نام: سواره ایلخانی‌زاده
شهرت: کاک سواره
نام پدر: احمد آقا
تاریخ تولد: #21-04-1937#
محل تولد: #سقز#
تاریخ فوت: #14-01-1976#
محل فوت: تهران
$زندگی‌نامه$
سواره ایلخانی‌زاده در سال 1937 در روستای ترجان، از توابع شهر سقز به دنیا آمد. زمانی که او تنها دو سال داشت، خانواده اش از روستای ترجان به روستای قره گویز یکی دیگر از توابع همین شهرستان نقل مکان می‌کنند. روستای تُرجان از توابع دهستان ترجان به مرکزیت روستای باغلوجه است که یکی از ده دهستان اصلی در منطقهٔ سقز در شرق کردستان است که آن زمان جزء منطقه جغرافیایی مکریان و بوکان بود.
سواره مدرک دیپلم خود را در شهر تبریز گرفت و برای تحصیلات تکمیلی در رشته حقوق قضایی به تهران می‌رود و در سال 1968 موفق به اتمام تحصیلات خود می‌شود. سواره ایلخانی زاده در فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی با همراهی ناصر یمین مردوخی کردستانی حضور پیدا می‌کرد و ضمن سرودن شعرهای ملی گرایانه به فعالیت‌های سیاسی هم می‌پرداخت. به دلایلی در سال 1946 به مدت 6 ماه در زندان قزل قلعه تهران زندانی می‌شود.
سواره ایلخانی زاده متخلص به (کاک سواره) در سال 1949 در قسمت کردی رادیو تهران مشغول به کار می‌شود و در زنجیره برنامه‌های ادبی-اجتماعی ضمن نقدهای ادبی، داستان‌های کوتاهی را نیز ارائه می‌کند، اما در سال 1977 در حالی که کمتر از 39 سال داشت بر اثر حادثهٔ تصادف در تهران درگذشت. پس از فوت، پیکر سواره ایلخانی‌زاده را به روستای حمامیان #بوکان# می‌آورند و در گورستان همان روستا دفن می‌کنند.
=KTML_Bold=آثار و اشعار=KTML_End=
به باور برخی از شاعران و نویسندگان کُرد سواره ایلخانی زاده پدر شعر نوی کُردی در کردستان ایران شناخته می‌شود و از او به عنوان شاعری نوگرا یاد می‌شود ، اما در قالب شعر کلاسیک نیز آثاری ناب نیز از سواره به جا مانده‌است که «پیره هه ڵۆ»، یکی از آن‌ها است. بعد از سواره ایلخانی زاده شعرای زیادی در عرصه شعر نو فعالیت نموده و آثار خود را منتشر کردند که در این میان می توان به ژیلا حسینی به عنوان اولین زنان شاعر نوگرا اشاره نمود که در عنفوان جوانی بر اثر تصادف از دنیا رفت.
=KTML_Bold=نمونه شعر کردی=KTML_End=
یکی از اشعار بسیار معروف سواره (پیره هه‌ڵۆ) نام دارد البته در کنار این شعر، شعر (شار) نیز شهرت فراوانی دارد. (پیره هه‌لو) از یکی از اشعار الکساندر پوشکین شاعر و نویسندهٔ روسی سبک رومانتیسیسم الهام گرفته شده که سواره آن را بازسرایی کرده‌است. دو بیت پایانی شعر پیره هه‌لو اینچنین است:
=KTML_Green=ژینی کورت و به هه‌ڵۆیی مردن
نه‌ک په‌نا بۆ قه‌لی ڕوو ڕه‌ش بردن
لای هه‌ڵۆی به‌رزه‌فڕی به‌رزه‌مژی
چۆن بژی شەرتە نه‌وه‌ک چه‌نده بژی=KTML_End=
=KTML_Bold=ترجمهٔ فارسی:=KTML_End=
=KTML_Blue=عمری کوتاه و در شکوه مردن
نی به کلاغ سیه روی پناه بردن
عقاب بلند پرواز بلند همت را
چگونه زیستن شرط باشد نه مدت زندگی کردن=KTML_End=
=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2023/496845/0002.JPG=KTML_Photo_Alt=0002.JPG=KTML_Style=width:25%;height:20%;float:left;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2023/496845/0002.JPG=KTML_Photo_End=
شعر سواره در میان کردها رواج و مقبولیت بیش‌تری دارد و تقریباً هر کرد زبانی چند بیت پایانی آن را حفظ است.
=KTML_Bold=سواره از دیدگاه نویسندگان و شاعران=KTML_End=
#شیرکو بیکس# شاعر معروف کُرد در گفتگوی خود با مجله سروه که در شماره 68 این مجله منتشر شد، در خصوص سواره می‌گوید:
سواره ایلخانی زاده در شعر نو کُردی در شرق کردستان راهی تازه را در پیش گرفته‌است و به نظر من مهم‌ترین ویژگی شعر سواره در این است که بازگوکننده سخنان دیگران نبود، سایه این و آن نبود و تنها خودش بود.
مسعود بیننده منتقد ادبی در خصوص شعر شار سواره چنین نوشته:
سواره ایلخانی زاده فعالیت نوگرایانه خود را در عرصهٔ شعر کردی در فضای ادبی ایران و شرق کردستان که تجربهٔ نوگرایی را از طریق شاعرانی چون نیما یوشیج و دیگران از سرگذرانده بود آغاز کرد. سواره نیز همچون نالی محصول دوران گسست بود، گسستی که با روند تمرکز گرای رضاخانی در ایران شکل گرفته و باعث شده بود بخشی از آرزوهای شاعرانی چون سواره، یعنی شهری شدن جامعهٔ کردستان در افول جمهوری مهاباد نقش برآب شود. سواره این واقعیت اساسی را درک نموده بود که هرگونه نوگرایی نیازمند تجربهٔ مدرنیته و تعمیق روند شهرنشینی در کردستان است لذا در نتیجهٔ شکست فرایند شهری شدن در چارچوب پروژهٔ سیاسی اتونومی، تلاش نمود این فقدان مرتبط با عرصهٔ جهان واقعی را در قالب پروژهٔ نوگرایی ادبی و در عرصهٔ زیست جهان متن جبران نماید. سواره با تجربهٔ زندگی شهری در پایتخت ایران در دههٔ 40 و 50 شمسی، شعر «شار» را که بارزترین تجربه خود از نمادها و عناصر مدرنیته شهری است به شکل خارق‌العاده‌ای بازگو می‌نماید. [1]