پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕۆژین ئەکرەم
18-09-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عاسی فاتیح وەیسی
18-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سان جۆڵا: سەر بە میتی تورکی و هاوڕەگەزخواز نیم!
18-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ژووان؛ سەبارەت بە پەیوەندی نێوان کوڕان و کچان
18-09-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ئیحسان زەڵمی
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قومریە شێخ محەمەد بەرزنجی
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
کۆچەر محەمەد عارف
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پەیوەند عومەر
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مریەم لەتیف
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بیلال جیهاد زەنگڵ
18-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,179
وێنە
  109,480
پەرتووک PDF
  20,226
فایلی پەیوەندیدار
  103,749
ڤیدیۆ
  1,531
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,220
پەرتووکخانە 
25,586
ژیاننامە 
25,338
کورتەباس 
18,076
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,673
پەند و ئیدیۆم 
13,540
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,596
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,260
بەڵگەنامەکان 
8,347
وێنە و پێناس 
7,358
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,270
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,428
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
820
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
251
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   تێکڕا 
234,723
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شوکور مستەفا
ژیاننامە
دالیا ئەحمەد
ژیاننامە
عەبدولی سوران
ژیاننامە
دەنیز هێڤی
پەرتووکخانە
گوتاری شیعری لای د. وریا عو...
ئاڵا نیشانەی ناسنامەی نەتەوەیی و بوونی گەلی کوردستانە
کوردیپێدیا، مێژووی دوێنێ و ئەمڕۆ بۆ نەوەکانی سبەینێ ئەرشیڤ دەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

هۆشمەند رەفیق

هۆشمەند رەفیق
ئا: هۆشمەند ڕەفیق

ڕاپۆرتێکی شیکاریی زانستی مێژوویی
پێداچوونەوەی زانستی: پڕۆفیسۆر قادر محەمەد پڕۆفیسۆر ئاکۆ بورهان

#ئاڵا# نیشانەی ناسنامەی نەتەوەیی و بوونی گەلی کوردستانە، ئاڵا پیرۆزیی خۆی لە ناو سەرجەم گەلاندا بە گەلی کوردستانیشەوە هەیە، چونکە ناسنامەی نەتەوە و خەبات و قوربانیدانی گەلی کوردستانە، هەروەکو چۆن ئاڵا لە جیهاندا هێمای ناسینەوەی دەوڵەت و نەتەوە و گرووپ و ڕێکخراو و پارتی سیاسی و یانەی وەرزشی و دەزگای فەڕمی و زانکۆ و کۆلێژ و پەیمانگە و لیوا و سوپای سەربازی و دەیان دامەزراوە و گرووپی جۆراوجۆری دیکەیە و، ڕێز و پیرۆزیی خۆی هەیە، لەلای کوردیش دوای ئەوەی لە 19/ 6/2009 #پەڕڵەمانی کوردستان# بڕیاری دا ڕۆژی 17ی کانوونی یەکەمی هەموو ساڵێک یادی ڕۆژی ئاڵای کوردستان لە سەرجەم شار و شارۆچکەکانی هەرێمی کوردستان بکرێتەوە. بەمەش ڕۆژی 17ی کانوونی یەکەم بە ڕۆژی ئاڵا لە کوردستان دانراوە، ئەمەش دوای بڕیاری ژمارە 26ی ڕۆژی 11/11/1999 کاتێک پەڕڵەمانی کوردستان بە یاسای ژمارە 14ی ساڵی 1999 یاسای ئاڵای هەرێمی کوردستان – ئێڕاق لە 10 ماددە پێک هاتبوو، پەسەندی کرد و سەرۆکایەتی ئەنجومەنی وەزیرانیش سیستمی ئاڵای کوردستانی بە بڕیاری ژمارە 2ی ساڵی 2004 دەرکرد و، تێیدا پێوانەی ئاڵا و شوێن و بۆنەکانی هەڵکردنی ئاڵای دیاری کرد، پاشان سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستانیش بە فەرمانی هەرێمیی ژمارە 60 لە #06-07-2007# شوێنی هەڵکردنی ئاڵای دیاری کرد. بۆ قسەکردن لەسەر گرنگی و پیرۆزیی ئاڵا، لەم نیمچە شیکارییە زانستییەدا باسێکی مێژووی ئاڵا دەکەم:

مێژووی ئاڵا

1. دارێکی درێژ چەقێنراوە و نیشانەیەکی پێوە لکێندراوە، بۆ ئەوەی خێزانەکەیان بە شوێنی کارکردنەکەیان بزانێت.

2. 4000 ساڵ پێش زایین لە خاکی میزۆپۆتامیا (کوردستان) هەڵدراوە، ئەمەش لەلایەن ئاشوورییەکان و سەفەوییەکان و ساسانی و میدیاکان و سۆمەرییەکان و پاشان شارنشینە یۆنانییەکان و قەیسەرەکانی ژاپۆن و چین، لەو سەردەمەشدا ئاڵا بۆ یەکەمین جار لە پێستی ئاژەڵ درووست کراوە. هەندێک سەرچاوەش بەکارهێنانی ئاڵا بۆ میسرییە کۆنەکان دەگەڕێننەوە.

لە مێژووی نوێدا بۆ یەکەمین جار دانیشتوانی دوورگەی هیندی ڕۆژهەڵات و چینییەکان ئاڵایان بە شێوەی قوماش بەکار هێناوە.

ئاڵا بۆچی بەکار دێت؟

ئاڵا بۆ زۆر مەبەست و ئامانج بەکار هێنراوە، کە گرنگترینیان بۆ جەنگ و جەژن و بۆنەکان و ناسینەوەی وڵات و کاری دیپلۆماسی بووە، بەو پێیەی ئاڵا ڕەمز و شەرەف و شکۆمەندی و مێژووی نەتەوەیە.

ڕەنگەکانی ئاڵا

لە هەموو دونیادا بەپێی جوگرافیا و نەتەوە و مێژووی ئەو گەلە، ڕەنگەکانی ئاڵا کۆمەڵێک مانا و تایبەتمەندیی خۆی هەیە، دەکرێت ڕەنگەکان بەم شێوەیە جیا بکرێنەوە:

ڕەنگی سوور نیشانەیە بۆ شۆڕش و ئازایی و هێز و خوێنڕژان لە جەنگدا.

ڕەنگی زەرد نیشانەیە بۆ ڕووناکی و درەوشانەوە و ئاگر و وریایی.

ڕەنگی شین نیشانەیە بۆ ئاو و دەریا و ئاسمان و ئازادی و پاکی.

ڕەنگی ڕەش بۆ پرسە و مەرگ و نەمری بەکار دەهێنرێت.

ڕەنگی سپی نیشانەیە بۆ ئاشتی و ئارامی و ئاگربەست.

ڕەنگی پرتەقاڵی بۆ ئازایی و خۆبەختکردن و قوربانیدانە.

ڕەنگی سەوز بۆ بووژانەوە و ئازادی و پاراستن و گەنجی و کشتوکاڵ بەکار دەهێنرێت.

مێژووی ئاڵای کوردستان

سەرچاوە مێژووییەکان مێژووی ئاڵای کورد بۆ سەردەمی دەوڵەتی ماد بۆ 700 ساڵ پێش زایین دەگەڕێننەوە، دواتر ئاڵای دەوڵەتی ئەیوبی (سەلاحەدینی ئەیوبی) لە ساڵی 1138-1193 زایینی، ئاڵای ئەتابەگیەی هەولێر (سوڵتان موزەفەرەدین کۆگبۆری) ساڵی 1189 لە ئەتابەگیەی مووسڵ جیا بووەتەوە و، ئاڵای دەوڵەتی زەند لە ساڵانی نێوان 1750-1794ی زایین (کەریم خانی زەند) درووستی کردووە، لە دوای ئەمەش ئاڵای میرنشینی سۆران دێت، کە لە ساڵانی نێوان 1399-1835 حکومەتێکی کوردی بووە کە لە ساڵی 1816 دا سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاندووە و لە ساڵی 1835 لەسەر دەستی هێزەکانی دەوڵەتی عوسمانی ڕووخێندرا، ئەو میرنشینە لەسەر دەستی پاشای گەورە دامەزرا، ئەو کات پایتەختەکەی ڕەواندز بووە.

ئاڵای ڕاپەڕینی بەدلیسی لە ساڵی 1914 کە ڕاپەڕینێکی ڕێکخراوی نهێنی بوو (ئیرشاد) لە کوردستانی باکوور، بە سەرۆکایەتیی مەلا سەلیمی بەدلیسی، شێوەی ئاڵاکەی لەسەر پارچە قوماشێک بە ئایەتی قورئانی پیرۆز ڕازاندرابووەوە. هاوکات ئاڵای قورچگیری لە ساڵانی 1919-1921 لە شۆڕشی قۆچگیری لە ناوچەی دەرسێم و خوزات بەرپا بوو، ئەمەش دوای ئەوەی کورد ئامادە نەبوو بچنە ژێر ڕکێڤی کەمالییەکانەوە.

لە دوای ساڵی1920 شێوەی ئاڵای کوردستان دەرکەوت، کە بۆ یەکەمین جار ئاڵای کوردستان لە ساڵی 1919 بە سەرۆکایەتی ئەمین عالی بەدرخان درووست کراوە، کە بە ئاڵای کۆمەڵەی خۆیبوون و شۆڕشی ئاگری لە ساڵی 1920 ناسراوە، ئاڵای کۆمەڵەی تەشکیلاتی ئیجتیماعیی کوردستان، ئەو ئاڵایە هەمان ئاڵای ئێستای هەرێمی کوردستانە لە (باشووری کوردستان) کە لەلایەن کەسێکەوە بەناوی (زین العابدین) لە ساڵی 1920 درووست کراوە و، سوودی لە ڕەنگە پیرۆزەکانی ماددەکانی وەرگرتووە (سوور، سپی، زەرد و سەوز).

گۆڕانکاری لە ئاڵای کوردستاندا

دوای ئەم ئاڵایە کۆمەڵێک ڕووداو و گۆڕانکاری لە هەرێمی کوردستان ڕوویان دا و شێوەی ئاڵاکە گۆڕانکاریی کەمی لەسەر کرا، نەک لە ڕەنگەکان، بەڵکوو زیاتر لە وێنەکانی سەر ئاڵاکە، بۆ نموونە: ئاڵای کۆماری ئارارات لە ساڵانی نێوان 1927-1930 کە کەوتبووە باکووری کوردستان و پارێزگای ئاگری پایتەختەکەی بووە، لە لایەن کۆمەڵەی خۆیبوونەوە سەرکردایەتی دەکرا، بە ڕابەرایەتیی (ئیحسان نووری پاشا) و لە ساڵی 1927 سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاند (هەرچەندە قسەی زۆر لەسەر ئاڵاکە هەیە بەوەی ڕاست نەبێت) بەڵام لە ناو ڕۆژەکەدا وێنەی دوو چیای کوردستان بە ڕەنگی سپیی بە بەفر داپۆشراو هەیە.

هەرچی ئاڵای حکومەتەکەی شێخ مەحموودی حەفیدیشە لە ساڵانی نێوان 1922- 1924 ڕەنگی مانگێکی سپی لە ناو خۆرێکی ڕەنگ سوور، لە ناو ڕەنگێکی سپیدا هەبووە، بە هەمان شێێوە ئاڵای شێخ سەعیدی پیران لە ساڵی 1925 دا ئاڵایەکی سەوزە و خۆرێکی ڕەنگ زەردی تێدایە، ئاڵای حزبی ئازادیی کوردستانیش لەنێوان ساڵانی 1941- 1942 کە ئەو کات لە ورمێ لە کوردستانی ڕۆژهەڵات ڕاپەرینێک سەری هەڵدا، بەپاڵپشتیی حزبی ئازادیی کوردستان لە دژی دەسەڵاتدارانی ئێران لە سەردەمی عەلی سهیای سەرۆک وەزیرانی فارس.

ئاڵای کورد لەسەردەمی کۆماری کوردستان – مەهاباد 1946

حکومەتێکی کوردیی کەمتەمەن لە کوردستانی ڕۆژهەڵات دامەزرێندراوە، کە تەمەنی 11 مانگ بوو، پایتەختەکەی شاری مەهاباد بووە، لە ڕۆژی 15/12/1945 ئاڵای ئێران لەسەر باڵەخانەکان لەلایەن ڕاپەڕیوە کوردەکانەوە داگیرا، لە ڕۆژی 17/12/1945 بەرانبەر 26ی سەرماوەرزی ساڵی 2645ی کوردی، لە ڕێوڕەسمێکی پڕشکۆ و بە ئامادەبوونی قازی محەمەد و مەلا مستەفا بارزانی سەرکردەی نەتەوەیی کورد و شۆڕشگێڕانی پارچەکانی دیکەی کوردستان، بە فەڕمی ئاڵای کوردستان هەڵکرا، ئاڵاکە لە مەیدانی چوارچرا کاتژمێر 10ی بەیانی لەسەر شانی شەهید کەریمی نازمی لە ناو ئاپۆرای جەماوەردا، بەرەو باڵەخانەکە بە خۆشی و هوتاف کێشان و شادییەکی زۆرەوە و لە ناو دەنگی قرمەی تفەنگی سەدان بڕنۆ هەڵکرا، دواتر ڕاستەوخۆ ئاڵاکە لە سەرجەم شار و شارۆچکە و ناوچەکانی ژێر سنووری دەسەڵاتی کۆماردا هەڵکرا.

هەژار موکریانیی شاعیر لە ڕێوڕەسمی هەڵکردنی ئاڵای کوردستان ئەم هۆنراوەیەی خوێندەوە:

بیبینێ ئەو کەسەی پێی وابوو کورد سەرناکەوێ

کێ بوو پێی وابوو تەمی نیگبەت لەسەرمان ناڕەوێ

داری ئاڵام وەکوو چقڵە لە بۆ چاوی عەدوو

هەر دڵێ خۆشی نەوێ، ڕەبینی وەبەر کەوێ

قازی محەمەدی وتەیەکی بەهێزی لە ڕۆژی دادگاییکردنیدا هەیە، دەڵێت: (هەرگیز دەستتان ناگات بە ئاڵای کوردستان، ڕۆژێک دێت ئەو ئاڵایە لە سەر بینای ئەم دادگایەی کە تیایدا دادگایی دەکرێم، بەرز دەکرێتەوە و دەشەکێتەوە).

ئاڵای کوردانی باکوور و ڕۆژاوای کوردستانیش بە سێ ڕەنگی زەرد و سوور و سەوز دانراوە، تەنیا ڕۆژەکەی و ڕەنگە سپییەکەی تێدا دانەنراوە.

لە ئێستادا دروشمی نەتەوەیی ئاڵای کوردستان خۆری زێڕینە کە 21 تیشکی یەکسان و هاوشێوەی هەیە، کە مانای 21ی مانگی ئادار دەگەیەنێت، بە پێی ساڵنامەی زایینی نەک کوردی. هاوکات سروودی نەتەوەیی ئەی ڕەقیب لە لایەن شاعیری گەورەی کورد پارێزەر یونس ڕەئووف ناسراو بە (دڵداری شاعیر) لە ساڵی 1940 دانراوە و، بووەتە بەشێک لە کەلتوور و فەرهەنگی میللەتی کورد (کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە، زیندووە قەت نانەوێ ئاڵاکەمان)، جوگرافیای باشووری کوردستانیش پارێزگاکانانی هەولێر و سلێمانی و دهۆک و کەرکووک و هەڵەبجە لەخۆ دەگرێت.

ئاڵاکەش بەپێی یاسای ژمارە 14ی ساڵی 1999ی یاسای ئاڵای هەرێمی کوردستان- ئێڕاق ڕێک خراوە، کە جەخت لەسەر کۆمەڵێک ماددەی یاسایی و بڕگە دەکاتەوە، لەوانە:

لە ماددەی یەکەمدا هاتووە: هەرێمی باشووری کوردستان ئاڵایەکی شێوە لاکێشەیی دەبێت، پانییەکەی سێ یەکی درێژییەکەی دەبێت و بەسەر سێ لاکێشەی ئاسۆیی یەکسان لە درێژی و پانیدا دابەش کراوە و بەم شێوەیە پێک هاتووە:

1. لاکێشەی سەرەوە ڕەنگی سوورە، هێمایە بۆ شەهیدانی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازیی کورد.

2. لاکێشەی ناوەڕاست سپییە، هێمایە بۆ ئاشتی و ئازادی و دیموکراتی و لێبووردەیی، کە گەلی کوردستان دەیەوێت.

3. ناوەڕاستی لاکێشە سپییەکە خۆرێکی تێدایە بە ڕەنگی زەرد، کە دەکەوێتە خاڵی یەکتر بڕی ڕووبەری لاکێشەکە، کە 21 تیشکی سێگۆشەی یەکسانی لێ دەردەچێت و هێمایە بۆ بەردەوامبوونی ژیان و مەعریفە و هیوا و گەشبینی و 21 تیشکەکەش هێمایە بۆ بۆنەی نەتەوەیی نەورۆز، ڕۆژی بەرەنگاربوونەوە و ڕاپەڕین و شۆڕش و ڕزگاری لە زوڵم و ستەم و چەوساندنەوە.

4. لاکێشەی خوارەوە ڕەنگی سەوزە، هێمایە بۆ کشتوکاڵ و سرووشت و ژینگەی کوردستان.

هەرچی ماددەی دووەم هەیە، جەختی لە سەر ئەوە کردووەتەوە کە بەنیزام ئەو باڵەخانانە دیاری دەکرێت، کە ئاڵاکەیان لە سەر بەرز دەکرێتەوە.

ماددەی سێیەم بەرزکردنەوە و داگرتنی ئاڵاکەی دیاری کردووە، کە بەرزکردنەوەی ئاڵا لە کاتی خۆرهەڵاتدا دەبێت و، داگرتنیشی لە کاتی خۆراوابووندا دەبێت. بۆ درووستکردن و چاپکردن فرۆشتنی ئاڵاکەش، ماددەی چوارەم دانراوە، کە دەسەڵاتەکانی داوە بە وەزارەتی ڕۆشنبیری.

لە ماددەی پێنجەمدا قەدەغەی کردووە ئاڵا بەرزکردنەوە لە ئاهەنگە نەتەوەییەکان و نیشتمانییەکان بەکار بێت، ئەگەر ئاڵاکە شایەنی بەکارهێنان نەبێت، وەکوو گۆڕینی ڕەنگ و خاوێنی و دڕان.

لە ماددەی شەشەمدا ئاماژە بەوە کراوە کە ئاڵا لە تەنیشت ئاڵای ئێڕاق بەرز دەکرێتەوە.

بۆ ئاسانیی جێبەجێکردنی ئەم یاسایە لە ماددەی حەوتەمدا هاتووە، ئەم ئەرکە دەکەوێتە سەرشانی ئەنجومەنی وەزیران، کە ڕێسایەکی تایبەت بۆ ئاسانیی جێبەجێکردنی دابنێت، لە ماددەی هەشتەمیشدا هاتووە کە لەسەر ئەنجومەنی وەزیرانە ئەم یاسایە جێبەجێ بکات، لە ماددەی نۆیەمدا ئاماژە بۆ ئەوە کراوە کە کار بە هیچ دەقێکی دیکە ناکرێت کە پێچەوانەی ئەحکامەکانی ئەم یاسایە بێت، لە ماددەی دەیەمدا جێبەجێکردنی یاساکەی لە ڕۆژی دەرچوونیەوە داوە و لە ڕۆژنامەی فەڕمی بڵاو کراوەتەوە.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 733 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | www.gulanmedia.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە هۆشمەند ڕەفیق
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 13-12-2022
2. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 06-07-2007
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 13-12-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: فەرهەنگ
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 14-12-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 25-12-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 25-12-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 733 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
بەهار حاجی کەریم چرۆستانی
ژیاننامە
قومریە شێخ محەمەد بەرزنجی
ژیاننامە
مریەم لەتیف
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
نامەی نازم حیکمەت بۆ گەلی کورد
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
پەرتووکخانە
دیوانی سەباح ڕەنجدەر؛ بەرگی 03
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
کەموکوڕییەکانی ڕێزمانی کوردی لە پڕۆگرامی خوێندنی هەرێمی کوردستان بەپێی تیۆری مۆرفیم
وێنە و پێناس
خوێندکارانی ئامادەیی سلێمانی کچان ساڵی 1977
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
پەرتووکخانە
گوتاری شیعری لای د. وریا عومەر ئەمین
ژیاننامە
ڕۆژین ئەکرەم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
پەیوەند عومەر
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
لە سەیدسادق باندێک بە تۆمەتی گەڕان بەدوای شوێنەواردا دەستگیر دەکرێن
کورتەباس
شێخ محەمەد ئەسعەد ئەفەندی ئەربیلی؛ ژیان و بەرهەمەکانی لەبەر ڕۆشنایی سەرچاوە تورکی و ناوخۆییەکان
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
عاسی فاتیح وەیسی
پەرتووکخانە
ژووان؛ سەبارەت بە پەیوەندی نێوان کوڕان و کچان
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەک لە گۆیژە ساڵی 1957
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
کورتەباس
دراوی میرنشینی بەدلیس
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی شاری سلێمانی ساڵی شەستەکان
ژیاننامە
ئیحسان زەڵمی
ژیاننامە
کۆچەر محەمەد عارف
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شوکور مستەفا
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
شوکور مستەفا
ژیاننامە
دالیا ئەحمەد
08-09-2010
هاوڕێ باخەوان
دالیا ئەحمەد
ژیاننامە
عەبدولی سوران
18-09-2018
هاوڕێ باخەوان
عەبدولی سوران
ژیاننامە
دەنیز هێڤی
18-09-2023
زریان عەلی
دەنیز هێڤی
پەرتووکخانە
گوتاری شیعری لای د. وریا عومەر ئەمین
18-09-2024
هەژار کامەلا
گوتاری شیعری لای د. وریا عومەر ئەمین
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕۆژین ئەکرەم
18-09-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عاسی فاتیح وەیسی
18-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سان جۆڵا: سەر بە میتی تورکی و هاوڕەگەزخواز نیم!
18-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ژووان؛ سەبارەت بە پەیوەندی نێوان کوڕان و کچان
18-09-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ئیحسان زەڵمی
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قومریە شێخ محەمەد بەرزنجی
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
کۆچەر محەمەد عارف
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پەیوەند عومەر
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مریەم لەتیف
18-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بیلال جیهاد زەنگڵ
18-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,179
وێنە
  109,480
پەرتووک PDF
  20,226
فایلی پەیوەندیدار
  103,749
ڤیدیۆ
  1,531
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,220
پەرتووکخانە 
25,586
ژیاننامە 
25,338
کورتەباس 
18,076
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,673
پەند و ئیدیۆم 
13,540
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,596
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,260
بەڵگەنامەکان 
8,347
وێنە و پێناس 
7,358
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,270
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,428
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
820
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
251
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   تێکڕا 
234,723
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
بەهار حاجی کەریم چرۆستانی
ژیاننامە
قومریە شێخ محەمەد بەرزنجی
ژیاننامە
مریەم لەتیف
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
نامەی نازم حیکمەت بۆ گەلی کورد
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
پەرتووکخانە
دیوانی سەباح ڕەنجدەر؛ بەرگی 03
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
کەموکوڕییەکانی ڕێزمانی کوردی لە پڕۆگرامی خوێندنی هەرێمی کوردستان بەپێی تیۆری مۆرفیم
وێنە و پێناس
خوێندکارانی ئامادەیی سلێمانی کچان ساڵی 1977
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
پەرتووکخانە
گوتاری شیعری لای د. وریا عومەر ئەمین
ژیاننامە
ڕۆژین ئەکرەم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
پەیوەند عومەر
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
لە سەیدسادق باندێک بە تۆمەتی گەڕان بەدوای شوێنەواردا دەستگیر دەکرێن
کورتەباس
شێخ محەمەد ئەسعەد ئەفەندی ئەربیلی؛ ژیان و بەرهەمەکانی لەبەر ڕۆشنایی سەرچاوە تورکی و ناوخۆییەکان
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
عاسی فاتیح وەیسی
پەرتووکخانە
ژووان؛ سەبارەت بە پەیوەندی نێوان کوڕان و کچان
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەک لە گۆیژە ساڵی 1957
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
کورتەباس
دراوی میرنشینی بەدلیس
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی شاری سلێمانی ساڵی شەستەکان
ژیاننامە
ئیحسان زەڵمی
ژیاننامە
کۆچەر محەمەد عارف
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.89 چرکە!