پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 517,421
وێنە 105,714
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,493
ڤیدیۆ 1,307
ژیاننامە
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
خانمانی کوردیپێدیا، ئازار و سەرکەوتنەکانی ژنانی کورد لە داتابەیسی نەتەوەکەیاندا هاوچەرخانە ئەرشیڤدەکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6967 - 2021-07-23 - 00:18
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (21)
الميراث
هناك قول متداول في المجتمع الإيزيدي الذي يؤكد على المساواة بين المرأة والرجُل والذي نَصّه هو: (شێر شێره، چی ژنه چی مێره!) الذي يعني: (إن الأسد هو أسد، سواءٌ كان ذكراً أم أنثى!).
هناك نص آخر من أقوال مُجدّد الدين الإيزيدي (شێخآدي) أي (عُدي بن مسافر) (1073 – 1163 م) المولود في مدينة بعلبك اللبنانية (1) بعنوان (قەولێ شێخێ سری)، منقول من قِبل المتصوّف الإسلامي (شێخ سرى) الذي هو (شيخ الإسلام أبو الحسن سرى الدين بن المغلس السقطي) المولود في بغداد في سنة (777) ميلادية (2) والمتوفي في سنة (867) ميلادية [3]. هنا نرى عدم مصداقية هذا النقل، حيث أنّ (شێخ سرى) مولود (296) سنة قبل ولادة (شێخآدي)، فكيف ينقل كلام شخص كان غير مولود في زمانه، بل وُلِد بعده ب(296) سنة؟!
النص الديني (قەولێ شێخێ سری) يقول: (4)
Jinê qet zirbar nekî
Li malê bê behr nekî
Ji behrê darik nekî
Eger hat û mêr mirî
Malê xir nede kurî
Ji keç û dayê jî nebirî
Nîvek kîj û nîvek dayî
Li wê xêra Xwedê dayî
Ya dî bo kurê mayî
Kur û qîz û jin hejî
Tevayî diviya bijî
Paqijî û dilgeşî
Şêx û pîr û êrif e
Ho dana bo xêlif e
Surî gotî bi dev e
المعنى
حذار! لا تُحرّموا النساء من نصيبهنّ
لا تُحرموهنّ من قسمتهن فيما تركه الأقربون
احفظوا لهنّ ورثتهنّ
وإذا وافت المنية ربّ البيت،
لا تعطوا كل الورثة للإبن
ولا تُحرّموا الزوجة والبنات من الورثة
للبنت بعض التركة، وللزوجة بعضٌ منها
أما للإبن، فالبعض الثالث والباقي من بركات الله
الإبن والإبنة والزوجة يستحقون
على الجميع أن يعيشوا
بصدق ونعيم
روى، أو نقل، لنا الشيخ سري
أن الشيوخ والابيار والعارفين
شرّعوا هكذا للأجيال
نرى في هذا النص، توصية عامة دون تحديد نسبة حصة الزوجة من ميراث زوجها وحصة البنت من ميراث أبيها.
هناك نص ديني آخر يُسمّى (قەولێ مەرسومێ جبێر) الذي يقول: (كەچ و كوڕ هەردوو جی یەكی حەقێ وان وەكە یەكی روژا ئاخرەتێ هەردوو ب هسابكی)، أي أنّ‏ (البنت والولد لهما مكانة واحدة في الحقوق، وهما متساويان ‏وأنّ ‏حسابهم متساوي في يوم الآخرة)، إلا أنه رغم وجود هذا النص الصريح في تساوي حقوق المرأة والرجُل، فأنّ المحامية الإيزيدية (عالية بايزيد) تقول أنّ الرجال الإيزيديين يميلون الى تطبيق الشريعة الإسلامية في قضايا الأحوال الشخصية الخاصة بالإرث بِسبب عدم وجود حُكم شرعي إيزيدي يخص هذه المسألة، حيث أن الشريعة الإسلامية تُعطي للرجُل ضُعف ما تُعطيه للمرأة من الإرث.
من جهة أخرى، ليس هناك نص أو موقف واضح للمجلس الروحاني الإيزيدي فيما يخص المساواة بين الرجُل والمرأة، حيث أنّ هذا الأمر يتوقف على الموقف الشخصي من هذا الأمر والذي بِدوره يعتمد على مستوى ثقافة العائلة والأب وتمدّنهم في المجتمع الإيزيدي.
بالنسبة الى قضية الميراث، فأنّ المرأة المتزوجة محرومة من ميراث والِدَيها وكذلك من ميراث زوجها المتوفي، حيث أنه إذا تركت المرأة المتزوجة دار الزوجية بعد وفاة زوجها ولم يكن للمرأة أطفال، يذهب ميراث زوجها الى إخوان زوجها وإذا لم يكن لِزوجها إخوة، فأنّ ميراث زوجها المتوفي يستلمه أولاد عمّ زوجها وتُحرّم الزوجة منه. إذا بقيت الأرملة في دار الزوجية بعد وفاة زوجها، لها الحق في ميراث زوجها.
كما جاء في الفقرات التالية من قرارات إجتماع أحد المحافل الإيزيدية ما يلي:
الفقرة الخامسة: لا فرق بين النساء والرجال بالإرث، وإنْ لم يكن هناك وريث، فيرجع المال المنقول وغير المنقول الى صندوق المحفل لتلك البُقعة.
الفقرة السابعة: لا إمتياز بين جميع المؤمنات والمؤمنين إلاّ بالتقوى والعمل الصالح، ويجب إحترام الوالدَين وكبار السن (5).
إحدى القرارات الأخرى هي:
ليست التقاليد والمراسيم ديناً، بل تتبدل وتتعدّل حسب الظروف لِصالح الأمة، وعلى كل إيزيدي أن يتخذ الرُشد والإنصاف والحق والعدل والرحمة والشهامة ديناً ومذهباً له (6).
مما سبق، نرى أنّ هناك نصوص دينية تمنح المرأة الإيزيدية حقها في الميراث، كما يحق للرجُل، إلا أنه يبدو أنّ المجتمع الإيزيدي هو مجتمع ذكوري، يُهيمن الرجُل فيه ويتشبث بالعادات والتقاليد ويُفسّر النصوص الدينية لصالحه وبذلك يقوم بِتجريد المرأة من حقوقها الشرعية ويرفض مساواتها له.
المصادر
1. محمد الناصر صديقي. تاريخ اليزيدية – النشأة، الفكر والمعتقدات، العادات والطقوس. الطبعة الثانية، الناشر: دار الحوار للنشر والتوزيع، اللاذقية، سورية، 2015، صفحة 142.
2. سير أعلام النبلاء. مؤسسة الرسالة، الطبعة الثالثة، 1405 ﮪ / 1985 م، 12/185.
3. أبو عبد الرحمن السلمي. طبقات الصوفية. دار الكتب العلمية، 2003، صفحة 52.
4. الدكتور خليل جندي. بەرن ز ئەد ەبى دينى ئيزيديان . لاپەڕ� – 630.
5. الدكتور سامي سعيد الأحمد. اليزيديون - احوالهم ومعتقداتهم. الجزء الأول، بغداد 1971، صفحة 149.
6. المصدر السابق صفحة 139.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 24 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 22
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 23-07-2021 (3 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 11-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 11-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 11-03-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 24 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
کورتەباس
ئامرازی (لە) لە تەرازووی بەراورددا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
ڕەمزی نافیع و بۆچوونەکانی کاک مەسعود محەمەد و کاک محەمەدی مەلای کەریم
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
کورتەباس
جیاوازی نێوان مۆرفیم و وشە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
کورتەباس
ڕۆشنایی یەک بۆ مێژوو
کورتەباس
جێناوی کەسیی لکاو لە دیالێکتی کرمانجیی ژووروودا
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
دانا جەلال
03-10-2010
هاوڕێ باخەوان
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
02-06-2014
هاوڕێ باخەوان
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
یادنامە
16-12-2021
هاوڕێ باخەوان
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
14-04-2023
سەریاس ئەحمەد
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
17-04-2024
زریان عەلی
فەیروز ئازاد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 517,421
وێنە 105,714
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,493
ڤیدیۆ 1,307
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
کورتەباس
ئامرازی (لە) لە تەرازووی بەراورددا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
ڕەمزی نافیع و بۆچوونەکانی کاک مەسعود محەمەد و کاک محەمەدی مەلای کەریم
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
کورتەباس
جیاوازی نێوان مۆرفیم و وشە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
کورتەباس
ڕۆشنایی یەک بۆ مێژوو
کورتەباس
جێناوی کەسیی لکاو لە دیالێکتی کرمانجیی ژووروودا
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.297 چرکە!