کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
اماکن باستانی
کلیسای سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
بازار بزرگ سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن
دریاچه زریبار
26-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مسجد جامع سرخ
26-03-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
سلار عزیز حسن
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
کامران متری
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
توبا آیکلماس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خلیل بشار خلف
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خیرو قاسم
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خدر لیاس
26-03-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 514,957
عکس ها 104,275
کتاب PDF 18,883
فایل های مرتبط 94,729
ویدئو 1,232
زندگینامە
مظفر پرتوماه
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
حسین یوسف زمانی
زندگینامە
سامیا سمو خودیدا
اماکن
دریاچه زریبار
Danasîna Mem û Zînê: Komeleka Kurd a Dînamîk
مگا داتا کوردیپیدیا، کمک خوبی برای تصمیم گیری های اجتماعی، سیاسی و ملی است.. داده ها تعیین کننده هستند!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Mem û zîn

Mem û zîn
Danasîna #Mem û Zîn# ê: Komeleka Kurd a Dînamîk
Siddik BOZARSLAN

”Wek ku me li jor jî da zanîn, Xanî xwestîye salixê komeleka Kurd a dînamîk û livok û gîyanî û geş bide. Hozanê gewre, jibo nîşandan û salixdana komeleka weha, hêla Botan û bajarê Cizîrê bijartine. Cizîr serbajarê dewleta Botan a xweser e, di eynê demê da jî merkezeka çandeyî ya giring e jibo gelê Kurd. Cizîr bajarekî boş (tijî, gewz, dagirtî) e; wek serbajarê dewletê, li wir mîr û wezîr hene, esker û fermandar hene, me´mûr û kargêr hene, dewlemend û xizan hene, sûk û bazar hene, bazirgan û dikandar hene. Her celebek ji wan alîyekî jîyana bajêr temsîl dike; karên wan hemîyan hev temam dikin û bi karên wan, bi xebata wan, bi tevger û pêwendîyên wan jîyana komelê pêktê û geş dibe; komel bi wan û bi karên wan dikemile, digîje rewşeka dînamîk û livok, dibe komeleka geş û têkûz û gîyanî.
Em li çend numûneyan binêrin:
Qalkirin û salixdana pîrozkirina Newrozê di beşên 11´an û 12´an da, bi serê xwe numûneyek e jibo nîşandana komeleka weha livok û dînamîk. Di beşê 14´an da jî salixdana gêjbûn û bêhişbûna kesên ku di dema pîrozkirina Newrozê da li Sitîyê û Zînê rast hatine, dibe neynikek û ronayî dide ser geşî û boşayîya wê komela Kurd; wê komelê tîne ber çavan û raber dike.
Di beşê 19´an da, dema dayeya Sitîyê û Zînê ji falavêj dipirse ku evîndarên her du keçikan kî ne, weha salixê bajarê Cizîrê dide:
”Şêxê min, tu dizanî ku ev der Cizîr e têkda kesên giregir û malmezin û Kurdemîr e”
Di beşê 22´yan da jî, xwazgînên ku diçin nik Mîr û Sitîyê ji Tacdîn ra dixwazin, weha tên nasandin:
”Hin kesên dadkar, hin jî kesên zanyar hin kesên nexwendî, hin jî malmezin û fermandar”
Dîsa di wî beşî da, piştê ku Mîr daxwaza wan qebûl dike û Sitîyê dide Tacdîn, kesên ku jê ra sipas dikin bi van malikên ha tên nasandin:
”Bi tevayî mela û şêx û mîran axa û malmezinên giregir û feqîran
Vêkra bi devê xwe ew bûn pesindar têkda bi dilê xwe ew bûn duakar”
Di beşê 23´yan da, di qalkirina daweta Sitîyê û Tacdîn da ew dînamîkî, livokî, gewzî û geşîya komelê û bajarê Cizîrê xweştir tê ber çavan:
”Wê debdebeyê wisa anîn coşê û kelecanîyê, însan Wek ku zelzele çêbûbe, pêkve rakirin ser lingan Bajarî gişt, ji mêran heta jinan cilên wan, xeml û xêzên wan li wan Wek deryayeka lihevketî ya pirrpêl jibo temaşekirinê dilivîyan, dihejîyan û didan pêl”
Dîsa di wî beşî da ev salixdan heye:
”Afirî bi wî awayî ji hemî evîndaran ra cî Firfirok û find têkilhev bûn li wî cî
Sofîyan û melayan, xizanan û paşan vêkra dest pê kirin ketin nihêrtin û temaşan”
Di komeleka wisa geş û boş da, bê guman ji her celebî mirov hene; li tenişta dewlemendan û malmezinan xizan û parsek jî hene, li rexê mela û sofîyan tolaz û jinperest jî hene, li ber qencan xirab jî hene. Dîsa di beşê 23´yan da, dema qala reşandina diravan ji alîyê zavê ve li serê bûkê tê kirin, tê gotin ku ew dirav wisa pirr bûn ku xizan û parsek gişt dewlemend kirin, bi wî awayî jinperest û tolaz gişt muflis bûn, xizan û dewlemend jî hemî bûn wekhev:
”Wisa têrdirav bûn xizan û parsekên belengaz muflis bûn hemî jinperest û hemî tolaz
Xizan û parsek, têrdirav û zengîn kêfxweş û dilbikul, dilşa û xemgîn êdî ji hev nedihatin bijartin û nedibûn naskirî Te digot qey hemî mîr in, mîrîtîya wan morkirî”
Di komeleka wisa boş û geş da elbet kesên bengî û serxweş jî hene; di wî beşî da qala wan jî tê kirin ku di dawetê da rabûne reqs û govendê:
”Çi qas ku hebûn bengî û serxweş li Botan têk rabûn ger û çerx û leystik û lotan”
Komela Kurd a ku Xanî qala wê kirîye û salixê wê daye, dînamîkî û geşîya wê ne tenê di şayî û dawetan da dîyar dibe; lê her weha, di hemî goşeyên jîyanê da dîyar dibe û tê ber çavan. Mesela, di nêçîrê da jî ew dînamîkî tê dîtin. Di beşê 36´an da, dema qala çûyîna Mîr a nêçîrê tê kirin, tê gotin ku li ser fermana Mîr mêr gişt rabûn û çûn nêçîrê:
”Şefeqê ku nîşanê wan da elamet êdî rabû di wî bajêrî da qîyamet
Mêran vekirin qertal jî, bazên wek ba jî Şêran digel xwe birin hem piling û hem tajî
Ji mirovan û lawirên nêçîrê yên wek qertal û şêr qet ferdek nema û newesta (nesekinî) li bajêr
Mirov, û ji kedîkirîyan heta kûvîyan hemî heywan û her weha zarûk, hem jî kesên aşvan û rezvan
Bi kurtî, koma mêran, ji gencan heta kalan bi tevayî kesek nema ji wan li malan”
Paşê salixê nêçîra wan tê dayîn û tê gotin ku wan gelek lawirên kûvî kuştine, gelek jî gîyanî girtine. Di dûwayîya wî beşî da, dûwayîka nêçîrê weha tê nivîsîn:
”Lawirên kuştî, ji xwe ra birin belengaz û xizanan Lawirên girtî, bi xwe ra birin mîran û xanedanan”
Yek ji goşeyên jîyanê jî, bê guman şîn e. Komeleka wisa dînamîk û geş û boş, çawa di şayî û dawetan da radibe ser lingan, di şînan da jî wezîfa xwe tîne cî. Xanî di ”Mem û Zîn”ê da qala wê wezîfeyê jî kirîye. Di despêka beşê 53´yan da dema qala mirina Memê di girtîxanê da kirîye, daye zanîn ku Botan gişt ketîye şînê û weha salixê wê rewşê daye:
”Gîyan ku ji girtîxana laş derket û cûda bû qîrîn û hewar di bajêr da rabû
Bû welwele û hewar, bilind bû dengê zarîyê bû zelzele, û hemî bezîyan çûn wê hewarîyê
Botan, Wan ji mezinan heta biçûkan ji jinan heta bigîje keçan û bûkan
Ji malmezinan, qedirbilindan û kesên giregir û mîrza û xort û kesên ji rêzê yên ne cîgir
Yek ferdek nema di bajêr da dilxweş Hemî sersem û bêhiş bûn, wek kesên serxweş
Vêkra dibezîyan bi ser Memê ve Wan derd birin bi ser xemê ve”
Dîsa di wî beşî da weha gotîye:
”Mirov û lawirên kedîkirî û kûvî, heta bigîje mûrîyan teyr û dar û ber, tewr heta bigîje tiştên bêgîyan
hemî jibo Memê dinalîyan her yek bi meqamek û awayek dikalîyan”
Tiştekî balkêş ê dî jî ev e ku, wek şayî û dawetan, di şînan da jî hemî celebên hevwelatan cî girtine û wezîfeyên xwe anîne cî. Mesela, di beşê 55´an da, hatîye gotin ku piştê definkirina Memê, Zînê çûye ser gora wî û dest bi girînê kirîye; xeyn ji wê jî, hemî kesên ji celebên cure cure girîyane:
”Esker û çekdar û mîran derwêş û gundî û feqîran
Dîlber û rind û nazenînan horî û perî û xemrevînan
Hewar dikirin hemîyan pêkve wan Digîha çerxa felekê ya şîn, qîrîna wan”
Ev şîn û girîn ne tenê jibo Memê bûye; jibo Zînê jî piştê mirina wê şîn hatîye kirin. Xanî, dîsa di beşê 55´an da weha qala şîna Zînê kirîye:
”Wan şînîyê ku berê bûbûn dilbirîndar careka dî, ji nû ve kirin gazî û hewar
Qîrînên ji gîyanên haziran, digel hewaran û feryadên siriştî yên wan temaşekaran
Ji erdê, sê roj û sê şev diçûn erşê bilind, li pey hev” (eynê eser r. 38-42)
[1]
این مقاله بە زبان (Kurmancî - Kurdîy Serû) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
این مقاله 1,373 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | Kurmancî - Kurdîy Serû | موقع https://portal.netewe.com/- 15-03-2023
آیتم های مرتبط: 46
تاریخ و حوادث
تحقیقات مختصر
منتشر شدەها
کتابخانه
زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
تاریخ انتشار: 06-09-2022 (2 سال)
زبان- لهجە: ک. شمال ح. لاتین
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: نقد ادبی
کتاب: شعر
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( آراس حسو ) در تاریخ: 15-03-2023 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در: 15-03-2023 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: سارا کاملا در 15-03-2023 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 1,373 بار مشاهده شده است
کتابخانه
سالنامه فرهنگ مهاباد؛ جلد 01
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
جغرافیای تاریخی و تاریخ مفص...
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
زندگینامە
نظامی گنجوی
کتابخانه
تاریخ تسنن در کرمانشاه
زندگینامە
شاهزاده خورشید
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
جمشید عندلیبی
کتابخانه
گنجینه الاسرار و غزلیات وحد...
زندگینامە
هانا وکیل
زندگینامە
سوسن رازانی
کتابخانه
گلزار شاعران کردستان

واقعی
زندگینامە
مظفر پرتوماه
06-01-2013
هاوری باخوان
مظفر پرتوماه
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
حسین یوسف زمانی
17-08-2023
شادی آکوهی
حسین یوسف زمانی
زندگینامە
سامیا سمو خودیدا
24-03-2024
سارا سردار
سامیا سمو خودیدا
اماکن
دریاچه زریبار
26-03-2024
شادی آکوهی
دریاچه زریبار
موضوع جدید
اماکن باستانی
کلیسای سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
بازار بزرگ سنندج
28-03-2024
شادی آکوهی
اماکن
دریاچه زریبار
26-03-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مسجد جامع سرخ
26-03-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
سلار عزیز حسن
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
کامران متری
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
توبا آیکلماس
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خلیل بشار خلف
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خیرو قاسم
26-03-2024
سارا سردار
زندگینامە
سفیان خدر لیاس
26-03-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 514,957
عکس ها 104,275
کتاب PDF 18,883
فایل های مرتبط 94,729
ویدئو 1,232
کتابخانه
سالنامه فرهنگ مهاباد؛ جلد 01
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
جغرافیای تاریخی و تاریخ مفص...
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
زندگینامە
نظامی گنجوی
کتابخانه
تاریخ تسنن در کرمانشاه
زندگینامە
شاهزاده خورشید
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
جمشید عندلیبی
کتابخانه
گنجینه الاسرار و غزلیات وحد...
زندگینامە
هانا وکیل
زندگینامە
سوسن رازانی
کتابخانه
گلزار شاعران کردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.391 ثانیه