Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,949
Wêne 104,268
Pirtûk PDF 18,883
Faylên peywendîdar 94,726
Video 1,232
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û...
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
ROMANA DÎROKÎ BÎR Û NASNAMEYA CIVAKÎ YE
Kurdîpêdiya bûye Kurdistana mezin, hevkar û arşîvkarên wê ji her alî û zaravayan hene.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

EVÎN HESEN

EVÎN HESEN
Di nav romana Kurdî de, romana dîrokî wekî cureyekê cihê xwe girtiye, ku hêja ye bibe mijara lêkolînan. Roman her çiqasî vegotineke sade û têrwate ya ezmûnên mirovan be, em dikarin vê pênaseyê ber bi ezmûnên netewekê ve berfirehtir bikin, mîna ku her dem di bîra me de tê, ku roman veguhastineke bêkêmasî û realîst a ezmûnên mirovan e, li gel vê yekrêzî tê pejirandin, ku wêje û bi taybetî jî roman alaveke pênasekirina karakter û rihê netewekê ye.
Lê li gorî halê hazir roman ne tenê alaveke pênasekirinê yan jî nûnertîya netewê ye, bi qasî ku em dizanin; berîya wê ew alaveke aşopkirina civatekê yan jî komeke aşopker e. Ji ber ku bûyerên romanê nikarin di nav komeke piçûk ku hemû kesên wê hev nas dikin derbas bibe; di nav civakeke ku kesên wê rû bi rû hev nas nakin de, derbas dibe.
Kesayetên vê civakê dikarin kêm kesan nas bikin, tenê dikarin ên din aşop bikin. Tiştê ku sînorên vê civata aşop teqez dike zimanê romanê bi xwe ye, ziman jî bi xwe xwînerên xwe diyar dike, piştî me nas kir, êdî divê ji mirov re qala romana dîrokî were kirin, berîya her tiştî divê behsa pêwendîya di navbera roman û dîrokê de bê ravekirin. Têkilîya nivîskaran her dem bi dîrokê re peywendîdar e. Ev bi xwe heta serdema Yonanistana kevnare diçe, lê helbet ev ji têkilîya di navbera roman û dîroka îroyîn bi gelekî cudatir e, ji ber ku ev ne pexşan in ku bi awayê stiranbêjî yan efsaneyî werin vegotin. Mînaka vê yekê ku berîya her tiştî muhra xwe li bîrokeya mirov xistiye, dastanên efsaneyî yên Homeros (Ilyade û Odysûs) in. Ji her du dastan Îlyada mijara xwe ji şerê Troy digere, şerê Troya ku di destpêka sedsala 13`em Bz de rû daye, wî di sedsala 8`em Bz de derbasî nivîsê kiriye û şer bi hemû hûrgilîyên wê vegotiye.Odysûs jî serpêhatîyên vegera lehengê wê Odysûs ku şahê Ithakaya ye û çûbû şerê Troyê, vedibêje. Lê romanên Fransa yên serdema navîn ku wek pêşaneya romanê têne pejirandin jî bi awayekî stiranbêjî dihatin nivîsandin.”Berhemeke ku mijara xwe ji dîrokê girtibe, ev bi tena serê xwe wê nake romaneke dîrokî. Berhemên ku beriya ”Walter Scott” hatine nivîsandin, tevî yên serdema kevnare û serdema navîn, romanên sedsala 17`em û 18`em jî ji taybetmendiyên romanên dîrokî bêpar in.Scott yekemîn kes e ku kirasek ji çîrokeke honakî re dirûtiye û li bejna bûyereke ku di raburdûyê de rû daye, kiriye. Ev jî ezmûna wî ya yekem e, ku dîrok û hûnadin anîne cem hev. Bi vî awayî, alavên dîrokî êdî tenê ji bo berhemeke wêjeyî ne pirwazek e, ew di seranserî berhemê de serdest e û xwe tim û dayim dide berz kirin, an ku romana dîrokî ne tenê wek romanekê, ne jî wek berhemeke dîrokî dikare bê xwendin. Pîvanên estetîkî û dîrokî barê rexneya romana dîrokî girantir dikin û dan û standinên der barê vê cureyê de jî gurtir dikin, mînaka vê yekê jî; gelek rexnegirên hemfikirîn ku di alîyên estetîkî ji romanên dîrokî lewaz in.Heta romanên Scott jî ketiye ber vê rexneyê.Ev nayê wê wateyê ku romanên dîrokî nikare ji alîyê wêjeyî ve xurt be, jixwe sedem li lawazîya pêwendîya wê ya nêzîk a bi dîrokê ve ye, ku bivê nevê aramancên derveyî estetîkî bi xwe re tîne. Lewa komeke rexnegirên serdema Scott ku wek`Yên Ezîz` dihatin naskirin ji ber pîvanên wan ên xwerû estîkî ew neecibandine û derêkirine. Lêkolînerê Alman Hugo Aust erka romana dîrokî ser du xalan zelal dike;Fêrkirin û vejandina dîrokê. Ev her du armanc ji Scott û vir de hîn neguherîne, ev rê dide vê encamgirtinê ku: Xalên destpêkirina nivîskarekî romanên dîrokî ji yên romanên din cudatir e.
Yan dema romana dîrokî îroyîn be, nivîskarekî ku armancek daye ber çavên xwe û li gor wê romana xwe saz dike jî hemdemî ye. Pîvan yan armanc ne tenê afirandineke estetîkî û hunerî ye, îcar armanc her çiqas xurt be dibe ku alîyê estetîkî jî ewqas lawaz be. Di romanên dîrokî yên kurdî de, ev hevsengîya estetîkî û mebestyarîyê xaleke girîng e, ku balê dikişîne.
Romannûsê/a romanekê estetîkî serbest bibe jî ew ê bi rexneyên çima yên di warê dîrokî de, rû bi rû bimîne. Çawa ku di warê bûyerên dîrokî de fikir û ramanên cuda, cihêrengî û pirdengîyek heye, li gor rewşa siyasî, çandî û îdeyolojîk a nivîskar, a xwîner û ya rexnegirê romana dîrokî jî ew ê ewqas cihêrengî yan pirdengî hebe. Ji ber ku di romana dîrokî de bivê nevê nêrîna romannûs a der heqê bûyer an serdema ku ew çîroka xwe tê de dihûne de, her dem balê dikişîne.Mebestdarîya romana dîrokî vê rewşê normalîze dike.
Nivîskarê/a romana dîrokî li gor nêrîn û helwesta xwe mijara xwe hildibijêre û ev karakterê romanê yê îdeyolojîk diyar dike.Dema mirov bi perspektîfa sosyolojiya wêjeyî lê binêre, gelek caran nivîskar xwe neçar dibîne ku xwînerên xwe jî biçesipîne yan di armanca wê/ wî de girseyek heye ku guhdar dike. Gelo nivîskar bandor li xwînerên berhema xwe dike yan xwîner bandorê li nivîskar dike yan jî nivîskar çiqasî dikare ji rewşa sosyolojîk a civaka xwe dûr bimîne? Di nirxandina berhemê de rexnegir dê çawa ji peywendîya civakî , siyasî û israrê dûr binmîne, ev hemû di nirxandina romaneke dîrokî de divê her dem li ber çavan be.
Di nirxandina romaneke dîrokî de perspektîfek dîrokî yan jî zanîneke gelemperî jî be, bi teyorîya dîroknûsîyê ve girêdayî be , ya rast ji bo dîroknasekî pîvanên hilbijartina bûyerên dîrokî, diyarkirina çarçoveya xebateke dîrokî yan sedema dîroknûsîya wê/î çi be kêm zêde pîvanên nivîskariya romanên dîrokî jî ew e. Bi gotineke din, mebest an gumanên rojane yên siyasî, çandî, civakî yan bi giştî yên îdeyolojîk ji yên dîroknasekî ne pirr dûr in.Ev pêwendî yan nêzîkatîya di nav bera dîrok û romanê de ye. Pênaseya dîrokê her çiqasî wek zanista raburdûyê tê kirin jî li tu welatî mijarên dîroknasan ji meseleyên werçerxê wan ne dûr in. Dîrok bêhtir ji bo têgihaştin yan şirovekirina îro tê lêkolînkirin û alîyê wê yê balê dikişîne bi îroyîn re pêwendîdar e.Lewma dîrok derbas nabe yan nikarin wê li pey xwe bihêlin.
Li gor pêdivîyên çerxa xwe, em wê her dem ji nû ve şirove dikin, fêr dibin û bi fêrkirin didin.
Romannûsên romanên dîrokî ji bȗyer an ji rûdaneke ku di roja me de yan xwînerên xwe têkildar neke hilnabijêre. Ji ber vê yekê Carlo Ginzburg ê Îtalî der barê dîrokê de wiha dibêje: “Dîrok, di wateya nivîsandina dîrokê de, gelekî deyndarê mafnasîyê ye. Realîst jî bi rêya tewiyeke parastinê hewl dide guhdaran an tawanbariya bersûcekî de razî bike û di eywanên dadgehan de tê diyarkirin”. Ji ber vê yekê belavkirina dadmendîyê ji bo sazkirina serpêhatîya dîrokî bûye model, an ku dîrok qadeke ku kêmtirîn du alî li ser dika diyarkirina rastîyê xebatê dikin.
Romanên dîrokî jî ji vê taybetiya nivîsandina dîroka serbest nayên nivîsandin, her yek ji wan di nîşanên razîkirina tawanbariya rewşeke îro de, tên nivîsandin, tên dîtin an jî tên şirovekirin.[1]
Ev babet 530 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | http://rojava.net/
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Dîroka weşanê: 19-08-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Çapkiraw
Kategorîya Naverokê: Lêkolînewe
Kategorîya Naverokê: Edebî
Kategorîya Naverokê: Roman
Ziman - Şêwezar: Kurmanciya Bakur
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 22-09-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 22-09-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 22-09-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 530 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.13 KB 22-09-2022 Evîn TeyfûrE.T.
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
Müslüm Aslan
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Rast
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
29-06-2023
Evîn Teyfûr
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
26-02-2024
Burhan Sönmez
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
26-03-2024
Aras Hiso
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,949
Wêne 104,268
Pirtûk PDF 18,883
Faylên peywendîdar 94,726
Video 1,232
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
Müslüm Aslan
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.204 çirke!