژنان بە تایبەتی تاوان ئەنجام بدەن و کاتێک سەرنەکەوتن لە عەفرین بەردەوامیان بە کردەوەکانیاندا. سوپای تورک لەو ڕۆژەوەی هەرێمەکەی داگیرکردووە و تا ئیستا پشتگیری گروپە چەتەکان دەکات، لەدژی خەڵکی مەدەنی قڕکردنی ئەتنیکی، کۆمەڵکوژی، ڕفاندنی ژن، منداڵ و پیاو ئەنجام دەدات و ئەوەش نیشانەی گۆڕینی دیمۆگرافی ناوچەکەیە.
ژنان دەڕفێنن و لە ناوەندی چەتەکان ڕووتیان دەکەنەوە و بەهای مرۆڤایەتی پێشێل دەکەن، هەروەها ئەمە بۆ هەموو ژنانی جیهان سووکایەتیە. لە هەمانکاتدا گورزوەشاندنە لە پێشەنگایەتی ژنانی کورد، لەبەرئەوەی ژنانی کورد سەرکێشی شۆڕشی مرۆڤایەتی دەکەن و چەتەکانیش دەیانەویت ئیرادەی ژنانی ئازادی کورد تێکبشکێنن. کردەوەی بەم شێوەیە نیشانەی ئیفلاسبوونی چەتەکانی لە بەها مرۆڤایەتیەکان، خۆی لەم جۆرە کردەوانەدا دەوڵەتی تورک خاوەن مێژوویەکی ڕەشە و کردەوەی عوسمانیەکانمان وەبیردەهێننەوە.
کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بەرپرسی تاوانی چەتەکانە
چەتەکان و دەوڵەتی داگیرکەری تورک تاوان و قڕکردن بێ هیچ ڕێگریەک لەبەرچاوی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی ئەنجام دەدەن. وەک ئەوەی هەرێمی عەفرین هەرێمێکە لەبیرکراوە و لە دەرەوەی هاوکێشەکانی نێونەتەوەیی و جۆگرافیای سوریا بێت مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت کە بووتە شوێنی کۆبوونەوەی دەوڵەتی داگیرکەری تورک و گروپە تیرۆریستیەکان.
ئێمە وەک تەڤدەم دەڵێین، بەرپرسیاری ئەم دۆخە نەتەوە یەکگرتووەکانە کە ڕۆڵی خۆی لە هەرێمەکە ناگێڕێت، هەروەها ڕۆڵی ڕووسیا و هاوپەیمامانیش خراپە و ئەوانیش بەرپرسیارن. ئێمە بێدەنگی ڕێکخراووەکانی نێونەتەوەیی مافەکانی مرۆڤ، بە تایبەت ڕێکخراوەکانی ژنان لەبارەی تاوانی نائەخلاققی، شەرمەزار دەکەین، هەروەها داوا لە ڕای گشتی و دەوڵەتانی پەیوەندیدار دەکەین کە هەڵوێستی شەرمەزارکردن دەرببڕن و بۆ پێکهێنانی کۆمیتەی لێپرسینەوە لە هەرێمی عەفرین، دەست بە کار بکەن.[1]
#31-05-2020#