چاشتەو خاڎمی
هورئەوەگېڵنای و ئاماڎەکەرڎەی: #ئەسعەد ڕەشید#
بەشەی یاڼزەهەمە
پېسە ماچان؛ من زاروڵێ فرە گرەوەچووچ بییەنا، فرە بە کەمی ژیر بییەناوە، بەڵام ئەڎام و تاتەم، فرەتەریچ ئەڎام ئڼە شانازیشان پا زاروڵە تاقانەیۆ بییەن هەر نەبۊوە، ئەڎام چەنی گرڎ نمێوە نزاش کەردېنە ئۆ خوڎای گۆرەی تاکو هیچ کوڕێ تەرش نەڎۊ پەنە پەی ئانەی دلې یانەینە نەبۊ بە شەریکە بەشو عەبدولڕەحمانی، کاتێ ئامانا دلې دنیێ، ئاخر و ئۊخرو وەهارو هەزار و یەرەسەڎی شەمسی بییەن، دلې ئەشناسنامەکەیمەنە کە حۆت ساڵې دمای ئامای دنیایم وەرگېریان ڕۊ ئامای دنیایم هەژدەو جەوزەی، واتا مانگەو پۊشپەڕی. پاییزو ئا ساڵېنە لەشکەرو سماییل ئاغای سمکۊی پەی جەنگو عەجەمی سابڵاخش داگیرکەرڎەن و شکاک مجیێنې دلې شاری و ملشان نییان تاڵانی کورداوە، پاسە دیارەن سماییل ئاغا هەرپېسە گەرەکشبییەن چڼگې عەجەمینە ڕزگارېمان بکەرۊن، خەڵکی جە کوشتەی و تاڵانی وېشان شارتەنۆ، گەرەکشبییەن جە وەرپەیا ئا ماڵەیچەنە کە وەرپەیا عەجەمینە پېڎاکریان ڕزگارېمان بکەرۊن، جا گەر خەڵکو شاری کەم تا فرە ماڵو وېشان شارتەبۊوە و جە تاڵانی پارېزنابۊشا، تاتەو من پا هومېڎەیە کە کاک هەمزەی براش قەرەنی ئاغای مامش برادەرشەن و هەم ڕاواچکارو سماییل ئاغایچەن، نمازۊ تاڵانش بکەران، دەسش جە هیچ ئاشتەبایێ نەڎان، پەی نەگبەتی برادەرەکەش نامان، شکاک مجیێنېرە دلې یانەی هەرچیشا بییەن بەردەنشان، تەنانەت پەڕۊپاڵو منیچشا بەردەن و منشان سەرو بووڵېوە بە ڕووتی نیانارەو فڕەشادانا. تاتەم دڵوەشی ئەڎێمش دانۆ کە خەم نەوەرۊ، ماڵو دنیێ پېڎامەبۊوە. ئەڎام زریکنانش و واتەنش من خەمو هیچیم نییەن، تەنیا خەمو ئانەیمەن کە کوڕەکەم ڕووتەن، چېشش پۆوە پېچنو. ئا تاڵانی شکاکا بییەن بە ڕازێ سەیرە دلې خەڵکو سابڵاخینە، ژەنیشا ڕووت و قووتې کەردېنێ و بەڵام ڕوەشا هورچەرخنێنە و واتەنشان: (خوشکا من، دەرپێ خۆ بدە من، ئەز لەتە نان هێڕم، خودێ قەبووڵ ناکا). بېجگە ئانەی کە گرڎ کەسێ و گرڎ یانێشا تاڵان کەرڎەن پیێکې خەڵکو شاریچشا بە بېگار گېرتېنې و ماڵو تاڵانیشا پەی بنکەی پەنە فاڕێنێ. مەلا مارفی شاعېر ئەچا باسەنە ماچۊ:
ئاوەڵ کراسی کیژو ژن و خانمی وەتەن
دایان دڕین ئەوانی سەبابانی قون ترۆڵ
قازی و مەلا و تاجیرو ئەسنافی خەڵکی شار
گیران بە سوغرە کەوتنە ژێر باری دار و کۆڵ.
شکاک، کوردې سابڵاخیشا تاڵان کەردېنې و بەڵام نەکوشتېنېشا، بەڵام هەر ترک زوانێشا کۆتەبۊ وەردەس کوشتەنشان، یۊ چا ترکە ئازەرییا ڕەفېقو تاتەیم بییەن، وېش و ژەنەکېش پەناشان بە یانەو ئاڎی ئاردېنەو پارېزیێنې. ژەنەکېش شۊتی فرەش بییەن و یاردی ئەڎێمش دان و مەمەش بە من دان، فرەو ساڵا بە گەنجی کە من وینې گرەوې و منش پېسە کوڕو وېش وەشسیې. ئەڎام جە تەمەنو حەڤڎە ساڵینە تووشو نەوەشی سیلی مەبۊنەو فرەش پەنەنمەشۊ مەمرۊ، تاقانەکەش جە تەمەنو دوە ساڵینە بې ئەڎاو هەتیم مەگنۊ، ژەنێ بە نامې خاتو شەرافەتە جە (سارەوانان) پەی فەترێ شۊتش پەنە دانا، دمای ئانەی پەی دوې ساڵا ژەنێ بە نامې (خاتو ڕۊقیە) سەرپەرەشتیش کەرڎەنا، تاکو تاتەم سەرجەنۊ پەی جاری چوارەمی ژەنی مارۊ و ژەنەکېچش جە بنەیانەو قازییەکانو سەردەشتی بیېنە، نامېش (مریەمە) مەبۊن، بەڵام هەر بەنامې کناچې قازی ئەشناسیێنە، دمای دوې ساڵا بە ئولفەتگېرتەی بە خاتو ڕۊقیەیۆ دیسا هەتیم کۆتەناوەو دریانا دەسو ئەڎێ یەرەمې. خوڎاو ڕاسان فرەش نەبەردەن کە واڵێوەم پەی پېڎا بیېنە، هەم واڵې من و هەم خەم بەرکەرەو یانەی، واتا هەر پەنج ساڵې تاقانەو یانەی بېنا، تاتەم هەر پانەی کە بەچە سۊنە هەر ئەشۊم مەلەوان بۊن، جە پەنج ساڵیوە ئەلف بې و جزمو عەمەیش پەنە وانانې، ئای کە وانای ناوەش هەن، هەرچی فېرکریېنا دمای سەعاتێ ویرم نەمەنې و ویرم شېوە، تەممەڵینە تاقە سوارو مێڎانی بېنا. بەشێ جە کتېبو (چێشتی مجێور)، نویستەی هەژار موکریانی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]