پەڕتووکخانە پەڕتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

جۆری گەڕان





گەڕان

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەڕتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
بیروڕاکانتان
ڕاپرسی
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
هاوکارانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەڕتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
بیروڕاکانتان
ڕاپرسی
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
هاوکارانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2023
دەربارە
بابەت بەهەڵکەوت
ڕێساکانی بەکارهێنان
هاوکارانی کوردیپێدیا
بیروڕاکانتان
دڵخوازەکان
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
چالاکییەکان
یارمەتی
بابەتی نوێ
سەراب
ناونیشانی پەڕتووک: سەراب
ناوی نووسەر: سارا سامان
شوێنی چاپ: هەولێر
چاپخانە: چاپی ئەلکترۆنی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەراب
فاتیمە قادر مەحمود
ناو: فاتیمە
ناوی باوک: قادر مەحمود
ڕۆژی کۆچی دوایی: 25-03-2023
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی
فاتیمە قادر، دایکی لاهور شێخ جەنگی و ئاراس شێخ جەنگی وە خێزانی شێخ جەنگی شێخ حیس
فاتیمە قادر مەحمود
مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
ناونیشانی پەڕتووک: مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
ناوی نووسەر:ژیرۆ زاگرۆس
دەزگای چاپ: ئەلەکترۆنی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
چریکە عەبەڕەش
ناو: چریکە
نازناو: عەبەڕەش
ساڵی لەدایکبوون: 1987
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ژیاننامە
چریکە عەبەڕەش، لە ساڵی 1987 لە شاری سلێمانی لەدایک بووە، دەرچووی پەیمانگای هونەرە جوانەکان سلێمانی، بەشی شانۆیە
چریکە عەبەڕەش
سیڤەرنامە - وەشانی 1
ناونیشانی پەڕتووک: سیڤەرنامە
تایبەتە بەو بابەتانەی کە ڕێکخراوی کوردیپێدیا پەیوەندیدار بە ڕێککەوتننامەی سیڤەر، ئەرشیڤی کردوون.
ئەم بایندەرە، سەرئەنجامی کاری بەردەوامی چەند ساڵەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێد
سیڤەرنامە - وەشانی 1
گردی مۆزان
ناوی شوێنەوار: گردی مۆزان

گردی مۆزان لە ڕۆژئاوای کوردستان، پایتەختی شارستانییەتی هووری

گردی مۆزان، هەمان شاری دێرینی ئۆرکێشە کە ئێستا لە نزیک شاری عامودێ لە ڕۆژاوای کوردستان هەڵکەوتووە. هەروەها
گردی مۆزان
پەنجاوهەشت
ناونیشانی پەڕتووک: پەنجا و هەشت
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2020 [1]
پەنجاوهەشت
دنیا سێ پیتە
ناونیشانی پەڕتووک: دنیا سێ پیتە
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2020 [1]
دنیا سێ پیتە
حەسەن شێخ خالید موفتی
ناو:حەسەن
نازناو: حەسەن شێخ خالید موفتی
ناوی باوک: شێخ خالید
ڕۆژی لەدایکبوون: 04-10-1972
شوێنی لەدایکبوون: هەلەبجە
[1]
ژیاننامە
حەسەن شێخ خالید موفتی
دێری رەبان هورمزد لە ئەلقووش
ناوی شوێنەوار: دێری ڕەبان هورمزد لە ئەلقووش

دێری ڕەبان هورمزد دێرێکی کۆن و مێژووییە لە شارەدێی ئەلقووش و دەشتی نەینەوا، کە نزیکەی 30 کیلۆمەتر لە ڕۆژھەڵاتی شاری دھۆک و 3 کم لە باکووری ڕۆژهەڵاتی شارۆ
دێری رەبان هورمزد لە ئەلقووش
شێخ خاليد شێخ موستەفاى موفتى
ناو: شێخ خاليد
نازناو: شێخ خاليد موستەفای موفتی هەڵەبجە
ناوی باوک: شێخ موستەفا
ڕۆژی لەدایکبوون: 19-09-1926
ڕۆژی کۆچی دوایی: 28-08-2004
شوێنی لەدایکبوون: هەڵەبجە
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی
[1]
شێخ خاليد شێخ موستەفاى موفتى
ئارابخوێن
ناونیشانی پەڕتووک: ئارابخوێن
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: ناوەندی چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2023 [1]

محەمەد کەریم
ڕۆمانی ئارابخوێن کە تازەترین ڕۆمانی نووسەری گەنج و دا
ئارابخوێن
مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە (پایسکیل) لە کۆماری کوردستان (مەھاباد) ساڵی 1946
شوێن: مەهاباد
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1946
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە)
ناوی وێنەگر: (نەناسراو)[1]
مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە (پایسکیل) لە کۆماری کوردستان (مەھاباد) ساڵی 1946
وێنەکانی ئاهەنگی نەورۆز لە گردی مامەیارە 20-03-2023
شوێن: سلێمانی - گردی مامەیارە
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 20-03-2023
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: نەناسراون
ناوی وێنەگر: هەرێم سان [1]
بڕوانە فایلی پەیوەندیدار
وێنەکانی ئاهەنگی نەورۆز لە گردی مامەیارە 20-03-2023
کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
ناونیشانی پەڕتووک: کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
ناوی نووسەر: تاهیر قاسمی
ساڵی چاپ: 2022
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
کامیل مەلا ڕەحیم
ناو: کامیل
ناوی باوک: مەلا ڕەحیم
ساڵی کۆچی دوایی: پاییزی ساڵی 2001
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی

ژیاننامە
پێشمەرگەی تیپی 31ی سلێمانی ی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بووە،
کامیل مەلا ڕەحیم
کورەخانەی مەهاباد ساڵی 1956
شوێن: مەهاباد
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1956
وێنەکە: (کورەخانە)
ناوی وێنەگر: ئەرشیڤی عەبدوڵڵا سەمەدی[1]
کورەخانەی مەهاباد ساڵی 1956
مەملەکەتی شەیتان؛ بەرگی 04
ناونیشانی پەڕتووک: مەملەکەتی شەیتان بەرگی چوارەم
ناوی نووسەر: ماکوان کەریم
دەزگای پەخش: حاجی قادری کۆیی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی حەوتەم [1]
مەملەکەتی شەیتان؛ بەرگی 04
ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
ناونیشانی پەڕتووک: ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
ناوی نووسەر: ڤیکتۆر دوڤاکین
ناوی وەرگێڕ: بورهان عەتار
وەرگێڕان لە زمانی: ڕووسی
شوێنی چاپ: سلێمانی
دەزگای پەخش: سەردەم
ساڵی چاپ:
ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
سردێ بارەموسێ - سرد
سرد:
سردێ بارەموسێ. (سرد) ناوی ئەو پردەی شاخی بارەموسێی (دۆڵی ڕوستێ)یە، کە هەر بۆخۆی پردیکی بەردینە لە دۆڵەکە بۆ بارەموس هەڵدەگەڕێ. پردەبەردینیش ناوێکە و هەیە، بەڵام دەکرێ هەر پردێکی بەردینی گەورە پێ
سردێ بارەموسێ - سرد
سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
ناونیشانی پەڕتووک: سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
ناوی نووسەر: هۆشیار عەزیز بەکر
ساڵی چاپ: 2015
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
عەلی شادمان
ناو: محەمەد عەلی
نازناو: شادمان
ڕۆژی لەدایکبوون: 24-11-1996
شوێنی لەدایکبوون: ئیلام
ژیاننامە
محەمەد عەلی شادمان ناسراو بە (عەلی شادمان) ، لە ڕۆژی 24-11-1996 لە شاری ئیلامی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەد
عەلی شادمان
خەڵەف عەبد ئەحمەد جوعانی - خلف عبد احمد الجوعاني
ناو: خەڵەف
نازناو: جوعانی
ناوی باوک: عەبد ئەحمەد
ساڵی لەدایکبوون: 1951
ڕۆژی کۆچی دوایی: 08-03-1991
شوێنی لەدایکبوون: ئەنبار (حدیثە )
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی - ئەمنە سوورەکە

ژیاننامە
عەق
خەڵەف عەبد ئەحمەد جوعانی - خلف عبد احمد الجوعاني
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی سواری)
شوێن: مەهاباد
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 2011
وێنەکە: (کڵاوی پیاوانەی مەهاباد/سەرکڵاوەی سواری)
ناوی وێنەگر: عەبدوڵڵا سەمەدی[1]

تێبینی: دەوری ئەم کڵاوە لە کاتی سواری دادەکێشرێ و سەر و مل دادەپۆ
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی سواری)
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
شوێن: مەهاباد
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 2011
وێنەکە: (کڵاوی پیاوانەی مەهاباد/سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
ناوی وێنەگر: عەبدوڵڵا سەمەدی[1]
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
ئامار
بابەت 437,243
وێنە 90,025
پەڕتووک PDF 16,324
فایلی پەیوەندیدار 73,555
ڤیدیۆ 527
میوانی ئامادە 27
ئەمڕۆ 923
ڕاپرسی
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
بۆ پێشخستنی کارەکانی ڕێکخراوەکەمان و باشترکردنی ماڵپەڕەکەمان تکایە وەڵامی پرسیارەکانی ئەم ڕاپرسییەمان بدەرەوە..
زۆر سوپاس بۆ هاوکاریتان!
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
🔥 جەژنە جەژنی کوردستانە جەژنی نەورۆزە؛ بە تیشکی ئاگر دەنووسم جەژنە پیرۆزە.. نەورۆزتان پیرۆز! 🔥
ژیاننامە
ئیحسان نوری پاشا
ژیاننامە
زەینەب جەلالیان
پەڕتووکخانە
کوڕەکەچەڵ لە فۆلکلۆری کوردیدا
کورتەباس
هەڵسەنگاندنێک بۆ پەڕتووکی ڕ...
ژیاننامە
چریکە عەبەڕەش
تاريخ مدينة دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر
ئامانجمان ئەوەیە وەک هەر نەتەوەیەکی تر خاوەنی داتابەیسێکی نەتەوەییی خۆمان بین..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
  
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
زۆرتر
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!

گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS

گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
وەرگێڕان
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
ئەم بابەتە باشتر بکە!
|

دهوك

دهوك
تاريخ دهوك
تعتبر مدينة دهوك حديثة المنشئ، و يبدأ تاريخها الحديث من سبعينات القرن الماضي لتتحول شيئا فشيئا إلى مدينة ولكن عند البحث عن تاريخ المدينة نجد انه مرت عليها عدة حضارات. وهذا ما ظهر بالفعل عندما قام وفد من جامعة وارشو في بولونيا برئاسة البروفسور ( كوسولوسكي) باعمال التنقيب والبحث في قرية نمريكي الواقعة في ناحية فايدة في جنوبي مدينة دهوك وشرق نهر دجلة عام 1985، حيث وصلوا إلى نتيجة مفادها ان تاريخ المنطقة يرجع إلى ثمانية الآلاف عام قبل الميلاد وكانت هناك حياة في تلك الازمنة على هذه الدروب. بالاضافة إلى موقع كهف جارستين أي ( كهف ذو أربعة أعمدة) الواقع في وادي دهوك، والذي تؤكده بعض المصادر للمؤرخين والباحثين الذين زاروا المنطقة ان تعتبر من أقدم الكهوف التي عاش فيها الإنسان بكل طبيعته.وكما يؤكده المؤرخ حسن أحمد بان تاريخ كهف جارستين يعود إلى القرون الوسطى واقدم وثائقها تعود إلى من قبل 12000 سنة قبل الميلاد. وهذه امثلة قليلة من الكثير من المواقع الاثرية التي تشهد على عراقة منطقتنا هذه، حيث هناك تل باستك وكمون والتي ترجع إلى تاريخ الدولة الميتانية الكوردية بالاضافة إلى تل مالتا وكهف هلامتا في شندوخا الواقعة جنوب مركز المحافظة والتي ترجع في تاريخها إلى زمن الاشوريين والميديين، حيث كانت تتمتع باهمية بالغة كونها كانت تشكل طريقا استراتيجيا بالنسبة للدولة الاشورية مع دول الجوار مثل وادي زاخو ووادي دهوك وطريق قشفرى و طريق زركا وطريق دركلا شيخا بالاضافة إلى طرق أخرى وواقعة في محافظة دهوك كانت تستعمل للتجارة والحروب في مناطق ميزوبوتاميا واسيا الوسطى وايران وروما.ويقول البروفسور فورد في هذا الصدد: ان بعض من الباحثين والمنقبين يؤكدون أن مدينة دهوك الحالية بنية على انقاض المدينة الاشورية القديمة ( اديان) حيث كانت تعتبر عاصمة (رمبوسي) في عهد الإمبراطورية الاشورية. وهذا ما يؤكده الاستاذ بابان ( طه باقر ص فؤاد سفر) في كتابه ( المرشد إلى مواطن الآثار والحضارة) حيث يشير إلى أن مدينة ( مالياتى) قرية مالتا الحالية كانت من المواقع الحربية الرئيسية في عهد إمبراطور الاشور ( سنحاريب) 704-681 قبل الميلاد.وما يزال هناك الكثير من الكهوف والاثار المنحوتة في الصخور والمواقع الأخرى التي تدل على مصداقية هذه الحقائق في ان الحياة كانت موجودة في هذه المنطقة منذ الازل.
تاريخ دهوك قبل الميلاد
في بداية الالفية الثالثة قبل الميلاد كانت منطقة دهوك جزء من دولة سوبارتو والتي تعني موطن ( سوباريان) .ومابين أعوام 2371 – 2230 قبل الميلاد سقطت هذه المنطقة تحت سيطرة الدولة الأكادية .في نهاية الالفية الثانية قبل الميلاد ظهر الاشوريون في منطقة موزوبوتاميا في أعوام 1900 قبل الميلاد وتواجدوا في منطقة دهوك بين دولتي اشور واسيا الوسطى .بين أعوام 1500-1270 قبل الميلاد تصبح منطقة دهوك جزء من الدولة الميتانية الكوردية.من بداية الالفية الرابعة عشر قبل الميلاد تدخل منطقة دهوك وبشكل تدريجي تحت حكم الدولة الاشورية. وفي تلك المدة كان ملك الاشوريين ( شيلمنخري الأول) (1274-1245) يستعمل طرق جبال دهوك من أجل الهجوم على دولة اورارتو في منطقة وان. في بداية الالفية الأولى قبل الميلاد تظهر وبكل وضوح أهمية منطقة دهوك للاشوريين وتتحول إلى معقل عسكري لهم في تلك الفترة وبعدها تتحول إلى مدينة سميت آنذاك ب ( ماليات) أي مالتا الحالية.بعد انهيار الدولة الاشورية عام 612 قبل الميلاد تسقط منطقة دهوك تحت سيطرة الدولة الميدية الكوردية وبعدها في عام 546 قبل الميلاد تدخل تحت سيطرة الدولة الاخمينا الفارسية..بين أعوام 331-147 قبل الميلاد بعد أن تجتاح قوات الاسكندر المقدوني دول الشرق تدخل دهوك تحت سيطرته حيث تسمى تلك الفترة باسم ( هلنتسي) وتصبح دهوك إحدى معاقل قادة اسكندر (سلوقي) وتعرف تلك المرحلة بمرحلة الدولة السلوقية . بين أعوام 147 قبل الميلاد -225 ميلاد تدخل منطقة دهوك تحت سيطرة دولة فرتي (اوشكاني) والتي تأسست عام 250 قبل الميلاد في خوراسان. وفي تلك المرحلة تتوزع كوردستان على ثلاثة مناطق وباسلوب المخاتير حينها تصبح شمال كوردستان ومنطقة بهدينان جزء من اقليم الكورد ومنطقة دهوك تكون بذلك إحدى مناطقها. في عام 115 ميلادي يقوم الإمبراطور الروماني ( تراجان) بالهجوم وعن طريق سوريا على عدد من دول الشرق الأوسط. ومثلما يقول العلامة محمد امين زكي ان مناطق زاخو، دهوك، اكري في شمال نهر دجلة كانت تسمى قديما ب ( اديابين).بين أعوام 226 ميلادي- 637 ميلادي تقع دهوك تحت حكم الدولة الساسانية. فقط في المرحلتين الاخيرتين يعني بين أعوام 147 قبل الميلاد و 617 ميلادي كانت هذه المنطقة مكان للصراع بين دول المنطقة والدولة الرومانية، وتستمر هذه الاحداث حتى عام 641 ميلادي وبعدها تصل الوحدات العسكرية الإسلامية إلى كوردستان وتصبح دهوك منطقة من مناطق الدولة الإسلامية.
تاريخ دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر
وكما يقول المؤرخ ( البلاذري) بانه وعندما يقوم القائد العسكري الإسلامي ( عتبة بن فرقد) عام 20 الهجري / 646 ميلادي بالاستيلاء على مدينة الموصل ويتابع مسيرته نحو الأسفل وشرق الموصل ليستولي على مناطق الكورد ومنها (المعلة) مالتاي و داسير (داسن) وقد قيل كثيرا عام 441 هجري/ 1049 ميلادي ان اسم مالتا كان ( معله، معلثايا، مالطا ) ومنذ ذلك الحين تصبح مالتا إحدى المناطق المهمة في التاريخ ومن الواضح ان دهوك أيضا عرفت في تلك الفترة . بعد ظهور الدولة الإسلامية تقع دهوك كسائر مناطق كوردستان تحت حكمها وعن طريق سيطرتها على العوائل الحاكمة آنذاك يتم تأسيس الإمارات الكوردية حينها ومنها امارت ( داسنيا السفلى) والتي تأسست عام 916 ميلادي وقد سميت دهوك باسم هذه الإمارة حيث قيل لها دهوكا داسنيا وقد استمر هذا الحكم حتى عام 1236 لتتأسس بعدها ( شيخان) وتقع تحت حكم الامارت البهدينية والتي تأسست عام 1262 واستمرت حتى 1842.الجدير بالذكر هنا بانه ولاول مرة يرى اسم دهوك في كتاب ( دياربكري) للمؤلف أبو بكر الطهراني والتي كتبه عام 1470-1471 باللغة الفارسية. حيث يأتي بذكر دهوك خلال الاحداث التي رافقت أعوام 1446-1447.من عام 1446-1842 كانت دهوك تابعة لإمارة بهدينان وبعد استيلاء القوات العسكرية العثمانية عام 1842 على إمارة بهدينان تصبح دهوك تابعة لها. تتحول دهوك عام 1850 إلى ناحية وعام 1873 إلى قضاء تابعة للموصل. وكما جاء في تقويم الدولة العثمانية عام 1901- 1902 كانت دهوك تشكل قضاءا من الدرجة الثالثة وكانت لها ناحية واحدة وهي ناحية مزوري وكانت ترتبط بها 99 قرية و 116 قرية تابعة لناحية مزوري يعني مجموع القرى التابعة لقضاء دهوك كان 215 قرية. ويقال أنه عندما تأسست الدولة العراقية عام 1922 كانت دهوك قضاءا وكان عدد قراها نفس العدد المذكور انفا. وكما يذكر قائم مقام قضاء دهوك انه وعندما زار علي سيدو كوراني قضاء دهوك عام 1931 كانت تتألف من ثلاثة نواحي: ناحية دهوك كانت لها 100 قرية وناحية دوسكي في مانكيش كانت 90 قرية يعني مجموع القرى التابعة للقضاء كانت 390 قرية.بعد الحرب العالمية الأولى وتأسيس الدولة العراقية عام 1922 كانت دهوك أول قضاء يتأسس ضمن الدولة العراقية وكانت تابعة للموصل. ووفق طلب الثورة الكوردستانية بتاريخ 27 ايار عام 1969 وكما جاء في أحد بنودها الخاص باتفاقية 29 حزيران عام 1966 تقرر تحويل قضاء دهوك إلى محافظة وكان أول محافظ لها هو عكيد صديق اميدي.ويجدر بنا القول هنا ان محافظة دهوك والتي تأسست منذ بداية القرن العشرين كانت إحدى مطالب الشعب الكوردستاني والحركة التحررية الكوردستانية من أجل الوصول إلى أهدافها وهنا نذكر عدد منها…[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 71 جار بینراوە
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 10
پۆل: کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 02-11-2018
پەڕتووک - کوورتەباس: مێژوو
پەڕتووک - کوورتەباس: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: عەرەبی
شار و شارۆچکەکان: دهۆک
فۆڵدەرەکان: مێژووی کۆن
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
 30%-39%
خراپ
 40%-49%
خراپ
 50%-59%
خراپ نییە
 60%-69%
باش
 70%-79%
زۆر باشە
 80%-89%
زۆر باشە
 90%-99%
نایاب
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 13-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 14-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 13-01-2023 باشترکراوە
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 71 جار بینراوە

ڕۆژەڤ
ئیحسان نوری پاشا
ساڵی 1893 لە شاری بەدلیسی باکووری کوردستان، هاتۆتەژیانەوە، سەربەهۆزی جبرانلۆیە.
لە25-03-1976، ئیحسان نووری پاشا کۆچی دوای کرد، ئەوەش پاش پتر لە 46 ساڵ دەربەدەری و دوورکەوتنەوە لە کوردستان.
ئیحسان نووری پاشا تێکۆشەری ناوداری کورد، لە تارانی پایتەختی ئێران کۆچی دوای کرد، پاش ئەوەی لە18ی ئاداری ئەو ساڵەدا لە یەکێک لە شەقامەکانی تارانی پایتەختدا بەهۆی مۆتۆڕسکیلێکەوە لێدراوە، لە ئەنجامدا بەسەختی بریندار بووە، پاش ئەوەی ماوەی هەفتەیەک لە نەخۆشخانە ماوەتەوە، کۆچی دوایی کردووە.
تەرمی ئەو تێکۆشەرە مەز
ئیحسان نوری پاشا
زەینەب جەلالیان
زەینەب جەلالیان لەساڵی 1983 لە شاری ماکۆی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە، لە ساڵی 2007 لە بازگەی قازانچی نێوان شارەکانی سنە – کرماشان بەتۆمەتی ئەندامبوونی لە پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک) لەلایەن هێزە ئەمنیەکانەوە دەستگیر دەکرێت، دووساڵ دوای دەستگیرکردنی بەتۆمەتی دژایەتی کردنی خودا لە ساڵێ 2009 دا سزای لەسێدارەدانی بەسەردا دەسەپێنن و پاشان بەگوشاری ناوخۆیی و دەرەکەی دادگایی پێداچوونەوە ناچاردەبێت سزاکەی بۆ زیندانیی هەتاهەتایی بگۆڕێت.
زەینەب جەلالیان
کوڕەکەچەڵ لە فۆلکلۆری کوردیدا
ناونیشانی پەڕتووک: کوڕەکەچەڵ لە فۆلکلۆری کوردیدا
ناوی نووسەر: ڕێبوار جەمال سەگرمە
شوێنی چاپ: سلێمانی
دەزگای چاپ و پەخش: سەردەم
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم
‏‎‏باسی پەڕتووک
ئەم توێژینەوەیە شۆڕ بووەتەوە بۆ ناو لقەکانی ئەدەبیاتی فۆلکلۆر، توێژەر سەرەتا کاری کۆکردنەوەی لەسەر بابەتی کوڕەکەچەڵ لە هەموو شێوەزارەکانی زمانی کوردیدا ئەنجامداوە و بەشێوەیەکی زانستی تۆماری کردوون و لەفەوتان ڕزگاری کردوون، پاشان بەپێی بابەت بۆ ناو لقەکانی ئەدەبی فۆلکلۆری دابەشی کردوون و شیکردنەوە و لێکدانەوەی
کوڕەکەچەڵ لە فۆلکلۆری کوردیدا
هەڵسەنگاندنێک بۆ پەڕتووکی ڕێنووسی کوردی لە ڕوانگەی زمانەوانییەوە
سوداد ڕەسووڵ
ڕێنووسی کوردی لە ڕوانگەی زمانەوانییەوە
پەڕتووکێکی گرنگ لەبارەی ڕێنووسی کوردی، پێویستە هەموو ئەوانەی کە سەروکاریان لەگەڵ ڕێنووسی کوردیدا هەیە بیخوێننەوە. لەم پەڕتووکە کۆمەڵێک پرسی ڕێنووس خراونەتە بەر باس و لێکۆڵینەوە، و بەشێوەیەکی زانستییانەش چارەسەریان بۆ خراوەتە ڕوو. ئەم پەڕتووکە لە نووسینی دوکتۆر وریا عومەر ئەمینە، کە پڕۆفیسۆری زمانی کوردییە و خاوەنی کۆمەڵێک پەڕتووکی بەهادارە، لە بوارەکانی ڕێزمان و دەنگسازی و وشەسازی و ڕێنووس. ئەم پەڕتووکە کۆمەڵە توێژینەوە و وتارێکی لە خۆگرتوو
هەڵسەنگاندنێک بۆ پەڕتووکی ڕێنووسی کوردی لە ڕوانگەی زمانەوانییەوە
چریکە عەبەڕەش
ناو: چریکە
نازناو: عەبەڕەش
ساڵی لەدایکبوون: 1987
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ژیاننامە
چریکە عەبەڕەش، لە ساڵی 1987 لە شاری سلێمانی لەدایک بووە، دەرچووی پەیمانگای هونەرە جوانەکان سلێمانی، بەشی شانۆیە، سەرەتای کارکردنی لە ‌شانۆ دەست پێکرد، دواتر لە چەندین کوورتەفیلم و درامای تەلەڤزیۆنی وەک ئەکتەر ڕۆڵی بینیوە، ‌لە سێ فیلمی سینەمای (سفر نۆ، قوربانی، ئاشقەکان بە ‌پێوە دەمرن) نواندی کردووه.[1]
چریکە عەبەڕەش
بابەتی نوێ
سەراب
ناونیشانی پەڕتووک: سەراب
ناوی نووسەر: سارا سامان
شوێنی چاپ: هەولێر
چاپخانە: چاپی ئەلکترۆنی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەراب
فاتیمە قادر مەحمود
ناو: فاتیمە
ناوی باوک: قادر مەحمود
ڕۆژی کۆچی دوایی: 25-03-2023
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی
فاتیمە قادر، دایکی لاهور شێخ جەنگی و ئاراس شێخ جەنگی وە خێزانی شێخ جەنگی شێخ حیس
فاتیمە قادر مەحمود
مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
ناونیشانی پەڕتووک: مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
ناوی نووسەر:ژیرۆ زاگرۆس
دەزگای چاپ: ئەلەکترۆنی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
مرۆڤ؛ زانایی و ئاگایی
چریکە عەبەڕەش
ناو: چریکە
نازناو: عەبەڕەش
ساڵی لەدایکبوون: 1987
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ژیاننامە
چریکە عەبەڕەش، لە ساڵی 1987 لە شاری سلێمانی لەدایک بووە، دەرچووی پەیمانگای هونەرە جوانەکان سلێمانی، بەشی شانۆیە
چریکە عەبەڕەش
سیڤەرنامە - وەشانی 1
ناونیشانی پەڕتووک: سیڤەرنامە
تایبەتە بەو بابەتانەی کە ڕێکخراوی کوردیپێدیا پەیوەندیدار بە ڕێککەوتننامەی سیڤەر، ئەرشیڤی کردوون.
ئەم بایندەرە، سەرئەنجامی کاری بەردەوامی چەند ساڵەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێد
سیڤەرنامە - وەشانی 1
گردی مۆزان
ناوی شوێنەوار: گردی مۆزان

گردی مۆزان لە ڕۆژئاوای کوردستان، پایتەختی شارستانییەتی هووری

گردی مۆزان، هەمان شاری دێرینی ئۆرکێشە کە ئێستا لە نزیک شاری عامودێ لە ڕۆژاوای کوردستان هەڵکەوتووە. هەروەها
گردی مۆزان
پەنجاوهەشت
ناونیشانی پەڕتووک: پەنجا و هەشت
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2020 [1]
پەنجاوهەشت
دنیا سێ پیتە
ناونیشانی پەڕتووک: دنیا سێ پیتە
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2020 [1]
دنیا سێ پیتە
حەسەن شێخ خالید موفتی
ناو:حەسەن
نازناو: حەسەن شێخ خالید موفتی
ناوی باوک: شێخ خالید
ڕۆژی لەدایکبوون: 04-10-1972
شوێنی لەدایکبوون: هەلەبجە
[1]
ژیاننامە
حەسەن شێخ خالید موفتی
دێری رەبان هورمزد لە ئەلقووش
ناوی شوێنەوار: دێری ڕەبان هورمزد لە ئەلقووش

دێری ڕەبان هورمزد دێرێکی کۆن و مێژووییە لە شارەدێی ئەلقووش و دەشتی نەینەوا، کە نزیکەی 30 کیلۆمەتر لە ڕۆژھەڵاتی شاری دھۆک و 3 کم لە باکووری ڕۆژهەڵاتی شارۆ
دێری رەبان هورمزد لە ئەلقووش
شێخ خاليد شێخ موستەفاى موفتى
ناو: شێخ خاليد
نازناو: شێخ خاليد موستەفای موفتی هەڵەبجە
ناوی باوک: شێخ موستەفا
ڕۆژی لەدایکبوون: 19-09-1926
ڕۆژی کۆچی دوایی: 28-08-2004
شوێنی لەدایکبوون: هەڵەبجە
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی
[1]
شێخ خاليد شێخ موستەفاى موفتى
ئارابخوێن
ناونیشانی پەڕتووک: ئارابخوێن
ناوی نووسەر: مەحموود نەجمەدین
شوێنی چاپ: سەقز
چاپخانە: ناوەندی چاپەمەنی خانی
ساڵی چاپ: 2023 [1]

محەمەد کەریم
ڕۆمانی ئارابخوێن کە تازەترین ڕۆمانی نووسەری گەنج و دا
ئارابخوێن
مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە (پایسکیل) لە کۆماری کوردستان (مەھاباد) ساڵی 1946
شوێن: مەهاباد
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1946
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە)
ناوی وێنەگر: (نەناسراو)[1]
مۆڵەتی شوفێریی دوو چەرخە (پایسکیل) لە کۆماری کوردستان (مەھاباد) ساڵی 1946
وێنەکانی ئاهەنگی نەورۆز لە گردی مامەیارە 20-03-2023
شوێن: سلێمانی - گردی مامەیارە
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 20-03-2023
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: نەناسراون
ناوی وێنەگر: هەرێم سان [1]
بڕوانە فایلی پەیوەندیدار
وێنەکانی ئاهەنگی نەورۆز لە گردی مامەیارە 20-03-2023
کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
ناونیشانی پەڕتووک: کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
ناوی نووسەر: تاهیر قاسمی
ساڵی چاپ: 2022
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
کەشکۆڵی پێشمەرگایەتیم
کامیل مەلا ڕەحیم
ناو: کامیل
ناوی باوک: مەلا ڕەحیم
ساڵی کۆچی دوایی: پاییزی ساڵی 2001
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی

ژیاننامە
پێشمەرگەی تیپی 31ی سلێمانی ی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بووە،
کامیل مەلا ڕەحیم
کورەخانەی مەهاباد ساڵی 1956
شوێن: مەهاباد
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1956
وێنەکە: (کورەخانە)
ناوی وێنەگر: ئەرشیڤی عەبدوڵڵا سەمەدی[1]
کورەخانەی مەهاباد ساڵی 1956
مەملەکەتی شەیتان؛ بەرگی 04
ناونیشانی پەڕتووک: مەملەکەتی شەیتان بەرگی چوارەم
ناوی نووسەر: ماکوان کەریم
دەزگای پەخش: حاجی قادری کۆیی
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی حەوتەم [1]
مەملەکەتی شەیتان؛ بەرگی 04
ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
ناونیشانی پەڕتووک: ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
ناوی نووسەر: ڤیکتۆر دوڤاکین
ناوی وەرگێڕ: بورهان عەتار
وەرگێڕان لە زمانی: ڕووسی
شوێنی چاپ: سلێمانی
دەزگای پەخش: سەردەم
ساڵی چاپ:
ئەڵماس و خۆڵەمێش؛ میخائیل باختین لە گفتوگۆیەکدا
سردێ بارەموسێ - سرد
سرد:
سردێ بارەموسێ. (سرد) ناوی ئەو پردەی شاخی بارەموسێی (دۆڵی ڕوستێ)یە، کە هەر بۆخۆی پردیکی بەردینە لە دۆڵەکە بۆ بارەموس هەڵدەگەڕێ. پردەبەردینیش ناوێکە و هەیە، بەڵام دەکرێ هەر پردێکی بەردینی گەورە پێ
سردێ بارەموسێ - سرد
سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
ناونیشانی پەڕتووک: سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
ناوی نووسەر: هۆشیار عەزیز بەکر
ساڵی چاپ: 2015
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەرەتایەک لەسەر وزە نوێبووەکان
عەلی شادمان
ناو: محەمەد عەلی
نازناو: شادمان
ڕۆژی لەدایکبوون: 24-11-1996
شوێنی لەدایکبوون: ئیلام
ژیاننامە
محەمەد عەلی شادمان ناسراو بە (عەلی شادمان) ، لە ڕۆژی 24-11-1996 لە شاری ئیلامی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەد
عەلی شادمان
خەڵەف عەبد ئەحمەد جوعانی - خلف عبد احمد الجوعاني
ناو: خەڵەف
نازناو: جوعانی
ناوی باوک: عەبد ئەحمەد
ساڵی لەدایکبوون: 1951
ڕۆژی کۆچی دوایی: 08-03-1991
شوێنی لەدایکبوون: ئەنبار (حدیثە )
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی - ئەمنە سوورەکە

ژیاننامە
عەق
خەڵەف عەبد ئەحمەد جوعانی - خلف عبد احمد الجوعاني
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی سواری)
شوێن: مەهاباد
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 2011
وێنەکە: (کڵاوی پیاوانەی مەهاباد/سەرکڵاوەی سواری)
ناوی وێنەگر: عەبدوڵڵا سەمەدی[1]

تێبینی: دەوری ئەم کڵاوە لە کاتی سواری دادەکێشرێ و سەر و مل دادەپۆ
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی سواری)
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
شوێن: مەهاباد
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 2011
وێنەکە: (کڵاوی پیاوانەی مەهاباد/سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
ناوی وێنەگر: عەبدوڵڵا سەمەدی[1]
کڵاوی پیاوانەی مەهاباد (سەرکڵاوەی گوڵینگەدار)
ئامار
بابەت 437,243
وێنە 90,025
پەڕتووک PDF 16,324
فایلی پەیوەندیدار 73,555
ڤیدیۆ 527
میوانی ئامادە 27
ئەمڕۆ 923
ڕاپرسی
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
بۆ پێشخستنی کارەکانی ڕێکخراوەکەمان و باشترکردنی ماڵپەڕەکەمان تکایە وەڵامی پرسیارەکانی ئەم ڕاپرسییەمان بدەرەوە..
زۆر سوپاس بۆ هاوکاریتان!
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!

Kurdipedia.org (2008 - 2023) version: 15.03
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.578 چرکە!