Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Emîra Îzdîn Meco
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Emîr Seydo Omer
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Emced Emîn Misto
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Zerîf Ilyas Meco
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ilyas Qaso Mişko Îdo
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ilyas Hemo Hisên
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Îlham Dexîl Elî
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ekerm Mehme Hibo Xelef
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Evdal Elî Ebdo
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Asiya kemal Dawûd
05-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  538,928
Wêne
  110,203
Pirtûk PDF
  20,283
Faylên peywendîdar
  104,079
Video
  1,560
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,720
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,088
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,044
عربي - Arabic 
30,868
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,325
فارسی - Farsi 
9,945
English - English 
7,582
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,718
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,433
Pirtûkxane 
2,751
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,364
Cih 
1,163
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,408
MP4 
2,558
IMG 
201,656
∑   Hemû bi hev re 
235,945
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Sedsaleke aloz: Doza Kurd piştî Şerê Cîhanê yê Yekem
Di cihê lêgerîna me de bi rastnivîsa rast bigerin, hûnê encamên xwestinê bibînin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Dr. Botan Tofîq Mexdîd

Dr. Botan Tofîq Mexdîd
=KTML_Bold=Sedsaleke aloz: Doza Kurd piştî Şerê Cîhanê yê Yekem=KTML_End=
Dr. Botan Tofîq Mexdîd

Neteweyên Yekbûyî (NY) di biryarnameya xwe ya dayîna serxwebûnê ji bo gel û welatan de, berî her tiştî girîngiyê nade mafê çarenivîsê lê dide yekîtiya axa dewletan. Ji ber vê yekê jî, welatên ku Kurd li wan hatine dabeşkirin xwe dispêrin vê bendê û Kurd jî dabaşa mafê çarenivîsê dikin. Ev yek sala 2017an, di karvedanên li hember referanduma Başûrê Kurdistanê de bi awayekî zelal û eşkere derket holê.
Beşa Dîrokê ya Fakulteya Wêjeyê ya Zanîngeha Soranê di îlona 2023yan de, konferanseke navdewletî li jêr navê 'Doza Kurd li Rojhilata Navîn; Ji Sevrê heta #Lozanê# : Xwendina Piştî Sedsalekê ji Derfet û Zehmetiyan' li dar xist.
Ew konferans bi beşdariya çend akademîsyenên şehreza di warên curbicur de wekî dîrok, civakzanî û qanûna navdewletî, hewldanek bû ji bo gengeşeya derfet û astengiyên ku di heyama 100 salên borî de, ji Peymana Lozanê (1923) heta îro derketibûn ser rêya Doza Kurd.
Konferansê karîbû ne tenê akademîsyenên Kurd û Îraqî ji bo gengeşeya vê mijarê bîne cem hev, lê di heman demê de karîbû akademîsyenên navdar ên cîhanê ji welatên cuda cuda fena Îran, Misir, Amerîka, Brîtanya, Swêd û Awustralyayê jî bîne ba hev.
Siyaseteke neguhêr di serdema guherînên bilez de
Di ravekirina helwesta sedsalekê ya welatên zilhêz li hemberî Doza Kurd de, siyaseteke neguhêr tê dîtin. Pêşî, siyaseta van zilhêzan li ser du hîman ava bûye. Yê yekem berjewendiyên wan ên aborî ne û yê duyem jî meşandin û pejirandina yekparçeyiya axê (Regional Integrity) û girtina wê di ser mafê çarenivîsê re ye (Self-Determination), xasma li hember Doza Kurd.
Van polîtîkayan di sedsala derbasbûyî de bandoreke berbiçav li ser qedera Kurdan li Rojhilata Navîn li pey xwe hêla.
Vê siyaseta dewletên zilhêz piştî Şerê Cîhanê yê Yekem dest pê kir. Dema ku nexşeya jeopolîtîk a Rojhilata Navîn bi awayekî radîkal guherî. Serê pêşîn, Peymana Sevrê ku sala 1920an hat îmzekirin, mikur hat ku piştgiriya daxwazên serxwebûna Kurdan dike, lê xebînet temenê vê piştgiriyê zehf kurt bû.
Di vê siyasetê de, peydabûna neteweperestiya Tirk a bi serokatiya Mistefa Kemal Ataturk xaleke werçerxanê ya yekalîker bû. Zilhêzên mezin ên Ewropayê ji ber Şerê Cîhanê yê Yekem westiyayî bûn û xema jinûveavakirina xwe dixwarin, loma bêtir bi berjewendiyên xwe yên aborî daketibûn.
Wekî encam jî, mafê çarenivîsê yê ku Serokê Amerîkayê yê wê çaxê Wilson bangewaziya wê dikir, hatibû paşguhxistin. Her wisa, di bin gefên serketina neteweperestiya Tirk de, Ewropayiyan pişta xwe zûtirkê da van sozên ku bi Kurdan hatibûn dayîn.
Paşê di sala 1923yan de, Peymana Lozanê ku fikra Kurdistaneke serbixwe bi tevahî ji holê rakir, dewsa Peymana Sevrê girt.
Peymana Lozanê rê li ber avakirina çend dewletên nû li Rojhilata Navîn vekir. Di nav wan de Îraq, Sûriye û Tirkiyê cih digirin, lê Îran bi awayekî radîkal nehat guhertin. Piştî Şerê Cîhanê yê Yekem, parçebûna Kurdistanê li ser van her çar dewletan bi îmzekirina welatên beşdar di Peymana Lozanê ya sala 1923yan de bi awayekî fermî ji hêla siyasî û yasayî ve ket warê bicihanînê de.
Her çend Başûrê Kurdistanê piştî çend salan nexasim di sala 1926an de bi awayekî fermî bi Îraqê ve hat girêdan, di vê de rehend û berjewendiyên aborî yên kolonyalîzma Brîtanyayê bi awayekî pir eşkere têne dîtin.
Pêvekirina Başûrê Kurdistanê bi Îraqê ve, xasma petrola Kerkûkê, yek ji sedemên sereke yên vê guhertina siyaseta kolonyalîst a Brîtanyayê bû ku wer xuya ye efserên kolonyalîst ên Brîtanyayê berî Peymana Lozanê jî biryar li ser vê mijarê dabûn.
Ev rêgeza aborî paşê dibe parçeyek ji siyaseteke berfirehtir ku pejirandina yekparçeyiya axa welatên nûavakirî (Regional Integrity) û girtina wê di ser mafê çarenivîsê re (Self-Determination) bû û di wê baweriyê de bû ku aramiya siyasî û aramiya sînorên van welatan garantiya karkirina kompaniyên rojavayî yên neftê ye li Îran û Îraqê ji aliyekî ve û ji aliyê din ve jî berdewamiyê dide gihandina vê kelûpela stratejîk bo bazarên cîhanê.
Ji wê demê û vir ve, dewletên zilhêz, tevî cudahiyên xwe yên îdeolojîk, ji lîberal û demokratên li Rojavayê û marksîstên li Yekîtiya Sovyetê, pabendiya xwe bi girtina prensîba yekparçeyiya axê di ser daxwazên Kurdan ên ji bo mafê çarenivîsê re di piraniya qonaxên dîrokî yên sedsala borî de eşkere kirin.
Di wê heyamê de, dewletên zilhêz bi hinceta parastina hevgirtina xaka van her çar welatên ku Kurdistan li ser wan hatibû dabeşkirin, parastina berjewendiyên xwe yên taybet li ber çavan girtibûn, lewra jî bi berdewamî dijayetiya tevgerên rizgarîxwaz ên Kurdan dikirin.
Her dema ku şoreş an tevgerekeke Kurdî hewl dabe ku li her yekê ji van her çar dewletan bigihîje mafê çarenivîsê, zilhêzan seba parastina rewşa van dewletan destwerdan kirine û beşdarî tepisandina tevgerên Kurdan bûne yan jî bi kêmanî li hember stemkariya van dewletan li hember Kurdan bêdeng mane.
Wekî mînak, sala 1946an, Brîtanya, Amerîka û Yekîtiya Sovyetê di piştgirîkirina Şahê Îranê û hilweşandina Komara Mahabadê de hevkar û hevbîr bûn. Tevî nakokiyên wan ên kûr ên îdeolojîk û siyasî jî, wan her sê zilhêzan dijî vê komarê li hev kir.
Rojavayiyan Yekîtiya Sovyetê razî kir ku pişta xwe bide Doza Kurd. Di heman demê de, Brîtanya û Amerîkayê ji bo dagirkirina Kurdistanê alîkariya Îranê kirin.
Digel ku gelek nakokiyên îdeolojîk û jeopolîtîk li navbera her sê zilhêzan hebûn, lê ew di wê demê de hevnêrîn bûn ku alîkariya Îranê bikin, çimkî berjewendiya her sê zilhêzan di kontrolkirin û çi bigire zeftkirin û bidestxistina yedeka petrol ku li Îranê hatibû dîtin de hebû.
Siyaseta parastina yekparçeyiya xakê ku ji aliyê dewletên hêzdar ve dihat meşandin, li ser cîhanbînî û biryarên rêxistinên navdewletî yên wekî Komeleya Neteweyan û piştre jî NY reng veda. Wan yekparebûna axa welatan dli ser mafê çarenivîsê re girt û ew kirin prensîba sereke û herî li pêş a siyaseta navdewletî.
Ev prensîb hertim li pêşber daxwazên gelê Kurd di heyama sedsala borî de, bûbû kelemek, wekî mînak çawa ku Dr. Michael Gunter tîne ser zimên, Danezana NYyê nemaze di madeyên yekem, benda duyem û madeya 55an de balê dibe ser mafê çarenivîsê. Di heman demê de, di madeya duyem, benda çaran a vê danezanê de balê dibe ser yekparebûna xakê.
Mafê çarenivîsê di vê danezanê de bal kişandiye ser mafê gelekî yê hilbijartina forma hikûmeta xwe ku bêhtir tê wateya mafê dewletan ê parastina sînorên xwe, lê nayê wateya mafê gelan. Lê Kurd zêdetir dabaşa xala mafê çarenivîsê dikin, ji ber ku dikare bibe bingehek ji bo serxwebûna Kurdistanê.
Lê dewletên bihêz û dewletên ku Kurd li wan dijîn, zêdetir bendên girêdayî yekparçeyiya xakê beloq dikin, ji ber ku ev yek garantiya berdewamiya hevgirtina xakê dide wan. Lê heke pirs ev be, gelo prensîba sereke kîjan e? Dr. Michael Gunter di wê baweriyê de ye ku NY di daxuyaniya dayîna serxwebûnê ji bo welat û gelên dagirkirî de, bersiveke yekalîker daye vê pirsê.
Di benda duyem a vê biryarnameyê de hatiye gotin ku mafê hemî gelan ê çarenivîsê heye û di benda şeşan de jî hişyarî daye ku Her hewldanek ji bo têkbirina beşekê yan tevahiya yekîtiya niştimanî û yekparçeyiya axa welatekî, bi armanc û rêgezên Peymana NY re nagunce. Ev şiroveya teqez an jî benda parastinê ye ku ji mafê çarenivîsê zêdetir, girîngiyê dide yekparebûna axê.
Her wisa ev nêrîn di çend helkeftan de hatiye peyitandin, nemaze ji hêla Peymana NY a li ser rêgezên yasaya navdewletî ya derbarê têkiliyên dostanî û hevkariyê yên di navbera dewletan de ku li gor Peymana NY bi hevdengî hat pejirandin û wekî şiroveya desthilatdarî ya Danezana NY tê hesibandin.
Qanûna Helsinkiyê ya sala 1975an ku sînorên niha yên Ewropayê nasand, di encama Şerê Cîhanê yê Duyemîn de bi awayekî darîçav li vê şîroveyê mikur hat. Di sala 1993yan de, Konferansa Cîhanî ya Mafên Mirovan a NY ku li Viyenayê hat sazkirin, hevbîr bû, xasma gava mafê çarenivîsê ragihand, Nabe wekî destûrdayîn an navtêdana her kiryarekê bê ravekirin ku bi tevahî yan jî pişkî, axa endamên wê parçe parçe bike yan têk bibe û gefê li yekparçebûna yekîtiya siyasî ya dewletên serwer û serbixwe bixwe.
Ev têgihîştina rêxistinên navdewletî, bersiva vê yekê dide me ka çima ne Komeleya Gelan û ne jî NY ji roja damezrandina xwe ve û heta sala 1990î tew careke tikîtenê jî navê Kurdan neanî ser zimên. Tewra damezrandina navçeyeke ewle ji bo Kurdan ji aliyê zilhêzên Rojavayê ve di sala 1991ê de, ne nîşana guhertina vê polîtîkayê bû. Ji ber ku girîngîdana wan a bi parastina yekparçeyiya xakê nehatibû guhertin û mîna berê mabû. Tevî damezrandina vê devera aram jî, zilhêzan girtina yekparçeyiya axê di ser mafê çarenivîsa Kurdan re berdewam kir.
Piştevaniya siyaseta yekparçeyiya axê, piştî giştpirsiya sala 2017an li Başûrê Kurdistanê careke din bi zelalî derket holê. Dîsa serkirdeyên Amerîka û Brîtanyayê ne daxwazên Kurdan ên ji bo mafê çarenivîsê, li şûnê girîngî dan yekparçeyiya xakê û berjewendiyên xwe yên aborî.
Van welatên zilhêz ne tenê rê li hikûmeta Îraqê negirt, çi bigire tevî nakokiyên wan ên îdeolojîk ên bi Îranê re, çavên xwe ji kiryarên milîsên ku Îran piştgirîya wan dike girtin, da ku piştî ku referandûm hat kirin, bajarê Kerkûkê yê dewlemend bi petrolê kontrol bikin.
Balkêş e ku serokwezîra wê demê ya Brîtanyayê Theresa May piştî van bûyeran, yekem serkirdeya rojavayî bû ku serdana Îraqê kir û li kêleka serokwezîrê wê demê yê Îraqê Heyder Ebadî rawestiya û piştevaniya Şahinşahiya Brîtanyayê ji bo yekîtiya axa Îraqê ragihand!
Bi ser de jî, balyozê Brîtanyayê li NY tekezî li ser rakirina her amajeyeke bi mafên Kurdan di çarçoveya Îraqê de kir û vê yekê di daxuyaniya fermî ya NY de ku piştî van bûyeran derket cih girt. Hêjayî gotinê ye ku berî vê piştevanîyê, hikûmeta Îraqê û Brîtanyayê gihiştibûn hevtêgihiştineke seretayî ku mafê berhemanînê li bîrên petrolê yên Kerkûkê bi kompanyaya Brîtanî ya British Petroleumê bê dayîn.
Dikare bê gotin ku berjewendiyên aborî û yekparçeyiya axê, siyaseta herî eşkere û neguhêr a welatên zilhêz li hember xwesteka çarenivîsa Kurdan di heyama sedsala borî de bû. Nabe ku ev neguhêrî wekî wateya bêhêvîbûna Kurdan a bidestxistina mafê çarenivîsê bê şîrovekirin, lê divê Kurd îbretan ji dîrokê wergirin da ku bikarin xwe bi vê siyaseta neguhêr a zilhêzan re biguncînin.
[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 797 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî | https://www.rudaw.net/ - 01-12-2023
Gotarên Girêdayî: 14
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 20-11-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 01-12-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 02-12-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 02-12-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 797 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.117 KB 01-12-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Dîroka Dewleta Tirk ya qirker li dijî Vîna Jin û Civakê ye
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Jiyaname
Emîra Îzdîn Meco
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Emîr Seydo Omer
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Emced Emîn Misto
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Zerîf Ilyas Meco
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ilyas Qaso Mişko Îdo
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ilyas Hemo Hisên
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Îlham Dexîl Elî
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ekerm Mehme Hibo Xelef
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Evdal Elî Ebdo
05-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Asiya kemal Dawûd
05-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  538,928
Wêne
  110,203
Pirtûk PDF
  20,283
Faylên peywendîdar
  104,079
Video
  1,560
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,720
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,088
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,044
عربي - Arabic 
30,868
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,325
فارسی - Farsi 
9,945
English - English 
7,582
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,718
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,433
Pirtûkxane 
2,751
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,364
Cih 
1,163
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,408
MP4 
2,558
IMG 
201,656
∑   Hemû bi hev re 
235,945
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Dîroka Dewleta Tirk ya qirker li dijî Vîna Jin û Civakê ye
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.922 çirke!