کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
تحقیقات مختصر
دربارەی موسیقی کردی
07-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
محمد عباسی
05-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
‌غالب کویک
05-10-2024
شادی آکوهی
تصویری
راز شهر تاریخی هگمتانه
05-10-2024
شادی آکوهی
تصویری
داستان ساخت هگمتانه
05-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
امیر طاهری
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
ایوب امینی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
نامیق غلامی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
یاسین رحیمی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
افشار صیادی نیاز
04-10-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات
  536,615
عکس ها
  110,253
کتاب PDF
  20,292
فایل های مرتبط
  104,198
ویدئو
  1,558
زبان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
گروه
فارسی
زندگینامە 
4,038
اماکن 
2,144
شهدا 
1,035
کتابخانه 
796
تحقیقات مختصر 
575
اماکن باستانی 
438
تصویر و توضیحات 
293
آثار هنری 
261
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
42
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
تاریخ و حوادث 
17
منتشر شدەها 
17
تصویری 
17
آمار و نظرسنجی 
13
دفترها 
11
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
مخزن فایل
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   مجموعا-همەباهم 
236,145
جستجوی محتوا
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
اژین قادر
زندگینامە
‌امین ابراهیم فرج
کتابخانه
کتاب ژینا
زندگینامە
سعید فلاحی
Li Kurdistana Sûryê.. Xwenasîna Netewî, di Helbesta Kurdî ya nûjen de.. Lêkolînek rexnesaz
هر گوشه و کنار کشور، از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب... منبع کوردیپیدیا می شود!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Xalis Misewer

Xalis Misewer
Li Kurdistana Sûryê.. Xwenasîna Netewî, di Helbesta Kurdî ya nûjen de.. Lêkolînek rexnesaz
#Xalis Misewer#

Xeleka yekem
Evîndarê welêt, Dildarê Mîdî
Berya destpêkirina lêkolênê dibêjim: Ku di helbesta Kurdî de, derdên miletê Kurd, bi êş û bêzarî, bi qêrîn û bi ahîn û nalîn, ji nav dil û cergên van helbestvanên evîndarên welatî xwe hiltê
û hilm û bêhna şewata dilan, dikeve bêvila xwênerên van helbestanan, û wêneyên welêt, mîna ahîn û nalînên stranên Mihemed şêxoyê nemir, bi hêsir û xwîn û qêrîn, li ber çavê wan dirawestin, û zingînîniyeke kûr herdem li ber guhê wan dikevê. Di nav xwêner û rexnesazan de, ji bo helbestan di cîhanê de, du beşî çêbûye, beşa yekem dibêjê: Divabê incex huner ji hunerê re bê ( الفن للفن)ango şêwe berya naverokêye, yan jî naverok ji helbestvan re ne hevqasî girînge, ya herî girîng şêweya helbestêye, bedewbûn (Îstîtîk) û wêneyên hunerî û xeyal jêre pêwîstirin ji naverokê.
Lê ya duwemîn, ango beşê ku rexnez wê bêhtir rast û dirustir dibînin ewe, ya ku girêdana wê, bi civak û miletên bindest, ku hê bi xwînmij û destlatdaran re kefteleft û tekoşînê dikin hebê. Di virada, em nikarin nemaze di vê têkoşîna Kurdan de, helbestê dûrî pirsgirêka welêt û wî miletê bindest bikin, jibo şêwe û wêneyên fantastîk bi tenê helbestan birêsin û bistirên. Ango divabe pirê caran girêdana helbesta me bi pirsgirêka Kurda re hebê, û bêhtir hewceye, ku helbestvan ji miletê xwe re bistirê û bindestî û belengaziya wî pê bidê nasîn û xuyakirin, û giyanê mêrxasî û canfîdayê dinav de biçînê, riya tekoşînê liber vekê, û êş û derdên wî derman bikê.
Divê babetê de, emê helbestvanên Kurd li Kurdistana Sûryê, yên ku berhemên wan li ber destê me hene, ji aliyên netewî û wêneyên hunerî jî, sirûdên wan bi riya xelekan lêkolîn bikin, bê ka çiqasî, û ta kîjan deverê van helbestvanan karîbûn bi helbestên xwey bedew, rê li ber miletê xwe ronî bikin, û wî bi pirsgirêka wî, û bi bindestiya wî hêşyar û micûlbikin.
Emê pêşî û hesbê zincîra tîpên Kurdî, dest bi Dildarê Mîdî bikin, ku ew jî helbestvanekî Kurdên Sûryêye.
Di sirûda, bi navnîşana: (Ji ber çavê mi naçê) Dildar weha dibêjê:
Ji dil min hilm û pêta Ar difûrî
Ji ber çava hingî herê, di gorim
şehîdim ez tevde ji xwînê sorim
Di gorê jî dibînim te ne korim
Ev sirûd mîna sirûda xweveşartî (Elqîna-e) dikarim binav bikim, ku ev rengê helbestî kêm li bal hlbestvanên Kurd tê bikaranîn.
Navnîşana sirûdê jî didê xuyakirin, ku helbestvan girêdaneke xurt di navbera xwe û pakrewnên welatê xwe de xweş peyda dikê. Hest û dil û çavan bi hev re dixê lebatê, û taployek cengedarî pir dijwar di afirînê.
Giyanê şoreşgêrî di nava wî de hatiye çandinî. Û bi şehîdê xwe re, li vir di nav reqereq û gurmîna çekan de tê dîtin. Bi vê hawî Dildarê Mîdî pakrewan û şehîdên xwe ji ber çavên xwe tucaran wenda nakî, û herdem wêneyên rûyê wan yê spehî, li ber çavê wîne, û di mejyê wî de têne çapkirin, û bi xwîna van şehîdan pir serfiraz û xwedî maf û pir serbilin de. Lê ew xwe û şehîd tevlihev dibînê, û laşê xwe jî bi xwîna şehîd sor dikê û dibêjê: - şehîdim ez tevde ji xwînê sorim
Evna jî – tevlî ku hemû helbestvan bikartînin jî- Lê wêneyekî pir helbestyar û bi wate û zelale. Weha dildar helbestên xwey bi hêz û bi hestên netewî, li ser pakrewanên xwe dibêjê û dibilînê. Lê gelek carna jî ew xwe didê alî û rê didê pakrewan, ku bi zimanê xwe, bi gotinên xwey bi hêrz û hêz bi peyivê, ji ber wilo wî karîbû taployeke spehî, ji pakrewanên qada şer re bi afirînê, ew taploya ku bi xwîn, û hilm, û rivîna agirê ji dilê şehîd difûrê hatiye rengdan, bi zelalî bîne berçavê xwênerê xwe, û li ser navê şehîd dibêjê: - Ji dil min hilm û. pêta ar difûrî- şehîdim ez tevde ji xwînê sorim.
Bi vî wêneyê bi wate û bi (ibret), ku bi rengên şer û cengê hatiye xemilandin, helbestvan dikarîbû wan pakrewanên canfida ji welat û miletê xwe re pêşkêş dikê.
Mîna me dît jî, pakrewanên Dildar herdem dinav xwîna xwey sor de vedigizgizin, ku xwîn li cem wî nîşana welatparêzî û şeref û canfîdayêye, vêre jî kelepûra Islamê û kurda jî xweş di helbesta xwe de bikartînê, ku ew jî di (Qur-an)ê de hatiye: (Nebêjin yên ji bo riya xwedê şehîd ketine ew mirine, lê şehîd li bal xwedayê xwe, sax û bi erzaqin). Û şehîdên wî di gorê de jî, biçavin ne korin- Di gorê jî dibînim te ne korim- ew jî dîsa tê wê manê, ku Kurd dibêjin mirî mirovan dibînin nemaze roja Êvara Înê. Dîsanê qafiya – digorim- sorim- korim- mozîk û ritmeke xweş û bi awaz didê ber guhê mirov, û awaza ji tîpa/m/ tê der nemaze ji rêza sisiyan ku dibêje: - şehîdim ez tevde ji xwînê sorim- ev rêza ha awazeke bi hewes û bi mozîk û hêrz bihev re, li ber guhê mirov dicivînê, nemaze awaza ku ji tîpa - Z- tê der, rehên qirikê mîna têlên tembûrê dilerizînê, û hêrzên mirov radikê serxwe, û wêneyê cenkek bê îzbat didê xuyakirin.
Ji ber wilo emkarin bêjin: Ku Dildar di warê welatparizyê de, helbestvanekî xwedî hesteke bilinde, û zane bê di kûde de hesta xwe valake nava peyvan, û bi peyvên xwe dinav bihuşta şehîdan de xwe jî peyadikê, peyvên wî tevlî ku bi rengekî kilasîk û sembolên sivik û lasayî hatina rêsîn, lê bi hostayî peyv û hevokên xwe li hev lêkdan û siwarkirine. Dîsanê wêneyeke hunerî û zîrekî di virada helbestvan didê xuyakirin, ew jî di rêza çaran deye ku dibêjê: - Di gorê jî dibînim te ne korim- û tiştê me gotibû didê xuyakirin, ji ber ku wî negotiye - di gorê de dibînim te-
- lê gotiye: Di gorê /jî/ dibînim te – ev morfêma /jî/ ji bilî ku rêza helbestê bi ritim û rewan dikê, ew vî wêneyê hunerî ji dîtin û fîdakariya şehîd re, teqze û bê sînordikê, ango tê wî manê ku şehîd ne li dinê bitenê, fîdakar û bi hiş û bi çave, lê ta di gorê de jî, ew bi çav û gavê xwe, bi welat û miletê xwereye.
Sirûda: Cilê Cejnê
Em jî weke gelê xwe
Tim dihatin xapandin
Cilê Cejnê, ev navnîşan didê xuyakirin, ku helbestvan xwenasîneke netewî li bal xwe xweş peydadikê, û ew xwenasîna netewî di mejyê wî de pir pêşketî tê dîtin, û diyardikê ku helbestvan, û bi miletê xwey Kurd ve jî, nema bi hesanî mîna demên berê têne xapandin. Ji ber ku bi karê buhêrk (الفعل الماضي) /dihatin/ gotina xapandinê didê nasîn, dêmeke di dema nuha de xwenasînek bêhemta di mejyê helbestvan û miletê wî de hatiye çandin, û ji îro pêde dijmin nema karê wan bixapîne.
Cênavê /em/ jî, di orta helbestvan û milet de, yekîtiyeke resen di afirînê, ango bi riya cênav, hesta xwe û miletê xwey kurd, bi germî tevlihev dikê. Dîsanê em karin bêjin, ku ev wêneya ha/cilê cejnê/ ji hokarên helbesta nûjen tê jimartin, ku cejn mîna mirovekî bi cil û mil dîtiye. Û bi vê cênavê/em/ didê zanîn jî, ku ew çê li rewşenbîr û siyasetmedarên kurd jî dikê, ango dibêjê: Berê Kurda bi dilên xwenî pak û bi mirovantiya xwe, hemû kes û hemû gelên li hawîrdorên xwe, mîna bira didîtin û hê jî dibînin, lê kesekî ew ji xwe re bira ne didîtin, ango weke ku tê gotin: Kurd herdem li dilê xwe diçûn. Lê Kurdên nuha xwe naskirine, û nema weke berê zûbizû têne xapandin.
Ev peyva – xapandin- ya di rêza dawî de hatiye, mirov li tîpên peyvê û mozîka ku jê dertê guhdar bikê, wê bê dîtin ku vê diyardeya xapandinê di dîrokê de, pir sergêjî ji miletê Kurd re çêkiriye, jiber wilo ev peyv bi tîpên deng stûr û bi mozîkek hişk hatine lêkdan û siwarkirin, mîna- Xa- Pan- Din…- ev ritim û mozîka hişk dengekî didê mîna dengê ku mirovek bi kaşekî ve hilkişê- Xa- Pa- û dûra serserî bêxwarê, û dengê gurmîneke mezin ji ketina wî bê- Din..n..n…- dîsanê dengê tîpa /N/ di bêvilê de, bi awakî sitiranî dirêjdikê, ku ew jî herdem strana ketin, û binpêkirin, û xapandina, miletê Kurde..!.
Lê mîna me gotibû, helbestvan livir giyanê xwey şoreşgêrî didê xuyakirin û dibêjê: Ey Kurdo, bese xapandin vaye dawiya wê hat..! Û te bi xwenasîna xwe, ew peyva mîna feyrûsê nexweşyê binaxkiriye.
Dîsanê helbestvan di sirûda: (Rêça Rast) de dibêjê:
Miletê Kurd bese êdî ta bi kenkî berberî
Rêya rastiyê xuyakir ta bi îro şevderî
Yekîtî doza tebî ger tê qizincan bidî dest
Vêkevî rengê şemalan tu di cîhan fenerî
Tev li pey rêça şehîd bin ta welat rizgar bibî
Eve yekîtiya rastî her bijî û aferî
Rêça rast, ev peyv bi rengekî kiştî hatiye, dêmeke ji kurda hemyan re hatiye gotin û nîşankirin. Lê gelo rêça rast di mejyê helbestvan de çiye..ş Bêgûman ew jî di warê vê helbesta Îdyolocî de, ji miletekî bindest wekî miletê Kurd re, riya yekîtiyê û hevkirtinê dirust û rast dibînê. Ango tê xuyakirin ku helbestvan doza yekîtiyê bi germayî li miletê xwey Kurd dikê, û weha serxwebûna welat, bi van herdû tiştan bi yekîtiyê û bi xwîna şehîdên Kurdistanê ve girêdidê.
Bi vî hawî şehîdê Kurdan, li cîhanê mîna mûm û feneran bi rûmet û payebilind dibînê, çimkî bêyê şehîd û şehadetê, miletê Kurd tuçara nagihêje daxwaz û azadiya xwe.
Di warê bedewbûna(istîtîka) wêneyên hunerî de, hinekî rapor û rasterastî di rêzên sirûdê de têne xuyakirin, nemaze di rêza sisiyan û ya pênca de, çimkî hinekî bi ritm jî hatiye, lê rapor û rasterastî tê xuyakirin çaxa dibêjê: - yekîtî doza tebî ger tê qizincan bidî dest- tev li pey rêça şehîd bin ta welat rizgar bibî- ew jî ji ber ku helbestvan sembolê bikarnayinê, û nivîsa xwe di van rêzan de, rêça rasterastiyê naberdê.
van rêzan jî kêş û ritma sirûdê şikandiye. Weke em zanin jî, di warê rexnê de sirûda bi stran kilasîk tê hijmartin, û weha jî helbestvanê me sirûda xwe pêkaniye, ji ber wilo tê xuyakirin, ku di van malkên ha de, qafiyeke kilasîk bi dengê stran û mozîk û ritmeke xweş ji fonêma/ rî/liber guhê mihovdikevê, hêrzê mirov radikê, û hesteke şoreşgêrî di nava mirov de diçînê. Dêmeke di vê sirûdê de şopa şêwaza Seydayê Cegerxwîn xweş tê xuyakirin. Dîsanê tevlî ku yekîtiya taybetî dinav peyvên rêzan de zû nayê xuyakirin, lê ez gûman dikim ku ji kesên pispor ve - pir xuyaye- ku yekîtî û hevgirtina rêzên sirûdê ji aliyê his û hestan ve xweş tê xuyakirin. Ango yekîtiyeke bi hewes, û his, û hest, pir zelal di rêzên sirûdê de têne xuyakirin.
Di sirûda bi navê: Xwîn Baranê de dibêjê:
Xaka me bi xwîna /Simko/ va hatiye avdan bahoz na mirîne
Buhara bi xwînê her demî kû bête avdan bahoz na mirîne
Sûndê dixum şopa şehîdan qet nayê berdan rêça me tîne
Kes dê nikarî qet bibêjî şehîdê Kurdistan herdem bê xwedîne
Ev rêzên dirêj bi bêhneke fereh hatine hûnandin, lê çimkî ku rêzên şoreşgêrî û welatparêzî bi hêrz û dil lerizînin, divabû ku rêzên wî hinekî kintirbûna, ku herdem rêzên kin bi qehir û acizbûnê re elaqederin. Yadin ez dbêjim: Ku wêneyeke hunerî û nûjen li vira helbestvan didê xuyakirin, çaxa xwîna şehîdan mîna avdanê ji erdê re dipesinînê, çawa av erdê saxdikê û giha û çîçek ç kulîlkan têde şîntînê, weha jî xwîna şehîdan xaka Kurdistanê bi xwîna xwe avdidin û bi rewa dikin, ku ev xaka ha nema bahoz karê wê li ber xwe bibê û tune bikê. Li vira jî bi şêweya taybetmendiya Allegory(كناية) berxwedana Kurdan hatiye nîşandan, ango çaxa dibêjê: Ew buhara li vê xaka bi xwînê hatiye avdan û bi rewa bûye, tucaran bahoz nikarê şînahiya wê biharê biçilmisînê.
Dîsanê helbestvanê me, kelepûra Kurdan di van helbestê xwe de baş wezîfedar dikê,
Ku herdem xak û xwîna Kurda li welêt tevlihev bûye, û xwenasîna miletê Kurd ya hemdmî didê nasîn, û dengê xwe dibê hawîedorî xwe û dibêjê: Gelî xelk û cîranan, ev dem ne dema berêye ku miletê Kurd çavê xwe li paşeroja xwe bigirê, ev milet hatiye guhertin, çimkî em dibînin bê çawa û bi çi germayê, li şehîdên xwe bi xwedî derdikevê, û wan şehîdan di dilê xwe de bi war û cihdikê, û bi halan û qêrîn dibêjê: şehîd namirin, şehîd namirin. Weha jî li vir helbestvan binavê miletê Kurd sûnd dixwê, ku ewê bidin ser şop û rêça van şehîdên xwey leheng, û qet tucaran şopa wan naberdin. Weha helbestvan tabloyeke mêrxasyê û pir spehî, bi rengê xwîna şehîd û xaka kurdistanê, rengîn dikê û di neqişînê.
Weha jî em dinêrin bê çawa û çiqasî şehîd li bal helbestvanê me buha û bi rûmetin, ji ber ku helbestvanê me Dildar, û her kesek ji miletê Kurd di wê baweryê deye, ku Kurdistan ji xwîna şehîdan pêve, qet bi tu riyên din nayê azadkirin, ango helbestvan giyanê xwey şoreşgêrî çarekedin di virada didê xuyakirin, û miltê xwe hevqasî tekûz û mêrxas û zana û zîrek dibînê.
Ji ber wilo ew Çûna Apo serokê rêxistina (PKK) li bajarê Romayê, mîna rojeke nû di dîroka berxwedana Kurdan de dibînê, û bi germbûneke bê hemta di sirûda xwey bi navê:
Herbijî Apo- de dibêjê:
Îro ji Roma
Rojeke nû hilat
Evna jî tê wê manê, ku roja nû di kelepûrê Kurda de, bi wateya hêvî û xweşyê tê nasîn, ango helbestvan bi wê rojê pir bi hêvî û omîd tê xuyakirin. Lê bûyer û pirsgirêkeke kurda ya kevin û bi sergêjî tîne ziman, û bi hesret û bi ah..û keseran, wê bûyerê bê rûmet dikê, ew bûyer jî kuştina xwebixwetiyêye, ku birîneke kûr û dûr di laşê kurdîtiyê de vedikê. Vê bûyerê di sirûda xwey binavê
Birayê xwe nakojim- de tînê ziman û dibêjê:
Bese bux koştê birê xav
Çi zû te xwîn kire av
Peyva nakojim ruhê berxwedaneke manewê didê nasîn, ku helbestvan koştina xwebixwetiyê tucar nema dipejirînê. Kelepûra Kurdî jî dîsanê di vir de baş tê wezîfedar kirin, ango wêneyeke kelepûrî û pir zelal û bi sembol, di vê sirûdê de hatiye bikaranîn. çaxa dibêjê: - xwîn kire av- evna jî mîna metelokek ji kelepûra Kurdî pêkaniye, Lê metelok li vir hatiye ji hevxistin û berovajî hatiye wezîfedarkirin, ev jî tê wê manê ku helbestvan civaka Kurdî hinekî ji hevketî dibînê, çimkî meteloka Kurdî dibêjê: (Xwîn nabe av), yan miriv nadê ser devera meriv, lê herdem wî diparêzê, û çiqasî xeyd û nexweşî û bi dûrketin di navbera wan de çê bibê jî, wê rojekê ji rojan li hev werin.
Di sirûda: Govenda azadî de,
Ev sirûd bi vê navnîşana kelepûrî ya xweş û spehî hatiye destpêkirin û dibêjê:
Dîlaneke pir xweş li Kurdistanê li dare saza wê tivenge
Reqs û sema wê bi carekê ne wek semayê tev êrîş û cenge
şabaşên dîlanê tev ji xwîna lawê Kurde nîşana lehenge
Helbestvan rêzên xwe bê xalbendî (علامات الترقيم) lidardixê, evna jî tasîrê li mozîk û ritmê rêzan dikê, û xwêner dixê nav sergêjya xwendinê, lê bi rastî jî ev rêzên ha ji alîkî din ve, pir bi hêrz û lerz û îsîtîk, hatine sazkirin, û mîna megotibû jî, dirêjaya wan hinekî sarbûnekê di dilê mirov de di afirînê, lê dîsanê tabloyeke kilasîk ji wneyên helbestî pirxweş û bi mozîk û ritim hatine rêzkirin, nemaze ew ritm û awaza xweş ku ji dengê tîpa/g/ di dawiya qafiya sirûdê di guhê mirov de zîz dibê, û bêhna mirov bi hesanî ji hundirê wî derdixê, mîna gotinên: - saza wê tivinge – tev êrîş û cenge – nîşana lehenge- Weha jî dîlana helbestvan çimkî dîlaneke şer re jî, lê ew dîlana lasayîye ji Kurda re, ji ber ku helbestvan mîna miletê xwey Kurd mêrxase, û şerê li Kurdistanê vêketiye, û hemû şerên weha jî, li bal Kurda mîna dîlan û şahiyê tê dîtin, dîlanvanên wê dîlanê jî ew şoreşgêrê serê çiya û zinarane, ku saz û mozîka vê dawet û dîlanê qupîn û nalîna dengê tivingaye, lebat û livîna laşên dîlanvanan, mîna rewşa êrîş û geftelefta cengê dipesinînê, ku buha û nirxa vê dîlanê, bi halan û qêrîn, ji xwîna van qehrmanên şoreşgêrên kurd têne dan.
Dîsanê helbestvan têgeyên Îdyolocî û nûjen di sirûda xwe de pêktînê, û tabloya govenda şoreşgêran sax û spehî di ber çavên mirov re derbasdikê.
Tevlî ku ev wêneyên ha ji şerê çekdarên Kurdistanê re, dîsanê bi awakî kilasîk û lasayî hatina afirandin, lê em karin bêjin, ku ew wêneyin kelepûrî ku pirxweş û bi hewesin, xweşbûneke bê hemta bi xwênerê xwe re çêdikin, ku ev xwênerê kurd jî, xwe bi vê dîlana ecêb pir serfiraz û payebilind dibînê.
Dîsanê di vê sirûda ha, ku bi navnîşana:
Dil bi xwîne dibêje:
Heta kengî bi xerîbî
Ezê dûrî te bi mînim
Biqîr û ah û nalîn
Xwînê ji dil birêjînim
Di zindanê de bi nalim
Memim ez li benda zînim
Çiyê bi destan bi kolim
Firhadê bejna şêrînim
Li vira sirûdeke bi qafiye û bi kêş, bi hêrz û hêz hatiye lidarxistin, û pirseke bê bersiv helbestvan derdixê wê holê, mîna ku sergêjiyek di mejyê wî de diçê û tê, û nalîn û ahînên xurbetê ji dilê wî yê şikestî têne der, çaxa dibêjê - heta kengî bi xerîbî – ezê dûrî te bi mînim- çimkî helbestvan di vê babetê de, xwe di welatê xwe de dûr û xerîb dibînê, lê ew pêwendî û hevpeyvîneke diyalektîk bi riya cênavê yekem û yê diwem jî, girêdaneke bi hest û hewes di navbera xwe/ez/ û welatê xwe de/te/ dibînê. Lê mîna me gotibû jî, giyanekî şoreşgêrî û ramaneke Îdyolocî di hundir û mejiyê helbestvanê me de xweş peyda dibin, ku ew bêmicalî û sêfilyê tucaran li xwe napejirînê, bi hêrz radibê ser lingan, û çeka berxwedanê davêje milê xwe, û bi mêrxasî li hember dijmin û dagerkerê welêtê xwe radiwestê, û dixwazê xwîna dilê xwe, di ber xak û miletê xwe de bêhawe birijînê, û ta di dilê meletê xwe de sax bimîne jî, ewê cihê xwe di hebs û zindanan de bibînê, bi vî hawî wê helbestvanê bi têgeyên şoreşgêrî û Îdyolociyet, xebata xwe berdewam bikê, ta serxwebûna welat bicih bê, û ji xweneke kûr dakeve warê rastiyê. Weha em dinerin ku hilm û nefeseke bi omîd û bi hêvî, ji rêzên sirûdên helbestvan dildarê Mîdî dertên û difûrin, û mîna lehengê çîroka folklorî Memê Alan evîndarê çeleng, li bendeyî Zîna xwe dimînê. Ev jî dîsanê wêneyekî bi lezet û xeyal hatiye afirandin, ango Zîna vî helbestvanî ew jî welatê wî, yê bi rûmet û şêrîne, û dîsanê dûbare dikê, ku ew mîna lehengê evîndarê çîroka kelepûra Kurd Ferhad jî li xwe dinerê, û ev welatê hêja mîna destrgirya wî şêrîn xweşik û spehiye.
Çimkî Mem û Zîn, Ferhad û şêrîn , herçar lehengên du çîrokên kelepûra Kurdîne, di virde helbestvan kelepûra Kurdî baş û di cihê xwe de, bi sembol, û mozîk, û ritm, û qafiyeke xweş û bi hêrz bikaraniye, lê binyata sembolê hinekî bi sivkayî hatiye bikaranîn, û bi rengekê rapor û rasterast rêzin wî hatine bikaranîn, lê hest û heweseke mirovanî di van malik û rêzan de têne xuyadikin, mîna ku dibêjê –
Heta kengî bi xerîbî
Ezê dûrî te bi mînim -
ji ber wilo, vê rapor û rasterastiyê (التقريرية والمباشرة) ew hest û hisên di nava wan rêzên xweş de, ku xwêner li ber bayê wan tê hejandin, hinekî kêmkirine.
Ji ber ku me aliyê netewî bi tenê di sirûdên Dildar de, dabûne ber neynika rexnê, çimkî bêgûman helbestên têvel, û ji van sirûdan binav û dengtir jî li bal Dildar hene, lê di warê helbesta netewî de, weha me dît dildarê Mîdî, evîndarê welêt, xwedî helbesteke rewan, mîna ava çemê Hêzelê, ava liherik û zelal, ava kevnar bi hêlemêl û bê rawestandin, bi xumxum û lêwlêw, li ser kevir û latên di kevî û bin avê de, bi rewan û delalî dilerizê, dibê qey di dîlan û şahya şehîdên Kurdistanê de, xwe liva dikê, lê ava çem herdem bi xwîna wan şehîdan sor dibê, hilma pêtên ar ji cerg û dilê Dildar diforînê, û dîrok û kelepûr, û mêrxasî, û berxwedana sedsalan, di mejî û xeyala wî de dimeyînê, û wî bi tepe û qotên çiyayên Kurdistaê ve hildiperikînê, li ber bayê wan çiyayan, ku bi hilm û bêhna çîçek û kulîlkên welêt hatibû barkirin, şipê dirawestê û mîna tefnezanekî Kurd, helbest û sirûdên xwe, bi hostayî li tefna xwe digerînê, ji helbesta xwe re, caw û cilin netewî, spehî û bedew dihûne.
[1]

این مقاله بە زبان (Kurmancî) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
این مقاله 138 بار مشاهده شده است
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
هشتگ
منابع
[1] سایت | Kurmancî | https://www.welateme.net/ - 25-06-2024
آیتم های مرتبط: 18
1. زندگینامە Xalis Misewer
1. تاریخ و حوادث 01-01-2007
3. تحقیقات مختصر HELBESTA KURDÎ YA KILASÎK
4. تحقیقات مختصر ESTETÎKA HELBESTA KURDÎ YA NETEWEYÎ
12. تحقیقات مختصر Dîplomasiya wêjeyî û helbesta Kurdî
زبان مقاله: Kurmancî
تاریخ انتشار: 00-00-2007 (17 سال)
زبان- لهجە: ک. شمال ح. لاتین
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: شعر
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( آراس حسو ) در تاریخ: 25-06-2024 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در: 27-06-2024 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: سارا کاملا در 27-06-2024 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 138 بار مشاهده شده است
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
محمد اوراز
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
جوان حاجو
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
زندگینامە
روژین دولتی
تحقیقات مختصر
دربارەی موسیقی کردی
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
سامان طهماسبی
اماکن باستانی
قلعه سردار افشار
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
کتابخانه
افسانەهای لری
تحقیقات مختصر
کشف گور دخمەی زردشتی در آفریقا
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
یوسف قادریان
کتابخانه
آیینه آتشفشان ژنرال
تحقیقات مختصر
گولا، گۆڵ یا سگ نگهبان (پارسە)
اماکن باستانی
مسجد جامع تکاب
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
اماکن باستانی
پل ممیند
زندگینامە
هانا وکیل
زندگینامە
سوسن رازانی
اماکن باستانی
تپه حاجی فیروز
تحقیقات مختصر
هنرمند گلبهار، بادینان و شوپاری
تحقیقات مختصر
سوگند به نان و نمک، وفاداری
اماکن باستانی
کلیسای سرکیس مقدس
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
هلیا برخی

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
اژین قادر
22-09-2022
شادی آکوهی
اژین قادر
زندگینامە
‌امین ابراهیم فرج
22-09-2022
شادی آکوهی
‌امین ابراهیم فرج
کتابخانه
کتاب ژینا
13-10-2023
شادی آکوهی
کتاب ژینا
زندگینامە
سعید فلاحی
14-09-2024
سارا سردار
سعید فلاحی
موضوع جدید
تحقیقات مختصر
دربارەی موسیقی کردی
07-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
محمد عباسی
05-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
‌غالب کویک
05-10-2024
شادی آکوهی
تصویری
راز شهر تاریخی هگمتانه
05-10-2024
شادی آکوهی
تصویری
داستان ساخت هگمتانه
05-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
امیر طاهری
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
ایوب امینی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
نامیق غلامی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
یاسین رحیمی
04-10-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
افشار صیادی نیاز
04-10-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات
  536,615
عکس ها
  110,253
کتاب PDF
  20,292
فایل های مرتبط
  104,198
ویدئو
  1,558
زبان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
گروه
فارسی
زندگینامە 
4,038
اماکن 
2,144
شهدا 
1,035
کتابخانه 
796
تحقیقات مختصر 
575
اماکن باستانی 
438
تصویر و توضیحات 
293
آثار هنری 
261
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
42
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
تاریخ و حوادث 
17
منتشر شدەها 
17
تصویری 
17
آمار و نظرسنجی 
13
دفترها 
11
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
مخزن فایل
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   مجموعا-همەباهم 
236,145
جستجوی محتوا
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
محمد اوراز
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
جوان حاجو
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
زندگینامە
روژین دولتی
تحقیقات مختصر
دربارەی موسیقی کردی
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
سامان طهماسبی
اماکن باستانی
قلعه سردار افشار
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
کتابخانه
افسانەهای لری
تحقیقات مختصر
کشف گور دخمەی زردشتی در آفریقا
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
یوسف قادریان
کتابخانه
آیینه آتشفشان ژنرال
تحقیقات مختصر
گولا، گۆڵ یا سگ نگهبان (پارسە)
اماکن باستانی
مسجد جامع تکاب
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
اماکن باستانی
پل ممیند
زندگینامە
هانا وکیل
زندگینامە
سوسن رازانی
اماکن باستانی
تپه حاجی فیروز
تحقیقات مختصر
هنرمند گلبهار، بادینان و شوپاری
تحقیقات مختصر
سوگند به نان و نمک، وفاداری
اماکن باستانی
کلیسای سرکیس مقدس
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
هلیا برخی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.25 ثانیه