ڕێکخراوێکى کوردستانى خوێندکارانى کورد بووە، لە ئەوروپا دامەزراوە و لە زوربەى وڵاتان لقی هەبوو، لە ڕێگاى نواندنى چالاکی (سیاسی، ڕووناکبیرى و هونەری) و بەستنى پەیوەندیی دۆستانە لەگەڵ ژمارەیەکى زۆرى ڕێکخراوە خوێندکارییەکانى وڵاتانەوە، لەپێناوى ناساندنى دۆزى ڕەواى گەلەکەمان کاریگەرى بەرچاوى هەبوو لە سەرجەم وڵاتانى ئەوروپا، بەڵکوو هەر لقێکى کۆمەڵە وەک باڵیۆزخانەیەکى گەلەکەمان بوو.
کۆمەڵە سەرەڕاى ئەرکە پیشەییەکانى وەک ڕێکخراوێکى خوێندکارى، ڕێکخراوێکى کوردستانى و کوردایەتى دەگمەن بوو، چوارچێوە و چەترى کۆکەرەوەى خوێندکارانى کوردى هەر چوار پارچەى کوردستان بوو، ئەندامەکانى ئازایانە ڕووبەڕووى کردە هوڤەکییەکانى داگیرکەرانى کوردستان دەبوونەوە و ڕەفتارەکانیان شەرمەزار دەکرد دژ بە گەلەکەمان لە ڕێگاى خوپێشاندان و بڵاو کردنەوەى چەندین گۆڤار و ڕۆژنامە و بڵاوکراوە بە زمانى جیاواز جگە لەوانەى بە زمانى کوردى بڵاودەکرانەوە.
گۆڤارى سەرەکى و زمانحاڵى کۆمەلە (گۆڤارى کوردستان) بوو، بەڵام بە داخەوە دواى نسکۆى شۆڕشی مەزنى ئەیلول و لەسەر بنەماى جیاوازى بیرکردنەوە و پەیوەندى ئەندامەکانى کۆمەڵە بە لایەنە سیاسییە ناکۆکەکانى ئەو ساتە وەختەى کوردستانەوە، ڕێکخراوەکە ڕووبەڕووى دابەشبوون و لێکترازان بوو بەسەر (3) ڕێکخراوى ناکۆک و تا ڕاددەیەک دژ بە یەک:
1- کۆمەڵەى خوێندکارانى کورد لە ئەوروپا/ سەر بە (پارتى دیموکراتى کوردستان) سەنتەرەکەى لە (بەرلینى ڕوژئاوا) ى ئەڵمانیا بوو.
2- کۆمەلەى خوێندکارنى کورد لە ئەوروپا/ سەر بە (پارتى کۆمۆنستى ئێراق) سەنتەرەکەى لە شارى (پراگى) ى چیک و سلۆڤاکیا بوو.
3- کۆمەڵەى خوێندکارانى کورد لەدەرەوەى وڵات (ئەکسا) سەر بە (ی.ن.ک) سەنتەرەکەى لە بەرلینى ڕوژهەڵاتى ئەڵمانیا بوو.
کۆمەڵە لەو پەرتەوازەییەدا وەکوو جاران تواناى ئەنجامدانى چالاکى بەرفراوان و کاریگەرى نەما بوو، بارودۆخى لێکترازانى کۆمەڵە دریژەى کێشا تا ئەو کاتەى بە بڕیارێکى بەرەى کوردستانى هەر سێ ڕێکخراوەکە یەکیان گرتەوە ساڵى 1987- 1988.
لە ساڵانی (1956- 1975) کۆمەڵە سەرەڕاى کۆمەڵێک ڕێگرى و کەم توانایی دارایی، توانى بە ڕێک وپێکى (17) کونگرەى یەکگرتوو ببەستێت، زۆربەى کۆنگرەکان لە وڵاتى ئەڵمانیا بەستراون، چونکە لەو وڵاتەدا زۆرتر ڕێگەپێدان و ئاسانکارى هەبوون. کۆنگرەکان بەم شێوەیەى خوارەوە بەستراون:
1– کۆنگرەى یەکەم: لە شارى ڤیسبادنى ئەڵمانیا، لە بەروارى 10-16/ 8/ 1956. (17) خوێندکار بەشداربوون.
2– کۆنگرەى دووەم: لە بەروارى 2-4/ 1 / 1958، لە شارى (لەندەن) ، (22) خوێندکار ئەندام بوون.
3– کۆنگرەى سێیەم: لە بەروارى 4-8/ 8 / 1958، لە شارى میونیخى ئەڵمانیا، (17) خوێندکار بەشداربوون.
4– کۆنگرەى چوارەم: لە بەروارى 19- 23 / 7 / 1957، لە شارى ڤییەننا، (40) خوێندکار بەشداربوون.
5– کۆنگرەى پێنجەم: لە بەروارى 22-26 / 8 / 1960، لە بەرلینى ڕۆژاوا، (73) خویندکار بەشداربوون.
6– کۆنگرەى شەشەم: لە بەروارى 21- 26 / 8 / 1961، لە شارى مونیستەرى ئەڵمانیاى ڕۆژاوا، (109) خوێندکار بەشداربوون.
7– کۆنگرەى حەوتەم: لە بەروارى 9- 15 /8 / 1962، لە شارى براونشڤایک ى ئەڵمانیاى ڕۆژاوا، (110) خوێندکار بەشداربوون.
8– کۆنگرەى هەشتەم: لە بەروارى 9-15/ 8/ 1963، لە شارى میونیخى ئەڵمانیاى ڕۆژاوا، (156) خوێندکار بەشداربوون.
9– کۆنگرەى نۆیەم: لە بەروارى 3-9/ 8/ 1964، لە شارى هانۆڤەرى ئەڵمانیاى ڕۆژاوا، (183) خوێندکار بەشداربوون.
10– کۆنگرەى دەیەم: لە بەروارى 17- 22 / 8/ 1965، لە بەرلینى ڕۆژاوا، (125) خوێندکار بەشداربوون.
11– کۆنگرەى یازدەهەم: لە بەروارى 26-30 / 8/ 1966، لە بەرلینى ڕۆژاوا ى ئەڵمانیا، (117) خوێندکار بەشداربوون.
12– کۆنگرەى دوازدەهەم: لە بەروارى 27-31/ 12/ 1967، لە شارى بەلەگرادى یوغوسلافیا، (212) خوێندکار بەشداربوون.
13– کۆنگرەى سێزدەهەم: لە بەروارى 11-16 / 8/ 1968، لە بەرلینى ڕۆژاواى ئەڵمانیا، (145) خوێندکار بەشداربوون.
14– کۆنگرەى چواردەهەم: لە بەروارى 1-5/ 8/ 1970، لە ستوکهۆڵم ى سوید، (135) خوێندکار بەشداربوون.
15– کۆنگرەى پانزەهەم: لە بەروارى 16-20/ 2/ 1972، لە شارى بوخارستى ڕۆمانیا، (260) خوێندکار بەشداربوون.
16– کۆنگرەى شانزەهەم: لە بەروارى 16-19/ 8/ 1973، لە بەرلینى ڕۆژاواى ئەڵمانیا، (300) خوێندکار بەشداربوون.
17– کۆنگرەى حەڤدەهەم: لە بەروارى 27-31/ 8 / 1975، لە بەرلینى ڕۆژاواى ئەڵمانیا، بەداخەوە دەرەنجامى ناکۆکى و ناتەبایی، لەم کونگرەیەدا کۆمەڵە لە بەر یەک هەڵوەشایەوە.[1]