پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 517,441
وێنە 106,031
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,492
ڤیدیۆ 1,307
ژیاننامە
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
الأكراد في أفغانستان .. دراسة تاريخية وإجتماعية
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الأكراد في أفغانستان

الأكراد في أفغانستان
الأكراد في أفغانستان .. دراسة تاريخية وإجتماعية – لهنگ إبراهيم
يمتد تاريخ الوجود الكُردي في أفغانستان إلى أكثر من 500 عام،يرجع إلى القرن السادس عشر الميلادي عندما تم نقلهم أثناء الحكم الفارسي من شمال غربي إيران الحالية (??ژهە?ات) إلى تلك المناطق لحماية ثغورهم ضد الترك و المغول.
¬ في المؤتمر التاسع للمستشرقين والذي عقد سنة 1891 قدم المستشرق H. W. Bellew بحثاً هاماً بعنوان – أثنوغرافية أفغانستان – ذكر فيه قائلاً :
“هنالك حوالي 30000 كردي يعيشون في كابول وما زالوا محتفظين بأسماء عوائلهم الكُردية.مثل عائلة – ركا – الكردية الشهيرة في كابول وهؤلاء الكُرد هاجروا من غرب أصفهان إلى كابول.وقد كان للكُرد دور هام ومركزي في أفغانستان وخاصة في القرنين 13 و 14 حيث تمكن الكُرد من حكم مدن كثيرة مثل قندهار و هرات و السند وجور….إلخ،وإن أعداد الكُرد في أفغانستان تقدر بحوالي 200000 كُردي. “
أشار الكاتب سليم تمو في بحثه تحت عنوان (دولة كُردية في أفغانستان) بأنّ دولة گور (الغورية) هي إحدى الإمارات الكُردية، أسسها الكُرد الگليليينGelîlî Kurd بقيادة شمس الدين مَليك كُرد Melîk Kurd حيث إستمرت هذه الإمارة إلى مابين عامين(1245-1383)[Persia and Persian Question.1892. G.N.Curzon]
أمارة كردية
وهذا ما أشار إليه إيفانوف أيضاً في إحدى مقالاته الأكاديمية عن كُرد خورسان وكُرديتهم حيث تحدّث عن تأسيس إمارة كُردية في جنوبي منطقة هرات الجبلية امتدت مابين عامين (1245-1383) م.[ W. Ivanov. 1926]
حيث اتخذ شمس الدين من هرات عاصمة له وقوت شوكته بعد موت هولاكو إمبراطور المغول،فاستولى ابنه ركن الدين الذي استلم الحكم من بعده على قندهار عام 1280 م.
تنتهي حكم هذه الدولة على يد القوات التيمورية في فترة آخر حكامه خياسودين پير علي Xiyasuddîn Pîr Elî حيث يُعدم في سمرقند مع أتباعه.[Dîroka Dugelên Kurdan.Ebdullah Meme Mehmed Varli]
ويشير عبدالله مامي في كتابه استناداً إلى السالناميات الأفغانية بأنه في هرات وماحوله كان نفوس الكُرد تشكل 60-70 ? خلال الفترة مابين (1925-1930 م).
وذكر شرفخان البدليسي في كتابه شرفنامة عام 1587م إلى استقرار عشائر الگيل والزنكنه في أفغانستان وأشار بأن الگيليين الذين هم أقرباء لكُرد خوراسان سكنوا شمال أفغانستان.وذكر محمد أمين زكي استناداً إلى دائرة المعارف الإسلامية بأن من المحتمل بأن يكون كُرد هرات إما من الطاجيك أو من أكراد خراسان.[خلاصة تاريخ الكرد و كردستان.محمد أمين زكي]
وبحسب دراسة قام بها حسين احساني (الأستاذ الجامعي و الباحث في معهد الدراسات الاستراتيجية في أفغانستان)
حول كُرد أفغانستان فيقول:
” وفقاً لبعض المصادر التاريخية تم نقل الكُرد في القرن الخامس عشر من مناطق غربي أيران إلى أفغانستان للدفاع عن الفرس ضد الغزوات المغولية.وليست هذه الرواية الوحيدة التي تثبت وجود الكُرد في أفغانستان.
وفقاً لأقوال بعض المسنين في كابول فإن جيش نادر شاه أفشار كان يتشكل من مجموعتين إحداهما أفشارية وأخرى كُردية من كُرد شمال غربي إيران الحالية حيث تشتتوا بعد ذلك في ثلاث مدن أفغانية وهي غزنة ومزار الشريف وكابول.”
حيث يُرجع الكاتب أصل نادر شاه إلى أصول كُردية وأن معظم القادة المقربيين منه كانوا كُرداً.
وأشار الكاتب إلى وجود أكثر من 50 عائلة كُردية في كابل تتمثل أنشطتهم الرئيسية في تعزيز شؤون الديوان والأمانة العامة للحكومة الأفغانية.حيث كان الكُرد يلعبون دوراً هاماً في عهد الأمير حبيب الله خان،ويشير أيضاً بأن غالبية كُرد أفغانستان شغلوا مناصب بيروقراطية وحكومية وسياسة خارجية أيضاً.
صرح معماري
في حي چنداول ضمن مدينة كابل يوجد حمام كُرد والمسجد الكُردي الذي بُني على أساس معماري فريد مصنوع من الخشب الخالص ويقدر عمرها حوالي 230 عاماً.عان الكُرد في أفغانستان كسائر القوميات المُعاشة هناك من الحرب السوفيتية والأهلية الأفغانية،حيث تضم أفغانستان أكثر من 25 قومية عرقية أكبرها قومية الپاشتو والذين ينقسمون مابين أفغانستان وپاكستان.أدتْ هذه الحروب إلى حصر وجود الكُرد في أفغانستان في مدن هرات وكابل العاصمة وغزنة والبعض منهم فروا إلى مخيمات اللاجئين في إيران.تكلم معظم الكُرد في أفغانستان إلى جانب الكُردية بالتركمانية واللهجة الدرية الفارسية،ويؤمنون بالديانة الإسلامية على المذهب الشافعي.
يقدّر عدد الكُرد في أفغانستان بحسب المعهد الكُردي في پاريس حوالي 200 ألف كُردي،بينما تشير اللغوية المتخصصة في الأدب واللغة الكُردية جويس بلاو إلى نفس العدد المذكور.أما مركز الأبحاث التبشير العالمي The World” “Evangelization Research Centre فتقدّر عددهم بحوالي 26,700 نسمة.
المصادر:
– دولة كُردية في أفغانستان، سليم تمو، جريدة الدوار.(المرجع التركي)
– كُرد أفغانستان، حسين إحساني، معهد الدراسات الاستراتيجية في أفغانستان. (المرجع الفارسي).
– خلاصة تاريخ الكُرد وكُردستان، محمد أمين زكي. (المرجع العربي)
الملاحق :
-مسجد شريف جامع الكُردي چنداول/كابل
– حمام الكرد جنداول / كابل
مام الكُرد چنداول/كابل
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 437 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | موقع https://www.azzaman.com/- 19-03-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 11
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 29-04-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: کۆمەڵایەتی
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: ئەفگانستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 19-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 19-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 19-03-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 437 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.167 KB 19-03-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ڤایرۆسی رووەکی
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
کورتەباس
غەڵبە غەڵب
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
دوو گۆرانی ی فۆلکلۆری-خەلیل بەگ-دینەکەم دینێ
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
کورتەباس
قڕانی مانگا
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
گۆرانی ی کوردی زازاکی
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
دانا جەلال
03-10-2010
هاوڕێ باخەوان
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
02-06-2014
هاوڕێ باخەوان
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
یادنامە
16-12-2021
هاوڕێ باخەوان
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
14-04-2023
سەریاس ئەحمەد
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
17-04-2024
زریان عەلی
فەیروز ئازاد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 517,441
وێنە 106,031
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,492
ڤیدیۆ 1,307
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ڤایرۆسی رووەکی
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
کورتەباس
غەڵبە غەڵب
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
دوو گۆرانی ی فۆلکلۆری-خەلیل بەگ-دینەکەم دینێ
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
کورتەباس
قڕانی مانگا
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
گۆرانی ی کوردی زازاکی
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.375 چرکە!