ناڤ: عەبدوڵڵا
ناسناڤ: پەشێو
ناڤێ بابێ: عومەر
ساڵا ژ دایکبوونێ: 1946
جهێ ژ دایکبوونێ: گوندێ #بێرکۆت#، #هەولێر#
$ژیاننامە$
عەبدوڵڵا پەشێو (Ebdulla Peşêw) ل ساڵا 1946 ل مالباتەک ئایینی و ل گوندێ بێرکۆتا نزیک باژارێ هەولێرێ ژدایکبوویە (ئەڤ گوند نها بەشەکە ژ باژارێ هەولێرێ). بابێ وی مەلایێ گوندی بوو، لێ ژ بەر نەساخیا شێرپەنجەیێ هەر زوو کۆچا داویی کر. پەشێو دبێژیت: «مامێن من ئەز هان دام داکو بچمە بەر خواندنێ، ئێکەم جار چوومە قوتابخانا خالدییە و من زمانێ عەرەبی خواند». ساڵا 1961 ژ بۆ جارا ئێکێ دەست ب هەلبەست نڤیسینێ دکەت و ئێکەم هەلبەستا ڤی ل حەفتەنامەیا هەولێرێ بلاڤ دبیت. ل پشتی وێ خواندنا خوە یا ناوەندی و ئامادەییێ هەر ل هەولێرێ تمام دکەت. ل ساڵا 1963 پەیوەندیێ ب یەکەتیا قوتابیێن کوردستانێ دکەت و ل ناوەڕاستا شێستان دبیتە بەرپرسێ قوتابیان و کادیرێ پێشکەتی یێ پارتا دیموکراتا کوردستانێ. هەر د وان ساڵاندا دەست ب بڵاڤکرنا هەلبەستێن خوە دکەت و د ڕۆژنامەیا «الاخبار - دەنگ و باس»دا کو ب شێوەیێ حەفتانە دهات وەشاندن، د ڕووپەلا تایبەت ب زمانێ کوردیدا هەلبەستێن خوە پارڤە دکرن. ساڵا 1967 بۆ ئێکەم جار ل بەغدایێ #شێرکۆ بێکەس#ێ هەلبەستڤان ناس دکەت و هەر ل ڤی دەمیدا بوو کو پەڕتووکا خوە ا ب ناڤێ «بتی شکاو» چاپ کربوو. د ڤی سەردەمیدا ب ئێکجاری دەست ژ حیزبایەتیێ بەرددەت و بڕیار ددەت کو خزمەتدا هزرا سەربەخۆییێ بکەت. ساڵا 1970 بەشداریێ د دامەزراندنا یەکەتیا نڤیسکارێن کورد دکەت ل بەغدایێ. ل ساڵا 1971 ژ بۆ ماوەیا ساڵەکێ ل گوندێ کەنداڵا دەشتا هەولێرێ دبیتە مامۆستا. ل دوماهیکا ئابا 1973 ب هەول و هەڤکاریا چەند ژ کەسایەتیێن بەرچاوێن کوردستانێ، ب تایبەت سەرۆکێ ڤی چاخێ یێ یەکەتیا نڤیسکارێن کورد سەیدا ساڵح یووسفی، دەرفەتا خواندنێ ژ یەکەتیا سۆفیەتا بەرێ وەردگریت و بەرا خوە ددەتە وڵاتێ پوشکین و گۆگل و تۆلستۆی. ل ساڵا 1979 ماجستێرا وەرگەڕانا زمانێن ڕووسی و ئینگلیزیێ ل زانکۆیا Maurice Thorez ل مۆسکۆیێ وەردگریت. هەر ل وان ساڵێن کو ل دەروە دبیت، ب ڕێیا کاک #محەممەد مەلا کەریم# کۆمەڵە هەلبەستا «شەو نییە خەونتان پێوە نەبینم» ل ساڵا 1980 ل بەغدایێ چاپ و بلاڤ دکەت. هەر وەسا ل ساڵا 1984 دکتۆرایا وێژەیێ وەردگریت و تێزا ڤی ل سەر هەلبەستڤان و نڤیسکارێ مەزنێ کورد #پیرەمێرد# دبیت. ل ساڵا 1985 حەتا ساڵا 1990 ل زانکۆیا ئەلفاتیح (ب عەرەبی: جامعة طرابلس) ل وڵاتێ لیبیا مامۆستا بوویە. پەشێو ل ساڵا 1995 ڤە ڕوینشتیێ باژارێ هێلسینکی یێ وڵاتێ فینلاندێ یە. هەر وەسا ژ بلی زمانێ کوردی و عەرەبی، زمانێن ڕووسی و ئینگلیزی و ئەڵمانی گەلەک ب باشی دزانیت و وەرگەرانێت ڤی ل سەر پووشکین و ویتمەن ی دەلالەت ژ ژێهاتی و شیانێت ڤی دکەن د بوارێ وەرگەرانێدا.
$بەرهەمێن ڤی:$
پەشێوی ئێکەم هەلبەستا خوە ل 1963 و ئێکەم کۆمەڵە هەلبەستا خوە ل 1967 بلاڤ کرییە.
• فرمێسک و زام (1965 - 1967)، چاپا ئێکێ | کەرکووک | 1967
• بتی شکاو (1967- 1968)، چاپا ئێکێ |کەرکووک 1968
• شەونامەی شاعیرێکی تینوو (1968–1972)، چاپا ئێکێ | بەغدا | 1972
• دیوانی براکوژی، چاپا ئێکێ | ھەولێر | 1994
• دوانزە وانە بۆ مناڵان و چەند شیعرێکی قەدەغە (1969–1973)، چاپا ئێکێ | بەرلین | 1997
• شەو نییە خەونتان پێوە نەبینم (1973–1979)، چاپا ئێکێ | بەغدا | 1980
• برووسکە چاندن (1980–1988)، چاپا ئێکێ | سوید | 2000
• بەرەو زەردەپەڕ (1989–2001)، چاپا ئێکێ | سوید | 2001
• پرێسکەی عاشقێکی زگماک، چاپا ئێکێ | کوردستان | 2006
• پشت لە نەوا و ڕوو لە کڕێوە | 2006 (کۆمەلا بەرهەمێن 1965 تا 1979) ھەولێر
• ھەسپم ھەورە و ڕکێفم چیا | 2006 (کۆمەلا بەرهەمێن 1980 تا 2005) ھەولێر
• سەوڵم پۆڵا و کەناریش دوور - (کۆمەلا بەرهەمێن 2006 تا 2019) - ھەولێر
هەر وەسا بەرهەمێن کۆمەڵەک ژ نڤیسەر و هەلبەستڤانێن جیهانی وەک واڵت ویتمەن و پووشکین وەرگەڕاندییە سەر زمانێ کوردی.
بەشەک ژ هەلبەستێن وەرگەر کریێن پووشکینی د وێ پەڕتووکێدا بڵاڤ کرینە:
• پووشکین ژیان و بەرھەما شاکارا 1983 س.م. پێتڕۆف وەرگەڕان: محەممەد مەلا کەریم و عەبدوڵڵا پەشێو [1]