کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خالید ڕەشید
19-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
جەمیل نۆسووڎی
06-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مەحمودی حەفید
16-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ سەعیدی حەفید
16-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
کتېبخانە
مێژووی زانایانی هەورامان
12-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حەمەحسێن کێمنەی
11-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
کاک ئەحمەدی شێخ
11-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 517,407
ۋېنۍ 105,691
کتېبۍ PDF 19,153
فایلی پەیوەڼیدار 96,393
ڤیدیۆ 1,307
کتېبخانە
جووجەڵەکێم
کتېبخانە
حەدیسەو ڕاو ڕۆخانەی
کتېبخانە
داستانی شێخی سەنعان بە هەورامی
ژیواینامە
کاک ئەحمەدی شێخ
کتېبخانە
مێژووی زانایانی هەورامان
مكانة المرأة اليارسانية (3)
ھامکارۍ کوردیپێدیای، بابەتییانە، بېلایەنانە، ۋەرپەرسانە و کسمییانە ئەرشیۋی نەتەۋەییما تۊمار کەرا..
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة في الدين اليارساني

مكانة المرأة في الدين اليارساني
مكانة المرأة اليارسانية (3)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6897 - 2021-05-13 - 01:33
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (16)
الشاعرات القدّيسات اليارسانيات
نواصل في هذه الحلقة تعريف القارئات والقُرّاء بِلمحة عن شاعرات يارسانيات ونماذج من أشعارهن وترجمتها العربية.
2. (جەلالە خانمی لوڕستانی Celale Xanimî Luѓistanî)
هذه الشاعرة مولودة في لورستان. كانت (جەلالە) إبنة (ميرزا آمان) حاكِم لورستان وهي والِدة المُجدد الثالث للدين اليارساني (مبارك شا) المُلقّب ب(شا خۆشین Şa Xoşîn) (سنة 977 – 1015 ميلادية) الذي ولّدته أمه وهي عذراء. كانت حياة هذه الشاعرة القدّيسة مليئة بالأساطير والأحداث المثيرة للإهتمام. بالإضافة الى كتابة الشِعْر، كانت تعزف هذه الشاعِرة الموسيقى بِآلة الطنبور أيضاً [1]. أدناه نختار بعض الأبيات الثنائية لهذه الشاعرة القديرة وترجمتها العربية:
نە بەرەی شاهی، نە بەرەی شاهی
ئارۆ نیشتەبێم نەبەرەی شاهی
مێردان و ژەنان مەشین وەشاهی
پەرێ شاخۆشێن مەدان گەواهی
المعنى
اليوم كنتُ جالِسةً أمام بوّابة بيت الملِك*
من كل قلبي كنتُ أنظر الى النساء والرجال
الذين كانوا على شكل مجموعات
يذهبون الى حيث إبني (شاخۆشێن)**
وكانوا يثقون به
ويشهدون على مصداقيته
ويقوم هو بِتعميدهم
* تقصد الشاعرة إبنها (شاخۆشێن).
** (شاخۆشين) هو المُجدد الثالث للدين اليارساني.
3. (ڕەيحان خانمی لوڕستانی Řêḧan Xanmî Luѓistanî): هذه الشاعِرة مولودة في منطقة لورّستان في بداية القرن الخامس الهجري (بداية القرن الحادي عشر الميلادي). كانت هذه الشاعرة نجمة لامعة في ظل حُكم اليارسانيين العياريين (العنازيين) (سنة 990 – 1054 ميلادية) الذين كانوا يحكمون مناطق (شارەزور) و (دينەوەر) و (كرماشان) و(لورستان). خلال حُكمهم، إهتمّ العياريون بالأدب والشِعر والفن الكوردي والثقافة الكوردية. الى جانب الشِعْر، كانت هذه الشاعِرة عازفة قديرة على آلة الطنبور، حيث كانت تقرأ أشعارها مع أنغام الموسيقى خلال المناسبات الدينية اليارسانية (2). نختار هنا بعض الأبيات الشعرية ل(ڕەيحان خانمی لوڕستانی):
ئەو ڕۆی ماتیان، ئەو ڕۆی ماتیان
بارگەی شام وستەن ئەو ڕۆی ماتیان
ئارۆ نیشتەبێم نە كۆشك كیان
دیم ئاوی ئەوڕۆ گەوارا وە گیان
المعنى
مقر ملِك* و رئيسي العظيم في (ماتيان)
وفاض نهر (ماتيان)
في ذلك اليوم كنتُ جالِسةً على قلعة الروح
وبدأ خرير النهر والإيمان بِ(شاخۆشين).
4. (فاتمە لوڕەی گۆران Fatme Luѓey Goran): مولودة في مدينة همدان في القرن الخامس الهجري (القرن الحادي عشر الميلادي)، وعاشت في عهد (تۆغرول بگ سلجوقي‌). هذه الشاعِرة عاصرت الشاعر بابا طاهر همداني [3] حيث أنها كانت منذ شبابها تذهب عند الشاعِر (بابا طاهر همداني) لتتعلم المعرفة والوصول الى الحقيقة، فوقعتْ في غرام (بابا طاهر) وقررتْ أن لا تتركه لحظة، إلا أنها لم تبُح بِحُبها لِ(بابا طاهر) الى أنْ سافر مُجدّد الدين اليارساني (شاخۆشين) في إحدى المرّات الى مدينة همدان وهناك زار (جَمخانة)* (بابا طاهر) وإلتقى بالشاعِرة (فاتمه) وأحسّ بما تشعر به (فاتمه) تجاه (بابا طاهر)، فأخبرهما (شاخۆشين) بأنّهما سيكونان معاً طيلة دورات تناسخهما.
تركتْ (فاتمە لوڕەی گۆران) مجموعة من الشِعر الرقيق وراءها، نقتبس منها هذه الأبيات مع كتابة ترجمتها:
گیان پەرێ چێشەن، گیان پەرێ چێشەن
هەركەس تۆ دارۆ گیان پەرێ چێشەن
وەنامت سەوگەند دەروون پڕ ئێشەن
بێ تۆ گیان و زێڵ هەمیشە رێشەن
المعنى
ماذا أعمل بِروحي؟ ماذا أعمل بِروحي؟
أي شخصٍ يمتلككَ، لا يحتاج الروح
أقسم بإسمك المقدّس أنّ روحي ممتلئة بالآلام
بدونك روحي وإحساس قلبي دائماً مليئان بالآلام
تلك الأبيات تُعبّر عن شعور فتاة عاشِقة، تخبر عشيقها بأنها لا تريد الحياة، ما قيمة الحياة؟ أنه صحيح أنها حيّة، إلا أن نار العشقِ قد أحرقتها. لو أنّ زعيمها يساعدها في الوصول الى حبيبها، سوف ترجع روحها الى جسدها من جديد وأنها ستحيا من جديد.
* (جَمخانة) هي إسم المعابد اليارسانية
5. (ليزا خانمى جاف Lîza Xanimî Caf) (نسا خانم): هذه الشاعرة مولودة في شارەزوور في القرن الخامس الهجري (القرن الحادي عشر الميلادي) وكانت من أتباع مُجدّد الدين اليارساني (شاخۆشين). لقد إنتقلتْ (ليزا خانمى جاف) الى لورّستان وإستقرّت هناك. ما يُميّز هذه الشاعِرة اليارسانية عن الشاعِرات الأخريات، إنّها قد تكون أولى شاعِرة يارسانية قد كتبتْ أشعاراً عن الطبيعة، الى جانب الأشعار الدينية [4].
وەروان بی وە ئاو، وەهار چون ئاما
وەروان بی وە ئاو، گوڵ و وەنەوشە هۆرێزان نە خاو
پەرێ ئارایش دەشت و كوف و كاو
المعنى
مع عودة الربيع
تحوّلتْ الثلوج الى مياه
وإستيقظت الورود والبنفسج من نومها
لِتُزيّن الطبيعة والجبالَ
6. (مەی زەرد Mey Zerd): هذه الشاعرة اليارسانية مولودة في لورستان في القرن الخامس الهجري وكانت أيضاً من أتباع مُجدّد الدين اليارساني (شاخۆشين). نختار هذه الأبيات الشعرية التي كتبتها هذه الشاعِرة ونكتب ترجمتها العربية:
شه‌هریار سه‌رمه‌س ﮪه‌زار سوار ئاما
یوێشا سه‌رمه‌س دیار بژه‌ندێ‌
وه‌ هه‌ی ده‌س هه‌یده‌س
خواجام نی هوژمه‌ت وه‌نه‌ش نه‌یۆ گه‌س
المعنى
هذه الأبيات هي جزء من قصيدة تتحدث الشاعرة فيها عن هجوم الرومان على لورّستان عندما كان مجدد الدين اليارساني (شاخۆشين) طفلاً صغيراً، فتأخذه والدته الى مكان بعيد آمن.
[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 22 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 24
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
کوڵەباس
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 13-05-2021 (3 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: ئایین و ئاتەئیزم
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ژەنی
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 11-03-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 11-03-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( ئاراس حسۆ )یۆ جە:11-03-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 22 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
پەردە لادای پەی کتېبو (باسێوە فەرهەنگی دەگاو گوڵپی)
ژیواینامە
جەمیل نۆسووڎی
کوڵەباس
وانایۆی پەی کتېبو (مەم و زین)ی بەهۆرامی
کوڵەباس
پەی گڵیاوەکاو کەشی (2)
ژیواینامە
شێخ مەحمودی حەفید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
مەولە
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
کوڵەباس
ساڵیاڎو ڕۊنامەکاری کوردی مەبارەک بۊ
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
یاڎو مەردەی گۆرە پیێوە هۆرامانی

تازەکی
کتېبخانە
جووجەڵەکێم
29-01-2024
ئەسعەد ڕەشید
جووجەڵەکێم
کتېبخانە
حەدیسەو ڕاو ڕۆخانەی
04-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
حەدیسەو ڕاو ڕۆخانەی
کتېبخانە
داستانی شێخی سەنعان بە هەورامی
08-02-2024
زریان سەرچناری
داستانی شێخی سەنعان بە هەورامی
ژیواینامە
کاک ئەحمەدی شێخ
11-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
کاک ئەحمەدی شێخ
کتېبخانە
مێژووی زانایانی هەورامان
12-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
مێژووی زانایانی هەورامان
تۊماری تازە
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خالید ڕەشید
19-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
جەمیل نۆسووڎی
06-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مەحمودی حەفید
16-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ سەعیدی حەفید
16-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
کتېبخانە
مێژووی زانایانی هەورامان
12-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حەمەحسێن کێمنەی
11-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
کاک ئەحمەدی شێخ
11-02-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 517,407
ۋېنۍ 105,691
کتېبۍ PDF 19,153
فایلی پەیوەڼیدار 96,393
ڤیدیۆ 1,307
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
پەردە لادای پەی کتېبو (باسێوە فەرهەنگی دەگاو گوڵپی)
ژیواینامە
جەمیل نۆسووڎی
کوڵەباس
وانایۆی پەی کتېبو (مەم و زین)ی بەهۆرامی
کوڵەباس
پەی گڵیاوەکاو کەشی (2)
ژیواینامە
شێخ مەحمودی حەفید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
مەولە
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
کوڵەباس
ساڵیاڎو ڕۊنامەکاری کوردی مەبارەک بۊ
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
یاڎو مەردەی گۆرە پیێوە هۆرامانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.234 چرکە(چرکۍ)!