کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
اماکن باستانی
کلیسای سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
بازار بزرگ سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مسجد جامع سرخ
26-03-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
سلار عزیز حسن
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
کامران متری
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
توبا آیکلماس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خلیل بشار خلف
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خیرو قاسم
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خدر لیاس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
صبحان سلیمان حسین علی
26-03-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 514,832
عکس ها 104,256
کتاب PDF 18,882
فایل های مرتبط 94,711
ویدئو 1,232
زندگینامە
مظفر پرتوماه
زندگینامە
دلوان سلیمان قاسم
زندگینامە
ابوالقاسم لاهوتی کرماشانی
زندگینامە
شیرکو هژار مکریانی
زندگینامە
سامیا سمو خودیدا
نەورۆز هێمایەکە بۆ دروستبوونی نەتەوەی کورد
اطلاعات کوردیپیدیا از هر جا و مکانی برای همە جا و همە وقت میباشد.
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نەورۆز هێمایەکە بۆ دروستبوونی نەتەوەی کورد

نەورۆز هێمایەکە بۆ دروستبوونی نەتەوەی کورد
نەورۆز هێمایەکە بۆ درووستبوونی نەتەوەی کورد
هیدایەت جان

جەژنی نەورۆز یان ڕۆژی نوێ کە بە سەری ساڵی کوردی ناسراوە و ڕێکەوتی یەکەمین ڕۆژی وەرزی بەهار دەکات، وێڕای بۆچوونی جیاواز لەبارەی ڕاستیی سەربردە مێژوویییەکەیەوە، لای کورد بووەتە جەژنێکی نەتەوەیی و ساڵ بە ساڵ شێواز و ڕێوڕەسمی یادکردنەوەکەی پەرە دەستێنێ.
لە چیڕۆکە کۆنەکاندا باس لەوە دەکرێت کە کاوەى ئاسنگەر بە دژى ئەژدەهاک خەبات دەکات و لە سەرەتاى وەرزى بەهار دەسەڵاتەکەی دەڕووخێنێت. لەم چیرۆکانەدا ئەژدەهاک بە پاشایەکى زۆردار وەسف کراوە و دەگوترێ حەوت مارى لەسەر شان بووە و ڕۆژانە مێشکى ئادەمیزادى دەرخوارد داون و کاوەش کە شۆڕشگێڕێکى کورد بووە، شۆڕشى لە دژى دەکات و تاج و تەختەکەى لێ تێک دەدات.
لە شانامەى فیردەوسیدا کە یەکێکە لە کۆنترینى ئەو دەستنووسانەى باس لە حکوومەتى ئەژدەهاک دەکات، چیڕۆکەکە بە هەمان شێوە دەگێڕێتەوە، بەڵام ئاماژە بەوە نادات کە کاوەى ئاسنگەر کوردە.
لە ئەنسکلۆپیدیایش دا هاتووە کە مرۆڤناسان پێیان وایە سەرەتاى بەهار، واتا نەورۆز لەناو ئەتنیک و هۆز و گرووپەکانى ڕابردوودا لە سەرەتاى سەرهەڵدانى کشتوکاڵى بەپیرۆز کراوە، چونکە مرۆڤ لە سەردەمى پێش شارستانییەتەوە تا قۆناغى کۆکردنەوەى خۆراک و سەردەمى کشتوکاڵ، هەستى بە گەڕانەوەى هەندێک ڕوودانى سرووشتى وەک بەسەرچوونى سەرما و هاتنى گەرما و سەوزبوون و پاشان زەردهەڵگەڕانى گیا کردووە.
بۆیە بە هەست پێکردن و تێگەیشتن لەو گەڕانەوە و دووبارەبوونەوەیەى سرووشت هەستی بەوە کرد کە سیستەمێک پێڕەو بکات بۆ ئەوەى بزانێ کەى وادەى چاندنى دەغڵودانە و کەی وەرزی دروێنەیە، بۆیە هات ساڵى بەسەر وەرزەکاندا دابەش کرد و ڕۆژمێرى کشتوکاڵیى داهێنا.
جەژنی نەورۆز (سەری ساڵی کوردی) هەموو ساڵێک لە 21ى مارس/ ئادار لە کوردستان بەڕێوە دەچێت، ئەگەرچى لە کوردستان کۆمەڵێک ڕاى جیاواز هەیە لەسەر جەژنى نەورۆز و هەندێک بەجەژنى نەتەوەیى کورد ناوى دەبەن و هەندێکى تر ئەم جەژنە دەگەڕێننەوە بۆ بۆنەیەکى ئایینى بەڵام کورد بەگشتى بە هەردوو لایەنەوە هەموو ساڵێ یادى ئەم بۆنەیە بە فراوانی و لە چوارچێوەی ئەنجامدانی چالاکیگەلی کولتووری و هونەری دەکاتەوە.

د. کاوە موڕادی نووسەر و مامۆستای مێژوو جەژنى نەورۆز بەسیمبولى نەتەوەیى کورد دادەنێت و پێی وایە کورد بۆ کۆبوونەوە لە دەورى یەک، پێویستى بە ڕەمز و هێمایەک هەیە کە ئەویش نەورۆزە و دەڵێ هەر کۆمەڵە خەڵکێک کە لەسەر خاکى تایبەت بەخۆیان دەژین و خودانى مێژووى هاوبەش و کولتوورى هاوبەش و زمان و هەندێک نەرێتى هاوبەشن، ئەو کۆمەڵە خەڵکە درەنگ یان زوو بەرەو بەنەتەوەبوون دەڕۆن یان وەک گرووپێکى جیاواز شێواز و ڕواڵەتى نەتەوەیى وەردەگرن.
ئەو نووسەرە هەروەها دەڵێ لە پڕۆسەى بە نەتەوەبووندا ئەو کۆمەڵە خەڵکە هەوڵ دەدەن زەوینەى پێکەوەژیان و پێکەوە هەڵکردن و هاوچارەنووسیى نێوانیان بەهێز بکەن، بۆیە هەوڵ دەدەن کۆمەڵێک نەریت و ڕووداوى ڕابردوو بژیێننەوە، یان تەنانەت لە مێژوو و تەنانەت لە ئەفسانە کەڵک وەردەگرن، بۆ ئەوەى زەمینەى پێکەوە ژیان و ڕابردووى هاوبەش بەهێز بکەن تا بتوانن داهاتووى هاوبەشیان بەهێز بکەن، لەوانە هەندێک سیمبول و هێما و نیشانەى هاوبەش کە بە یەکیانەوە دەبەستێتەوە، دادەهێنن و بەپیرۆزى دەکەن و بەمەزنی ڕاى دەگرن.
لە کوردستان ساڵانە ڕێوڕەسمی یادکردنەوەی جەژنی نەورۆز بەشێوەیەکى بەربڵاو بەڕێوە دەچێت، بەچالاکی و شێوازی جۆراوجۆر ئاهەنگی بۆ دەگیرێت و پیرۆز دەکرێت.

عوسمان ڕەبیعی وەک پیاوێکی ئایینى، نەورۆز بە جەژنى نەتەوەیى کورد وەسف دەکات و پێی وایە نەورۆز پەیوەندیى بە ئایینەوە نییە و دەڵێ، بۆیە ئێمەش وەک ئیسلام هیچ دژایەتییەکى ئەو بۆنەیە ناکەین و دەڵێت ساڵانە کە یادى ئەم جەژنە دەکەینەوە هیچ سرودێکى ئایینى لەگەڵ ناخوێندرێت ئەوەش بە واتاى ئەوەیە کە بۆنەیەکى نیشتمانییە و دەکرێ بڵێین نەورۆز جەژنى نەتەوەییى گەلى کوردە.

زاناى ئایینى (ئیبن تەیمییە) بەڕێوەبردنى ئەم جەژنە بە کفر وەسف دەکات، بەڵام د. عوسمان ڕەبیعی لە وەڵامى ئەمەدا دەڵێ ئەگەر بڕوانینە سەردەمى عەلى کوڕى ئەبی تاڵب جەژنى نەورۆز هیچ گرفتێکى نەبووە لەناو مسوڵماناندا، لە سەردەمى ئەمەوییەکانیشدا هیچ گرفتێک نەبووە و بگرە ئەمەوییەکان پێویستیان بە نەورۆز بووە بۆ ئەوەى بیکەن بە ساڵوەگەڕی وەرگرتنى باج، لەبەر ئەوەی ساڵنامەی کۆچی گۆڕانى تێدا هەیە و ساڵ بەساڵ دەگۆڕێ، بۆیە سوودیان لە نەورۆز وەرگرتووە.
لە سەردەمى عەباسییەکانیشدا هیچ گرفتێک نەبووە، بەڵام ئەگەر تەماشا بکەى لە هەموو مێژووى ئیسلامدا هەر کەسێک بیەوێت قسە لەسەر نەورۆز بکات، یەکسەر دەچێتەوە سەر (ئیبن تەیمییە)، جگە لەو هیچ سەرچاوەیەکى تر نادۆزنەوە بۆ ئەوەى دژایەتیى نەورۆزى پێ بکەن د. عوسمان ڕەبیعی وای گوت.

هاوکات عەبدولڕەحمان مستەفا مامۆستای مێژوو دەڵێ جەژنى نەورۆز بەدوور لە بۆنەیەکى نەتەوەیى دەزانێت و پێی وایە کورد بە هەڵە لە نەورۆز دەڕوانێت و ئەم هەڵەیەش دەگەڕێنێتەوە بۆ شاعیرى کورد پیرەمێرد و دەڵێ پیرەمێرد کە جارێکى تر نەورۆزى بە بزووتنەوەى کوردى ناساند بە سیمایەکی ناسیۆنالیستى پێناسەى بۆ کرد و بەرگێکى نەتەوەییى پێ بەخشی و نەهات بە شێوەیەک بیناسێنێتەوە کە نەورۆز بەشێک بێ لە کولتوور و ئایین. چونکە بەر لە درووستبوونى بزووتنەوەى ناسیۆنالیستیى کوردى ئەو جەژنە لەناو هۆزەکانى کوردا هەبوو و لە شارەکاندا کەمتر یادى دەکرایەوە، بەڵام لەناو هۆزەکاندا خەڵک پشتى دەوارەکانیان دەبڕى و ماڵەکانیان خاوێن دەکردەوە و ئەو ئاگردانەى کە بوویان دەریان دەدا و ناوماڵیان پاک دەکردەوە و سەر لە نوێ هەموو ڕیشیان دەتاشى و بەم شێوەیە پێشوازییان لە نەورۆز دەکرد.

د. فەرهاد حەکیمزادە لەو بارەیەوە بۆچوونێکی تری هەیە و دەڵێ، ئەگەر نەورۆز دەستکردیش بێت بووە بە واقیعێک و کراوە بە هێمای کۆکردنەوەى نەتەوەى کورد و دەشڵێت، ئەگەر نەورۆز داتاشراو و درووستکراوى خەڵکیش بێت، هیچ لەو ڕاستییە ناگۆڕێت کە لە کوردستان لە ماوەى ئەم سەدەیەی دواییدا بووەتە هێما و سیمبولێکى زۆر گرینگیى نەتەوەیى و ناوەرۆکێکیى سیاسى و نەتەوەیى سەد لە سەدى پێ دراوە.
وەک ئاماژەی پێ دەدات، هەندێ جار نەتەوەکان نەتەنیا لە ڕابردوو بگرە لە ئەفسانەش سیمبول دادەهێنن و دەیکەنە هێما و نیشانەیەکیى پێکەوە ژیان بۆ هاوڕەگەزبوون، بۆیە ئەو وتەیە هیچ لەو مەسەلەیە ناگۆڕێت کە ئاخۆ ئەم بۆنەیە ئایینیى بووە یان نا.
ئەو مێژووناسە مێژووى یادکردنەوەى نەورۆز لە کوردستان پەیوەست دەکات بە سەرهەڵدانى بزاڤى نەتەوەییی کورد و دووپاتی دەکاتەوە، ئەگەر بڕوانین، ئەم یادکردنەوە و ئەم بەپیرۆزکردنەى نەورۆز لە کوردستاندا، لە سەرەتاى بیستەکانى سەدەى ڕابردوودا دەستى پێ کرد، واتە نزیکەی 100 ساڵ پێش ئێستا، لەو سەردەمەدا هۆشیاربوون و بێداربوونەوەى نەتەوەییى ڕووى لە گەشەکردن کرد بوو، خەباتى ڕزگاریى کورد لە سەردەمیى شێخ مەحموودا بوو و لە ڕۆژهەڵات سمایل ئاغاى سمکۆ و لە باکوور شێخ سەعیدى پیران بوو، لەو سەردەمەدا کورد بەرەو بەنەتەوەبوون دەڕۆیشت و نەورۆزیش توخمێک بوو لە توخمەکانى ئەو نەتەوەیە، هیچ نەتەوەیەک نییە کۆمەڵێک سیمبولى نەتەوەیى و ڕووداوى مێژووییى خۆى نەبێت و لەدەورى کۆ نەبێتەوە، نەورۆز وەک هێما، گرنگترین سیمبولە کە وەک کورد کۆمان دەکاتەوە، ئێمە لە ڕێى نەورۆزەوە شوناسى نەتەوەییى خۆمان دەسەلمێنین و دووپاتى دەکەینەوە حەکیمزادە وای گوت.

جەژنى نەورۆز هاوکات لە ئێران و ئەفغانستان و تورکیا ڕێوڕەسمی بۆ دەگیرێت و لە ئێران و ئەفغانستان دوایین چوارشەمەى ساڵ ئاگر دەکرێتەوە و لە دەورى ئاگرەکە کۆمەڵێک ڕستە دووبارە دەکەنەوە کە یەک لەوان زەردى من بۆ تۆ و سوورى تۆ بۆ منە و پاشان بەسەر ئاگرەکەدا باز دەدەن.
لە ڕابردوودا خەڵک ماڵەکانیان خاوێن دەکردەوە و جلوبەرگ و ناوماڵەکانیان دەشووشت و پێیان وابوو کە مردووەکانیان لە سەرەتاى بەهاردا دەگەڕێنەوە بۆ ئەوەى سەیرى ژیانى بنەماڵەکانیان بکەن و پێشیان وابوو ئەگەر ماڵەکانیان خاوێن کردبێتەوە و بە یەکەوە تەبا بن، گیانی ئەو مردووە شاد دەبێت و تا ساڵى داهاتوو بە دڵنیایییەوە دەگەڕێتەوە و ئەگەر بە پێچەوانەى ئەمەش ببینێت تا ساڵى داهاتوو گیانی ئەو مردووە لە نیگەرانیدا دەبێت و چاوەڕوانى دەکات لە بەهارى داهاتوودا بڕواتەوە و سەردانى کەسوکاریى بکات.

بیرورای نووسەران هەرچۆن بێ، وەک داوونەریت کورد لەسەرەتای مانگی خاکەلێوە یادی شۆڕشی کاوەى ئاسنگەر دەکەنەوە و پێی دەڵێن ڕۆژی نەورۆز. شاعیری گەورەی کورد ئەحمەدی خانی 1650-1707 لە شاکاری مەم و زیندا پێش زیاتر لە 300 ساڵ، ڕێوڕەسمی یادکردنەوەی نەورۆزی لە شێوەی پانۆرامەیەک دا خستووەتە ڕوو.[1]
این مقاله بە زبان (کوردیی ناوەڕاست) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
این مقاله 693 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی وشە - 20-03-2021
آیتم های مرتبط: 38
تاریخ و حوادث
تحقیقات مختصر
کتابخانه
کلمات و اصطلاحات
زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
تاریخ انتشار: 20-03-2021 (3 سال)
زبان- لهجە: ک. جنوبی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: تاریخ
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( زریان علی ) در تاریخ: 19-03-2023 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( شادی آکوهی ) در: 19-03-2023 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: شادی آکوهی در 19-03-2023 بروز شده است
آدرس مقالە
این مقاله 693 بار مشاهده شده است
فایل های پیوست شده - ورژن
نوع ورژن نام ویرایشگر
فایل عکس 1.0.186 KB 19-03-2023 زریان علیز.ع.

واقعی
زندگینامە
مظفر پرتوماه
06-01-2013
هاوری باخوان
مظفر پرتوماه
زندگینامە
دلوان سلیمان قاسم
18-03-2024
سارا سردار
دلوان سلیمان قاسم
زندگینامە
ابوالقاسم لاهوتی کرماشانی
20-03-2024
سارا سردار
ابوالقاسم لاهوتی کرماشانی
زندگینامە
شیرکو هژار مکریانی
20-03-2024
سارا سردار
شیرکو هژار مکریانی
زندگینامە
سامیا سمو خودیدا
24-03-2024
سارا سردار
سامیا سمو خودیدا
موضوع جدید
اماکن باستانی
کلیسای سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
بازار بزرگ سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مسجد جامع سرخ
26-03-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
سلار عزیز حسن
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
کامران متری
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
توبا آیکلماس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خلیل بشار خلف
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خیرو قاسم
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خدر لیاس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
صبحان سلیمان حسین علی
26-03-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 514,832
عکس ها 104,256
کتاب PDF 18,882
فایل های مرتبط 94,711
ویدئو 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.14 ثانیه