پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی قوتابخانەی فاخیر مێرگەسۆری نێودەوڵەتی ساڵی 2024
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گوندی گردی ماوان
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,999
وێنە 106,398
پەرتووک PDF 19,240
فایلی پەیوەندیدار 96,837
ڤیدیۆ 1,376
ژیاننامە
ناشاد
ژیاننامە
عەلی حەسەنیانی
ژیاننامە
سەڵاح محەمەد کەریم
ژیاننامە
کەیوان کەوسەری
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
مكانة المرأة في الحضارة الإيلامية (سنة 3200 – 539 قبل الميلاد) (القسم الثالث)
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

د. مهدي كاكه يي

د. مهدي كاكه يي
مكانة المرأة في الحضارة الإيلامية (سنة 3200 – 539 قبل الميلاد) (القسم الثالث)
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 6721 - 2020-11-02
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (5)

في هذه الحلقة نطّلع على حياة النساء الإيلاميات وأزيائهنّ وزينتهنّ، من خلال التماثيل والمصنوعات الخزفية التي تركتها لنا الحضارة الإيلامية.
مصنوعات خزفية محطمة
بداية تاريخ الصناعة الفخارية الإيلامية غير محددة وكانت هذه الصناعة تتم بشكلٍ مستمر وأنّ معظم الأدوات الخزفية الإيلامية المكتشفة تعود لأواخر منتصف الحُكم الإيلامي في سهول خوزستان. كانت المرأة أصل الكون والدافع للحياة منذ العصور القديمة. معظم المصنوعات الفخارية التي تنتمي إلى الحضارة الإيلامية تم العثور عليها محطمة والتي لا يمكن أن تكون بدون مبرر. تمّ تحطيم المصنوعات الفخارية للتضحية بها كإنسان وقد يكون قد جرى هذا التحطيم في احتفالات خاصة وكان قد تمّ تقديم هذه المصنوعات الفخارية الى آلهة ومعبودات مختلفة. طقوس تحطيم المصنوعات الفخارية، شوهدت أيضاً في حضارات أخرى. إنهم أرادوا جذب الآلهة والمعبودات لأنفسهم ولحمايتهم من قِبلهم من خلال كسر المصنوعات الفخارية ورميها بعيداً.
نساء عاريات
المصنوعات الخزفية عبارة عن نساء شابّات عاريات، واقفات في المقدمة، ماسِكات نهودهنّ بين إبهامهنّ وأصابعهن الأربعة. كان عريهنّ مظهرًا من مظاهر تقديسهن لأنه تُرى في النقوش الأخرى أن معظم الكهنة كانوا عراة في وقت أدائهم للممارسات الدينية. يمكننا أن نرى هذا العنصر من المبالغة في المصنوعات الفخارية في أواخر منتصف العهد الإيلامي الذي يؤكد على شهرة هذه المصنوعات الفخارية.
الشَعْر
في هذه المصنوعات الخزفية تُظهر الماكياج المُستخدَم من قِبل النساء الإيلاميات ونمط تصفيف شَعْرِهنّ. تلبس المرأة الإيلامية قُبّعة نسائية ضيقة مزركشة ثخينة وشريط على قمة شَعرٍ متموج الذي عليه طوق مجوّف. الجزء العلوي من هذا الطَوق يكون بارزاً ومغطىً. النساء العاريات المرسومات على الأدوات الفخارية كانت بشكل عام مُزيّنة وذات زخرفة إضافية، مثل سوار وخلاخل (جمع خلخال) وقلّادات وحزام حول الورِك وتصميم متعرج يقطع شريطاً يمرّ من الفقرة المركزية الواقعة بين النهدَين. لقد تمّ تجميل النساء وشَعْرهنّ بشكل جميل وبِدِقّة متناهية. إحدى مميزات الخزفيات الإيلامية في المواقع الأثرية في مدينة سوسه وحواليها، هي أنّ النساء في هذه الخزفيات لهنّ شرائط الصدر وقلّادات مصنوعة من أنواع مختلفة من الرخام.
الوجه
تتميز وجوه النساء العاريات المرسومات على الأدوات الخزفية بإبراز مشاعر صاحباتها ووضع جزء من الشَعْر في داخل منديل مُزيّن، في جبهتهنّ وبقية الشَعْر يتدلّى على الأذنَين ويُغطيهما. الشَعْر تم وضعه بِثبات تحت قُبّعة وأطراف الشَعْر تخرج من القُبّعة (m). يبدو أن النساء الإيلاميات كُنّ يرغبنَ أن يكون لهنّ شَعْرٌ طويل في مختلف أعمارهنّ والشَعْرُ تكون له ضفيرَتان (n). جفون العين تكون دائماً عبارة عن طبقتَين ومضغوطة حول الأنف. الشفتان واضحتان بشكل جيد ومضغوطتان بِقوة مع البعض. بعض النساء لهنّ آذان كبيرة وشَعْرٌ شبيه بِشَعْر الإلهات المصريات. النساء لهن وجوه باسمة وبعضهن مع عيون مغلقة.
القُبّعات وحمل النهدَين بين اليدَين
النساء الإيلاميات كنّ يلبسْنَ عصابات رأس مختلفة حسب مرتبتهنّ ومكانتهن. رؤوس بعض التماثيل النسائية مصنوعة من عاج الفيل في مدينة سوسه. لهنّ قبعات على شكل عمامة موضوعة على شَعْرِهنّ المتموج (o). في الصور الزخرفية نرى أيادي النساء مفتوحة، الأيادي ملتصقة بِقوة بالصدر وتكون الأذرع بإتجاه الصدر. في منطقة (سوكّالما Sukkalmah)، تقريباً جميع النساء تحضن أياديهن في أمام أجسامهنّ. يبدو أنّ النساء اللواتي أياديهن ملتصقة بِقوة تحت صدورهنّ، يقمْنَ بممارسة طقوس دينية وطقوس الخشوع. نرى أن جميع النساء الإيلاميات يحملْنَ نهدَيهنّ بين أياديهنّ و أن عضوهنّ التناسلي بارز وهذه الميزة تُبرِز صفات الخصوبة والتضحية (p). الشكل المتسم بالغلو للاحتفاظ بالثدي في اليدين هو أيضًا علامة على التفاخر بِوفرة وإمداد السائل (الحليب) الواهب للحياة.
المجوهرات
كان البشر في عصور ما قبل التاريخ، ذكورًا أو إناثًا، مهتمين بِتزيين أنفسهم، حيث كان إستخدام أنواع القلائد المختلفة شائعة. ربما كان الوشم أو أدوات الزينة شائعًا على الأرجح أيضاً. نرى أن النساء في المصنوعات الفخارية لها قلّادات بِتخصصات مختلفة. البعض منهنّ لديهنّ أساور والخلخال أو عصّابة رأس. صحيح أن التماثيل الفخارية عارية لكنها مليئة بالزخرفة. معظم الأدوات الفخارية لها قلّادة. كان ارتداء واستخدام مثل هذه الزخرفة شائعًا من قِبل الآلهة دون أي فجوة زمنية منذ سنة (2250) قبل الميلاد. هناك قلّادات مختلفة، منها عريضة، رقيقة، دقيقة الحُبيبات، أو متعددة الصفوف والى آخرها. لم تكن القلادة تُرتدى مع فستان بسيط. كان الرجال والنساء يلبسون أساور كوسيلة للزينة وكان لبسها شائعًا. تمّ استخدام هذا النوع من الزخرفة بكثرة في احتفالات الذبائح الحيوانية للآلهة والعبادة. كان استخدام القلائد والأساور شائعًا بشكل عام لأن رقبة وأيادي كل إلهة كانت مُزيّنة بالقلائد والأساور في الآثار الإيلامية المكتشفة.
مما تقدم يستنتج المرء أنه كان للآلهة والمعبودات الإيلامية الأولى شكل الإنسان وكان لديهن أعضاء ووجه النساء. التصاميم والصور توضح أهمية المكانة الإجتماعية للمرأة في الحضارة الإيلامية وتشير إلى أن الوجود الأنثوي كان له قيمة أساسية في أُسس التفكير الإيلامي وأنه منذ حُكم الآلهة للعالَم السفلي في الفكر الإيلامي، تشير الثعابين والزواحف الأخرى إلى القوة المتفوقة للإلهات في التفكير الديني الإيلامي.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 37 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 22
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 02-11-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 24-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 24-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 37 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
گۆران لە نێوان زێی بادینان و ڕووباری خازر
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
شانەدەر Z
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
کورتەباس
لاوکی موسۆ
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
ژیاننامە
نەسرین کوردە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
75 هەزار ساڵ لەمەوبەر لە ئەشکەوتی شانەدەر ژیاوە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ناشاد
19-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ناشاد
ژیاننامە
عەلی حەسەنیانی
21-12-2010
هاوڕێ باخەوان
عەلی حەسەنیانی
ژیاننامە
سەڵاح محەمەد کەریم
02-03-2022
سروشت بەکر
سەڵاح محەمەد کەریم
ژیاننامە
کەیوان کەوسەری
07-12-2023
شادی ئاکۆیی
کەیوان کەوسەری
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نیشتمان سەعید
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی قوتابخانەی فاخیر مێرگەسۆری نێودەوڵەتی ساڵی 2024
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گوندی گردی ماوان
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,999
وێنە 106,398
پەرتووک PDF 19,240
فایلی پەیوەندیدار 96,837
ڤیدیۆ 1,376
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
گۆران لە نێوان زێی بادینان و ڕووباری خازر
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
شانەدەر Z
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
کورتەباس
لاوکی موسۆ
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
ژیاننامە
نەسرین کوردە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
75 هەزار ساڵ لەمەوبەر لە ئەشکەوتی شانەدەر ژیاوە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.235 چرکە!