پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 514,907
وێنە 104,262
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,725
ڤیدیۆ 1,232
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیش...
کورد لە ململانێی کۆمەڵەی خەواریج و بنەماڵەی ئومەویدا 01
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

کورد لە ململانێی کۆمەڵەی خەواریج و بنەماڵەی ئومەویدا 01

کورد لە ململانێی کۆمەڵەی خەواریج و بنەماڵەی ئومەویدا 01
$کورد لە ململانێی کۆمەڵەی خەواریج و بنەماڵەی ئومەویدا 01$
نووسینی: #کەیوان ئازاد ئەنوەر#

سەرەتای گەیشتنی کۆمەڵەی خەواریج بە کوردستان و ئاشنابوونیان بە کورد، بۆ ساڵی (38ک/658ز) و بۆ دوای شەڕی (نەهرەوان) دەگەڕێتەوە، کاتێک پۆلێکیان بە سەرکردایەتیی (فەروەی کوڕی نەوفلی ئەشجەعی)، کە ژمارەیان (هەزار و پێنج سەد) کەس بوو، گەیشتنە (شارەزوور) و دژایەتیی خۆیان بۆ (موعاویەی کوڕی ئەبووسوفیان) یەکەمین خەلیفەی دەوڵەتی ئومەوی و بنەماڵەکەی ڕاگەیاند.

(شارەزوور)یش ناوچەیەکی هەرێمی چیا بوو، کە بەهۆی سەختی و تا ڕادەیەک دووری لە شاری (دیمەشق) پایتەختی دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوی لە شام و هەروەها هاوسۆزیی خەڵکەکەی بۆ کۆمەڵە هەڵاتووەکان، باشترین ناوچە بوو، ئەو کۆمەڵەی تێدا بمێنێتەوە و بیکەنە مەڵبەندی خۆیان و لەوێوە دژایەتیی دەوڵەت و بنەماڵەی نوێ بکەن.

بە گەیشتنی ئەمان بە ناوچەی شارەزوور و بە مەبەستی ڕاکێشانی سۆز و خۆشەویستیی دانیشتوانەکەی و بەکارهێنانیان بۆ مەبەستی سیاسیی خۆیان، بانگەشەی ئەوەیان کرد کە دەکرێت پێشەوای موسڵمان هەر لە بنەماڵەی پەیامبەر (د.خ) و تەنانەت هۆزی قوڕەیش و نەتەوە عەرەب نەبێت، بەڵکوو دەکرێت کۆیلەیەکی حەبەشی یان کوردێک بێت، بەو مەرجەی دادوەر و پاک بێت.

ئەو بانگەشەیەش ڕۆڵی لە ڕاکێشانی کوردەکانی شارەزووردا گێڕا، تا بەو هۆیەوە پشتیوانییان لێ بکەن. ئەوەش لەکاتێکدا بوو کە ئەو سەردەمە و تەنانەت دواتریش باوەڕ وابوو، کە خەلیفەی و پێشەوای موسڵمانان دەبێ لە ”هۆزی قوڕەیش‘‘ بێت، چونکە پەیامبەری ئیسلام (د.خ) لەوبارەوە فەرمووبووی ” الائمە من قریش‘‘. واتە پێشەوای موسڵمانان دەبێت لە قوڕەیش بێت.“

بەڵام کاتێک کۆمەڵەی خەواریج ئەو پەیامەیان پێچەوانە کردەوە و بانگەشەی ئەوەیان کرد کە دەکرێت خەلیفە و پێشەوای موسڵمانان هەر لە عەرەب و لە هۆزی قوڕەیش نەبێت، توانییان خەڵکانێک لەدەوری خۆیان کۆ بکەنەوە کە یەکێک لەوان کورد بوون. هەروەها چەندین بۆچوونی نوێیان لەسەر چەند بابەتێکی فیقهی و حەرام و حەڵاڵ هێنایە ئارا، تا زیاتر بچنە ناخی خەڵکەوە و باوەڕیان پێ بکەن و لەدەوریان کۆ ببنەوە.

لەو چوارچێوەیەدا (فەروەی کوڕی نەوفلی ئەشجەعی) وەک یەکێک بوو لە دیارترین سەرکردەکانی خەواریج و یەکێک لە هاوەڵانی پەیامبەر (د.خ)، توانی تا ساڵی (41ک/661ز) لە ناوچەی (شارەزوور) بمێنێتەوە و سەرکردایەتیی کۆمەڵەکەی بکات و پشتیوانیی کوردەکانی ناوچەکە بەدەست بهێنێت.

دیارە ئەگەرچی لە دواجاردا هەوڵەکەی بە ئەنجام نەگەیشت و بە پیلانی خەلیفە (موعاویەی کوڕی ئەبی سوفیان) لێی درا و کۆتایی بە ژیانی هات، بەڵام بۆ ماوەیەک سەرکردایەتیی ئەو کۆمەڵەیەی لە دژی دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوی کرد. بە کوژرانیشی دانیشتوانی ناوچەی (شارەزوور) باجی پشتیوانیی ئەو کۆمەڵە و سەرکردەکەیان لەلایەن دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوییەوە دا.

هاوکات لەگەڵ هەوڵەکەی (فەروەی کوڕی نەفلی ئەشجەعی) کۆمەڵێکی دیکەی خەواریج بە سەرکردایەتیی (حۆسرەی ئەسەدی) بە (150) کەسەوە لە شاری (مەندەلی) خۆیان حەشار دا، تا دەست بەرپرسانی ئومەوی نەکەون و لە کاتی شیاودا دەست بدەنە ڕاپەڕین، بەڵام لەلایەن ئومەوییەکانەوە شوێن پێیان هەڵگیرا و دۆزرانەوە. ئەوەش کاتێک (موعاویە) لە نامەیەکدا داوای لە (حابسی تائی) والیی شاری (مەندەلی) کرد، شوێنیان بکەوێت و لێیان بدات. ئەویش لە پەلامارێکدا بۆ سەریان لە سەرکردە و لایەنگرانی دا و بڵاوەی پێکردن.

هەوڵێکی دیکەی کۆمەڵەی خەواریج دژ بەم دەوڵەتە لەلایەن کۆمەڵی (خەواریجی سەفریە) بوو، کاتێک (زیاد کوڕی خەراش ئەلعەجەلی) وەک یەکێک لە سەرکردەکانی ئەو کۆمەڵەیە لە ساڵی (52ک/672ز) و لە ناوچەکانی مووسڵ و جزیرە، دژ بەو دەوڵەتە ڕاپەڕی. لەم ڕاپەڕینەشدا کوردەکانی شاری مووسڵ و دەوروبەری بەشداریی کارایان تێدا کرد، بەڵام دواجار ئەمانیش لەلایەن (زیاد بن ابی) والیی ئومەوی لە ئێڕاق لێی درا، بۆیە کوردەکانی ئەو (دوو) ناوچەیە، باجی ئەو هاوکارییەی (زیادی کوڕی خەراش)یان دا.

پشتیوانییەکی دیکەی کوردەکان لە کۆمەڵەی خەواریج، کەوتە ساڵی (67ک/686ز)، کاتێک (نافیعی کوڕی ئەزرەق) پێشەوای کۆمەڵی ئەزارقە، لە ناوچەی (ئەهواز) ڕووبەڕووی ئومەوییەکان بووەوە، بەڵام دوای زنجیرەیەک شکست، پەنای بۆ هەرێمی فارس برد. لە بەرانبەردا تۆڵەی شکستەکانی ناوچەی ئەهوازی لە خەڵکی ناوچەی فارس کردەوە کە بەشێکیان کورد بوون. بێ ئەوەی بۆ ئەوە چووبێت، کە ئەوەی شکستی پێهێنا، کوردەکان نەبوون، بەڵکوو سوپای دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوی بوو، بەڵام ئەو بێڕەحمانە کەوتە وێزەی کورد و تەنانەت جیاوازییشی لەنێوان ژن و منداڵ و پیاودا نەکرد و لە کوشتنیان درێغیی نەکرد. بەو هۆیەش کوردەکانی هەرێمی فارس، کەوتنە بەر هەڕەشەی ئەم کۆمەڵەیە.

بەم شێوەیە لە قۆناغی یەکەمی دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوی، کە کەوتە سەردەمی هەر (سێ) خەلیفەی یەک خێزان (موعاویەی کوڕی ئەبی سوفیان، یەزیدی کوڕی موعاویە، موعاویەی کوڕی یەزید)، بەشێک لە کوردەکان پشتیوانییان لە ڕەوتە جیاجیاکانی کۆمەڵی خەواریج کرد و باجی ئەو هاوکارییەیان دا. پشتیوانیی کوردەکانیش لە کۆمەڵەکانی خەواریج، لە خۆشەویستییان نەبوو بۆیان، بەڵکوو دژایەتییان بوو بۆ دەوڵەتی خەلافەتی ئومەوی و سیاسەتە توندەکانیان لەمەڕ ئەو پێکهاتانەی عەرەب نەبوون، وەک هاووڵاتیی پلەدوو ئەژمار دەکران و بە موسڵمانبوونیان باجی جزیەیان لەسەر لانەدەچوو. ئەوەش وای کرد بەشێک لە کوردەکان لەپێناو دژایەتیی سیاسەتی ئەو دەوڵەتە پەنا بۆ نەیاری دەوڵەتەکەش ببەن کە یەکێک لەوان (کۆمەڵەی خەواریج) بوو. [1]
ئەم بابەتە 477 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی پلاتفۆڕمی دابڕان - 28-09-2022
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 28-09-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هومام تاهیر )ەوە لە: 10-12-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 10-12-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 477 جار بینراوە
ژیاننامە
مەیان خاتوون
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 514,907
وێنە 104,262
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,725
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
مەیان خاتوون
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.594 چرکە!