Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,949
Wêne 104,268
Pirtûk PDF 18,883
Faylên peywendîdar 94,726
Video 1,232
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û...
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Êzidî; dîrokek kevnar û nêrînên şaş-1
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Êzidî; dîrokek kevnar û nêrînên şaş-1

Êzidî; dîrokek kevnar û nêrînên şaş-1
=KTML_Bold=Êzidî; dîrokek kevnar û nêrînên şaş-1=KTML_End=

Gelê Kurd ji gelên herêmê yên kevnar e. Dîroka wî vedigere bi hezaran salan. Gelê Kurd roleke sereke di dîrok û şaristaniya demokratîk de lîstiye. Lê heta roja me ya îro tê paşguhkirin. Ji ber ku tu lêkolîn girêdayî dîroka wî tune ye. Piraniya nivîsên ku li ser wî hatiye nivîsandin, hatine berovajîkirin. Carnan weke kok bi Fars ve tê girêdan, carnan jî bi Ereban û carnan jî bi gelê Gurcîyan û gelek gelên din ve tê girêdan.
Kurdên Êzidî ji ber baweriya xwe, pêkhateya herî zêde li dijî wê, qirkirin û pişaftin hatiye meşandin. Di vê dosyayê de em ê behsa wan bikin, herêmên lê belav dibin, ola wan, çanda wan, fermanên bi serê wan de hatin kirin; a herî dawî komkujiya ji hêla DAIŞ`ê ve, çawa xwe birêxistin kirin, piştî komkujiya dawîn û siyasetên ku niha li dijî wan têne plankirin çi ne.
=KTML_Bold=DÎROK Û HERÊMÊN WAN=KTML_End=
Êzidî ji gelên resen ên herêma Kevana Zêrîn e (Mezopotamya). Dîroka wan vedigere hezarên salan. Li gorî oldarên êzidî, ev dîrok vedigere 8 hezar sal berê. Gelek neqş li herêmê hene, dîroka wan vedigere sê hezar salan beriya zayînê.
Gelek lêkolîn, piştrast dikin ku zimanê êzidiyan bingeha zimanê Kurdî ye. Dr.Sadîq Zada Borkî dibêje: “Kurd xwedî ziman û alfabe bûn û bi navê alfabeya Kurdî ya êzidiyan dihat naskirin.”
Şûnên vî zimanî li gelek nexş û deverên dîrokî hene. Pirtûkeke Êzidî ya pîroz ku bi zimanê êzidiyan hatiye nivîsandin di muzexaneya Awisturyayê de ye.
Ev ziman li ser dîwarên perestgeha Laleş hatiye nivîsandin. Nivîskar Agatha Christie ya ku serdana perestgehê kiriye dibêje: “Li ber deriyê têketina gorê li Laleşê, peykerek di kevr de heye û li ser milê wê yê rastê peykera mar heye, li ser dîwarên sûra deriyê têketina perestgehê nivîsên bi zimanê êzidiyan hene. Bi demê re ji ber rewşa hawayê êdî xuya nabin.”
Êzidî li Kurdistana ku di navbera Tirkiyê, Sûriyê, Iraqê û Îranê de hatiye parçekirin dimînin. Li Ermenistan û Gurcîstanê jî hene. Li gorî pirtûka Şeref Name ya ku dîroknas û helbestvan Şerf Xan Şemsdîn Bidlîsî di navbera salên 1597-1599`an de nivîsandiye, êzidî herî zêde li Cizîra Botan, Mûsil, Dihok, Amed, Heleb, Ruha û Xoy dimînin.
Hejmara zêde ya êzidiyan li Başûrê Kurdistanê ye ji ber ku perestgeha Laleş li wir e. Li gorî daneyên heyî hejmara êzidiyan li wê herêmê di navbera 500 hezar û 700 hezar kes de ye û li parêzgeha Nînova, Şêxan, Başîqa, Behzanî, Şengal, Zimar û Alqoş, parêzgeha Dihok, Şariya, Xankê û herêmê Dêrhebûnê ne.
Li Sûriyê jî êzidî li herêma Cizîrê, Serêkaniyê, Tirbespiyê, Hesekê û Amûdê, li Efrîn û gelek taxên bajarê Helebê dimînin. Li gorî serjimariya sala 1963`iyan hejmara êzidiyan gihaşt 10 hezaran, lê niha tu daneyên rastîn tune ye, bi taybet piştî ku dewleta Tirk gundên êzidî yên li Efrîn û Serêkaniyê dagir kirin, ew dane koçberkirin, mal û mezerên wan ên olî wêran kirin.
Li Bakurê Kurdistanê êzidî pir li herêma Cizîra Botan dimînin, lê ji hêla dewleta Tirk ve komkujî li ser wan hatin kirin. Li Sêrt, Ruha, Qers, Agirî û Erdehanê jî dimînin.
Êzidî li Tirkiyê ji hêla Osmaniyan û neviyên wan ên Tirk ve hatin qirkirin, di encamê de hejmara wan kêm bû. Li gorî daneyan û ji ber siyasetên tengavkirinê, hejmara êzidiyan ji 30 hezarî sala 1982`iyan heta 500 kesî sala 2009`an kêm bû.
Li Gurcîstanê hejmara êzidiyan 30 hezar bûn. Lê di salên notî de ev hejmar kêm bû û daket 5 hezar kesan.
Li Ermenistanê hejmara wan 40 hezar e. Li Rûsyayê jî zêdetirî 31 hezar e ji ber ku gelek êzidî ji Gurcîstanê ber bi Rûsyayê ve koçber bûn.
Piraniya êzidiyan bi darê zorê warên xwe terk kirin û çûn Ewropayê. Niha hebûna zêde ya êzidiyan li Ewropayê, li Almanyayê ye. Li gorî texmînan hejmara êzidiyan li Ewropayê zêdetirî 50 hezar kesî ye.
=KTML_Bold=OLA WAN=KTML_End=
Ola Êzidî ji kevintirîn olên herêma Kevana Zêrîn e. Li gorî hinek nivîsan, dîroka wê vedigere 3 hezar sal beriya zayînê.
Ev ol banga yek xweda dike û ayîn û baweriyên wan ên taybet hene. Êzidî bi Yezdan bawer dikin ku di her tişî de heye û bingeh e û zindî beşek ji giyanê wî ne. Ji ber ku beşek girêdayî hemû ye, hizira pîrozkirina diyardeyên gerdûnî mîna roj, ronahî û heyvê li ser bingeha ku ev diyarde beşek ji xwedawend e û karîna xwedê ya mucîze disepîne, hatiye.
Peyva Êzîd, ji peyva Yazda ya ku wateya wê Xwedawend e tê. Êzîdî jî tê wateya “Îbadeta Xwedê”. Li cem êzidiyan pirtûkên pîroz hene mîna pirtûka “Celwe” û “Mishefa Reş”. Êzidî xwedê bi “Azdayî” bi nav dikin. Ev peyv tê wateya yê ez dayî. Ji vir jî navê xwe girt.
Êzidî baweriya xwe bi hebûna giyanên xirab nakin. Ew bawer dikin ku heke hêzên din hebin wê demê mirov tê meşandin û ne ku dikare rêya xwe vebirêje. Lewra mirov di baweriya Êzidî de, berpirsê tekane yê kiryarên xwe ye. Xwedê baş e. Lê nerindî, di encama kiryarên mirovan de derdikeve. Ew bawer dikin ku nakokiyek di navbera başî û nebaşiyê de heye û ew bingeha nakokiya di navbera ruh û aqil de ye. Heke aqil bi ser ket mirov qencî bi dest xist. Lê heke nefsa mirov bi ser bikeve wê demê mirov nebaşî bi dest dixe.
Êzidî heca Laleşê ya li Başûrê Kurdistanê dikin. Li wir gora Şêx Adî heye. Her wiha Laleş navenda meclisa ruhanî ya ola Êzidî ya li cîhanê ye.
Êzidî her sal di 6`ê Cotmehê de diçin Laleşê û heta 7 rojan hecê dikin. Li wir qurbanî pêşkêş dikin û xwe bi ava Kaniya Spî dişon.
Êzidî olek ne mobeşir e. Ji ber wê nabe tu kes bi vê olê bawer bike. Tenê kesê ji dê û bavê Êzidî bûye, dibe Êzidî. Her wiha her kesê olê berdide nikare careke din vegere.
Li cem êzidiyan li şûna nimêjê duaya xwedê û melekê tawisê heye. Dema roj hiltê û diçe ava, berê xwe didin rojê û dua dikin. Beriya xewê jî “Şehadeta dîn” vedibêjin.
Êzidî fehş û kifir bi Xwedê, şehadeta derew, xwarina goştê beraz, vexwarina mey, derew, xapandin, fesadî, zewicandina bi hevjîna birayê mirî qedexe dikin.
Ayînên taybet ên êzidiyan hene. Şûştina pitikan di Kaniya Spî de wek erkekê ye. Rakirina “Prat” ew jî gokên biçûk in ku ji axa Laleş û şîr çêdibe. Zarok toqek taybet bi navê “Toqa Êzî” li xwe dike û ji hêla “Pîr” ve (çîna oldaran) tê şûştin.
Di merasîma zewacê de, nanek di navbera bûk û zava de wek hev tê parvekirin.
Li gorî êzidiyan, roja Çarşemê, roja çêbûna gerdûnê ye. Ji ber wê divê hemû karê xwe berdin û îbadetê bikin.
Êzidî miriyên xwe û rûyên wan ber bi rojê ve bin gor dikin. Gorên wan jî nayên xuyakirin û di merasîma veşartinê de qewlên olî têne gotin.
Êzidî dabeşî sê cînên olî dibin, Şêx, Pîr û Mirûd. Nabe ev çîn ji hev bizewicin û tenê Êzidî bi êzidiyekê re dikare bizewice.
Qewlên ola êzidiyan, duayên wan nehatine nivîsandin lê bi awayekî devkî têne gotin. Ji ber wê bi mirina oldaran re ev dua winda dibin.
=KTML_Bold=LALEŞ=KTML_End=
Perestgeha Laleşê Laleşa Nûranî, li cem kurdan bi giştî û êzidiyan bi taybet ji girîngtirîn cihên dîrokî û pîroz e. Li herêma Şêxan a li Başûrê Kurdistanê ye. Li geliyekî ye ku sê aliyên wê çiyan e. Ji başûr ve çiyayê Meştî, ji bakur ve çiyayê Arvat û ji rojava ve çiyayê Hezrtî hene. Kesek dîroka wê nizane. Li gorî êzidiyan dîroka Laleşê vedigere 8 hezar sal berê.
Nêrînên girêdayî binavkirina Laleşê pir bûn. Lê tu delîl wan ên zanîstî û dîrokî tune bûn, ji ber ku tu lêkolîn an jî lêgerîn li perestgehê nehatiye kirin da ku dîrok û wateya navê wê werin naskirin.
Li gorî gelek nêrînan, Laleş ji Lakeş a Gutî hatiye û tê wateya “Ronahî, Jiyan”. Bajarê Lakaş jî ji kevintirîn bajarên Somerê ye, piştî Ûrk û Ewr û navê wê nêzî navê perestgehê ye.
=KTML_Bold=CEJN=KTML_End=
Êzidî gelek cejnan pîroz dikin û ew dewlemendiya mîrasa wan a dîrokî vedibêjin. Jê yên herî girîng:
Cejna Cimaya yan jî Cima ji 6`ê Cotmehê heta 12`ê mehê didome.
Cejna Êzid an jî rojîgirtin. Ev cejn dikeve hefteya duyemîn a meha Çileyê. Êzîdî sê rojan rojî digirin û roja înê dikin cejin.
Cejna Bêxwîn an jî Xidir Ilyas, dikeve îna duyemîn a meha Sibatê.
Cejna sersala Êzidî yan jî Çarşema Sor. Ev cejn di çarşema yekemîn a sala nû li gorî salnameya rojhilatî de yanî çarşema yekemîn ji meha Nîsanê tê pîrozkirin.
Patzmî yan jî Patîzma Pîr Alî: merasîma vê cejnê roja yekşema yekemîn piştî sersala rojhilatî destpêk dike û heta 7 rojan didome. Her rojek nav û ayînên wê taybet in.
=KTML_Bold=ÇÎNÊN OLÎ=KTML_End=
Mîr, êzidiyan bi rê ve dibe û nûnertiyan wan li tevahiya qadên navneteweyî dike. Mîr ji malbatekê bi navê Mîra tê.
Ola Êzidî li gorî pergaleke diyar dabeşî van çînan dibe:
Şêx: Çîna herî pîroz e û endamên wê ji koka şêxan tên.
Pîr: endamê vê çînê ji koka pîr Alî ne. Pîr Alî dostê Adî bû.
Mirîd: piraniya êzidiyan mirîd in. Her kesê ku ne di çînên Pîr, Şêx û Mîr de ne hemû ji vê çînê ne.
Oldarên êzidî jî di nav xwe de wiha dabeş dibin.
Feqîr: Baş tê gihiştina olê, xwedî qîmeteke mezin di nava êzidiyan de. Divê ji biçûkahiya xwe ve dest nede rih û simbêlê xwe. Tenê cilekî bi navê Parspan li xwe bike. Ev cil pîroz e û ji rîs hatiye çêkirin. Nabe kesek êrişî wan bike yan jî cilên wan biçûk bike.
Qewal: oldarên ku qewilên olî dixwînin û mîrasa olî ji pêşiyên xwe digirin.
Xulmetkar: Karmendên ku li Laleşê kar dikin. Êzidî bawer dikin ku ew xwedî karînên ruhanî yên taybet in.
=KTML_Bold=NÊRÎNÊN ŞAŞ=KTML_End=
Ji ber ku ayînên ola êzidî nehatiye nivîsandin û bi awayekî devkî tê vegotin, lewra tu kes ji bilî êzidîyan wan nizane. Ev jî dihêle ku gelek têgehên şaş girêdayî ola êzidî derkevin.
Ji wan têgehên şaş, êzidî weke çewtbawerî û îbadeta rojê dikin tên naskirin. Hinekî din jî bi taybetî kesên mislimanên radîkal bawer dikin ku navê wan vedigere Yezîd Bin Muawiye duyemîn hakimê Umewî (647-638 piştî zayînê). Hinekî din jî wan bi bajarê Yezd a li Farisê ve girê didin. Lê ev têgeh hemû şaş in.
Ev têgehên şaş bûn sedem ku Êzidî rastî komkujiyan û siyasetên nijadperestî werin.[1]
Ev babet 968 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://hawarnews.com/ - 16-05-2023
Gotarên Girêdayî: 11
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Dîroka weşanê: 02-12-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 16-05-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Emîr Siracedîn ) ve li ser 16-05-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Emîr Siracedîn ) ve li ser 16-05-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 968 car hatiye dîtin
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Jiyaname
Mîran Janbar
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
Müslüm Aslan
Jiyaname
Bedri Adanır

Rast
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
29-06-2023
Evîn Teyfûr
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
26-02-2024
Burhan Sönmez
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
26-03-2024
Aras Hiso
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,949
Wêne 104,268
Pirtûk PDF 18,883
Faylên peywendîdar 94,726
Video 1,232
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Jiyaname
Mîran Janbar
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
Müslüm Aslan
Jiyaname
Bedri Adanır

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.344 çirke!