Pênc salên dagirkirina Efrînê - 4
Jêrzemînên îşkenceyê û navendên tecawizê
Kantona Efrînê di 5 salên dagirkirinê de veguherî jêrzemînên îşkenceyê û tecawizê. Di wan navendan de îşkenceya bedenî û derûnî ya herî hovane tê kirin.
Sûc û binpêkirinên artêşa Tirk a dagirker û çeteyên wê li dijî şêniyên resen ên li Efrîna dagirkirî mane, ji 18`ê Adara 2018`an ve didomin. Li dijî wan îşkenceya derûnî û bedenî ya herî hovane pêk tê.
Li kantona Efrînê, navçe û gundên wê bi dehan navendên wiha hene. Ajansa me bi rêya çavkaniyên taybet hebûna 26 navendan ku tê de 8 hezar û 644 welatî têne girtin, belge kirin. Di wan navendan de mêr, jin, kal û pîr û zarok hene.
NAVENDÊN ÎŞKENCEYÊ LI EFRÎNA DAGIRKIRÎ
*Girtîgeha “El Mehkemê”, li avahiya dadgehê ya berê ye. Bi taybet a jinan e ku ji navçeyên cuda yên Efrînê hatine revandin. Ji aliyê çeteyên Cebha El Şamiyê ve tê birêvebirin.
*Girtîgeha “El Berad” ji aliyê çeteyên Cebha El Şamiyê ve tê birêvebirin. Welatiyên ji bajêr û gundên derdora bajêr hatine revandin, di vê girtîgehê de ne.
*Girtîgeha “Kolana Vîlat” di malekê de ye û ji aliyê çeteyên Ehrar El Şam ve tê birêvebirin.
*Girtîgeha “El Eşrefiye” di maleke kevn de ye. Tê de 4 ode hene. 2 ji wan ên welatiyên revandî ye û hejmara wan derdora 50-60 kesî ye.
*Girtîgeha “El Mehmûdiye” ji aliyê çeteyên El Hemze ve tê birêvebirin. Tê de bi dehan welatiyên revandî hene. Di wê girtîgehê de 2 odayên taybet ên jinan hene.
LI NAVÇEYÊN EFRÎNÊ
*Girtîgeha gundê Şingêlê yê navçeya Bilbilê, li maleke koçberekî ye û ji aliyê Firqeya El Hemze tê birêvebirin.
*Girtîgeha “Xirêbe” li navçeya Şera ye û ji aliyê çeteyên Sultan Murad ve tê birêvebirin. Piştre veguherî girtîgehekê ku ji aliyê çeteyên “Polîsên Leşkerî” ve tê birêvebirin.
*Girtîgeha “Kefer Cenê” li navçeya Şera ye û ji aliyê çeteyên El Cebhe El Şamiyê ve tê birêvebirin.
*Girtîgeha “Meydan Ekbezê” li navçeya Recoyê ye. Ji aliyê çeteyên Feyleq El Şam ve û di bin çavdêriya îstîxbarata dewleta Tirk de tê birêvebirin. Li nêzî sînorên Sûriye-Tirkiyeyê hatiye avakirin. Têra derdora 350-400 kesî dike. Bi dehan odeyên girtî ku tê de qulikên biçûk hene, hatine avakirin. Piştî lêpirsînên destpêkê di vê girtîgehê de, welatiyên revandî vediguhêzin Tirkiyeyê.
*Girtîgeha “El Mehta (stasyona trênê)” li navçeya Recoyê. Wisa nav lê hatiye kirin ku ji ber ku di nava avahiya stasyonê de ye. Ji aliyê çeteyên Ehrar El Şerqiyê ve tê birêvebirin. Piraniya kesên tê de girtî, şêniyên navçeyê û gundên navçeya Mebatayê ne.
*Girtîgeha “Kûra” li navçeya Reco di maleke li nêzî gund de ye. Ji aliyê çeteyên Feyleq El Şam ve tê birêvebirin. Piraniya revandiyên tê de, ji şêniyên gund û gundên derdorê ne.
*Girtîgeha “Şiyê”, li navçeya Şiyê ye û ji aliyê çeteyên Silêman Şah ve tê birêvebirin. Bi navê girtîgeha Ebû Emşe tê naskirin.
*Girtîgeha “Qermitliq” a navçeya Şiyê. Ev girtîgeh ji aliyê çeteyên Silêman Şah ve tê birêvebirin. Navenda wan a ewlehiyê di vê girtîgehê de ye.
DIBISTANÊN KU DAGIRKERAN KIRIN NAVENDÊN ÎŞKENCEYÊ
*Girtîgeha “Dibistana Ezar Efrîn”, li bajarê Efrînê li nêzî nexweşxaneya Avrîn e. Ji aliyê çeteyên Ehrar El Şerqiyê ve tê birêvebirin. Tê de endamên îstixbarata dewleta Tirk hene. Piraniya welatiyên tê de, ji Efrîn û gundên derdora wê hatine revandin.
*Girtîgeha Dibistana “Itîhad El Erebî” ya li Efrînê. Ji aliyê çeteyên Cebhe El Şamiyê ve tê birêvebirin. Tê de beşeke taybet a jinan heye. Her wiha çeteyan piştre ew kir baregeheke leşkerî.
*Girtîgeha dibistana “El Kerame” ku dibistana herî kevn a Efrînê ye. Çeteyên Feyleq El Şam ew dibistan kir girtîgeh û tê de beşeke taybet a jinan heye.
Li gorî çavkaniyan, dibistanên li piraniya navçe û gundên kantona Efrînê ya dagirkirî, piştî dagirkirinê bûne girtîgeh, navendên îşkenceyê, baregehên leşkerî. Her wiha di êrişan de bi dehan ji wan dibistanan hatin rûxandin.
GIRTÎGEHÊN KUŞTINÊ YÊN VEŞARTÎ
Çavkaniyan eşkere kir ku 10 navendên îşkenceyê yên veşartî li Efrîna dagirkirî hene. Bi sedan welatiyên ji aliyê dewleta Tirk a dagirker ve hatine revandin tê de hene. Heman çavkaniyan destnîşan kir ku ew girtîgeh ên herî kirêt li Efrînê ne.
*Girtîgeha “Meclisa Qanûnsaz a berê” li navenda bajêr e. Bi navê girtîgeha jinan tê naskirin. Jinên hatine revandin di jêrzemîna avahiyê de têne girtin. Her welatiyeke Kurd ji aliyê îstixbarata dewleta Tirk û çeteyên ve tê revandin, li vê girtîgehê tê girtin.
Li gorî çavkaniyan derdora 50 jin di wê girtîgehê de hene. Serçeteyên ewlehiyê yên komên çeteyan û îstixbarata dewleta Tirk, jinên ku hatine revandin wek “Emanat” bi nav dikin û ji wan re derfet hatiye dayîn ku ji 10 heta 30 jinan bikujin.
*Girtîgeha “Dibistana Emîr Xubarî” li bajêr e û li hember Qada Azadî ye. Ji aliyê îstixbarata dewleta Tirk ve bi koordîneya gelek serçeteyan tê birêvebirin. Tê de lêpirsîn bi kesên di nava saziyên Rêveberiya Xweser de kar kirine, tê çêkirin. Girtîgeh, jêrzemîneke girtî ye, nabe tu kes derbasî wê bibe û heta hevdîtin hatine qedexekirin.
*Girtîgeha “Dibistana Şeriye” ya li navenda bajêr, ji aliyê çeteyên Firqeya El Hemze ve tê birêvebirin, tê de 400 kes hatine girtin.
*Girtîgeha “Muwesalat” ku li navenda bajêr e û ji aliyê çeteyên Ceyş El Îslam ve tê birêvebirin. Ev girtîgeh a herî xirab e. Welatiyên ji bajêr hatine revandin, di vê girtîgehê de têne ragirtin. Piştre wan dişînin girtîgeha sereke ya çeteyan ku bi navê “El Masara” tê naskirin û li herêma Seco ya Ezazê ye. Li gorî çavkaniyan di girtîgeha El Muwesalat de, gelek kes hatin kuştin û ji ber îşkenceyê astengdar bûne.
*Girtîgeha “Tirindê” ku ji aliyê îstixbarata dewleta Tirk ve tê birêvebirin. Yek ji navendên îşkenceyê ya herî xetere ye.
*Girtîgeha “Meclisa Malbatên Şehîdan a berê”, li navenda bajêr e û ji aliyê çeteyên Ewlehiya Navendî ve tê birêvebirin. Nabe tu komên çeteyan yan jî polîsên leşkerî yan jî komando mudaxeleya wê girtîgehê bike. Ew girtîgeheke girtî ye.
*Girtîgeha “Kampa Kefer Cenê”, li gundê Kefer Cenê yê navçeya Şera ye. Ji aliyê çeteyên El Cebha El Şamiyê ve tê birêvebirin. Şêniyên ji Efrînê hatine revandin ên ku di nava Hêzên Erka Xweparastinê û Hêzên Parastina Civakî de bûn, di vê girtîgehê de têne girtin.
*Girtîgeha “El Furqan”, ji aliyê çeteyên Sultan Murad ve tê birêvebirin, û di bin çavdêriya yekser a îstixbarata dewleta Tirk de ye. Tê de derdora 2 hezar welatî hatine girtin. Piştî wê girtî dibin Tirkiyeyê bi taybet Riha û Dîlokê.
*Girtîgeha “Basûtê” ku bi navê “Girtîgeha Qela” tê naskirin. Li nêzî bajarê Efrînê ye. Ji aliyê çeteyên Firqeya El Hemze tê birêvebirin. Di bin çavdêriya yekser a îstixbarata dewleta Tirk de ye. Bi dehan jin tê de hene.
*Girtîgeha “avahiya Hêzên Ewlekariya Hundirîn a berê” li taxa Mehmûdiyê ye û tê de bi sedan welatî hatine girtin.[1]