Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,103
Wêne 105,470
Pirtûk PDF 19,114
Faylên peywendîdar 96,129
Video 1,290
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser z...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
نشوء الدين
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
نشوء الدين
Kurtelêkolîn

نشوء الدين
Kurtelêkolîn

حاجي علو
يخطأ من يقول أن النشوء الديني قد بدأ في 300 ألف سنة أو40ألف سنة أو 8000 سنة قبل الميلاد أو 1250سنة فقط قبل الميلاد ……., هذه نقاط مرحلية في تطور الدين وليس نشوءه, فعندما نقول نشوء يعني البدء من الصفر (لم يكن فكان) فتكون ذرة منه ثم ذرتان وثلاث و و و …..إلخ , أساس الدين كتعريف شامل هو إدراك أو تحسس المخلوق للخالق, هذا أبسط تعريف قبل أن يتطور إلى التزهد وقتل النفس (الرياضة الروحية) ثم العبادات المختلفة والقرابين المتنوعة ثم الجهاد بالسيف في سبيل الله,
كيف نشأ الدين ؟
منشأ الدين هو النفع بمعناه الواسع , الدفء هو نفع , الغذاء هو نفع, النجاة من الأسد أو الغرق أو النار هو نفع ………
متى نشأ الدين ؟
لا نقول أنه نشأ مع الحجيرة (الكائنات الحية المجهرية) لكنه بالتأكيد نشأ مع النبات ولا يُمكن إنكار ذلك بأية حجة, فالنبات الذي تضعه في غرفة مظلمة فيها فتحة واحدة تسمح بدخول حزمة من ضوء الشمس, ستجده يتجه إلى تلك الحزمة الضوئية وإن تهيّأت له الظروف الكافية سيتمدد حتى يصل الفتحة وتخرج أوراقه منها , ولا يُمكن لبشر أن ينكر ذكاء هذا النبات وتحسسه للضوء وإدراكه نفعه لحياته ومن وجّهه إلى الهدف مهما كان مقدار هذا الذكاء ومكانه الذي يُرجح أن يكون جرثومة البرعم .
الغرائز التي تنتقل بالوراثة وتعتمد عليها الحيوانات البدائية كالحشرات مثلاً, إنما هي ذكاء وعلم مخزون في الكروموسومات الوراثية , ومع ذلك فهي تستخدم ذكاءها البسيط لكنه موجود, فالذباب تراه في أشهر الشتاء تجثم على الجدران التي تسقط عليها أشعة الشمس لتتدفّأ, فقد أدركت أن هناك شمس ودفء يزودها بالحياة وفهمت نفعها واهتمت بها وبذكائها عرفت أن تختار اللجوء إلى الحائط المشمس الدافئ وليس إلى الحائط البارد الذي في الظل, والنفع يؤدي إلى الإهتمام والإهتمام بالشيء يتطور إلى الإعتناء ثم التمسك به والخوف عليه من فقدانه حتى تنتهي إلى التقديس والعبادة والصلاة وتقديم القرابين, إنه مسلسل فكري طبيعي بدأ مع الخليقة وتطور وما يزال يتطور حتى اليوم ولن يتوقف طالما هناك عقل يفكر في دماغ المخلوق, هكذا نشأ الدين لدى جميع المخلوقات الحية البدائية قبل تطورها, حتى المتطورة جداً والتي ليست بحاجة إلى دفء الشمس فهي بحاجة إلى ضوئها لا حياة بدون ضوء الشمس ودفئها, لذلك فالشمس هي أول دين وقد بدأ مع الخليقة كأول معبود.
إذن فالدين كان توحيدياً بإله واحد هو الشمس منذ الخليقة وحتى إكتشاف النار قبل 40 ألف سنة في شمال العراق وهكذا أصبح الدين ثنوياً في شمال العراق الشمس وممثلها النار, حتى الثورة الزراعية وفي شمال العراق أيضاً قبل عشرة آلاف سنة قبل الميلاد وكان المخلوق قد تطور إلى إنسان وقد بلغ مرحلة متقدمة جداً من التطور الفكري فبرزت عوامل وأسباب فشل أو إزدهار المحاصيل تعزى إلى قوى غيبية مختلفة فكانت مرحلة تعدد الآلهة بدون ضوابط حتى دخل الثور خط الدين بإعتباره أهم عامل للزراعة, وبدأ التفكير في الخالق اللاهوتي الأعظم والملائكة والعبادات المختلفة , والصراعات البشرية ساهمت كثيراً في تذليل وتعظيم الآلهة المختلفة بعد تعددها بغير حدود, وبرز أناس هنا وهناك كنساك وكهنة ثم أنبياء ثم رسل يدعون إلى العودة إلى التوحيد ثانيةً بدءاً برسالة موسى 1250 قبل الميلاد بعد فشل كل تكهناتهم حول معرفة الخالق والخليقة والكون وما إلى ذلك من التفسيرات الدينية الروحية التي لم تنته إلى نتيجة حتى إستخدموا السيف ولا يزال الحبل على الجرار.
متى ظهر أول إنسان ؟
كان هذا تعقيباً على مقال للدكتور خيري الشيخ ولما طال إرتأينا نشره كمقال مستقل ونرجو أن ينال رضاه ورضا القراء الكرام. المقياس الذي حدده المؤرخون لتمييز الإنسان عن الحيوان هو الإنتصاب, الحيوان الذي يمشي منتصب القامة هو إنسان بغض النظر عن مقدار الذكاء , وهكذا إعتبر تاريخ ظهور أول إنسان مليون وستمئة ألف عام وهو تاريخ أقدم إنسان منتصب القامة عثروا على هيكله في كينيا أفريقيا وبالتأكيد هناك من سبقه بكثير, ثم تم العثور على إنسان جاوة في جزيرة جاوة الإندونيسية في حدود 300 ألف سنة قبل الميلاد وبعده عثر على هيكل إنسان نيا نيدرتال في ألمانيا , وأخيراً عثر على هيكل إنسان كرومانيون الذي لا يختلف عن الإنسان الحالي, في أكثر من مكان منها شمال العراق, فسموه جد الإنسان الحاضر ويعود تاريخه التقديري إلى 50 ألف سنة ق م على الأقل, وهو الذي إستخدم الأسلحة الحجرية والخشبية والعظام وإكتشف النار. أي من إنسان المراحل السابقة لم ينقرض لكن بالتطور تغيرت ملامحه لدرجة يختلف عن سابقه بشكل ملحوظ وهو نسله المتطور وقد لوحظ في التغييرات كبر الحجم وطول القامة وإختزال الشعر ونمو الذكاء وبصورةٍ مطردة.
أي من إنسان المراحل السابقة لم يدفن موتاه ولا حفر قبراً , بعد الإسقرار النسبي في الكهوف والقرى الزراعية البدائية في شمال العراق, خاصة بعد الثورة الزراعية في ال15 ألف سنة الأخيرة عمدوا إلى إبعاد والتخلص من الموتى بشتى الطرق أولها رمي الجثة في الحفر التي تصنعها الطبيعة كالمياه والإنهيارات ثم ردمها بالأحجار وما يتوفر من الأتربة فلم تكن هناك عدد للحفر, إلا في وقت متأخر جداً, بينما في الجنوب الذي زحفت إليه الحضارة من الشمال بعد عدة آلاف من السنين, حفروا القبور بكل سهولة بأبسط عظمة كون الأرض رسوبية سهلة الحفر, ويبدو أن الإيرانيين قد لجأوا إلى القبور الصامتة العالية للتخلص من موتاهم وإبعادهم عن الأنظار قد إخترعوها كطريقة مثالية لعدم قدرتهم على حفر القبور في ذلك الزمن . ثم أصبحت مبدأً دينياً لا يُمس حتى بعد توفر عدد الحفر, وفي الحقيقة لا توجد طريقة أفضل من الأخرى فكلها ليست طبيعية .
إذن فالدين هو جزء من المخلوق وبالنسبة للإنسان هو سجل تاريخه الفكري وأدبه وإن لم يكن دينه مكتسباً فهو تاريخه القومي والوطني وكل شيء في الشعب قد تخلَّد في الدين وهذا هو الذي ينطبق على #الئيزديين# الداسنيين عبدة الشمس والنار والثور حتى اليوم ولا يزالون يعيشون على الأرض التي إكتشفت النار وإهتدت إلى الزراعة .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 718 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | sotkurdistan.net
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-10-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 80%
80%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 25-11-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 25-11-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 25-11-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 718 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
Xecê Şen
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê

Rast
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
13-04-2024
Burhan Sönmez
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
13-04-2024
Burhan Sönmez
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,103
Wêne 105,470
Pirtûk PDF 19,114
Faylên peywendîdar 96,129
Video 1,290
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
Xecê Şen
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.469 çirke!