پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,832
وێنە 104,257
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,712
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیش...
Serîrakirina peyvan
خانمانی کوردیپێدیا، ئازار و سەرکەوتنەکانی ژنانی کورد لە داتابەیسی نەتەوەکەیاندا هاوچەرخانە ئەرشیڤدەکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
=KTML_Bold=Serîrakirina peyvan=KTML_End=
=KTML_Underline=Zehra Mohammedzadeh=KTML_End=
Li rojhilatê Kurdistanê helbestnivîsî xwedî kevneşopiyeke pir kevn e. Dengê helbestên kurdî; bi zaravayên cuda, di her çaxekê de û rexmê zext, qedexe û derfetên pir kêm ên çapê jî bi awayekî xwe gihandiye çar aliyên welat û gelek caran jî sînorên heyî derbas kiriye. Ev deng bi şêweyekê bûye bilêvkirina hestên jina kurd û kariye bi van peyvan li dijî qeyd û bendên heyî serî rabike.
Nemaze helbesta kurdî li rojhilatê welêt wek kevneşopiyek a ne pêkan e dest jê bê berdan li çiya û deştên welat olan daye. Gelek caran bûye deng û rengê serîrakirina li dijî zilm û zorê, ranewestiyaye û her carekê wek aveke zelal rê û rêçik ji xwe re dîtiye. Belku vê yekê hişt ku di demeke kin de helbesta kurdî bi awayek pêtî bi pêş bikeve û bandorek erênî li ser helbest, çîrok, zargotin û romannivîsiya jinên îranî jî bike.
Mixabin hizr û feraseta nêr a pergala serdest a zilam bandoreke neyînî li ser çanda civakan jî kiriye, gelek caran dest avêtine vê qadê jî û hewl dane peyvan di qirika jinê de bifetisînin û nehêlin ev peyv azad biherikin, zînde û herikbar bin. Lê jinan rê nedaye vê yekê û peyv ne di sînga xwe de, ne jî di nav çar dîwarên mala jê re pêşan kiribûn, fetisand. Bi awayekî li dijî serdestî û pergala nêr, serîrakirina peyvan dide destpêkirin. Ev jî ji bo jina kurd şerê herî mezin ê di qada wêjeyê de bû. Ev şerê li dijî her cure zextan serkeftinê misoger dike.
Di dîrokên cuda de gelek helbestvanên jin ên mohra xwe li serdemekê dane derketine û karîne bi deng û rengên xwe, nemaze di qada helbestnivîsiyê de rê nîşanî jinan bidin. Her çend helbestên gelek ji wan jinan heya roja me ya îro nehatine, yan jî pir kêm behsa wan û helbestên wan bê kirin jî, pergala mêr û serweriya wî tu caran nehiştiye dengê jinê bi awayekî gur û geş biherike; her tim wek siyekê bi ser jinê de xwar bûye. Lê li rexmê wê jî, jinên helbestvan ên wek Dayê Tewrêzî Hewramî ya wek yekem jina helbestvan a kurd jî tê pejirandin, Fatime Xanim, Celale Xanim a di serdema hikûmeta Dîlmiyan û di qirna 10’emîn de jiyane, Şaxiveşîn qirna di qirna 13’emîn e, Xatûn Mîzred û Daye Xezan jiyane. Mirov nikare bandora van jinan a li ser helbestvaniya jinên rojhilat jinedîtî ve bê. Dîsan Mestûre Erdelanî dîroknas, lêkolînvan û helbestvanek jêhatî ya serdema xwe bûye. Helbet li vir mirov nikare jina hebestvan, Cîhan Ara Paweyî, Nazdar Xatûna Şirazî (sedsala 13’emîn) Semen Xanim a li Erdelanê di sedsala 16’emîn de jiyaye, ji bîr bike.
Helbet gelek jinên li ser rê û rêça van jinan meşiyane û her carekê jî deriyekî nû ber bi helbestên kurdî ve vekirine, hebûne. Lê ez ê xasma behsa Jîla Huseynî bikim. Jîla Huseynî yek ji wan jinan e ku deriyek nû ber bi helbestên nûjen ên kurdî vekiriye. Ew bi taybetî bi helbestên xwe yên li ser jinê yên bi navê “Geşeyî evîn” û “Qelay raz” rengek nû dide helbest û wêjeya kurdî. Ew bi awayekî herî wêrek, bêtirs û zelal dest davêje helbestan û balê dikişîne ser rewşa jinê.
Jîla Huseynî di sala 1964’an de, li bajarê Seqiza rojhilatê Kurdistanê ji dayik bûye. Jîla di temenê xwe yê 15 salî de dest bi helbestnivîsînê dike. Jîla tevî keça xwe, di encama qezayek maşînê de, di 32 saliya xwe de jiyana xwe ji dest dide. Ew endam û damezînera ‘Encûmena Wêjeyî ya Mewlewî’ li bajarê Sine bû.
Di helbestên Jîla Huseynî de hewldanek rewşenbîrî, femînîstî, evîn û dengê jinê derdiket pêş. Wê tevahî emrê xwe di rêya raman û lêkolînê de derbas kir. Jixwe ev aliyên wê û pênûsa wê ya bisihr hîşt evçend bihêz peyvan li ser rûpelên sipî ên lênûsa xwe xîz bike.
Helbestvan di nav aheng û hêzek mezin a xeyalan de ber bi peyvan diherike, ji hêla dewlemendiya hestê de bêqisûr e:
Dilê tengê min Sêtareke
Dema tiliyên evîna te
Davên keziyên wê dilivînît
Ha li wî demî, bîrhatinên westiyanê dilerizin
Ji xeman avis dibin û
Bi hemû dengê xwe helbestek nû vedihînît (Werger: Şorê Mayî)
Di helbesta “Mîwandarî” de wê wiha rêzikan birêse:
Stêtarekê û sih sitran û sê perên helbestek evîndarî
Hevdû nas kirin, bon hevalên can bicanî…
Jixwe re jorek girtin
Di wê jorê de jî mêvandariya çiya û
Hizir û camê mey dikir
Bi şev heta sibê wî destê wê digivaşt (Werger: Şorê Mayî)
Helbestên Jîla civakî bûn, wê di helbestên xwe de bal dikêşand ser rewşa jin û pirsgirêkên wê, tenêtî û nêzikatiya civakê a li hember jinê, nexasim di mijara kar, zewac û hwd. de dîsa rewşa kambax a malî bû ku bixwe jî di rewşek nebaş de bû. Jixwe Jîla di gelek helbestên xwe de qala rewş û jiyana xwe dike. Ew di helbestên xwe de bi awayekî cihê, dilşikestî û baldar li ser safî û tenêtiya jinê radiweste, li dijî vê rewşê serî radike, bi reng û awayê xwe nêz dibe. Ji hêla şêweya helbestan de mirov dikare helbestên Jîla nêzî helbestên Forox Feroxzad bibîne; şêweya nivîsandin û perspektîfa wan a di mijara serpêhatiya jinê de wek hev in. Belku di helbestên xwe de li pey dengê xwe yê enderûn çûye û di her rêzek ji helbestan de li xwe geriyaye.
Jîla derd û kederên gelê xwe, komkujiyên bi serê wan de derbas bûne jî baş rawe kiriye û aniye ziman: Di van cure helbestên wê de jî mirov dikare dijrabûna wê bi awayekî herî zelal bibîne. Ew vê dijrabûn û kerba xwe di serê her rêzikek ji helbestên xwe de pir baş dihone.
Dîsan mute bikenî
Ser û çavên hîviyên gula dişot
Carek din destê xwe yê reşê kimiyayî
Bi ser û çavên çiya de anî xwar
Carek din tar û mar û qir bo bişkurîn (Werger: Şorê Mayî)
Jîla stêrkek geş bû li asîmanê welêt diçoriskî. Wê di temenek ciwan de gelek kar û xebat di rêya wêjeya kurdî de kir, gelek berhemên biqîmet ên wek Geşey Evîn (Helbest, 1995), Qelay Raz (Helbest, 1998), helbestên berhevkirî yên zarokan ên nehatibûn çap kirin û hwd. li pey xwe hiştin.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî - Kurdîy Serû) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 217 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://xwebun1.org/ - 07-06-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
ڕۆژی دەرچوون: 13-02-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: هونەری
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئەڤین تەیفوور )ەوە لە: 07-06-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 07-06-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 07-06-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 217 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.16 KB 07-06-2023 ئەڤین تەیفوورئـ.ت.

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
25-03-2024
زریان سەرچناری
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,832
وێنە 104,257
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,712
ڤیدیۆ 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.187 چرکە!