پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت رابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
نەورۆزی ساڵی 1959ی سلێمانی
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
گەڕەکی سابونکەران ساڵی 1987
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
هاشم غانم عەباس خەلەف
26-03-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت 514,783
وێنە 104,247
پەرتووک PDF 18,881
فایلی پەیوەندیدار 94,694
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیش...
Di Pêşketina Edebîyat û Hunera Kurdîya Zazakî De Mînakek: Kovara Şewçila
بەرهەمەکانتان بە ڕێنووسێکی پوخت بۆ کوردیپێدیا بنێرن. ئێمە بۆتان ئەرشیڤ دەکەین و بۆ هەتاهەتا لە فەوتان دەیپارێزین!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kovara Şewçila

Kovara Şewçila
Li ser Kurdîya Zazakî lêkolîna ewil di sala 1856an de bi berhevkirina zimanzan Peter I. Lerch dest pê kir. Lerchê ku çûye Roslowê, ku leşkerên dewleta Usmanîyan yên di Şerê Qirimê de ji aliyê rûsan ve dîl hatibûn girtin, li wir di nav leşkerên kurd de geriyaye û bi Kurdîya Kurmancî û Kurdîya Zazakî gelek metin berhev kirine. Lerch, paşê van berheman bi sê cildan di sala 1856, 1857 û 1858an de bi zimanê rûsî çap dike.[1]
Di sala 1985an de Terry Lynn Todd li ser rêzimana kurdên zaza teza doktorayê nivîsî. Heta vê xebata Todd tu pirtûkek rêzimanê berfireh di wateya nûjen de nehatibû çapkirin. Paşê di sala 1998an de du pirtûkên rêzimanê yên berfireh ji aliyê Ludwig Paul û Zülfü Selcan, wek xebatên doktorayê hatin weşandin. Xebateke din a ku di heman salê de hatiye weşandin, xebata hevpar a I. Anatolʹevna Smirnova û K. Rakhmanovich Ayyoubi ye, ku li ser bingeha Zazakî ya Dêrsimê ye.[2]
2. Berhemên yekem ên ku bi Kurdîya Zazakî hatine nivîsandin
Berhema herî kevn a edebîyata zaravayê Zazakî ya Mewlûdê Kirdî ya Ehmedê Xasî (1867-1951) ye ku di sala 1899an de li Diyarbekirê hatiye çapkirin.
Zimanzanê kurd Celadet Bedirxan di sala 1933an de çend metnên Zazakî yên ku berhev kirine di kovara Hawarê de weşandine û li ser zaravaya Zazakî hin berawird kirin.[3] Qanadê Kurdo di sala 1977an de xebateke li ser zayend û hejmaran Zazakî weşand.[4]
Çîroka Fûad Temo ya bi navê “Şewêş” ku di sala 1913an de di kovara Rojî Kurd de hatiye weşandin, di 67 salan şûnda di sala 1979an de kovara Tirêjê de hejmara 2yan de bi navê Engiştê Kejê (Pêçîyên Kejê), wek yekemîn kurteçîroka Zazakî tê dîtin. Yekem romana bi Zazakî ya ku Deniz Gündüz nivîsandiye bi navê “Kilama Pepûgî” di sala 2000 de derketiye.
“Grûba Xebata ya Vateyî” 1996an de Swêd dê kom bû û dest bi xebatên xwe kir. Paşê li Tirkiyê xebatên xwe berdewam kirin û hîn jî dikin.
Di sala 1997an de Grûba Xebate ya Vateyî jî dest bi weşana kovara çandî ya Vate kir ku tenê bi Zazakî ye. Her wiha Grûba Xebate ya Vateyî bi weşandina pirtûka Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî) û Ferhenga Kirmanckî (Zazakî) -Tirkî û Tirkî-Kirmanckî (Zazakî) rê li ber nivîsandina Kudîya Zazakî vekir.[5] Rojnameya Newepel di 15 Adar 2011 de wek rojnameyeke kulturî ya 15 rojane dest bi weşanê kir. Newepel di weşanan xwe ya heft salan de bi xebatên xwe gelek deriyên nû vekirin.
Ji bo gihîştandina kadroyên ku bi Zazakî binivîsin wekî xwendigehekê bû. Li gorî agahîyên ku edîtor û redaktorê Roşan Lezgîn dide, 260 kesî cara ewil di Newepelê de dest bin ivîsîna Zazakî kiriye. Ji vana jî, nêzîkî 60 kesî paşê 1 yan çend pirtûkên wan derketine. Malpereke ku li ser çand, huner û xebatên civakî dike www.zazaki.net jî heye.[6]
3. Rewşa Kurdîya Zazakî di Zanîngehên Tirkiyê de
Li zanîngehan xebatên Zazakî roj bi roj zêde dibin û di avakirina edebiyatê de gavên pêşîn dest pê kirine. Tê dîtin ku xwendina li zanîngehên Zazakî bi giranî li sê zanîngehan tê kirin. Zanîngeha Bîngolê, Zanîngeha Munzurê û Zanîngeha Artukluyê ya Mêrdînê, ji xeynî van zanîngehan hin zanîngehan bi zêdetir kurs an jî hin bernameyan beşdarî xwendina Zazakî dibin. Tê dîtin ku xebatên li zanîngehên Tirkiyeyê tên kirin di asta lîsans, lîsansa bilind û doktorayê de ne.[7]
4. Kovara Şewçila
Kovara edebî û hunerî Şewçila ya sê mehane ya xwerû bi Kurdîya Zazakî di Adara 2011an de li Diyarbekir dest bi weşanê kir.
Kovara Şewçila tenê berhemên edebî yên wekî helbest û kurteçîrok, gotarên li ser edebiyat û hunerê û hevpeyvînên edebî-hunerî ku hemû jî bi zaravayê Zazakî cih digirin. Heta niha bi Zazakî xwerû li ser edebiyat û hunerê tu kovarên wek Şewçila nehatine weşandin. Armanca kovara Şewçila derketina edebiyatzan û wêjehezên bi zaravayê Zazakî û pêkhatin û pêşxistina edebiyateke nûjen a bi vî zaravayî ye.
Kovar li Diyarbekirê tê amadekirin û weşandin û bi awayê abonetiyê bi piranî li wîlayetên ku zaravayê Zazakî yê kurdî lê tê axaftin li bakurê Kurdistanê, li bajarên mezin ên rojavayê Tirkiyê û li welatên cuda yên dinyayê gihîştiye xwendevanin xwe, li ser înternetê jî bi saya epirtûk.com ê jî her kes dikare wek dosyaya pdf kovarê daxîne û bixwîne. Heta niha 16 hejmarên kovarê derketine û mixabin ber hinek sedeman berî hejmara 17an hat rawestandin.
“Beşek girîng ku ji kesên ku di kovara Şewçila de dest bi nivîsandinê kirine, niha bi rêkûpêk dinivîsin. Hinekan ji wan pirtûkên xwe jî çap kirine. Di vî warî de mirov dikane bibêje ku kovara Şewçila ji bo pêşketina Zazakîya nivîskî û edebiyata wê bûye dibistan. Me bi kesên ku di kovarê de dinivîsînin re yek bi yek mijûl bûn û yek bi yek nivîsên wan redekte kirinn. Me gelek hewl dia ku nivîsên wan sererast bikin, her herf, peyv an hevokek ku me rast kiriye bi rengekî diyarkirî nîşan dikir û ji bo ku şekle rastkirî bibîne me ji nivîskar re dişand. Me pêşniyar dikir ku ew nivîsa ku nivîskar nivîsandiye bila hinek derên din ji nav derxe yan jî hinek tiştên din îlawe bike, şaşiyên xwe bibîne û rast bike. Em di vî warî de wek dibîstanekê nivîskariyê xebitin. Karê redaktekirin û serrastkirina nivîsan ne karekî ku her kes hilgire û bike ye. Ev xebata ku bi tevahî bi dilxwazî ​​hat meşandin, hewldaneke pir taybet, xîret û sebir dixwaze, yanî bêyî hezkirina ji ziman û dilsoziya bi netewetiyê re, domkirina wê jî pir zehmet e.’’[8]
Em kanin rola kovara Şewçila bişibînin wek kovara Hawarê, çawa ku Hawarê alfabeyeke nû, nivîskarên nû, hişmendî û hişyarîyeke nû ava kir wek wiha jî kovara Şewçila jî ji bo zaravayê Zazakî roleke wiha lîstiye. Nivîskarên xwe digihîşîne û demekê şûnda nivîskar dibin xwedî berhem, hasasîyeteke Zazakî derkiveke holê û bi saya Grûba Vateyê û kovara Şewçila rêzikên rastnivîsê jî belav dikin. Kovar ji bo Zazakî bingeheke nû ava kir. Her çiqas di nivîsan de midaxaleyê devokan nehatibe kirin jî di sererastkirinê de li gor rêzikên rastnivîsîyê sererastkirin hatine kirin.
Heta niha[9] 16 hejmar derketine lê li gor îstatîstîkê 14 hejmarên kovarê de 104 helbest, ji jê 4 hatine wergerandin, 90 kurteçîrok, ji jê 11 hatine wergerandin, 19 gotar li ser berhemên edebî, 5 hevpeyvîn, 9 gotar, 15 gotarên analîzkirina berhemên edebî û hunerî, 1 nûçeyên edebî, 1 peyam û 1 çîrok jî tê de hene Di 16 hejmarên kovara Şewçila de berhemên 106 nivîskaran ku 16 ji wan jin û 90 jî mêr in. Berhemên 25 nivîskaran wekî werger tê de hene, yên din raste rast ji kovarê re hatine nivîsandin.
Zêdeyî nîvê van nivîskaran yekem care ku bi kovara Şewçila dest bi edebiyatê kirine û berhemên edebî çêkirine û weşandine.[10] Beriya derketina kovara Şewçila hejmara nivîskarên jin bi zaravayê Zazakî dinivîsandin gelekî hindik kes bûn. Lê di pêvajoya Şewçila de zêdetirî deh nivîskarên jin derketine holê û berhemên wêjeyî yên beşeke girîng ji wan weke pirtûk hatine çapkirin. Ku em li gor lîsteya UNESCO ya zimanên di xetereya windabûnê de ne bifikirin em ê girîngî û rola kovara Şewçila hîn zêde fehm bikin. [1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî - Kurdîy Serû) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 1,343 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | https://candname.com/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 23
زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
ڕۆژی دەرچوون: 05-10-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی سەروو
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 97%
97%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئەڤین تەیفوور )ەوە لە: 05-10-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 07-10-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 05-10-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,343 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.158 KB 05-10-2022 ئەڤین تەیفوورئـ.ت.

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
25-03-2024
زریان سەرچناری
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت رابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
نەورۆزی ساڵی 1959ی سلێمانی
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
گەڕەکی سابونکەران ساڵی 1987
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
هاشم غانم عەباس خەلەف
26-03-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت 514,783
وێنە 104,247
پەرتووک PDF 18,881
فایلی پەیوەندیدار 94,694
ڤیدیۆ 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.282 چرکە!