ئاڤێستا چەنی جەم کریانۆ؟
چن سەرچەمېنە ئامان کە ئاڤێستا (کتېبو زەردەشتی) تاکو سەڎەو ششەمی زایینی وەچە بە وەچە ئامان، تاریخ نویسە ئیسلامیەکېچ باسشان چانەیە کەردەن کە (ئاڤێستا) سەرو دواڼزە هەزار پۊسە گاواوە بە ئاوەو ئاڵتوونی بە چوار وېنۍ (نووسخۍ) نویسیان، یۊ چا وېنا دلۍ (ئاتەشگەو ئازەرگوشەسپ) ی و دوەمشا دلۍ (تەختو جەمشیڎی) و یەرەمشا (ئاتەشگەو بەڵخ) ینە ئیزیێنێ.
ئا نووسخەشا کە دلۍ (ئاتەشگەو بەڵخی) نە بېیەن وەختو پەلامارەو توورانیەکا پەی ئاگەی و کوشتەی زەردەشتی، بە دەسو توورانیەکا دلېنە شېیەن، نووسخەکەو تەختو جەمشیڎیچ بە دەسو لەشکەرو ئەسکەڼەری مەقدونی سۊچیان، ئاشکەران یونانییەکۍ بە درېژایی دەسەڵاتیشان دلۍ وڵاتو (ماد) ینە دینێ بت پەرەسیشان سەپنان، بەڵام وەختێ ساسانیەکۍ دەسەڵاتشان گېرتەنە دەس مېیانو ساڵەکا (226- 636ز) حوکمڕانیشان کەردەن، ئایینو زەردەشتیشا بووژنانۆ و ڕوحانیە زەردەشتیەکېچ کۊشششا کەردەن پەی جەم کەردەیۆ ئاڤێستای.
چن پەیلوێ تەر هەنۍ ماچان: (بلاش) پاشاو ئەشکانیەکا کۊششش کەردەن پەی جەم کەردەیۆ ئاڤێستای، بەڵام ئاشکەرا نېیەن چا هۆڵاشەنە سەرکۆتە بېیەن یان نا. چن سەرچەمۍ تەر ماچان: (ئەردەشېری بابکان) کە ئەرەمەرزنو دۆڵەتو ساسانین، سەرەتاو دەسەڵاتیشەنە هۆڵۍ جەم کەردەی ئاڤێستایش دێنۍ، یۊ جە ڕوحانیە گۆرەکا بە نامۍ (تەنسر) ی کېیاستەنش پەی یونانی پەی گېڵنایۆ ئا نووسخە ئاڤێستایە کە ئەسکەڼەری بەردەبۍ پەی ئاگەی جە وەختو داگیرکاریەکەیشەنە.[1]