Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Biyografi
EVDIREHÎM REHMÎ HEKARÎ
23-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
AHMET KARDAM
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
İbrahim Küreken
14-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
Kemal Astare
14-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Çiller Özel Örgütü TBMM Susurluk Komisyonu\'na Sunulan Dosya ve Belgeler
13-04-2024
Sara Kamele
Biyografi
Ekrem Cemilpaşa
11-04-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
MARDIN \'i DINLERKEN MÜZEYLE BAŞLAYAN DEĞİŞİM
08-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
MARDİN 1915
08-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
KOMÜNİST
07-04-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,140
Resim 106,225
Kitap PDF 19,186
İlgili Dosyalar 96,723
Video 1,348
Kısa tanım
Kadınlar Dünyası’nın Kürt k...
Kısa tanım
Dünya yeni bir savaşın eşiğ...
Biyografi
AHMET KARDAM
Kısa tanım
100 yıllık inkâra Kürt ente...
Kısa tanım
1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
بحث لغوي في اللغة الكُردية
Kurdipedia bir mahkeme değildir, araştırma ve bulgu için veri hazırlar.
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: عربي
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بحث لغوي في اللغة الكُردية

بحث لغوي في اللغة الكُردية
المهندس: زهير علي
#اللغةالكوردية# التي حُرِم الكوردي من القراءة والكتابة والدراسة بها من أكثر ألف عام ويزيد، وخلالها تحولت الكثير من مفرداتها إلى مصطلحات بالنسبة الكوردي. هو يعرف مدلولها في السياق ولكن لا يعرف معناها بالضبط وما تحمله من مضامين.. اللغة ليست فقط وسيلة تواصل إجتماعي وإنما هي في الدرجة الأهم وسيلة تراكم معرفي، والأمر الأكثر أهمية هو أنها من خلال كونها وسيلة تراكم معرفي تعمل لتكوين آلية التفكير لعقل الإنسان وبالتالي آلية التفكير للمجموع الناطقين بذات اللغة..
آلية التفكير تختلف من شخص لآخر ومن جماعة لأخرى و هذا يعود لعوامل عديدة أحد أهم هذه العوامل هي اللغة، فاللغة القادرة على تفعيل الحوار الداخلي للإنسان تكون قادرة على تفجير ينابيع الإبداع فيه.. اللغة الكوردية لغة من ناحية تشكيل المفردات هي متفردة على كل لغات العالم هي لغة تجمع الأنماط الثلاث في علم اللغات لتشكيل المفردات هي إشتقاقية ولصقية وعازلة معاً. هي لغة للفعل فيها عشرة أوزان تسبقها اللغة الإنكليرية التي الفعل فيها له 12 وزن . بينت في متشورات سابقة الإبداع في تشكيل المفردات والتي تجعل الخيال يحلق ولكن للأسف لأن المفردة تحولت لمصطلح بدون دلالة المعنى والمضمون فقط قيدت آلية التفكير في عقل الكوردي.
اذا درسنا المجتمع الكوردي نجد حالة تدني في تفجر ينابيع الإبداع فيه وهذا مرده لآلية التفكير البسيطة التي تدير عقل الكوردي والسبب الرئيس هو لغته التي تحولت مفرداتها في ذاكرته إلى مصطلحات لا أكثر يستخدمها للتواصل الإجتماعي وليس للتراكم المعرفي. الإنسان يفكر بلغة محددة، قليلن الذي يستطيعون التفكير بأكثر من لغة. اللغة الكوردية واحدة من اللغات الغنية بالمفرادات والكلمات لسبب كما ذكرت ان المفردات تتشكل بالآليات الثلاث الاشتقاقية واللصقية والعازلة وهذا يعطي عدد لا متناهي من تشكيل المفردات.
فيما يلي في هذا البحث اقدم واحدة من المفردات التي تحولت في ذاكرتنا كمصطلح نردده ونكرره ولا نعرف معناه وما يحمله من مضمون.
البحث:
———-
يستخدم الكورد مرادفة خا xa بمعنى أخت xwişk، وهي دارجة بين قسم كبير من الكورد ومنهم كورد الجزيرة في سوريا، ويقولون xa min بمعنى أختي. بينما في جيايي كورمينج / عفرين ترد مرادفة xak كمرادفة ثانية لكلمة أخت xwişk، ويقولون xaki، و Xaka min، اي أختي، و الكورد إجمالاً بكامل طيفهم اللغوي يستخدمون المرادفة xak أيضاً بمعنى أرض كمرادفة ثالثة لكلمتي Zemîn و èrd الكورديتين ويقولون:
Li ser vê xaki
وأيضاً يقسمون بها بقولهم:
Bi vê xaki
وكذلك يقسمون بقولهم :
Bi xa min او Bi xaki min
كلمة xa وجدنا انها بمضمونها تحمل معنى أخت.
و كلمة Xak وجدنا انها تحمل مضمون مشترك جامع لكلا كلمتي الأرض والأخت معاً أي كلمة xak تحمل مضمون تشتركان فيه كلمتي الأرض والأخت.
بالتحليل الهجائي وفق علم اللغات نجد أنهت مركبة و مكونة من مقطعين : / xa + ek / وبعملية اللصق بينهما يسقط حرف e لإلتقاء حرفين صوتيين حيث حرف a أقوى من e فتلفظ Xak. الأداة ek هي أداة تصغير واداة نكرة و تأتي بمعنى تحببي ايضا مثل قولهم lawekê min و ممكن تحملهما الكلمة مجتمعين معأ من خلال تكرارها مرتين مثل قول xakek و lawekek بمعنى ولد أو فتى كأسم نكرة و تصغير بنفس الوقت، كذلك في xakek أضيف لها ek مرتين متتاليتن مرة للتصغير التحببي و مرة تالية كأداة نكرة.. فيقال xakek min hebo ومعناها بالعربية كان لي أخت. وهذه التصغير والنكرة تأتي واضحة حينما يقال dar و darek و darekek.
هذه الشرح اوردته لأصل إلى مفردة مهمة، منذ أخترعت أول لغة بشرية وهي ترتبط بذات الإنسان وموجوده و القيم الإخلاقية المرتبطة بالذات الإنسانية، وعدم وجودها في لغة ما هي إنتقاص لها ومصدر إستفهام كبير.
معروف في علم اللغات أن اللغة الكوردية تفتقد مفردة البغاء وهذا يدل على سلوكية في المجتمع الكوردي.
هذه المفردة التي اريد تبيانها من كلمتي xa و Xak استعارتها لغات كثيرة من الكورد ودخلت لغاتهم ولكنها غابت بمعناها عن الذاكرة الجمعية للكورد نتيجة حرمانهم من تعلم لغتهم ويستخدمون عوضا عنها مفردة أخرى من الأرث العقائدي الديني للكورد / الميثرائية و الآفاستانية الزرادشتية / هي معبرة عن المعنى من منظور الكورد وفق كانت عليه عقائدهم ودياناتهم إنما لاتعطي معناها بذات الدقة و المعنى التجريدي.
لمعرفة معنى وفهم مضمون اامفردتين xa و xak يستوجب أن نتمعن ونفكر بعمق في الحالتين اللتان تردان فيهما :
1- حينما تأتي المفردتان Xa + xak بمعنى أخت.
2- حينما تأتي مفردة Xak بمعنى أرض و بمفهوم يتضمن قيمة إخلاقية عالية.
هذا يدل على أن مفوردتي xa و Xak تحملان قيمة ومضمون معنوي مشترك جامع لكلمتي xwişk اخت و Zemîn / èrd أرض.
إذا قمنا بتصريف كلمة xa وفق القاعدة اللغوية نجد انها تعطينا المرادفات التالية
Xa / xayi / xan / xaty Yan xayitî
مرادفة xan خان التي تأتي وفق التصريف كأسم المصدر لكلمة xa تستخدم بين الكورد كلاحقة صفة لاسم العلم المذكر والمؤنث وتحمل مضمون اخلاقي تشريفي وتقال لمنح الأسم صفة تعظيمية ويقولون مثلاً Bedir xan بدرخان و Kerîm xan كريم خان … وايضا للأسم المؤنث ليلى Layla Xan و عادلة خان زعيمة عشيرة الجاف وبالكوردية إرفاق لفظتي خان او خانم باسم المرأة عند مخاطبتها يعبر عن قيم مدنية راقية. وترد مرادفة xan نفسها كأسم علم مؤنث خانه Xanê وايضاً تأتي في كلمة Xanim.
الأكثر ملفتا هو ورود كلمة Xani بمعنى بيت ووردوها أيضا بمعنى محل إقاة xan البيت ويقول الكورد بوصف البيت mal xani و xaniyê min التي تعني mala min.
بإجراء مقاربة منطقية لمضمون هذه المعاني كلها يمكن الإستنتاج ان مايجمع من صفة تعطي مضمون ذو معنى له أهميته المعنوية كقيمة أخلاقية عليا تجمع كلمة البيت mal و xwişk الأخت و èrd / Zemîn الأرض وصفة مشتركة للرجل والمرأة معاً تلحق بأسمها او يكونا بحد ذاتها إسما علما للذكر والأنثى إن كل ذلك ينطبق بشكل كلي ومطلق على كلمة الشرف وحقيقة عند الكورد الأخت والأرض والبيت تعنيان الشرف لهم …
بتطابق أن كلمة Xa و Xak و Xan انها تعني الشرف يمكن أن نفهم معنى كل الأسماء والحالات التي ترد فيها.
فيكون أسم Bedirxan بدرخان يعني : الشريف بدر.
و إسم Kerîm xan كريم خان يعني الشريف كريم وهكذا اسم ليلى خان وعادلة خان …. الخ و أسم يحمل اللاحقة xan.
فكلمة xan مع الأسم المذكر العلم تأتي كصفة تعظيمية لصاحب الأسم بلقب الشريف، وهكذا نفهم أيضا فهما منطقياً صحيحا في قول mal xani الذي يعني بيت الشرف و Xani البيت هو مكان الشرف للإنسان والأسرة ، ويكون معنى xanê كأسم العلم المؤنث هو شريفة.
يستخدم الكورد الآن في لغتهم اليومية الدارجة مفردة namus ناموس بمعنى شرف .. سبق وكتبت منشور عن معنى كلمة ناموس وبينت ماذا تعني بالضبط وهي تعني رسالة الله، و تعطي معنى مجازي لكلمة الشرف من حيث أن من يعرف رساله الله يكون شريفاً والذي لايعرفها يكون bê Nam us.
بينما كلمة xa, xan, xak, هي كلمة شرف بذاتها وليس معنى مجازي لها.
النتيجة من هذا البحث والدراسة ان كلمات xa و xak و xan تعني الشرف ومرادفاته الإشتقاقية ..
كلمة Xa هي فعل الشرف
كلمة Xayi هي إسم الفاعل لفعل الشرف
كلمة xan هي إسم المصدر لفعل الشرف
وممكن يكون أسم الخان الذي كان في العصور الوسطى مكان إقامة التجار ومايشبه الفنادق اليوم في المدن وعلى الطرق يحمل معنى مكان التشرف او المكان الشريف اللائق بالزوار والنزلاء وهو مطابق لأسم بيت .
كلمة xatî yan xayitî هي إسم الصفه للفعل xa. وبالجمع تكون xatiyan و تعني الشرفاء.
كلمة xatî خاتي الشريف يذكرنا انها نفس لفظ أسم الشعب الحثي وقد يكون اسم الحثيين المحور من xatî يعني الشعب الشريف أو شعب الشرفاء أيضا و هذه برسم المطلعين على اللغة الحثية.
لغتنا الكوردية جميلة وبصمتها واضحة في ثقافة كثير من الشعوب والبحث فيها متعة شرط أن يكون المنهج العلمي و المنطق هو الحاكم بالبحث و الدراسة، لا الرغبوية و التطويع القسري والتحوير اللامنطقي للكلمات والحروف..[1]
Bu makale (عربي) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu başlık 1,053 defa görüntülendi
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | کوردیی ناوەڕاست | موقع https://bazenmitan.org/- 09-12-2022
Bağlantılı yazılar: 15
Başlık dili: عربي
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Makaleler ve röportajlar
İçerik Kategorisi: Dil bilimi
İçerik Kategorisi: Araştırma
Lehçe : Arapça
Özerk: Kurdistan
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 94%
94%
Bu başlık Aras Hiso tarafından 09-12-2022 kaydedildi
Bu makale ( Hejar Kamala ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Hejar Kamala tarafından 09-12-2022 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 1,053 defa görüntülendi
Bağlantılı dosya - Sürüm
Tür Sürüm Editör Adı
Fotoğraf dosyası 1.0.114 KB 09-12-2022 Aras HisoA.H.
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
TÜRKİYE: KÜRT SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ VE PKK
Biyografi
Reşan Çeliker
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Kütüphane
MARDIN 'i DINLERKEN MÜZEYLE BAŞLAYAN DEĞİŞİM
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Çiller Özel Örgütü TBMM Susurluk Komisyonu'na Sunulan Dosya ve Belgeler
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kısa tanım
100 yıllık inkâra Kürt entelektüellerinden cevap
Kısa tanım
Osmanlı-Kürt ilişkisi ve İdris-i Bidlisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
AHMET KARDAM
Kütüphane
MARDİN 1915
Biyografi
Kemal Astare
Biyografi
Vedat Türkali
Kütüphane
KOMÜNİST
Kısa tanım
Anadolu’nun İlim ve Tasavvuf Hayatında Öne Çıkan Berzencî Ulemâsı
Kısa tanım
Özgürlük Denizine Akan Nehirde Şeyh Ahmed Barzani
Biyografi
İbrahim Küreken
Kısa tanım
Mehmed Mihri Hilav’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2
Biyografi
Rahime Kesici Karakaş

Gerçek
Kısa tanım
Kadınlar Dünyası’nın Kürt kalemi: Mes’adet Bedirxan
12-04-2024
Rapar Osman Ozery
Kadınlar Dünyası’nın Kürt kalemi: Mes’adet Bedirxan
Kısa tanım
Dünya yeni bir savaşın eşiğinde iken, Birinci Dünya Savaşı sürecinde Kürdlerin tehcirini hatırlamak-8
17-04-2024
Rapar Osman Ozery
Dünya yeni bir savaşın eşiğinde iken, Birinci Dünya Savaşı sürecinde Kürdlerin tehcirini hatırlamak-8
Biyografi
AHMET KARDAM
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
AHMET KARDAM
Kısa tanım
100 yıllık inkâra Kürt entelektüellerinden cevap
23-04-2024
Sara Kamele
100 yıllık inkâra Kürt entelektüellerinden cevap
Kısa tanım
1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
25-04-2024
Rapar Osman Ozery
1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
Yeni başlık
Biyografi
EVDIREHÎM REHMÎ HEKARÎ
23-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
AHMET KARDAM
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
İbrahim Küreken
14-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
Kemal Astare
14-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Çiller Özel Örgütü TBMM Susurluk Komisyonu\'na Sunulan Dosya ve Belgeler
13-04-2024
Sara Kamele
Biyografi
Ekrem Cemilpaşa
11-04-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
MARDIN \'i DINLERKEN MÜZEYLE BAŞLAYAN DEĞİŞİM
08-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
MARDİN 1915
08-04-2024
Sara Kamele
Kütüphane
KOMÜNİST
07-04-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,140
Resim 106,225
Kitap PDF 19,186
İlgili Dosyalar 96,723
Video 1,348
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
TÜRKİYE: KÜRT SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ VE PKK
Biyografi
Reşan Çeliker
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Kütüphane
MARDIN 'i DINLERKEN MÜZEYLE BAŞLAYAN DEĞİŞİM
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Çiller Özel Örgütü TBMM Susurluk Komisyonu'na Sunulan Dosya ve Belgeler
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kısa tanım
100 yıllık inkâra Kürt entelektüellerinden cevap
Kısa tanım
Osmanlı-Kürt ilişkisi ve İdris-i Bidlisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
AHMET KARDAM
Kütüphane
MARDİN 1915
Biyografi
Kemal Astare
Biyografi
Vedat Türkali
Kütüphane
KOMÜNİST
Kısa tanım
Anadolu’nun İlim ve Tasavvuf Hayatında Öne Çıkan Berzencî Ulemâsı
Kısa tanım
Özgürlük Denizine Akan Nehirde Şeyh Ahmed Barzani
Biyografi
İbrahim Küreken
Kısa tanım
Mehmed Mihri Hilav’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2
Biyografi
Rahime Kesici Karakaş

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 1.5 saniye!