پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,960
وێنە 104,277
پەرتووک PDF 18,883
فایلی پەیوەندیدار 94,729
ڤیدیۆ 1,232
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
MEWLİDÊ KİRDÎ’ ADI ÜZERİNE
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

MEWLİDÊ KİRDÎ’ ADI ÜZERİNE

MEWLİDÊ KİRDÎ’ ADI ÜZERİNE
İnternet ortamında menşei belli olmayan birçok saçma dezenformasyon her gün dolaşıma giriyor. Elbette dikkate alınmamalı, ama kimi temel noktalarda cevap hakkı kullanılmalıdır.
Örneğin, bir okurun linkini gönderdiği Youtube’de yayınlanmış bir videoda, şahsıma yönelik hakaretler eşliğinde Zazaki yayınlanan ilk eser olan Mewlidê Kirdî adını benim uydurduğumu iddia ediyorlar. Küfür ve hakaretler sahibine aittir elbette. Burada, belgeleriyle birlikte sadece cevap hakkımı kullanıyor, takdiri okura bırakıyorum.
Kitabın yazarı Ehmedê Xasî (1867-1951), bizzat kendisi eserini “Mewlidê Kirdî” olarak adlandırmaktadır. Tam olarak şöyle diyor: “Temam bi viraştişê Mewlidê Kirdî bi yardimê Xaliqî û feyz û bereketê pêxemberê ma…” Yani “Allah’ın yardımı ve peygamberimizin feyiz ve bereketiyle Kürdçe Mevlid’in yapımı tamamlandı…” Devamında ise, Arapça Alfabedeki kimi harfleri Kürdçeye nasıl uyarladığını okuyuculara açıklıyor. Elimizde mevcut olan üç eski nüshada aynı ifadeler aynı şekilde geçmektedir.
Bu ilk nüsha, Maarif Nezareti izniyle 1899 yılında Diyarbekir’de Litografya Matbaası’ndan basılmış. Elimde pdf dosya olarak bulunan bu nüshanın üzerinde “Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi” arşivinin mührü var. Bu kopya, pdf dosya şeklinde İnternet ortamında da mevcuttur. Bu nüshada geçen yazarın açıklaması bölümünde esre, üstün ve ütre işaretleri yoktur. Örneğin görüldüğü gibi be, ve, ikinci şin, dal, kef, yine dal, yine be, tekrar dal vs. harflerin altında olması gereken esreler yoktur. O zaman Osmanlıca Türkçesiyle yapılan yazışmalarda aynı şekilde esre, üstün ve ütre işaretleri kullanılmıyordu.
İkinci nüsha, Ehmedê Xasî Rodos sürgününden dönerken, 1911 yılında Abdülhakim Arvasi’nin yardımıyla İstanbul’da basılan nüshadır. Bu baskıda, yazarın açıklaması olan bölümde esre, üstün ve ütre işaretleri kullanılmış.
Üçüncüsü ise, Zeynelabidin Amidi’nin hattıyla 1984 yılında basılmıştır. Bu baskıda da, yazarın açıklamasındaki metinde esre, üstün ve ütre işaretleri kullanılmıştır.
Çocukluktan beri defalarca Mevlit ayinlerinde dinlediğim ve bir çok kez kendimin de okuduğu Ehmedê Xasî’nin eseri, bizde Mewlidê Kirdî veya Mewlidê Xasî şeklinde bilinmektedir. Şimdiki nesil genelde, Arap harfleriyle okuyamadığı için, 2009 yılında Latin alfabesine transkribe ettim ve www.zazaki.net sitesinde yayımladım önce. Sonra Nûbihar Yayınları tarafından yaptığım trasnkripsiyonla birlikte orijinal metin ve kendi sesimle okuduğum CD ile birlikte kitap olarak 2013 yılında İstanbul’da yayınlandı. Birinci baskı bitince, eserde geçen Arapça metinler de dahil bütün sözcük ve ibarelerin sözlüğünü hazırladım ve ikinci baskısı yine Nûbihar Yayınları tarafından 2020 yılında İstanbul’da yapıldı. Her iki baskıda da, eserin adı “Mewlidê Kirdî: Mewlidün-Nebiyül-Kureyşiyyi” şeklindedir.
Çok sonradan haberdar olduğum, benden önce de iki farklı transkripsiyon daha mevcuttur.
İlki 1985 yılında Hêvî dergisinde yayınlanmış. (Bakınız: Hêvî dergisi, Sayı: 4. Parîs 1985, s. 96)
İkincisi ise, 1994 yılında Fırat Yayınları tarafından İstanbul’da kitap olarak yayınlanmış.
Yukarıda belirttiğim şekilde, Ehmedê Xasî’nin kendi eserini adlandırması ve diğer açıklaması bütün bu nüshalarda aynı şekilde geçmektedir. Yani, tümünde “Temam bi viraştişê Mewlidê Kirdî…” ibaresi aynı şekilde geçmektedir.
Bunlardan çok sonra, 2016 yılında, Bingöl Üniversitesi’nden Osman Özer tarafından yapılan bir transkripsiyon daha vardır. Görüldüğü gibi, küçümseyici bir anlayışla “mevlidi kırdî” şeklinde baş harfleri küçük yazmış olsa da, aynı ibare geçiyor. Eğer “Mewlidê Kırdî” adı metinde geçmemiş olsaydı, onlar koymazdı. (Bakınız: Bingöl Ünv. Yayınları, No: 10, 2016, s. 66)
Kendim yaptığım transkripte, orijinal metinde nasıl yazılmışsa, noktası virgülüne kadar, bilimsel ve ahlaki bir yaklaşımla aynı şekilde transkribe etmişimdir. Örneğin, Mevlit metninin başındaki Türkçe izin yazısında geçen “Zaza lisanı” ibaresi, yine en sonunda Fethullah Hesbi Eserdi’nin takrizinde geçen “Zazewîyye” kavramı aynen transkribe edilmiştir, metinde mevcuttur.
Abdullah Demir’in taranskribe ettiği “BOA. MF MKT 442/56-1” numaralı, 13 Şubat 1314 tarihli resmi yazışma belgesinde “Diyarbekir vilayet-i aliyesinden işbu tahriratıyla li’ecli’t-tedkik irsal buyrulan Zaza lisanı üzerine muharrer Kürtçe Mevlüd-i Şerifin tab‘ ve neşrinde be’s olmadığı lede’l-mu‘ayene anlaşılmış…” deniliyor.
Yine, M. Tayyib Okiç (1902-1977), Erzurum Atatürk Ünv. İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi’nde 1976 yılında yayınladığı “Çeşitli Dillerde Mevlidler” başlıklı yazısında Ehmedê Xasî’nin mevlidi için “Mevlidin ikinci Kürdçesi, Zaza lehçesiyle, nazm edilmiş ve 1316 (1898) yılında Diyarbakır’da neşr edilmiştir.” (s. 30) diyor.
Mehmet Yanmış da, 2012 yılında Uludağ Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 21. Sayı: 1’de yayımladığı “Diyarbakır’da Mevlid Geleneği ve Bazı İller ile Karşılaştırmalı Bir Analiz” başlıklı yazısında “Bateî Mevlidi’nin haricinde üçü Zazaca lehçesi ile yazılmış toplam 18 Kürtçe mevlidin olduğu bilinmektedir.” (s. 118) diyor.
Görüldüğü gibi Türkçe olarak yapılan yazışmalarda ve yine daha sonra yazılan yazılarda, eser “Kürdçe Mevlit” yani “Mewlidê Kirdî” olarak adlandırılıyor. “Zaza lisanı” veya “Zaza lehçesi” ise çok açık bir şekilde Kürd lisanı veya lehçesi olarak geçiyor.
Başta sözünü ettiğim İnternet ortamındaki menşei belli olmayan kara propaganda yayında, Ehmedê Xasî’ye ait açıklama metninde geçen ifadenin “Temam bıvıraştışi mewlidi kerdı bı yardımi Xalıqi…” imiş de, ben bunu “Mewlidê Kirdî” şeklinde değiştirmişim! Bunu da sadece “kef harfinin altında kesre yok”tura dayandırıyorlar. Bütün delilleri, işte kullanılmayan bir esre! Madem öyle, peki be, ve, ikinci şin, dal, yine dal, yine be, tekrar dal vs. harflerin altında olması gereken ama olmayan esreler nasıl izah edilmeli? Kaldı ki “Temam bıvıraştışi mewlidi kerdı” şeklindeki bir cümleyi, okuma yazması olmayan ama Zazakî bilen bir köylüye veya Zazakî konuşmasını bilen yedi yaşındaki bir çocuğa sorulsa, hiçbir anlam veremez. Çünkü bu şekilde anlamı olmayan bir cümleyi hiç kimse kurmaz. Öte yandan, diyelim ki ben yanıldım, peki benden önce, 1985 yılında, yine 1994 yılında matbu olarak yayınlanmış metinleri biribirinden habersiz olarak transkribe edenler de mi yanıldı? Kaldı ki o zamanlar bu Zazacılık faaliyetleri de yoktu!
Bu dezenformasyon önce de yapılmış aslında, güncellenmiş sadece. Bunu, bilinen kişi, Piya dergisinin 13. sayısında Filit Siwanıj takma adıyla, Hêvî dergisinde yayınlanan transkripsiyona yönelik yapmış. Açık bir şekilde hile yaparak “Kırdî” adını “Kerdı” şeklinde vermiş; kesintisiz devam eden cümleyi en olmadık yerde nokta ile kesmiş, sonra da “Kerdı bi yardimê Xaliqî..” diye verip bunu “Halık yardım etti” diye çevirmiş! Peki, Zazakîyi bu kadar düzgün kullanan Xasî “Xaliqî yardim kerd” diyeceğine neden “Kerdı bi yardimê Xaliqî..” diye sentaksı bozuk anlamsız bir cümle kursun?
Bunu hemen geçiştirerek, atlayarak, kef harfinin altındaki kesre değil de “–kî” sonekinin olmadığını işliyor. Oysa Lice, Hani, Genç, Kulp bölgesinde, sonu ünsüzle biten hiçbir dil adı için “–kî” soneki kullanılmaz. Bu, bölge ağzında dilsel bir kuraldır. Örneğin, hiç kimse “Kurmanckî” demez, Kurmancî derler, yine kimse Kurdkî de demez, Kurdî derler. Erebî, Farisî, Înglîzî, Yûnanî… derler. “Zaza” sözcüğü ünlüyle bittiği için, “-kî” eki eklenerek söylenir. Gidip sahada gezebilirsiniz, Kirdkî diyen kimseyi bulamazsınız, Kirdî derler.
Dolayısıyla Ehmedê Xasî de “Mewlidê Kırdî” diye yazmış, doğru yazmış. Kitabın başındaki Türkçe olarak yazılmış izin yazısında geçen “Zaza lisanı” ve yine kitabın sonundaki “Zazewîyye” kavramı, Ehmedê Xasî’ye ait değildir, literatürde “metin dışı” kavramıyla tanımlanan yazarın ve eserin dışında sayılan Türkçe ve Arapça yazılarda geçiyor bunlar. Bütün bunlar çok açık, gayet anlaşılır şeylerdir.
Bu şekilde saçma şeylere çocuklar bile güler geçer. Eğer amaç bizi meşgul etmekse, hiç sorun değil! Oturur, belgeleriyle açık bir şekilde cevap hakkımızı kullanırız. Böylece, böylesi uydurma bir şeyi yüzlerine gözlerine bulaştırıp açık bir şekilde iftiracı duruma düşmekten de alıkoymuş oluruz kendilerini.[1]
Roşan Lezgîn
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 693 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | bitlisname.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 21-01-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 14-09-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 14-09-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 14-09-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 693 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.169 KB 14-09-2022 سارا کس.ک.
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
29-05-2022
شەنە ئەحمەد
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,960
وێنە 104,277
پەرتووک PDF 18,883
فایلی پەیوەندیدار 94,729
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.219 چرکە!