Aloziya #Sûriyê# … hêzên derve li berjewendiyên xwe, gel li çareseriyê digere
NAVENDA NÛÇEYAN – YEHYA EL-HEBÎB

Ev 11 sal e aloziya Sûriyê berdewam dike. Hikumeta Şamê bi hemû rêbazan hewl dide li ser desthilatê bimîne, aliyên ku xwe spartine derve jî ji bo pêkanîna armancên dewleta Tirk bûne amûr û diyalogên ji bo parvekirina berjewendiyan de dewam dikin. Li gel vê jî projeya li Bakur û Rojhilatê Sûriyê dibe modela çareseriyê.
11 sal e welatiyên Sûriyê azarên şer û wêrankirinê dikişînin. Berjewendiyên hêzên herêmî û cîhanê jî planên xwe li ser hesabê gelê Sûriyê xêz dikin û berjewendiyên gel di bazarên siyasî yên qirêj de dikirin û difiroşin.
Di vê raporê de em ê bi firehî behsa pêvajoyên aloziya Sûriyê bikin ku dikeve sala xwe ya 12'emîn.
Piştî bûyerên li Tûnis û Misirê ku bi “Bihara Gelan hate binavkirin, gelê Sûriyê 15'ê Adara 2011'an şoreşa xwe bi xwepêşandanan ragihand. Xwepêşandanan ji parêzgeha Dera ya başûrê Sûriyê dest pê kir ku hin zarokan nivîsên li dijî hikumeta Şamê ya ku ji zêdetirî 40 salî ve li ser desthilatdariyê ye, nivîsandin. Bûyer bi demê re veguherî şerê navxweyî ku dikeve sala xwe ya 12'an.
Xwepêşandan bi lez berfireh bûn. Li bajarên Hums û gundewarên Şamê xwepêşandanên girseyî hatin lidarxistin ku hemberî wê ji aliyê hikumeta Şamê ve tundî hate bikaranîn, di encamê de qurbanî çêbûn. Bi vê yekê re tevgera li Sûriyê derbasî pêvajoyeke nû ya bixwîn bû.
Bi destpêka 2012'yan anku piştî ku hikumeta Şamê însiyatîfa Komkara Erebî ya ji bo çareserkirina aloziya Sûriyê red kir, tundî zêdetir bû. Komarê banga avakirina hikumeteke niştimanî kir ku Beşar Esed tevahî erkan radestî cîgirê xwe bike ku bi vê hikumetê re dawî li aloziyê were.
Lê hikumeta Şamê di Adara heman sale de sewqiyata leşkerî şandin Humsê û êrişî taxa Baba Amr kir. Piştî şerên giran ku 26 rojan dewam kir, hikumeta ragihand ku wê tax kontrol kir. Paşê fermandarê Artêşa Sûriyê ya Azad Rîyad El-Esed ragihand, piştî ku wêranî bi taxê bû û gelek kes bûn qurbanî leşkerên wê bi awayekî taktîkî ji taxê vekişiyan.
Di Tîrmehê de medyayên hikumeta Şamê ragihand ku di teqînekê de ku li dijî avahiya şaxê ewlehiyê ya Sûriyê ya li taxa Rewda ya Şamê hatibû kirin, wezîrê parastinê Dawud Racîha û cîgirê wî Asif Şewket û alîkarê serokê komarê Hesen Turkmenî hatin kuştin.

‘DI SÎNORÊ TIRKIYÊ RE TERORÎST DERBAS BÛN’
Sala 2013'an şerê di navbera komên navê opozisyonê li xwe dikin ku desteka xwe ji deweletên herêmî, di serî de Tirkiyê û Qeterê digirin û hêzên hikumeta Şamê de dewam kir. Her wiha hejmara komên terorîst û çeteyên biyanî yên ku ji dewletên cûda di sînorê Tirkiyê de derbasî Sûriyê bûn, zêde bûn.
Têkildarî vê pêvajoyê, koordînatorê giştî yê Tevgera Çepgir a Şoreşger a Sûriyê Xiyas Neîse got: Piraniya şoreşên mezin ên di dîroka nûjen de bi bin ketin, lê ruxmî binkeftina wan bandorên wê cûda û bi demeke dirêj dimînin. Di wê wateyê de ku bi kûrahî rêya welat û civakên têkildar diguherînin û wan serûbinî dikin.
Neîse têkildarî salvegera 11'emîn a şoreşa Sûriyê got: Destpêkê bi beşdarbûna girseyeke mezin a gelê Sûriyê li her deverên bangên azadî, edalet, jiyana hevbeş û bi rûmet û wekheviyê hatin girtin. Ev bang mezin û girîng in ku gel û ciwanên Sûriyê di mehên destpêkê yên şoreşê berz dikirin. Li aliyekî din rejîma tundî bi kar anî, têkoşer û fermandarên herî baş ên vê şoreşê qetil kir, her wiha rêveberiya siyasî tune bûn, ji ber ku Sûriyê ji ber rejîma despotî dopêçkirî bû, ji wê zêdetir xebata siyasî, muxalefet, xebata çandî û civakî qedexe kir.
Neîse wiha axaftina xwe domand: Di zêdetirî 50 salên desthilata despotî de, hişkbûneke di rewşa Sûriyê de hebû. Nebûna rêveberên siyasî yên niştimanî û şoreşgerî yên vê şoreşê ji tundiya giran a ku ji aliyê vê rejîmê ve tê meşandin, lawaztir e. Li aliyekî din hêzên herêmî, hêzên hêzên navneteweyî ji bo berjewendiyên xwe ne ji bo berjewendiyên gelê Sûriyê destwerdan kir û xeta şoreşê guhertin. Di encamê de di salên 2012 û 2013'an de me hegemoniya dewletên herêmî û hêzên navê şoreşa dijî paşerûtiyê li xwe dikin a li ser hesabê hêzên şoreşger dît ku ji bilî Bakur û Rojhilatê Sûriyê li piraniya herêman têkçûn.
Piştî şerên giran ku 18 rojan dewam kirin, di Gulana heman sale de, hikumeta Şamê û Hizbullah bajarê Qisêr ê stratejîk ê gundewarê Humisê kontrol kir.
Piştî 3 rojan ji gihaştina şandeya şopandinê ya navneteweyî ji bo Şamê, di Tebaxê de, di encama êrişên hikumetê Şamê yên bi gazên jehrê de, bi hezar niştecihên Xutaya Rojhilat a Şamê bûn qurbanî.
Tevî ku komên çekdar pêşde çûn û gelek bajar xistin bin kontrola xwe, lê Şamê ji bo xisarên zêdetir nebîne, plan û stratejiya xwe guhert. Li gorî plana wê, girîngî da bajarên stratejîk ku navê Sûriya bisûd lê kiribû. Lê desteka Îran, şandina komên Şîa di nava Hizbullah, zêdebûna komên çete yên wekî Cebhet El-Nusra û DAIŞ'ê barekî din li ser tevgera li Sûriyê zêde kir .
Tirkiyê balafirgehên xwe ji bo pêşwazîkirina terorîstên ji tevahî cîhanê vekirin û derbasbûna wan ji bo Sûriyê hêsan kir. Her wiha sînorên xwe li pêşiya şandina çete û çeteyan ji bo Sûriyê vekir û tevahî cûreyên desteka madî, manewî û tenduristî pêşkêşî wan kir. Îran jî şîeyên xwe şandin Sûriyê da ku li kêleka Şamê şer bikin.
Di vî warî de Neîse got: “Armanca mudaxeleyên hêzên herêmî û navneteweyî bi taybet Tirkiyê, heman armanca rejîmê ye ku şoreşa li Sûiryê bi ser nekeve ku banga demokratiyê, guhertina siyasî û civakî dike. Serkeftina şoreşê, dihat wateya derbeyeke kûr û berfireh li dijî pergala herêmî ya heyî ye.”
Nesîe wiha domand: “Yanî tevlibûna van hêzên herêmî û navneteweyî, di bingehê de ji bo rê nedin ku pergaleke nû ya demokratîk û şoreşgerî li Sûriyê ava nebe. Li aliyekî din herêmên hegemoy û berjewendiyên xwe li Rojhilata Navîn berfiretir bikin. Li aliyekî din cîranê Sûriyê, Tirkiyê roleke çalak di xurtkirina hegemoya xwe ya li Sûriyê de lîst. Ji bow ê, hêzên paşverû û cîhadî yên şoreşê bi kar anîn ku bi awayekî neyînî bandor li şoreşê kir û şoreş têk bir.”
Di encama nakokiyên herêmî û navneteweyî de, bikaranîna têgehên mîna taîfî û netewperestî li herêmê ji bo leşkerkirina çekdaran, çeteyên DAIŞ`ê di havîna 2014`an de rûberên mezin ji Sûriyê û Iraqê kontorl kirin. di destpê Hezîranê de Musil ê Iraqê û di heman mehê de Reqa yê Sûriyê kontrol kir ku di 29`ê Hezîranê de paytexta xîlafetê ragihand.
DAIŞ`ê parêzgeha Dêrazorê bi gelemperî kontrol kir. Li Heleb, Idlib, Hema, gundewarê Şamê û gelek bajarên din ên Sûriyê hebû. Yanî derdora nîvê rûbera Sûriyê kontorl kiribû.

`HÊZÊN ŞAMÊ TÊK DIÇIN`
Hêzên hikumeta Şamê sala 2014`an têk çû, komên çekdar ên girêdayî hêzên herêmî bi taybet çeteyên Cebhet El-Nusra û komên din ên ixwanan ku Tirkiye û Qeter desteka wan dike, beşên mezin ên Heleb, Idlib, Hema, Dera, Hims û Quneytarayê kontrol kirin.
Hêzên hikumeta Şamê tenê di bajarên mezin de bûn. Li aliyekî din YPG û YPJ`ê her sê kantonên Rêveberiya Xweser; Kantonên Cizîr, Efrîn û Kobanê parastin ku di Çileya 2014`an de li Rojava hatin ragihandin.
Xiyas Neîse têkildarî vê yekê got: “Ji Tîrmeha 2012`an de hêzeke din nirxên şoreşê, pêşverû û rizgariyê li Sûriyê parastin. Rewşa niha li Sûriyê wiha ye, şoreş hin caran bi ser ket û hin caran bi bin ket. Lê armanc û daxwazên li ser ava bûne, hîna zindî ne. Tecrubeya li Bakur û Rojhilatê Sûriyê, hêzên demokratîk û çepgir yên li herêmên din ên Sûriyê diyar dikin ku armanca şoreşê û pêwîstiya pêkanîna guhertineke demokratîk û civakî li Sûriyê, hîna zindî ne.”
Tevî desteka Îranê lê komên çekdar nêzî qesra komarê bûn. Piştî lihevkirina Rûsya bi Şamê re di Tebaxa 2015`an de, maf da ku hêzên Rûsyayê baregeha Himêmîm kengî dilê wan xwest û bê berdêl heta demeke nediyar, bi kar bînin. Ji îlona 2015`an ve Rûsya hebûna xwe ya leşkerî li Sûriyê xurtir kir.

`HÊZA AMERÎKAYÊ BI AWAYEKÎ FERMÎ LI SÛRIYÊ YE`
DYA`yê ji destpêka aloziya Sûriyê ve, li komên çekdar ên Sûriye geriya û gelek komên çekdar bi kar anî. Di 4`l Adarê de komeke 50 çekdarên Lîwaya 51, tevî cebilxaneya pêşketî di deriyê sînor a Bab El-Selame re yê Ezazê derbasî Sûriyê. Ev kom piştî çend rojan hatin kuştin. Gelek ji wan jî reviya û tevî çekên xwe, xwe radestî çeteyên DAIŞ`ê kir. Amerîka ev kom di çarçoveya bernameya perwerdeyê ya opoîzyona çekdar a Amerîkayê, hatin perwerdekirin û derbasî Sûriyê bûn.
Lê rêveberiyên Amerîkayê li benda jêhatîbûna #YPG# û YPJ`ê bûn ku şerê DAIŞ`ê dikirin. Lewma piştî ragihandina avakirina Koalîsyona Navneteweyî ya li dijî DAIŞ`ê di sala 2014`an de, hêzên koalîsyonê desteka hewayî da YPG û YPJ`ê bi taybet di şerê Kobanê de ku di Îlona 2014`an de bû. Ev destek heta piştî ragihandina avakirina Hêzên Sûriya Demokratîk (QSD) û vir ve berdewam e.
QSD`ê piraniya herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji DAIŞ`ê rizgar kir di nav de yên herî girîng; Reqa, Minbic û Dêrazor heta bigihêje Baxozê. Her wiha tunekirina xîlafeta DAIŞ`ê hat ragihandin.
Piştê ku DAIŞ`ê tune bû, hêzeke demokratîk anku Rêveberiya Xweser li bakur û rojhilatê Sûriyê ava bû, Tirkiyê dev ji pozbilindî û dijminatiya xwe ya bi Rûsyayê re berda ku piştî bûyera êxistina balafireke şer a Rûsyayê di 24`ê Mijdara 2015`an bi destê Tirkiyê zêde bû. Wê demê serokê Rûsyayê Valdimir Pûtîn got balafir li ser Sûriyê dûrî 4 kîlometreyan ji sînorên Tirkiyê ket û ev bûyer bi kêra di piştê de bi destê şirîkên terorîstan bi nav kir.
Piştî dijminatiya zêdetirî nîv salekê, serokkomarê Tirkiyê ji ber bûyera êxistina balafirê lêborîn xwest. Bi vê yekê Erdogan xwest timayên xwe di Sûriyê de bi rêya Rûsyayê pêk bîne. Rûsyayê jî xwest Tirkiyê bi kar bîne da ku desteka ji komên çekdar re têne dayîn werin rawestandin, da ku hikumeta Şamê xurtir bike.
Di dawiya 2016`an de serokê Rûsyayê Vladimir Pûtîn ji Japonyayê ragihand ku wî bi serokkomarê Tirkiyê Recep Tayyîp Erdogan re li ser dan û standinên aştiyê li Sûriyê li hev kiriye û got wan li ser berdewamkirina dan û standinan li paytexta Kazaxistanê Astanayê li hev kiriye.
17 civînên Astanayê ku her sê dewletan; Rûsya, Tirkiyê û Îranê ji 23`yê Çileya 2017`an heta 21`ê Çileya 2021`an, qaşo bi armanca nîqaşkirina aloziya sûriyan, li dar xistine lê tiştek jê derneket, tenê hat wateya berdewamkirina dan û standinan di navbera Tirkiyê û Rûsyayê de.
Di wan civînan de, bazar û lihevkirinên siyasî hebûn. Beriya her civînekê li Sûriyê şer gur dibû, aliyê serkeftî wê di civînan de bi kar tîne ku di dawiyê de her sê dewletan hegemoya li ser herêmên Sûriyê bi hev diguherin.
Tirkiyê ev lihevkirin bi kar anî da ku Efrîn, Serêkaniyê, Girê Spî û beşên ji gundewarên Idlibê, Laziqiye û Helebê dagir bike. li aliyekî din Rûsya û hikumeta Şamê herêmên berfireh li Sûriyê kontorl kirin.
Girêdayî vê yekê Neîse ev nirxandin kir: “Astana, ji bo her sê dewletên çalak li Sûriyê; Rûsya, Tirkiyê û Îranê platformeyeke ku nakokiyên xwe li Sûriyê çareser dikirin û dîsa herêm di nav xwe de parve dikirin. Ev yek li ser hesabê berjewendiyên gelê Sûriyê pêk hatin û hîna pêk tên. Yanî tu rol ji bilî parçekirina Sûriyê û parastina hegemoya wan her sê dewletan nelîst. Ji bo wan ne girîng e, heke azarên gelê Sûriyê berdewam bikin an na, civînên Astanayê li dijî berjewendiyên gelê Sûriyê di pêkanîna jiyaneke bi rûmet û aştiyê û yekkirina welatê xwe yê parçeyî de ye.”

`CIVÎN Û PLATFORMÊN FIROTINA XEYALAN’
Ji bo çareserkirina aloziya siyasî li Sûriyê gelek însiyatîfên navneteweyî li dar ketin. Lê tu encam jê derneketin. Mayîna nakokiyê û berdewamkirina wê heta ku hêmanên çareseriya siyasî kamil dibin, êdî bûye rastiyek ku bandor li dan û standina hêzên mezin bi aloziyê re dike.
Dan û stadinên li Cinevê jî bi ser neketin ku Kofi Anan, Lakhdar Brahimi û Staffan De Mistura wek şandeyên NY`yê dev ji erka xwe berdan û piştre Geir Bedersen erka wan wergirt ku ew jî heta niha tu encam bi dest nexist ruxmî ku piştî her civînekê, gelek biryar tên girtin lê li ser erdê pêk nayên. Civîna yekemîn di 30`yê Hezîrana 2012`an de li ser vexwendina şandeyê NY`yê yê Sûriyê Kofi Anan û komxebata ji bo Sûriyê, dest pê kir. Lê ji ber gelek sedeman bi bin ket. Jê ya herî girîng; nûnerên gelê Sûriyê nehatin vexwendin û aliyên têkildarî aloziyê li ser bendên lihevkirinê, li hev nekirin.
Civîna Soçî ya diyaloga Sûriyê di 30`yê Çileya 2018`an de li gel boykutkirina gelek aliyên rojavayî, partî û hêzên çalak li qada Sûriyê, bi beşdarbûna nûnerên komên çekdar ên girêdayî Tirkiyê û nûnerên hikumeta Şamê li dar ket.
Piştî salek û nîv li ser şêwiran, sekreterê giştî yê NY`yê Antonio Guterres di 23`yê Îlona 2019`an avakirina komîteya destûrî ragihand ku biryara avakirina wê di civîna Soşiyê de bi sponseriya Tirkiyê, Rûsya û Îranê hatibû girtin. Cinev veguherî navenda civînên komîteya destûrê de.
Di 22`yê Cotmeha 2021`an de komîteya destûrî civîna xwe ya 6`an li dar xist beyî ku tu encam jê derkeve. Geir Pedersen bi bê hêvî wesifand.
Der barê vê mijarê de Neîse wiha got: “Civîna Cinev, desteya dan û standinan, komîteya destûrê û gelek civînên din, ku hêzên mezin ferz kirine, tenê platform in da ku demê dirêj bikin û xeyalan bifiroşin şêniyan ku ji bo çareserkirina aloziya li welêt, xebat hene. Ev platform, tenê qad in ku hêzên mezin ên têkildar diyar dikin ku divê rewşa li Sûriyê çawa be. Bi hev re dan û standinan dikin û tişta dixwazin dikin. Di dawiyê de sûriyên beşdarî civînan dibin, li ser wan biryaran îmze dikin. ”
Neîse wiha domand: “Yanî ev platform tu tişt ji bo çareserkirina aloziya Sûriyê pêşkêş nekirin, ne jî rûmet û azadî ji gelê Sûriyê re venegerandin. Ev platform tenê ji bo dewletên herêmî û navneteweyî ne, bi rêya wê berjewendiyên xwe pêk tînin û nakokiyên di navbera xwe de çareser dikin. tu têkiliyên wê bi doza Sûriyê û gelê wê û heta bi berjewendiya wê tune ye.”

`BAKUR Û ROJHILATÊ SÛRIYÊ DI NAV TARIYÊ DE ÇIRÛSKEK E`
Piştî ku opozîsyona Sûriyê biryara xwe radestî hêzên herêmî kir û bi taybet Tirkiyê, şoreş ji gelê sûriyê hat dizîn. Di encama şer, wêranî û dorpêçkirinê de gelê Sûriyê êş kişand û hemû civînên ku opozisyon tê de beşdar bûne bê encam derket û nekarîn çareseriyekê ji aloziyê re bibînin, lê çav li bakur û Rojhilatê Sûriyê bû.
Li hermên Bakur û Rojhilatê Sûriyê, hêzên leşkerî li ser bingeha parastina rawa hatin avakirin û li hember êrişên çeteyên DAIŞ, Cebhet El-Nusra û çeteyên dewleta Tirk parastina axa xwe kirin û gelek herêm ji terorê rizgar kirin. Ev serkeftin hemwextî xebateke xurt a sazîbûnê bûn û bi beşdariya hemû gelên herêmê ji bo herêmên rizgarkirî rêveberiyên xweser û sivîl hatin avakirin û qanûn hatin danîn ku hemû aliyên jiyanê li gorî nifûsên cuda û taybetmendiyê her herêmekê hatin avakirin.
Li gorî pêşketinên civakî û siyasî yên li herêmê hevpeymana civakî tê amadekirin.
Têkildarî mjarê dijberê Sûrî got: Ez di wê baweriyê de me ku tecrûbeya Rêveberiya Xweser li Bakur û Rojhilatê Sûriyê tecrûbeyeke cuda ye ji destpêka şoreşa Sûriyê ye, ji aliyekî ve ew aliyê rawa yê şoreşa gelêrî ya Sûriyê ye û ji aliyekî din ve berevajî hemû herêmên din ên ku hêzên şoreşger têk çûne, li herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyê projeyek pêşkeftî ye ew e ku Rêveberiya Xweser e.
Dijberê Sûrî wiha lê zêde kir: Mixabin ev tecrûbe di bin şert û mercên gelek dijwar de pêk tê, ango gelek hêzên dijmin ên wekî dewleta Tirk hene, her wiha nakokiyên di navbera welatên mezin ên herêmê de, rejîmê û gefa wê ya berdewam li ser herêmê, Başûrê Kurdistan a Iraqê ku carinan sînoran digire, cezayên ku li ser Sûriyê hatine sepandin, pirsgirêkên DAIŞ û metirsiyên terorê, avakirina jiyaneke bi rûmet ji bo gelê herêmê, ji ber vê yekê ev tecrûbe di şert û mercên pir dijwar de pêk tê.
Dijberê Sûrî wiha dom kir: Nirxandina me li ser wê pir erênî û hevgirtî ye û di heman demê de em di wê baweriyê de ne ku tevî şert û mercên dijwar ku tê re derbas dibe, divê vê tecrûbê ji bo Sûriyê bi giştî di warê beşdariya gelêrî û siyasî de û di asta siyasetên aborî û civakî û modela birêvebirinê de bibe modeleke balkêş, ev projeyeke bi hêz e ku divê hemû gelê Sûriyê ji bo pêşketin û serkeftina wê tê de beşdar bibe.
‘ÇAV LI SIWEYDAYÊ YE’

Tevî ku hikumeta Şamê û Rûsyayê behsa ferzkirina ewlehiyê li tevahî herêmên xwe dikin, li parêzgeha Siwêda ya başûrê welat xwepêşandan hatin lidarxistin û her roja înê didome û banga xwestekên siyasî, jiyanî û ximzetguzarî dikin.
Derbarê derfeta pêkanîna nimûneya Rêveberiya Xweser li herêmên din ên Sûriyê Neîse wiha axivî: Di heman demê de şertên ku derfet dan avakirina projeya Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê ne pêwîste ku li tevahî herêmên din ên Sûriyê peyda bibe lê divê em ji bow ê têbikoşin û xwe bispêrin projeya Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê ku ew jî avakirina sîstemeke nû demokratîk li Sûriyê ye û li ser esasê pirrengî û nenavendbûnê ye. Ev projeyeke stratejîk ji hemû demokrasî û çepên Sûriyê re ye ku nayê avakirin ku heger xwe nespêre tecrubeya Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriye.

REWŞA DI QONAXA PÊŞ DE
Muxalifê sûrî hewl da geşedanên li Sûriyê di pêvajoya pêş de binirxîne û ev tişt anî ziman: Heger rewş weke xwe bimîne, ev tê wateya ku dewletên herêmî di Astanayê de û dewletên mezin ku kirinan dikin weke ku ew xwediyê rêya rewşên li Sûriyê ne. Lê heta niha sedemeke girîng heye ew jî lewaze û ew jî sedmên hundirîn ji gelê Sûriyê ne. Heta niha em nizanin ku çawa sedemên hêza me weke gelê Sûriyê kom bikin da ku em girêdana xwe bi çarenûs û mafê diyarkirina çarenûsê her wiha mafê me di diyarkirina pêşeroja gel û welatê me de, vegerînin.
Neîse di berdewamiya axaftina xwe de ev tişt bi lêv kir: Ji sedemên hêzê ku ez dibînim û divê xebat li ser were kirin û were xurtkirin. Yekemîn projeya Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê. Divê girîngî ji aliyê hêzê û kesayetên demokrasî yên sûrî bi giştî were dayîn û xwe bispêrin vê projeyê. Her wiha Rêveberiya Xweser destekê bide van hêz, kesayetên demokrasî û çep li tevahî Sûriyê.
Neîse wiha pê de çû: Ji aliyekî ve divê em koma demokrasî girîng û giran ava bikin ku hemû hêz û kesayetên demokrasî, çepên şoreşger li ser esasê bernameyeke diyar ku pêşeroja Sûriyê li gorî xwestekên me diyar dike, bigre nava xwe. Her wiha li ser esasê bernameyeke pratîkî ku çawa bighêjin hevgirtina enerjiya me. Di wê demê de em bibin giraniyeke cûda di dozeke li herêmê û Sûriyê de. Di vê rewşê de mirov nikare rola gelê Sûriyê di diyarkirina pêşeroja welat û gelê xwe de paşguh bike û ev yek divê xebat bi roj û şev li ser were kirin.
Xeyas Neîse wiha dawî li axaftina xwe anî: Divê rêveberiyeke siyasî, nîştimanî û şoreşger li Sûriyê were avakirin ku ev yek li gelê tevahî gelê Sûriyê tune ye û pêwîstiya me niha pê heye.[1]