پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
شێخ حسێنی هەزارکانی ئەو پیاوەی لە ئەنفالدا فەرمانی سەدامی شکاند و وتی نامەوێت ئازاد بکرێم
19-04-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
وەزیری ئەشۆ
18-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هومایۆن عەبدوڵڵا
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاسکەکانی گەرمیان
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کورد خاوەنی کۆنترین شوێنەواری بەریتانیایە
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
تەواوی زانیارییەکان لەسەر پاراسایکۆلۆژی لەلایەن دکتۆر هومایۆن عەبدوڵڵا
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دایک و زڕباوکی فەیروز ئازاد باسی کوژرانی کچەکەیان دەکەن
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قانع شاعیری چەوساوەکان
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
سەید عەلی ئەسغەر دەنگێک لە ئاسمانی موزیکی کوردیدا
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
فەتانەی وەلیدی ئەستێرەیەکی لە بیرکراو لە ئاسمانی هونەر و مۆسیقای کوردیدا
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 516,356
وێنە 105,194
پەرتووک PDF 19,086
فایلی پەیوەندیدار 95,696
ڤیدیۆ 1,281
شوێنەکان
خانەقین
ژیاننامە
قابیل عادل
ژیاننامە
شاپور عەبدولقادر
ژیاننامە
سەرهاد ئیسماعیل بیسۆ خەلەف
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
Demokratik Konfederal Sistemde KJK Sözleşmesi
کوردیپێدیا، مێژووی ڕۆژ بە ڕۆژی کوردستان و کورد دەنووسێتەوە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Demokratik Konfederal Sistemde KJK Sözleşmesi

Demokratik Konfederal Sistemde KJK Sözleşmesi
Özgürlük için mücadele eden kadınlara
Dünyamızın her bölgesinin savaş alanına çevrildiği bir çağı yaşıyoruz. Halkların tüm manevi değerlerinin bile metalaştırıldığı buz ruhlu bir çağ bu. İnsan yaşamının kapitalist sistemin çarkları arasında bozuk para gibi harcandığı acımasız bir yüzyıldayız. Kapitalist modernitenin damgasını vurduğu bu çağda yaygın ve sistematik bir kadın ve çocuk kırımı var. Biz kadınlar, binlerce yıllık direnişle kazandığımız mevzileri, değerleri kaybetme riski ile karşı karşıyayız. Dünyanın birçok bölgesinde tekelci sermaye iktidarının dincilik, milliyetçilik ve cinsiyetçilik etrafında hortlattığı tüm gerilikler en fazla kadınları vurmayı hedefliyor. Çünkü devasa boyutlara ulaşan tüm toplumsal sorunların altında kadının binlerce yıl önceki büyük kaybedişi ve köleleştirilmesi yatmaktadır. Bu nedenle tüm toplumsal sorunların çözümü de kadın özgürlüğünün gerçekleştirilmesine bağlıdır. Rêber Abdullah Öcalan’ın deyimiyle ‘‘Sorunların anası, çözümlerin anası dayatılarak çözülür.’’
Ortadoğu’da, Afrika’da, Latin Amerika’da ve Asya’da yaşayan kadınlar, kapitalist sistemin dayattığı kırım karşısında bir uyanışı, var olma direnişini ve mücadelesini yaşıyor. Bu direniş ve mücadele 21. yüzyılı bir kadın devrimi çağı yapıyor. Dünyanın tüm tortularından yaratılan DAİŞ gibi bir gerçeğin kırılmasına kadınlar öncülük ediyor. Devrimlerin, özgürlük ideoloji ve felsefelerinin unutturulmak ve aşağılanmak istendiği bu dönemde kadınlar tüm dünyada jineolojîyi tartışıyor. Tüm erkek egemen ideolojileri sorgulayan bir kadın bilimini geliştirmeye çalışıyorlar. Dünyanın her yerinde kadına karşı geliştirilen şiddeti durdurmak için yaşamın tüm alanlarını öz savunma-meşru savunma bilinci ile ele alıyorlar. Bunca zulme, erkek terörüne rağmen sanatla, edebiyatla, sağlıkla, eğitimle, ekonomi ile kısacası yaşamın tüm stratejik alanlarıyla ilgili düşünce, proje ve eylem oluşturuyorlar. Xwebûn(Kendi) olmaya çalışıyorlar. Var olmamaları için maruz bırakıldıkları zulme yenilmiyorlar.
Tam da bu ve daha birçok farklı nedenden dolayı 21. yüzyıl Ortadoğu ve dünya kadın devrimini yaşayacak. Ancak bu biz kadınlara ve bizim şahsımızda toplumlarımıza dayatılan kırımları durdurmamızla mümkün. Bunun için en az bizi katleden erkek egemen akıl kadar ortak akıl, örgüt, proje ve eylem üretmemiz gerekir. Kapitalist modernitenin yıkıma uğrattığı komünal yaşam tarzlarımızı yeniden örmemiz gerekir. Kadın devrimini gerçekleştirme iddiasında olan kadınlar olarak, temel tartışma, yoğunlaşma, kararlaşma ve eyleme geçme konularını doğru belirlememiz hayatidir. Önceliklerimiz, kadın devriminin sorumluluk ve görevlerine, iddia düzeyine denk kadrolaşma, eylem ve mücadele felsefesi oluşturmaktır.
Bizler birinci kadın devrimi olan neolitik devrimin gerçekleştiği Ortadoğu coğrafyasında yaşayan Kürdistanlı kadınlar olarak, ikinci kadın devriminin merkezinin de kendi kökleri üzerinde bu topraklarda gelişeceğine inanıyoruz. Bugün Kürdistan’da, Irak ve Suriye’de, Hindistan Afganistan gibi ülkelerde yaşanan kadın direnişleri-mücadeleleri; bu ikinci kadın devriminin habercileri olmaktadır. KJK, Ortadoğu’nun can damarlarından olan Kürdistan ve Kürt halkının tarihi kökleri üzerinde doğup gelişen, kadının, toplumun ve bireyin özgürlüğü için savaşan Kürdistanlı kadınlardan oluşan bir kadın sistemi. Kürt halkının on binlerce yıllık toplumsal tarihinde Kürt kadınlarının her zaman belirleyici yeri olmuştur. Tarih bilgimiz ve bilincimiz bize bunu somut gösteriyor. Yeri gelmiş bu kadınlar Star, Astare, Savuşka, Anahita ve daha pek çok farklı isimlerle tanrıça kimliğine bürünmüş, yeri gelmiş Adule Han, Xanzad’la kraliçe-prenses olmuş, yeri gelmiş Mesture Erdalanî şahsında şair ve tarih yazarı olmuşlar. Hapse Xane Naqip olup toplumuna analık etmiş, savaşın dayattığı açlıktan-kıtlıktan koruyacak akıl ve örgütlenme gücünü üretmiş, kızlara okul açmış. Keça Negedeyî olmuş Mahabat cumhuriyetine, Kürt davasına sonsuz inanç ve aşkla bağlanmış, İran devletçiliğinin zulmü altında en ağır işkencelere direnmiş, gözlerini ve en son başını vermiş ama onurunu son nefesine kadar teslim etmemiş. Qadem Xer olup İran şahına kadınlık ve erkeklik kimliğinin anlamını öğretmiş, nice savaş kazanmış ve esaret altında yaşadığı Tahran’da son nefesini özgürlük aşkıyla yeşerecek Kürt kadınlarına emanet etmiş. Gülnaz Ana olmuş, oğlunun ve kardeşinin kesik başını gösteren düşmanının karşısında gözyaşı dökmeden zindanda direnmiş. Zarife olup son mermisine kadar çatışıp haini vurmuş, Bese olmuş özgürlüğün uçurumlarından atlamış. Rindê Xan olup ülke topraklarına özgürlük tutkusuyla bağlanma kararını aşılamış tüm Kürt gençlerine. Leyla Qasım olmuş çıplak bedeni, özgürlük aşkı ve darağacına yürüyen cesareti ile Bağdat’ın zulmünü Babek ruhu ile yenmiş. Margaret olmuş, xwebûn olma kararlılığıyla göğsünü erkek saldırganlığının kurşunlarına siper etmiş ama ona asla teslim olmamış.
KJK daha sayılamayacak kadar çok bu Kürdistanî kadın kimliklerinin, duruşlarının ve direnişlerinin son kırk yılda yeşeren ruhudur. Kürdistan’da binlerce yıldır devam eden ana tanrıça geleneğinin, kadın etrafında gelişen toplumsallığın, ülkesi ve toplumsal değerleri saldırıya uğradığında direnen kadınların 21. Yüzyılda canlanan geleneğidir. Kırk yılda ismi, örgütlenme modeli ve araçları değişse de özü hep bu direniş değerleri olmuştur. Bu direniş değerleri 1970’lerde Kürdistan’da Kürt halkının özgürlük mücadelesiyle yeniden canlanırken Kürt kadınları da, Kürt ulusal mücadelesinde başından itibaren Sakine Cansız şahsında yer aldı. Sonrasında binlere varan kadın katılımı ile ulusal mücadelede aktif yer aldılar. 1987’de ilk kadın örgütlenmesi olan YJWK(Yekitiya Jinên Welatparezên Kurdistan)’yi kurdular. 1990’lı yıllarda gelişen Kürdistan serhildanlarında kadınlar Binevş Agal öncülüğünde büyük bir direniş duruşu sergilediler. 1990’lı yıllardan itibaren gerilla saflarına kitlesel katılım sağladılar. 1993 yılında Kürdistan dağlarında kadın ordulaşmasının temellerini attılar. 1995’de ilk kez ülkede gerçekleşen kadın kongresinde YAJK(Yekitiyên Azadiya Jinên Kurdistan)’ı kurdular. 1995-1999 yılları arasında Kopuş Teorisi, Erkeği Değiştirme-Dönüştürme, Özgür Yaşam Projesi, Kadın Kurtuluş İdeolojisi, temel argümanları temelinde önemli yoğunlaşma-eğitim süreçleri yaşayan YAJK, kendisini 13 Mart 1999’da kadın partisi olarak ilan etti. Böylece Kürdistan’da kadın devrimi sağlam temellere oturdu. 1999’dan günümüze kadar sırasıyla PJKK, PJA, PAJK adıyla kadın özgürlük mücadelesinin öncü gücünün partileşmesi devam etmektedir. Kürt kadınlarının gerilladaki onlarca yıllık ordulaşma deneyim ve tecrübeleri YJA STAR kimliğiyle kadın özgürlük mücadelesinin öz ve meşru savunma gücü olarak örgütlendirilip yürütülmektedir. Kürt kadınlarının özgürlük mücadelesi toplumsal alanda da çok yönlü öğütlenmelerle yürütülmektedir. Bu örgütlenmeler 2005 yılında KJB (Komên Jinên Bilind-Yüce Kadınlar Topluluğu) kimliğiyle 2014 yılından itibaren KJK (Komêlên Jinên Kurdistan-Kürdistan Kadın Toplulukları) kimliğiyle çatı örgütlenmesinde birleştiler. Bu çatı örgütlenme içindeki örgütler, demokratik konfederal ilişki diyalektiğiyle birbirine bağlı yapılanmalardır. Kürdistan kadın özgürlük mücadelesinde geliştirilen bu örgütlenmeler 2001de Toplumsal Sözleşme, 2008’de Jineolojî ideolojik, teorik ve kuramsal projeleri ekseninde gelişmeyi esas aldılar. Bu projeler özgürlük mücadelesinde sürekliliği, açılımı, derinleşmeyi ve özgürleşmeyi sağlamıştır.
Yıllar içerisinde farklı isimler ve örgütsel modellerle örgütlenen Kürdistan kadın özgürlük hareketi mücadelesine KJK (Komalên Jinên Kurdistanê) kimliği ile devam ediyor. İsmimiz ve örgüt modellerimiz zamanın ihtiyaç ve koşullarına göre değişse de asıl kimliğimiz özgürlüktür. Evrenin akışında, diyalektiğinde, doğasında var olan özgürlüğün toplumsal doğada da var olduğuna inanıyoruz. İnsan eliyle inşa edilen iktidar-devlet odaklı güçlerin katletmesine rağmen halkların kadim özgürlük damarlarının direngenliğine inanıyor, bunu esas alıyoruz. Dünya halklarına yaşatılan kriz, katliam, kırım ve yabancılaştırılmaya halklar cephesinden çok yönlü, zengin, esnek ve yaratıcı cevaplar oluşturulması için Kürdistanlı ve Ortadoğulu kadınlar olarak arayış içindeyiz. Bu arayışımız sadece tartışmak, düşünmek ve yoğunlaşmaktan ibaret değil elbette. Yaşamda karşılığı olan adımlar atıyoruz, deniyoruz, öğreniyoruz. Özgür varlıklarımıza yönelik saldırıları, öz savunma felsefesiyle meşru savunma çizgisinde savaşarak karşılıyoruz. Kadınlık kimliğimize ve onurumuza yöneltilen hakaretler, ideolojik saldırılar karşısında donanımımızı geliştiriyor ve özgür kadının kim olduğuna, nasıl yaşadığına dair yaşamsal değeri olan adımlar atmaya çalışıyoruz. Tüm bunların erkek egemen aklın ve onun iktidarının kurumlaştığı bir dünyada olması son derece zor ve amansız bir mücadele gerektiriyor. Toplumlara ve halklara dayatılan kırım kadın devrimini zorunlu kılıyor.
KJK bu zorunluluğu gören, analiz eden ama asla kabul etmeyen ve karşısında direnç odakları ve felsefesi oluşturup örgütlenen, mücadele eden güçlü bir kadın konfederal sistemi olma arayışının ifadesidir. 21. yüzyılın kadın devrimi yüzyılı olduğu bilinciyle, bu devrimi gerçekleştirmenin görevlerini yerine getirmek için mücadele eder. Bu konudaki kararlılığını, iddiasını bölgenin ve dünyanın kadın hareketleriyle de tartışan, tüm kadınların gündemi yapmaya çalışan bir duruş sahibidir. Kapitalist modernitenin 21. yüzyılda hücrelerimize kadar sızmak, ruhumuzu bile teslim almak isteyen gerçeğini tanır, buna karşı toplumun tüm hücrelerine ulaşabilen ve örgütleyebilen konfederal özgürlük ağları ile karşı durulabileceğini savunur. KJK, bu ağları oluşturmayı ve güçlendirmeyi deniyor, bunun için amansız savaş koşullarında mücadele ediyor. Aynı zamanda Kürdistanlı, Ortadoğulu ve dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan kadınları bu deneyimle ortaklaşmaya çağırıyor. Bu çağrının iki yönü var. Birincisi, Kürdistanlı ve Ortadoğulu kadınlarla ortak yaşanan bölgelerde direkt KJK çatısı altında ya da KJK ile ortak konfederal yapılanmalar oluşturmadır. İkincisi, her ülkenin, bölgenin ve kıtanın kendi özgünlüklerine ve ihtiyaçlarına göre kadın konfederal sistemini oluşturup geliştirmesidir. Hepimiz, toplumsal krizlerin ve ulus-devletçiliğin yaşamlarımızı nasıl katlettiğini ve zihinlerimizi ne kadar körelttiğini biliyoruz. Bunu durdurmak için çağrımız, konfederal kadın ağlarını oluşturmak, özgürlük mücadelesini dünyanın tüm alanlarında örgütlü ve eş zamanlı yürütmektir.
Dünyada toplumlar kadar onlar adına öncülük iddiası ile yola çıkan öncüleri de ciddi bir aşınma, bozulma ve kırım riskiyle karşı karşıyadır. Bu nedenle 21. Yüzyılda demokrasi ve kadın devrimi iddiası olanlar, kadının ve toplumun, bireyin özgürlüğünü önemseyip bunun için savaşanlar harekete geçmek zorundadır. ‘‘Nasıl bir örgütlenmeyle özgürlük mücadelesini etkili ve sonuç alıcı yürütebiliriz?’’ sorusuna mantıklı ve yaşamsal karşılığı olan cevaplar üretmek sorumluluğu ile karşı karşıyadırlar. Kürdistan ve Ortadoğu’da amansız Türk faşizmi karşısında olduğu kadar İran, Irak ve Suriye rejimlerinin Kürtlere inkarcı ve imhacı politikalarına karşı onlarca yıldır savaşıyoruz. KJK de bu mücadele deneyimlerine dayanarak gelişen bir hareket. Bu nedenle onlarca yılın deneyimi ile biliyoruz ki, halkların demokratik konfederal sistemi 21. Yüzyılın en geçerli, iddialı bir çözüm projesidir. Her ulusun demokratik ulus olmayı başarması, ulus-devlet hastalıklarından kurtulması bu projenin hayata geçirilmesinde ilk adımdır. Halkların demokratik konfederalizmi, binlerce yıllık iktidar geleneği ve 300-400 yıllık ulus-devlet geleneği ile mücadele ederek gelişecek iddialı bir çözüm önerisidir. İddialıdır çünkü iktidar ve ulus-devlet geleneğinden daha eskidir, binlerce yıllık tarihi bir mirasa sahiptir. Rêber Apo’nun deyimiyle ‘‘Tarih, önemli oranda konfederal ağırlıklı yaşanmıştır.’’ 200-300 yıl önce yıkılan imparatorluklar bile konfederal yapıdaydı, birçok halk iç içe, kendi kimliği ve kültürü, inancını koruyarak yaşayabiliyordu. Belki bunun için belli bir vergi ödüyordu. Ancak sadece son yüzyılda ulus-devletin halklara ödettiği bedel, milyonlarca insanın katledilmesidir. Binlerce köy, yüzlerce kasaba ve şehrin yıkımıdır. İnsanlık, tarihi boyunca konfederal sistemde ısrar etmişse bu ahlak-vicdan ve bilinç düzeyinde daha güçlü olduğu içindi. Günümüzde toplumsal krizler, kadın ve çocuk katliamları zirvede yaşanırken bunlardan sorumlu modellerde ısrar edilmesi akıl kârı değildir. Akıl kârı olan halkları farklılıkları ve zenginlikleri ile bir arada, barış ve demokrasi içinde yaşatacak siyasi çözüm modellerini düşünmek, oluşturmak ve geliştirmektir. Toplumların yaşadığı binlerce yıllık deneyimleri incelediğimizde bunun konfederal sistem olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz. Klan, kabile ve aşiretlerin on binlerce yıl temel toplumsal örgütlenme birimi olarak kalması da onların konfederal örgütlenmesiyle mümkün olmuştur. Bugün kadınlar olarak yapmamız gereken, insanlığın bu deneyimlerini bütünlüklü kavramaktır. Bu kavrayışla günümüzün kördüğüm olmuş sorunlarına kadın aklıyla, özgürlük ahlakı ve vicdanıyla çözümler yaratabilmektir. Dünyanın her yerinde yaşanan sosyal, ekonomik, ekolojik, politik krizlerin kaynağında tarihin konfederal akışını ters yüz eden ulus-devlet anlayışı yatmaktadır. Tarihin, halkları farklı kimlik ve kültürlerle bir arada huzur ve barış içinde yaşatabilen konfederal karakterini ulus-devlet zihniyeti ve yapılanmalarını yıktı. Eğer özgürlüğümüzü, insanlığımızı ve toplumsallığımızı yeniden kazanmak istiyorsak konfederal örgütlenmeleri geliştirmeliyiz.
KJK bu inançla örgütlenen ve mücadele yürüten bir kadın konfederal sistemidir. KJK, demokratik modernite paradigmasına dayanarak demokratik ulus ve halkların demokratik konfederal sistemini geliştirme mücadelesini kadın öncülüğünde yürütmenin iddiasıdır. Bu iddia temelinde kazandığı özgürlük zihniyetini-felsefesini geliştirme, ulaştığı sonuçları Kürdistanlı ve Ortadoğulu kadınlarla, dünya kadın hareketleriyle paylaşma çabasını sürekli geliştirmektedir. KJK konfederal kadın sistemini geliştirmeyi, kadınlarla ve toplumlarla paylaşmayı, onlara tanıtmayı ve anlatmayı tarihi bir sorumluluk olarak görüyor, yaşıyor.
KJK, bu ana doğrultu ve ihtiyaçlar temelinde 2017 yılının 2 Eylül-6 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirdiği 8. Olağan Genel Kurulunda güçlü tartışmalar, kararlaşmalara ulaştı. Bu kurultay daha önce yürürlükte olan sözleşmeyi; gelişen tartışmalar, görüş ve öneriler kapsamında yeniden ele aldı. Özgür toplumlarda bağlayıcı olan ahlaktır ve onun uygulama alanı olan politikadır yani toplumun demokratik eylemleridir. Ancak kapitalist modernitenin ve onun tekelci sermayeye dayalı sisteminin korkunç baskıları ve saldırıları altında yaşayan kadınlar ve toplumlar özgürlük mücadelesinin bazı esaslarını, ilke ve görevlerini sözleşme hükmüne yani bir hukuka bağlamak durumundadır. KJK sözleşmesinin de böyle bir özelliği vardır. Bir yandan toplumlar ve kadınlar için özgürlük ahlakını ve vicdanını yaratma mücadelesini dayandıracağı ilke ve görevleri belirler. Diğer yandan bunların uygulanmasını garanti edecek ve kolaylaştıracak ilişki diyalektiğini-işleyişini oluşturur, hukukunu belirler.
Bu amaçla hazırlanan KJK sözleşmesi 2001 yılından itibaren Kürdistan kadın özgürlük hareketinin gündeme getirdiği ve dünya kadınlarıyla belli bir düzeyde paylaştığı Kadının Toplumsal Sözleşmesine dayanılarak hazırlandı. Yine son yıllarda Rêber Abdullah Öcalan’ın önerisi ve perspektifleri temelinde Kürdistan Kadın Özgürlük Hareketinin geliştirdiği jineolojî perspektifi, tüm KJK çalışmalarının olduğu kadar KJK sözleşmesinin de oturduğu ana eksenlerden biridir. Bu sözleşme KJK’nin iddialı, kararlı ve örgütlü bir biçimde sürekli mücadele edeceği temel konuları özetlemektedir. Aynı zamanda halkların demokratik konfederal sistemine paralel kadın konfederal sistemini geliştirme mücadelesinin 21. yüzyıldaki gerekçelerini, dayanacağı paradigmayı, tarihsel ve güncel mirası geniş ifade etmiştir. KJK sözleşmesi, toplumsal özgürlük ve kadın özgürlüğü mücadelesinin temel argümanlarına, ilkelerine ve görevlerine kapsamlı yer verir. Kürt kadınlarının kendi içinde, bölge kadınlarıyla ve dünya kadınlarıyla ortaklaşmasının düşünsel-pratik doğrultusunu oluşturur.
KJK sözleşmesi Kürdistanlı tüm kadınlara olduğu kadar Ortadoğulu ve dünyada yaşayan tüm kadınlara ulaşmada önemli bir zemin oluşturmaktadır. KJK sözleşmesinde, Kürdistanlı kadınların tarihi-güncel deneyimlerine dayanarak kadın etrafında örülecek toplumsal yaşam sisteminin stratejik unsurlarına yer vermiştir. Şüphesiz bu sözleşme, kadın özgürlük mücadelesinin tüm kapsamını anlatmaya yeterli değildir, zaten bunun yeri de sözleşme değildir. Ancak KJK Sözleşmesi, Kürdistan’da yaşayan faşist ve ırkçı eğilimler dışındaki tüm kadınların üzerinde ortaklaşabileceği ana konuları güçlü ifade eder. Bu anlamda KJK sözleşmesi başta Kürdistanlı kadınlar olmak üzere tüm kadınları özgür toplum ve özgür kadın için ortak örgütlenmeye bir çağrı olarak okunabilir. Zaten KJK, yaşadığımız bu erkek egemen dünyanın yüzünü ve ruhunu değiştirmek için, bu dünyanın Kürdistan’a dayattığı kirli savaşı boşa çıkarmak için tüm Kürdistanlı kadınları yaşadıkları köylerde, kasabalarda, şehirlerde, mahallelerde konfederal yapılanmayı oluşturmaya ve güçlendirmeye çağırır. KJK, Kürdistan’da yaşayan tüm kadınların konfederal örgütlenmesi olmayı hedefler. Felsefi, ilkesel ve amaçsal olarak böyledir. Tüm Kürdistanlı kadınları kapsayan bir konfederal örgütlenme olmak için çok yönlü mücadele eder. Eğitim, diplomasi-ittifak, ortak toplantılar düzenleme, Kürdistanlı kadınların öncelikli sorunlarını tespit etme ve ortak çözümler üretme ve daha pek çok alanda Kürdistanlı kadınlarla ortaklaşmayı hedefler.
KJK’nin temel amaçlarından biri de Kürtlerin yaşadığı tüm ülkelerde örgütlenip güçlü mücadele etmektir. Bu ülkelerde yaşayan farklı halklardan kadınlarla diyalog, paylaşım, görüş-alış verişi, ortak örgütlenme, ortak eylem gücünü oluşturmak için mücadele eder. Bu amaçla KJK sözleşmesi aynı zamanda farklı halklardan, inanç ve etnik gruplardan, değişik kimliklerden kadınları da kapsamanın ilke ve yaklaşımlarını içerir. Halklarla ve tüm kadınlarla birlikte Ortadoğu ve Kürdistan’da demokratik konfederal sistemi örmek isteyen KJK, bu temelde sözleşmesine stratejik değerde önem arz eden hususları almıştır. Bu nedenle KJK sözleşmesini okuyan ve tartışan kadınlara çağrıları nettir. KJK sözleşmesini okuyan tüm Kürdistanlı kadınlar, dünyanın neresinde olursa olsunlar kendilerini KJK’yi inşa etme sürecinin, görev ve sorumluluğunun bir parçası olarak görebilirlerse kadının konfederal sistemini çok daha hızlı oluşturabiliriz. Yine bizzat Kürdistan bölgelerinde yaşayan tüm kadınlara KJK sözleşmesinin çağrısı; yaşadıkları mekânları komün, meclis, akademi, kooperatif ve komiteler temelinde örgütlülüğe kavuşturmalarıdır.
KJK sözleşmesinin Ortadoğulu kadınlara çağrısı da açıktır. Tüm Ortadoğulu halkları vuran milliyetçilik, ulus-devlet zihniyetinden kurtulmanın yolu, halkların ve kadınların demokratik konfederal sistemini zihinsel ve pratik inşa etmektir. Bu anlamda Ortadoğulu kadınlarla buluşma, paylaşma ve ortak hareket etme şansımız ve zeminlerimiz çok daha güçlüdür. KJK sözleşmesini Kürt kadınlarının özgürlük ve barış temelinde Ortadoğulu halklar ve kadınlarla sözleşmesi olarak da okuyabiliriz. Ortadoğulu kadınların bu sözleşmeyi okudukça anlamak, tartışmak ve atacağımız ortak adımları ortak sözleşmelere kavuşturmak için daha çok çaba içinde olacaklarına inanıyoruz.
KJK sözleşmesi, dünyanın değişik bölgelerindeki kadınlara da güçlü mesajlar ve çağrılar içermektedir. Afrika, Latin Amerika ve Asya’daki bazı ülkelerde yaşanan devrim ve mücadele deneyimleri Kürdistan ve Ortadoğulu deneyimlerle benzerlikler içermektedir. Yine bu alanlarda uzun vadeli sömürgeleştirmeler yaşandı. Yine her kıtanın, her bölge ve ülkenin kendine özgü kökleri, direniş damarları ve gelenekleri var. Bu geleneklerin Kürdistan direniş gelenekleriyle birçok ortak yönü var. Bu durum, bu bölgelerdeki halklarla ve kadınlarla buluşmada ortak paydalar yaratıyor. KJK sözleşmesinde ifade edilen birçok ilke ve görev bu zeminleri anlamlandırıp geliştirmeyi hedefliyor. Bu nedenle bu sözleşmede ifade edilen görev ve hedeflerin, dünyanın birçok ülkesinde yaşayan kadınlara yabancı gelmeyeceğini düşünüyoruz. KJK’nin sözleşmesinde ifade ettiği ortaklaşma zeminleri iyi değerlendirilirse, dünya devrimine soyunan çok güçlü bir kadın örgütlenme ağına ulaşabiliriz.
Dünyanın birçok ülkesinde kadınlar karma zeminlerde çalışıyor, işe gidiyor, yaşıyor ve mücadele ediyor. Bu karma zeminler çok ciddi krizler kadar değerlendirilirse önemli özgürlük mevzileri de sunmaktadır. Erkeğin değişim-dönüşümünde yaşanan ortak deneyimler öğretici olmaktadır. KJK, erkeği özgürlük temelinde değiştirip dönüştürmeyi kadın devrimini gerçekleştirmenin temel ölçülerinden biri kabul eder. Bu nedenle yaşamın her alanında ulaştığı deneyimlere dayanarak, bu konuyu sözleşmesinde ilkesel ele alır. Bu anlamda karma çalışma ve mücadele zeminlerinde kadınlarla erkekler arasında, kadın özgün-özerk örgütlenmeleri ve genel örgütlenmeler arasında oluşturulması gereken ilişki diyalektiğini önemser.
KJK sözleşmesi bu konuda da alternatif çözüm önerileri içermektedir. Bu öneriler eşit temsiliyet ve onun bir uygulaması olarak eş başkanlık sisteminde somutlaşıyor. KJK sisteminde tüm kadın eş başkanları kadınlar belirler. Eşit temsiliyet ve eş başkanlık sistemini tüm kadınların gündemine alması, karma zeminlerde yaşanan farklı farklı sorunlara çözüm arayışını güçlendirecektir. Bu anlamda kadınlar kadar erkekler de kadınlarla erkeklerin ortak mücadele ettikleri zeminleri özgürleşme temelinde değerlendirmede bu sözleşmeden yararlanabilirler. KJK sözleşmesi aynı zamanda, kapitalist modernitenin kadın ve erkeği birbirine yabancılaştırıp her iki cinsi sömürmesine karşı cevaplar üreten bir sözleşmedir.
KJK,Kürt halkının özgürlük mücadelesinin sistemi olarak kabul ettiği genel konfederal sisteme paralel bir kadın konfederal sistemi olarak örgütlenir. Genel konfederal sistem içinde özerk örgütlenir. Hem KJK sistemindeki hem de genel konfederal sistemdeki tüm kadınlar hakkında kadınlar karar alırlar. Erkekler, kadınların özgünlüğüne karışmaz yani kadınların düzenlenmesine, çalışmalarını nasıl yürüteceklerine karışmazlar. Ortak çalışma zeminlerinde görüş alış-verişi olsa da kadınlar hakkında karar mekanizması kadınların özgün örgütlülüğüdür. Demokratik konfederal sistem de tüm karma çalışmalar içinde komün ve meclislerden başlayarak eş başkanlık ve eşit temsiliyet bir ilke olarak kabul edilir. KJK sistemi kadın iradesine, örgütlülüğüne, kadın sevgisi ve birlikteliğine, kendi kendine karar alma mantığı ve gücüne dayanıyor.
Kürdistan’da ve Ortadoğu’da yaşayan kadınlar başta olmak üzere tüm kadınlarla ortaklaşmak istediğimiz ana konulardan biri de kadın katliamını ortak akıl, örgüt ve mücadele ile durdurmaktır. Günümüzde tüm dünyada kadına karşı yükseltilen şiddet dalgası, halklara karşı geliştirilen faşist saldırıların da kaynağı olan tüm iktidar ideolojilerinin çıkış ideolojisi cinsiyetçilikten besleniyor. Bunun bilincine varırsak ve tüm kadınları bu konuda bilinçlendirip örgütlü, ortak eylemlere çekebilirsek normalleştirilip kanıksatılmak istenen kadın ve çocuk kırımını durdurabiliriz. KJK sözleşmesi özü itibariyle, başta kadın katliamları olmak üzere yaşanan toplum kırımı durdurmanın sözleşmesidir. Bu kapsamda KJK sözleşmesi ‘‘kadın şahsında toplumlara dayatılan ekonomik, ruhsal, ekolojik, demografik kırımları Kürdistan’da, bölgede ve dünyada nasıl durdurabiliriz sorunsallığını cevaplamaya çalışmıştır.
KJK, 21. Yüzyıla damgasını vuracak olan Ortadoğu ve dünya kadın devrimlerinin öncü örgütlenmelerinden biri olma iddiasını sürekli geliştirecektir. Dünyanın, insanlığın, doğanın, çocukların, tüm kadın ve erkeklerin kurtuluşu, özgür zihniyetli, özgür karakterli kadını ve erkeği geliştirmekten geçiyor. Her ikisinin ortak çabası ile özgür ve onurlu yaşamın birlikte örülmesinden geçiyor. Bu bilinç ve inançla KJK, Kürdistan, Ortadoğu ve bölge çapında mücadelesini geliştirirken özgürlüğe, adalete, demokrasi ve barışa duyarlı tüm kadınlarla diyaloğu esas alır. Ortak tartışma, çalışma ve mücadele zeminlerini geliştirmeyi hedefler. Kadınların duygu-sezgi yüklü zekâları, özgürlük ahlakı ve vicdanıyla inşa edeceği özgür topluma, özgür bireye ve özgür yaşama duyduğu inançla tüm kadınları sevgi ve saygıyla selamlar. Çok zor koşullarda, yoğun saldırılar altında yürüttükleri xwebûn olma, özgür ve onurlu kimliğini-duruşunu koruma, toplumsal mücadelelere öncülük etme kararlılığını bu temelde güçlendirir.
Komalên Jinên Kurdistan – KJK Sözleşmesi
GİRİŞ:
İnsanlığın tarih öncesi süreçlerinde, yaşamın maddi-manevi tüm üretim alanlarında kadın belirleyici olmuştur. Kadın tarımın, hayvancılığın, sanatın, matematik, kimya, botanik ve daha pek çok bilimin temelini atmıştır. Kadın, yaşamın tüm alanlarında varlığı ile aktifti, örgütleyendi ve yönlendirendi. Kadın-erkek, çocuklar, yaşlılar ve gençler yani toplumun tüm bireyleri kadın etrafında toplumsallaşıyordu. Çünkü kadının paylaşımcı, emekçi, sosyalist, eşitlikçi doğası topluluğu toplumsallaştırıyordu, halklaştırıyordu. Kadınlar Afrika’dan başlayan ve Ortadoğu’da devam eden insan olma ve toplumsallaşma tarihinin en aktif, etkin ve örgütlü yaşam gücüydü. Doğa ile toplum bağını, duygu ve sezgi yüklü zekâlarıyla emekle dokudular. İnsanın insanla, insanın doğayla ve insanın toplumuyla olan bağını ahlaki-politik ilkelere bağladılar. Toplumsallığın özgür, akışkan ve adil akabileceği ana-kadın etrafında gelişen mecralar yarattılar. Kadınlar insanlığın on binlerce yıllık tarihinde devletsiz, iktidarsız, sömürüsüz, şiddetsiz bir yaşamın mimarı oldular. Bilimsel, toplumsal buluş ve keşifleriyle, icatlarıyla, geliştirdikleri ana eksenli hukukla, yarattıkları tanrıça inancıyla yaşadılar ve yaşattılar. Kadın etrafında gelişen bu ahlak-felsefe, inanç-kültür ve politika; erkek egemenliğinin aynı topraklarda doğup gelişmesi ile ağır darbeler aldı. Ana soylu yaşamın, toplumsallığın tüm insanlığa yetebilen ekonomisi, endüstrisi kurnaz ve zorba erkek tarafından talana uğradı, gasp edildi. Zorba ve kurnaz erkek, askeri şef-şaman ve rahip kimliklerinde örgütlenerek ana kadına karşı tarihin ilk ve en kirli komplosunu gerçekleştirdi.
Zorba ve kurnaz erkek, egemen erkeğe geçişte önemli bir olgudur. Avcılık ve iktidar kültürünün gelişimini anlatan sosyolojik bir öyküdür. Kadının ev ekonomisine bir hırsız gibi girmekle başladı, ilk sermaye birikiminin tohumu oldu. Kadını tecavüz altında tutarak kadın-erkek birlikteliklerini günümüze kadar yaraladı. Doğaya ve toplumsal doğaya büyük tahribatlar ve acılar yaşattı. Zulüm, yalan, talan, komplo, işgal, tecavüz, katliam ve daha pek çok yöntemle uzun bir yol kat etti. Şimdi günümüzün süper güç odaklarında üsleniyor. Bunlar, iktidarcı-devletçi güçlerin daimi stratejik bir çekirdek gücü olarak, toplumsal doğa üzerinde sürekli ekonomik, siyasi, askeri hamleler, taktikler tasarlıyorlar. Günümüzde zorba ve kurnaz adam, tekelci-egemen erkek şebekelere dönüşmüştür. Tüm dünyada doğa ve toplum, özellikle kadınlar ve çocuklar, bu şebekenin yaşam adına var ettiği ölüm düzeneklerinde yaşıyor. Bugün dünyamıza zulüm ve felaketler getiren kapitalist hegemonya, zorba ve kurnaz adamın toplum üzerinde genelleşmiş kurumsal ifadesidir.
Zorba ve kurnaz adam günümüze kadar kendisini iktidarcı ve devletçi sayısız formda örgütledi. En son formu olan kapitalist sistem hegemonyası yaşamı katledecek sayısız operasyon düzenledi. Ancak bunca saldırıya rağmen doğa ve toplum, yaşamsal varoluşlarını hâlâ zengin formlar altında devam ettirebiliyor. Bu, doğanın ve toplumsal yaşamın zengin, çok yönlü, kesintisiz direnişi sayesindedir. Bu kesintisiz direnişler bizleri, Ortadoğu merkezli ikinci bir köy-tarım devrimi ile iç içe gelişecek olan ikinci bir kadın devrimi çağına ulaştırdı. Yaşamı katleden kapitalist sistemi durdurmanın ve nihai yenilgiye uğratmanın anahtarı; 21. Yüzyılda kadın devrimi yapmaktır. Bu devrim, birinci kadın devrimi olan neolitik devrimi gerçekleştirenler tarafından kendi kökleri üzerinde başarıya gidecektir. İkinci bir kadın devrimi gerçekleştirmenin tarihi ve güncel sayısız gerekçesi var. Dünyanın her yerinde bu kapsamda direnişler, özgürlükçü mücadele yürüten birçok yapılanma var. Geldiğimiz aşamada, kapitalizme karşı doğası gereği direngen olan tüm bu yapılanmalar arasında demokratik konfederal bir ilişki diyalektiğini geliştirmek hayati öneme sahiptir. Demokratik konfederal kadın sistemi, bizleri kadın devrimine taşıyacak en uygun yapılanmadır. Tarih ve yaşam bu hakikati sayısız örnekle bize gösteriyor. Kadın devrimini başarıyla örgütleyebilmemiz için kapitalizmin yaşam alışkanlıklarından ve bize öğrettiği çaresizlikten sonsuz boşanmamız şarttır. Dünya çapında tüm insanlık değerlerine karşı terör örgütleri kisvesi altında savaşan kapitalist sistem gerçeğini aşmak için bu, olmazsa olmazdır.
Bu olmazsa olmazın anahtarı da kadınların bilinçli, örgütlü özgürlük mücadelesidir. Evrensel özgürlük ilkesine göre kadın doğası akışkan ve özgürlükçüdür. Kadın doğasının sürekli üreten enerjisini en fazla inkâr eden, dondurup hapsetmek isteyen, katleden kapitalist sistemin ideolojik ve yaşamsal uygulamalarıdır. Kadınlar varoluşlarını özgürce yaşamak istiyorlarsa, en fazla kapitalist modernite ve kapitalist sistem karşısında mücadele etmek zorundalar. Kadınlar üzerinde uygulanan her baskı ve zulüm, kırım ve katliam; kadınları varoluşlarını daha güçlü-felsefi anlamlandırmaya yöneltmektedir.
Kürt kadınları, Kürt ulusal mücadelesinin başından itibaren Sakine Cansız şahsında sonrasında ise binlere varan kadın katılımı ile bu mücadele içinde aktif yer aldılar. İlk grup aşamasında yiğitçe, kararlı ve aktif bir duruşla mücadele içinde kesintisiz bir biçimde var olan bu kadınlar hâlâ katılımlar üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptirler. 1987’de YJWK’nin kuruluşu ardından 1990’lı yıllardaki ilk Kürdistan serhildanlarında kadınlar Binevş Agal öncülüğünde büyük bir direniş duruşu göstermişlerdir. Ardından gerilla saflarına 1990’lı yılları itibarı ile kitlesel katılım sağlamışlardır. Kürdistan dağlarında Kürt kadınları 1993 yılında ordulaşmanın temellerini attılar. 1995 yılında Kürdistan dağlarında ilk kez kadın kongresini gerçekleştirdiler. Kadın Kurtuluş İdeolojisi temelinde kadın partileşmesini geliştirerek Kürdistan’da kadın devriminin temellerini attılar. Kürt kadınları 1995-1999 yılları arasında YAJK olarak örgütlendiler. Kadın Özgürlük hareketi kendisini 13 Mart 1999’da kadın partisi olarak ilan etti. 1999’dan günümüze kadar sırasıyla PJKK, PJA, PAJK adıyla kadın özgürlük mücadelesinin öncü gücünün partileşmesi devam etmektedir. Kürt kadınları onlarca yıllık gerilladaki ordulaşma deneyim ve tecrübeleri YJA STAR kimliğiyle kadın özgürlük mücadelesinin öz ve meşru savunma gücü olarak örgütlendirilip yürütülmektedir. Kürt kadınlarının özgürlük mücadelesi toplumsal alanda da çok yönlü öğütlenmelerle yürütülmektedir. Bu örgütlenmeler 2005 yılında KJB (Komên Jinên Bilind-Yüce Kadınlar Topluluğu) kimliğiyle 2014 yılından itibaren KJK (Komêlên Jinên Kurdistan-Kürdistan Kadın Toplulukları) kimliğiyle çatı örgütlenmesinde birleştiler. Bu çatı örgütlenmeleri demokratik konfederal ilişki diyalektiği ile birbirine bağlı yapılanmalardır.
Kürdistan kadın özgürlük mücadelesinde geliştirilen tüm bu örgütlenmeler Kopuş Teorisi, Erkeği Değiştirme-Dönüştürme, Kadın Kurtuluş İdeolojisi, Toplumsal Sözleşme, Jineolojî ideolojik, teorik ve kuramsal projeler ekseninde geliştirildiler. Bu projeler özgürlük mücadelesinde sürekliliği, açılımı, derinleşmeyi ve özgürleşmeyi sağlamıştır. Bugün Kürt kadınları, Kürdistan’ın tüm alanlarında öz savunma güçlerini örgütlemektedir. Kürdistanlı genç kadınlar, Komêlên Jinên Ciwan örgütlenmesiyle özgürlük mücadelesine katılmaktadır. Tüm bu örgütsel, ideolojik ve siyasi mücadele deneyimlerine dayanan Kürt kadınları günümüzün somut koşullarını, ihtiyaçlarını ve gerekli örgütlenme modellerini sürekli analiz etmektedir. Bu temelde kadın devrimini geliştirmeye kilitlenen Kürt kadınları Ortadoğulu kadınların devrim ve özgürlük mücadelelerine de öncülük etmektedir. Kürdistan kadın özgürlük mücadelesinin öncüleri olan Sara (Sakine Cansız), Zekiye Alkan, Zilan (Zeynep Kınacı), Beritan (Gülnaz Karataş), Sema Yüce, Şirin Elemhûlî, Viyan Soran, Destina Qandil, Arin Mirkan ve Rêwan Kobani şahsında tüm kadın devrimi şehitlerinin yarattığı miras ve binlerce Kürt kadının emeği ile gelişen kadın özgürlük devrimi bugün kendi özgür yaşam sistemini yaratmaktadır.
Kürt kadınları, demokratik modernite çağının bir kadın devrimi çağı olduğuna inanıyor. Bu çağda kadınları, kadın etrafında gelişecek toplumsal sisteme ve bu sisteme ulaştıracak kadın devrimine kanalize edebileceği konusunda iddialıdır. Kürt kadınları bu iddiayla toplumsal özgürlük mücadelesini yükseltmektedir. Komalên Jinên Kürdistan-KJK (Kürdistan Kadınlar Topluluğu), Kürdistan ve Ortadoğu’da bu toplumsal sistemi demokratik ve konfederal yapıyla ve bilinçlenme, örgütlenme mücadelesiyle geliştirmektedir. KJK, kadınların yapılandırmaya çalıştığı bir kadın sistemidir. Kadınların varoluşlarını özgürce tanımlamaları ve yaşamaları önündeki engelleri kaldırmak için mücadeleyi geliştirmeyi amaçlar. Bu kadın sistemine kadın konfederalizmi, canlı bir kadın organizması, kadın toplumsallığı veya kadın etrafında geliştirilmek istenen özgür toplum ekseni de diyebiliriz.
Toplumsal yaşam deneyimlerimizi, özgürlük mücadelelerinde, ulusal kurtuluş, feminist, ekolojist hareketlerden edindiğimiz tecrübe ve birikimlerimizi iktidarcı akla alternatif düşünebilen özgürlükçü bir akılla analiz ediyor, mücadelemizin ana kaynakları olarak değerlendiriyoruz. Bu analiz ve değerlendirme gücüyle kadın devriminin tarihsel ve güncel dinamiklerini sağlıklı okumaya çalışıyoruz. Kadın devriminin dinamikleri evrenseldir. Kadın ve toplum özgürleşmesinde yerel köklerimiz üzerinde bu evrenselliği muazzam bir şansa dönüştürebiliriz.
Kadın etrafında örgütlenen yaşamın, toplumun yıkılışından günümüze kadar kesintisiz süren doğa ve toplum direnişleri, mücadelemizin ana kaynağıdır. Bu direnişler, örgütlenme-eylem, mücadele strateji ve taktiklerimizin moral ve güç kaynağıdır. KJK, toplumsal doğanın tarihini bu perspektifle okuyan başta kadınlar, kadın hareketleri ve tüm toplumsal kesimlerle diyalog ve ilişki, ittifak, ortak örgütlenme ve mücadele geliştirir. Kürdistan’da, Ortadoğu ve Kürt kadınlarının yaşadığı her alanda demokratik kadın konfederalizmini örgütlemek için mücadele yürütür. Konfederalizm yapılanması ile farklı halklardan ve kimliklerden kadınlarla, ve kadın kurumlarıyla diyalektik ilişki ağı içinde güçlerini birleştirmeyi amaçlar.
Kadınlar olarak, hayatlarımızın her hücresine sızan kapitalist modernitenin düşünsel ve yaşamsal alışkanlıklarından kurtulmak ve alternatiflerimizi örgütlemek için yaşamın her anında ve her yerinde olmalıyız. Yaşamın akışkanlığına, renkliliğine, çeşitliliğine ve farklılıklarına cevap olabilecek biçimde örgütlenmeliyiz. Yaşamın tüm ihtiyaçları ve önümüze koyduğu görevler; işlevsel, değişip dönüşebilen ve esnek yapılanmaları şart kılıyor. Bu yapılanmaları geliştirerek kapitalist modernitenin tüm saldırılarını karşılayabilir, durdurabilir ve karşı hamlelerle cevaplayabiliriz.
Bu görevler, kadın devrimi çağına göre yaşamanın ve mücadele etmenin gerekleridir. KJK, bu görevleri başarmaya, kadın devrimine Ortadoğu’da ve dünyada öncülük etmeye aday kadın yapılanmalarından biridir. Demokratik nitelikte, konfederal ilişki diyalektiğinde örgütlenen kadın konfederalizmi olarak KJK, kadın toplumsallığının tıkanan yönlerini aşmak ve toplumsal yaşamın özgür inşası için mücadele etmektedir. Bunun için demokratik ve özgürlükçü bir zihniyet kazanarak çok yönlü örgütlülük geliştirmeyi ve mücadelenin zengin yöntem ve araçlarını oluşturmayı hedeflemektedir.
KJK,özgür ve demokratik, eko-ekonomik, cinsiyet özgürlükçü bir paradigma olan demokratik moderniteyi benimsemektedir. Bu paradigma temelinde; toplumun ahlaki-politikdokusunu aşındıran, tıkatan ve sakatlayan olgularla mücadele etmektedir. Toplumun ahlakı-politik dokusunun sakatlanmasında tüm iktidarların çıkış ideolojisi olan cinsiyetçiliğin ve onun türevleri olan devletçiliğin, dinciliğin, milliyetçiliğin ve bilimciliğin zihniyet kalıpları ve örgütlü kurumları belirleyicidir. Özellikle tarihi-kültürel değerleri için mücadele ettiğimiz Ortadoğu, son iki yüzyılda ulus-devlet ve milliyetçilik ideolojisiyle zehirlendi. Bu ideolojinin panzehiri, demokratik ulus ve demokratik konfederalizm sistemidir. Demokratik ulus ve demokratik konfederalizm sistemi, Ortadoğu’da yaşayan Arap, Asuri, Süryani, Ermeni, Kürt, Fars, Yahudi, Çerkez, Türkmen-Türk, Beluci, Dom, Azeri, Laz, Gürcü, Pomak ve diğer tüm halklar ve inanç topluluklar için geçerli proje ve modellerdir. KJK, Demokratik-ulus ve Demokratik Ortadoğu Konfederalizmin gelişimiiçin zihinsel, duygusal, ruhsal, kültürel, politik ve örgütlü çok yönlü eğitim faaliyeti ve mücadele yürütür.
Bu mücadele, kadın kurtuluş ideolojisi ve jineolojî temelinde yürütülmektedir. Jineolojî, (kadın bilimini) iktidarla bütünleşerek kapitalist modernitenin tekeline giren, toplumdan, kadından ve doğadan köklü kopuşu yaşayan bilgi ve bilime alternatif olarak gelişir. Analitik ve duygusal zekâ arasındaki köprüyü yeniden kuran jineolojî bilgi ve bilimi, ahlaki-politik toplumun hayati çıkarları için bir yol olarak değerlendirir. Kapitalist modernitenin dili olan pozitivist bilgi ve bilime alternatif olarak; toplumun ahlaki-politik varoluşunu sürdürmeyi, korumayı ve beslemeyi amaçlar. Toplumsal doğanın on binlerce yıllık yaşam pratiklerini, ana tanrıça kültürünün mirasını büyük bir bilgi hazinesi olarak görür. KJK, konfederal yapılanmasındaki tüm örgütlenme ve faaliyetlerini jineolojîk perspektifle ele alıp yürütür.
KJK,ahlaki-politik toplumun kırımında ve ekolojik yıkımda; özgür eş yaşamların katledilmesini ana sebeplerden biri olarak görür. Demokratik modernite paradigması ile toplumsal sorunlar çözümlenirken özgür eş yaşamı, ilk ilmi yapılması gereken alan olarak ele alır. Kadınla özgür eş yaşam; mülkiyetçiliği reddetmekle, toplumsal cinsiyetçiliği tümüyle aşmakla, her düzeyde toplumsal eşitliği esas almakla mümkündür. Sosyalist olmak öncelikle eş yaşamda özgürlük düzeyini tutturmakla mümkündür. Bu nedenlerle, özgür eş yaşam kuramını geliştirmek, yaşamsallaştırmak, kadın devriminin temel görevlerindendir. Bu, aynı zamanda kadın katliamını ve toplum kırımını durdurmanın çalışmalarındandır. Kadın devrimini gerçekleştirmenin diğer bir ölçüsü, egemen-köle erkeğin ve geleneksel-köle kadının özgürlük ve eşitlik temelinde değiştirilip dönüştürülmesidir. Eşit temsiliyet ve eş başkanlık, özgür eş yaşam kuramının temel pratik uygulamalarındandır. Kadının yaşam dışı bırakılmasında en etkili yollardan biri, politika dışı bırakılmasıdır. Yaşamın ve toplumsal yaşamın kaderini belirleyen tüm konularda tartışma, karar ve uygulama mekanizmaları erkek egemen zihniyetin tekelindedir. Bu tekel dünyamızı yanmanın, yıkılmanın ve çökmenin eşiğine ulaştırmıştır. Bu tekel, politika alanına kadın kimliği ile örgütlü ve bilinçli katılım yapan kadınla yıkılabilir. Kadına politik alanda özgür kimliği ve ahlaki duruşuyla alan açmak, kadın devriminin asal görevlerindendir. Ahlaki-politik toplum hedefini gerçekleştirmenin ana yollarından biri, eşit temsiliyet ve eş başkanlık sistemini oturtma mücadelesini vermektir.
Kapitalizm, insan-doğa ilişkisinin simbiyotik karakterini bozan azamî iktidar ve tahakkümdür. Doğayı ve toplumu katleden en acımasız iktidar biçimi olan kapitalizmin anti-ekolojik karakterine karşı KJK, ekolojiyi temel bir ideolojik bilinç formu olarak geliştirir. Ekolojinin, sadece çevrenin değil, toplumsal doğanın da ideal çözüm gücü olduğuna inanır. KJK, ekolojiyi esasta kırın, köy-tarım toplumunun, tüm konar-göçerlerin, işsizlerin, kadınların eylem kılavuzu olarak tanımlar. Yaşadığımız toplumsal krizlerin ancak ekolojik bilinçle çözümleneceğine inanan KJK, ekoloji bilimini ve ekolojik eylemlilikleri geliştirmeyi hedefler.
KJK, öz savunmayı kadın devriminin kendini gerçekleştirmesinde olmazsa olmaz bir boyutu olarak tanımlar. Kapitalist sistem toplumun ve kadının öz savunmasını zayıflattığı için, bugün toplum ve kadın kırımlarını bu kadar rahat gerçekleştirebiliyor. KJK, bu farkındalıkla kadın öncülüğünde toplumun öz savunma bilincini, örgütlülüğünü ve mücadelesini geliştirir. Ortadoğu gerçeğinde öz savunması geliştirilmeyen hiçbir kimlik, iktidarcı güç odaklarının kurbanı olmaktan kurtulamaz. Bir halk kendi doğasına yabancılaştırılmadıkça, öz değerlerine ihanet etmedikçe, zihinsel sömürüyü ve ideolojik teslimiyeti kabul etmedikçe, ekonomi-eğitim ve sağlık alanındaki varoluşsal haklarının gaspına izin vermedikçe öz savunması asla yıkılamaz. Bu hakikate inanan KJK, yaşamın zihinsel, politika, ekonomik, ekolojik, sağlık, eğitim, kültür-sanat, meşru savunma alanlarını öz savunma alanları olarak örgütler. Topluma dayatılan öz savunma yıkımına karşı toplumun tüm kesimlerini örgütleyerek yaşamın her alanında yanıtlar oluşturur ve mücadele eder.
Kadın, ulus-devlette en geliştirilmiş sömürge ulusudur. Günümüzde kadın, tarihte hiç olmadığı kadar çok yönlü bir istismar aracı olarak kapitalizmde kullanılıyor. İlk ve son sömürge olarak, tarihinin en kritik anını yaşıyor.KJK,tüm bu hakikatlerin farkındalığı ve bilinci ile ilk ve son sömürgenin özgürleştirilmesi için örgütlü mücadeleyi kararlılıkla sürdürmektedir. Toplumsallığın yeniden ana-kadın eksenli olabilmesi için; zihinsel aydınlatma ve bilinçlenme çalışmaları yürütür. Yaşamın ihtiyaçlarına yanıt olabilecek işlevsel örgüt modellerini araştırır. Zengin, çeşitli ve esnek örgütlenmelere giderek çok yönlü örgütlü mücadele yürütür. Tüm bunları kadının ve toplumun öz savunma çalışmaları olarak tanımlar ve geliştirir.
İyi, güzel, doğru ve ahlaki olanın tekil ve evrensel ölçekte demokratik modernitede karşılığını bulması ve anlamına ulaşması için yaşamın birçok alanında emek verilmektedir. Evrensel düzeyde demokrasi, özgürlük, adalet ve barış mücadelelerinin kazanması, kadın devrimiyle güçlü bağlar kurmasıyla mümkündür. Liberalizmin tüm yaşam alanlarımızı nefessiz bırakırcasına kuşattığı bir çağda yaşıyoruz. Bunun için Ortadoğulu kadınlar olarak, özgür yaşam mücadelemizi yerel köklerimizden kopmadan ama yerelin ufuk darlığına hapsolmadan yürütmeliyiz. KJK olarak yaşadığımız coğrafyanın evrenselin ana damarı olduğunun farkındalığı ile Ortadoğu Kadın Devrimi ve Dünya Kadın Devrimi için mücadele ediyoruz.
1. BÖLÜM: GENEL ESASLAR
ADI: Komelên Jinên Kurdistanê (KJK)
AMBLEMİ: Mor zemin üzerinde yarım güneş, güneşin içinde yıldız, güneşi soldan saran kadın sembolü şeklinde başak.
YAPILANMASI: Demokratik, ekolojik-ekonomik, kadın özgürlükçü paradigmayla jineolojî ve öz savunma ekseninde örgütlenen kadın hareketleri, parti ve örgütlerin, birlik, dernek, ağ, akademi, kooperatif, vakıf, komite, farklı inançsal-kültürel toplulukların, etnik kimliklerin ve bireylerin; yerelden evrenselliğe doğru demokratik bir ağ temelinde örgütlenen konfederasyonudur.
AMACI: Örgütlü kadın yapılarının demokratik konfederal sistemi ve çatı örgütü olarak, demokratik-ekolojik-kadın özgürlükçü paradigma temelinde örgütlenmek. Toplumun binlerce yıllık ahlaki-politik dokusunu tahrip eden cinsiyetçi, milliyetçi, dinci, bilimci, iktidarcı-devletçi, ataerkil ideolojilerin zihniyet kalıpları ve yapılanmalarıyla mücadele etmek, bunlara alternatif zihniyet ve yapılanmaları demokratik toplumla birlikte oluşturmak. Toplumsal direniş gelenekleri ile halkların kimlik ve özgürlük kazanımlarını sentezleyerek, kapitalist modernite karşısında demokratik moderniteyi zihinsel ve yaşamsal alanlarda inşa etmek. Kavim, halk ya da ulusa dayanan devrim anlayışını aşıp toplumun ihtiyacı olan demokratik devrimleri geliştirerek demokratik modernite çağının öncü örgütlenmelerinden biri olmak. Kadın özgürlük devrimini kadın kurtuluş ideolojisi temelinde yürütmek. Demokratik modernite paradigması temelinde toplumsal sözleşme, jineolojî (kadın bilimi), eko-ekonomik bilinç, ekolojik özgür eş yaşam kuramı, erkeğin özgürlük temelinde değişim-dönüşümü, ahlaki-politik toplumun özgür komünal yaşam felsefesi ve eşit temsiliyet sistemi ana argümanları ve olguları temelinde Kürdistan’da kadın özgürlük devrimini gerçekleştirmek. Ortadoğu ikinci kadın devriminin ve dünya kadın devriminin öncü örgütlenmelerinden biri olarak mücadele etmek. Kapitalist sistemi durdurma ve ona alternatifler yaratma hedefiyle mücadele eden tüm örgütlü kadın yapılarının, kadın hareketlerinin, partilerinin, birliklerinin, ağlarının, dernek ve vakıflarının, farklı kadın gruplarının, bireylerin demokratik konfederal örgütü olmayı hedeflemek. Çatısı altındaki tüm bu yapılanmaların ve bireylerin demokratik konfederalizmin güçlü bileşenleri olması için eğitim ve diplomasi-ittifak çalışmalarını geliştirmek. Ahlaki-politik toplum modelini komün-meclis-akademi, kooperatif örgütlenmelerine dayalı olarak geliştirmek. Kadın ve çocuk katliamlarına karşı mücadele etmek. Kadının ve toplumların varoluş ve özgür yaşam haklarını öz savunma felsefesine uygun yöntem, örgütlenme ve araçlarla savunmak.
İLKELERİ:
Demokratik konfederal sisteminin önderi olarak kabul ettiği Rêber Abdullah Öcalan’ın özgürlüğünü kadının özgürlüğü kabul eder. Rêber APO’nun İmralı esaret koşullarına son vermek için aktif mücadele eder. Sağlığını, güvenliğini ve özgürlüğünü onurlu barışın temel koşulu sayar.
Tüm faaliyetlerinde, Ortadoğu’da ikinci tarım-köy devrimini ve ikinci kadın devrimini yapacak zihniyeti, özgür bireyi, ruhu ve ahlaki-politik bilinci geliştirmeyi esas alır.
Ortadoğu’nun, Kürdistan’ın toplumsal kültürel dokusuna en uygun modelin demokratik ulus ve bu ulusların ortak-eşit-demokratik birliğine dayanan Demokratik Ortadoğu Konfederasyonu olduğunu kabul eder. Bu modellerin başarıyla yaşamsallaşması önündeki ataerkil ve kapitalist uygarlıktan kaynaklanan zihinsel ve politik engellerle çok yönlü mücadele eder.
Yaşamın çeşitliliğini, zenginliğini, farklılıklarını kapsayan demokratik katılımcılığı benimser ve uygular. Halkların dil, kültür ve inanç farklılıklarını zenginlik olarak görür, kadının tarihsel birikmiş değerleri olarak kabul eder.
Evrensel değerlerle ilişkilenen yerelliğin radikal demokrasiye götüreceğine inanır, tekillik-evrensellik ilişkisini doğru kurar ve sisteme kavuşturmayı esas alır.
Tüm çalışmalarını demokratik sosyalizmi geliştirme temelinde örgütler ve yürütür. Demokratik, sosyalist değerleri korur ve geliştirir.
Kadın kurtuluş ideolojisinin ilke ve politikalarının yaşamsallaşması için mücadele eder.
Kadının ve toplumun özgürlük sorunlarını jineolojî temelinde çözerek Jineolojinin tüm yaşam alanlarına ilişkin geliştirdiği perspektifi esas alır.
Ana-emek değer teorisini esas alarak emek mücadelesine katılır; endüstriyalizm, tekelcilik ve finans kapital politikalara karşı aktif mücadele yürütür. Buna karşı komünal ekonomi birimleri oluşturarak alternatif eko-ekonomik politikasını geliştirir.
Egemen erkeği özgürlük temelinde dönüştürmeyi kadın devrimini gerçekleştirmenin temel bir ölçüsü olarak görür, kadın-erkek eşitliğinin özgürleşmesinin yaşamı kurtaracağının bilinciyle erkeği değiştirme-dönüştürme mücadelesi yürütür.
Tüm iktidar ideolojilerinin çıkış kaynağı olan cinsiyetçi ideolojinin iktidarcı, egemen erkeklik ve geleneksel, geri-köle kadınlık olarak açığa çıkan zihniyet kalıplarını, anlayış ve duruşları red ederek mücadele eder.
Aileyi demokratik ulusun temel unsurlarından biri olarak kabul eder, ailenin mevcut durumunu aştırıp demokratik aileyi geliştirecek zihinsel ve politik mücadele yürütür.
Ekolojik-özgür eş yaşamı, ilk bilimin geliştirilmesi gereken sosyal alan olarak kabul eder. Bu bilimle birlikte ekoloji ve demografya bilimlerini kadın perspektifiyle geliştirerek dünyaya çocuk getirme iradesi, istemi ve kararının kadına ait olduğunu savunur.
Kapitalist modernitenin ulus-devlet zihniyetini ve kurumlaşmalarını ret eder.
KJK’nin konfederal yapısı içinde yer alan her örgüt, birlik, hareket, ağ, dernek, vakıf, parti, komite, birey; doğrudan demokrasi ilkesini esas alır. Doğrudan demokrasinin uygulanamadığı olağanüstü hallerde temsili demokrasiyi uygular.
KJK yapılanmasındaki tüm kurum ve bireyler tüzel kimlikleri temelinde inisiyatiflidir, karşılıklı bağımlılık ve sorumluluk ilkesini esas alır. KJK’ye, öz güç ve öz yeterlilik temelinde örgütlü kimlikleriyle katılır.
KJK, tüm çalışmalarını ve yürüttüğü mücadeleyi kolektivizm anlayışına dayandırır, birey inisiyatifini geliştiren kolektif tarzla kararlaşmalara gider, eyleme geçer.
KJK’nin örgütlü olduğu tüm mekanizmalarda yerelden genele eşit temsil düzeyinin gelişimini sağlar ve eş sözcülük, eş başkanlık, eş koordineliğin ve eş komutanlığın uygulanması için mücadele yürütür.
Öz savunmayı ahlaki ve politik toplum değerlerinin korunması ve geliştirilmesinde varoluş gerekçesi olarak ele alır.
2. BÖLÜM: GÖREVLER
Demokratik konfederal sistem önderliği Rêber Abdullah Öcalan’ın İmralı esaretini ve işkence sistemini ortadan kaldırmak için her koşulda mücadele ederek Önderliğin fiziki özgürlüğünü sağlamak. Demokratik Konfederalizm önderliğine yönelik geliştirilen her türlü saldırı karşısında aktif mücadele etmek.
Önderliğin düşüncelerinin evrenselleştirilmesi için çalışma yürütmek.
Kürdistan, Ortadoğu ve Kürtlerin yaşadığı her yerde demokratik konfederal sistemi örgütlemek.
Kadın eksenli demokrasiyi ve kadın etrafında örülecek toplumsallığı geliştirecek zihniyeti, felsefeyi, araç ve örgütlenmeleri oluşturmak.
Kadın devriminin tüm zihinsel-örgütlenme faaliyetlerini jineolojiye dayandırarak geliştirmek.
Tüm çalışmalarını 21. Yüzyılda gelişecek kadın devriminin dayanacağı sosyal bilim olan jineolojî perspektifiyle ele almak, örgütlemek ve yürütmek. Eş yaşamları, politikayı, kadın ve toplum tarihini, eğitimi, sağlığı, ekonomiyi, ekolojiyi, teolojiyi, demografya ve etik-estetiği ve sosyal bilimlerin diğer alanlarını jineolojîk perspektifle yeniden ele almak, bu bilimleri toplum yararına toplumla birlikte geliştirmeyi hedeflemek.
Kadının toplumsal sözleşmesinin tüm kadınlara tanıtmak ve kabulü için çalışma yürütmek.
Yerele dayalı demokrasiyi geliştirmek üzere komün, meclis, birlik, parti, komite, ocak, akademi, kooperatif, vakıf, dernek örgütlenmelerini geliştirmek.
Akademik kadronun demokratik ulusu inşa etmede beyin gücü olduğunun bilinciyle yaşamın tüm alanlarında ihtiyaçlara göre demokratik modernite akademileri açmak.
Kapitalist modernitenin iktidarı çoğaltan eğitim felsefesi, politikası ve kurumlaşmalarına karşı alternatiflerini oluşturup geliştirerek aktif mücadele etmek.
Özgürlükçü, demokratik-ekolojik ve ahlaki-politik toplum yaşamı için, cinsiyetçi, devletçi, milliyetçi, bilimci, dinci, hiyerarşik ve ataerkil zihniyetlerle ve yapılanmalarıyla mücadele etmek.
Kürt halkının siyasi statüsünün tanınması için ulusal ve uluslararası alanda çalışma yürütmek. Demokratik ulus perspektifiyle Kürt kadınlarının ulusal birliğinin geliştirilmesi için çalışmak.
Çocukların özgür doğalarını koruyup geliştirecek eğitim kurumlaşmalarını örgütlemek, jineolojî perspektifiyle pedagojiyi yeniden ele alıp çocukların eğitim, örgütlenme ve öz savunma çalışmalarını geliştirmek.
Toplumların ve kadınların özgürlüğü için oluşturulan özgürlük mevzilerinde, siyasal demokratik alanlarda ortaya çıkan orta sınıf, liberal anlayışlara karşı aktif mücadele etmek.
Yerelden evrensele kadının demokratik konfederal sisteminin inşası için inanç, dil, ırk, cins ve etnik farklılıkları dikkate alarak kadınlar arası dayanışmayı, ilişki ve ittifakları, ortak örgütlenme, strateji ve taktikleri geliştirmek.
Kadının komünal toplum değerlerinin ve halkların kültürel, etnik ve inançsal farklılıklarının var olma hakkını savunmak,
Kürt kadınlarının yaşadığı her yerde özgür kadın bilincini geliştirmek, kadının yaşadığı tüm sorunlara çözüm üretmek; Kürt kadınlarının birliğini geliştirmek için çok yönlü çalışmalar yürütmek.
Ortadoğu toplumsal geleneğinin ekolojiye duyarlı ve uyumlu özelliğini örgütlü ve eylemli kılmak, kapitalizmin ve endüstriyalizmin imhacı ve işgalci yaklaşımlarına karşı mücadele ederek ekolojik toplumu yeniden inşa etmek.
Devletçi-cinsiyetçi yapılanmaların kadına karşı bilinçli bir siyaset olarak geliştirdiği ayrımcılık, şiddet, katletme, taciz-tecavüz, çok eşlilik, fuhuş, ajanlaştırma ve uyuşturucu bağımlılığı başta olmak üzere; kadınların yaşamlarını katleden tüm saldırılar karşısında kadınların güvenliğini garantiye almak; bunun için gerekli olan öz savunma bilincini, örgütlülüğünü ve mücadelesini geliştirmek.
Demokratik siyasi çözüm yollarının tıkatıldığı ve soykırımın uygulandığı durumlarda meşru savunmayı Kürtler ve diğer halkların özgürlüğünü, kadınların ve toplumların kültürel değerlerini korumada evrensel bir hak olarak geliştirmek.
Sömürgeciliğin soykırım politikası olan asimilasyon ve oto asimilasyona karşı mücadele etmek, ana dilde eğitim ve öğretim hakkını Kürtlerin yaşadığı ülkelerde kabul ettirmek için çok yönlü çalışmalar yürütmek.
Kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan krizli-iktidarcı-katliamcı gerçeğin tarihini ve güncel nedenlerini araştırmak, aşmak ve alternatiflerini oluşturmak için mücadele etmek.
Erkeği özgürlük ölçüleri temelinde değiştirmeyi, dönüştürmeyi, eğitmeyi hedefleyen projeler geliştirerek egemen erkek zihniyetinin tahakküme dayalı ilişki ve yaşam biçimlerine karşı aktif mücadele etmek, özgür eş yaşamı gerçekleştirmek.
Kadının öz varlığı, temel maddi ve manevi ihtiyaçları için toplumsal politikayı geliştirmek.
Toplumların sağlık deneyimlerine ve öz imkânlarına dayalı alternatif sağlık politikaları örgütleyerek, kapitalizmin sağlık politikalarına karşı mücadele etmek.
Kadının öz toplumsal mesleği ve eylemi olan ekonomiyi, ekolojik öze, toplumsal karaktere ve kadın etrafında komünal ekonomik düzene dayalı ekonomik projeler üretmek.
Ekonomik komün zihniyetiyle, tarıma ve köye dönüşü en değerli devrimci faaliyet olarak geliştirmek.
Kapitalist modernitenin hukuk kodlarını çözümleyerek ahlaki-politik toplumun özgürlük ahlakını ve toplumsal adalet kurumlarını geliştirmek.
İnsanlık suçu olan idamı, tecridi, işkenceyi ve recmi kaldırmak için toplumsal mücadeleyi yükseltmek.
Özellikle kadınlara ve çocuklara karşı devlet ve aile tarafından geliştirilen her türlü cinsel saldırı ve istismara, çocuk yaşta çalıştırmaya ve evlendirmeye, ceza-ıslahevlerine koymaya karşı toplumsal ve örgütsel mücadeleyi geliştirmek.
Gençliğin, öz bilinç ve iradeye dayalı eğitimlerini ve örgütlenmelerini geliştirmek, jerontokrasi ve kapitalist modernitenin gençliği yozlaştıran politika ve yaşam biçimleriyle mücadele etmek.
Tarihsel toplumun birikimlerinin ve değerlerinin taşıyıcısı olan yaşlılara sahip çıkarak tüm haklarını korumak ve demokratik özgür toplum inşasına katılımlarını sağlamak için mücadele etmek.
Engelli bireylerin demokratik özgür yaşam inşasında rol oynamaları ve toplumsal yaşama katılımları önündeki tüm zorlukları aşmak için mücadele etmek.
Toprağından kopartma, kültürel kırıma tabi tutma, göç ettirme, mültecileştirme, demografyasını bozma gibi Kürdistan ve Ortadoğu halklarına karşı yürütülen toplum kırım yöntemlerine karşı örgütlü mücadeleyi geliştirmek.
Ortadoğu’nun tarihi eserlerinin devlet ve çete örgütlenmeleri eliyle tahrip edilmesini ve orijinallerinin Ortadoğu dışına kaçırılmasını teşhir etmek, durdurmak ve yargılamak için tüm Ortadoğulu kadınlarla ortak tartışma, karar ve mücadele zeminleri geliştirmek.
Cinsiyetçiliğin nüfus politikalarını analiz ederek nüfus patlamasının altında ulus-devletin ve tüm iktidar tekellerinin hayati çıkarlarının yattığını deşifre edip mücadele etmek.
Kadını mağdur eden, ‘ev kadınlığı’nı nüfus fabrikası olarak gören kapitalizmin gerici-devletçi-dinci-cinsiyetçi-ırkçı-faşist nüfus politikalarına karşı alternatif demografya felsefesi-politikası ve uygulamalarını geliştirmek.
Kadın karşıtı gelenek, zihniyet, kurumlaşmalardan ve modernitenin köleleştiren yaşam alışkanlıklarından kaynağını alan namus cinayetleri, muta(sixa) nikahı, kadın sünneti, berdel, başlık parası, beşik kertmesi, çok eşlilik, kadın intiharları karşısında örgütlü ve etkili mücadele geliştirmek.
Ataerkil-erkek egemen zihniyetin dinci ve modernist yaklaşımlarla kadının özgür seyahat etme hakkına, yaşam tarzına (kılık-kıyafet, inanç değerleri) dönük tüm saldırılarına karşı aktif mücadele etmek.
3. BÖLÜM: SİSTEMİN ÜYELİĞİ VE KATILIM ESASLARI
ÜYELİĞİN TANIMI: KJK’nin sözleşmesini kabul eden, belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda çalışma yürüten ve mücadele eden örgütler, partiler, birlikler, ağlar, hareketler, inisiyatifler, komiteler ve bireyler KJK Demokratik Konfederal Sisteminin üyesidir. KJK’ye üye olan örgütler ve KCK’ye üye olan kadınlar KJK üyesidirler, KJK’ye bireysel olarak üye olanların hak ve hukuklarına sahipler. Irkçı ve faşist yapılanmalar ve bireyler KJK’ye üye olamazlar.
ÜYENİNGÖREVLERİ:
KJK’yi oluşturan tüm örgütler, partiler, birlikler, komiteler ve bireyler KJK sözleşmesinde belirlenmiş ilke, hedef, amaç ve görevleri hayata geçirmekten sorumludur.
Her KJK üyesi, kendisini en az bir komünde ifade eder. Aynı zamanda her birey farklılıklarına, yeteneklerine ve emeğine uygun olarak birden çok komünde, toplulukta yer alabilir.
Demokratik-ekolojik ve kadın özgürlükçü paradigma ekseninde demokratik, sosyalist değerler temelinde demokratik konfederalizmi inşa eder.
Her KJK üyesi öz savunma ve meşru savunma dışındaki savaşı ret eder. Demokrasi ve barışı savunur, demokratik, sosyalist kişiliği ve komünal yaşamı özümser ve geliştirir.
Konfederal yapılanmayı oluşturan öğeler arasındaki diyalektik ilişkiyi, diyaloğu, dayanışma ve tamamlamayı geliştirmekle sorumludur.
Her üye, erkek egemen zihniyetin ürettiği tüm düşünce, duygu, din, bilim, hukuk ve sanat kalıplarına, kişilik ve yaşam alışkanlıklarına, şiddet biçimlerine karşı mücadele yürütür.
Her KJK üyesi, erkeğin özgürlük temelinde değiştirilip dönüştürülmesinden sorumludur.
Her KJK üyesi özgür kadın kimliğinin ve özgürlük mücadelesinin her koşul altında geliştirilmesinden sorumludur; toplumun demokratik dönüşümünde öncü rol oynar.
Karşılıklı sorumluluk ve tamamlama ilkesi temelinde, sorumlu olduğu çalışmaları yürütmede inisiyatifli olur, tüzel kimliğini koruyarak ortak değerler etrafında kararları uygular.
Görevlerini hizmet, üretkenlik, sorumluluk bilinciyle ve kolektivist çalışma tarzıyla yürütür.
Demokratik-ulus varlığına ve örgütlü kadın kimliğine dönük gelişen her türlü saldırıya karşı öz savunmasını ve meşru savunmasını yapar.
Jineolojîyi, özgür eş yaşam perspektifini esas alarak xwebûn (kendi olma), etik-estetik ilkesi ekseninde kendisini, çalışma arkadaşlarını ve içinde yaşadığı aile, topluluk ve toplumu eğitmekten sorumludur.
Her kurum ya da birey sahip olduğu yetenek, beceri, deneyim, bilgi ve birikimi konfederal-komünal kadın sistemine katar.
ÜYELİK HAKLARINA İLİŞKİN
Her üye; örgütü, kurumu ya da üyesi olduğu birliğin çalışmalarına ilişkin öneri, eleştiri, görüş, proje sunma, kararların oluşumuna etkide bulunma ve katılma hakkına sahiptir.
Her üye, KJK çalışmaları hakkında bilgi edinme, KJK bünyesindeki kişi, kurum ve olaylarla ilgili açıklama isteme hakkına sahiptir.
Her üye, kendisi ve çalışmaya ilişkin öneri, görüş ve raporunu üyesi olduğu örgüte ve KJK yürütmesine sunma hakkına sahiptir.
Her üye, eleştiri-özeleştiri, izahat yapma ve her türlü haksızlık karşısında kendini savunma hakkına sahiptir.
Her üye, demokratik toplum kriterleri temelinde etnik, inanç, dil ve kültürel varlığını, özgünlüğünü, duygusal-düşünsel bütünlüğünü koruma, geliştirme, örgütlenme ve eylem hakkına sahiptir.
Her üye bireysel ya da kurumsal olarak karşı karşıya kaldığı saldırı, tehditler ya da haksızlıklar karşısında KJK’den öz savunma talep etme, öz savunma eğitimi alma ve örgütlülüğünü geliştirme konusunda destek isteme hakkına sahiptir.
Her üye, seçme ve seçilme hakkına sahiptir.
Her üye eğitim alma ve uzmanlık-bilgi becerisi ile ilgili alanlarda eğitim verme hakkına sahiptir.
ÜYE OLMA VE ÇIKARILMA
KJK’ye üye olmak isteyen örgüt ve kurumlar bulunduğu alandaki KJK yönetimine başvurur. Alan yönetimi kendi görüşüyle birlikte KJK Yürütme Konseyine sunar. Yürütme Konseyi başvuruyu değerlendirir, karara gider. Çıkarılmada da aynı işleyiş yerine getirilir.
KJK’ye üye olmak isteyen bireyler alan yönetimlerine başvurur. Alan yönetimi bu öneriyi değerlendirerek, karara gider. Çıkarılmada da aynı işleyiş geçerlidir.
4. BÖLÜM: DEMOKRATİK KONFEDERAL ÖRGÜTLENME BİÇİMİ
KJK, demokratik konfederal kadın sistemini, öz örgütlülük, öz irade, öz yönetim esaslarına göre yerelden başlayarak örgütler. Bu örgütlenme komünlere, meclislere, akademi ve kooperatiflere dayanır. Ancak kadınların ve toplumlarının ihtiyaçları, krizleri ve sorunları gerektirdiğinde farklı örgütsel modeller de geliştirebilir. Kürdistan-Ortadoğu ve yurt dışı alanlarında her alanın özgün ihtiyaçlarını ve özelliklerini göz önünde bulundurarak, esnek, işlevsel örgütlenme modelleri geliştirir. Bu kapsamda siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik, ekolojik, eğitim, sağlık, diplomasi, basın-yayın, hukuk, yerel yönetimler ve öz savunma alanlarını komitelere dayalı örgütler. Boyutlar temelinde geliştirilen bu örgütlenmeler, kadınların yaşamın her alanındaki sorunlarına çözümler geliştirir.
Özgün yapılanmasında demokratik konfederal olan KJK; demokratik modernitenin temel ayaklarından biri olan demokratik ulusun inşasını ulus-devlet zihniyeti ve yapılanmalarına alternatif olarak örgütlemede öncü rol oynar. Bu kapsamda Komalên Civakên Kurdistan (KCK) konfederal yapılanması içerisinde özgün-özerk örgütlenir. Burada demokratik ulusun boyutları olan kültürel, ekonomik, sosyal, siyasi, hukuki, diplomatik, ekolojik, eğitim-sağlık, öz savunma çalışmalarına katılır. KJK, KCK sistemi ile paralel örgütlenir ve KCK ile eş güdeme dayalı çalışır. KCK sistemi içindeki kadınlar özgün özerk örgütlenir, her yerde eşit temsiliyeti esas alır ve uygular. KCK içerisinde özgün-özerk örgütlenen kadın birimi veya örgütlülükleri hem KCK’ye hem de KJK’ye karşı sorumludur. KCK sistemi içinde yer alan kadınlar, KJK sistemi içerisinde kazandıkları deneyim ve özgün bakış açısını KCK ile paylaşarak, KCK’de kazandıkları deneyimi ise KJK sistemi ile buluşturarak her iki konfederal yapılanma arasında bir ağ, bir akış oluşturur. Bu ağ ve akış, KJK’nin kadın etrafında gelişen toplumsallığı yeniden canlandırması hedefiyle de örtüşür.
KJK, her yerde çalışmalarını eşit temsilliyete dayalı eş sözcülük, eş koordine, eş başkanlık, eş komutanlık sistemi temelinde yürütür. KJK, KCK sisteminin tüm örgütlenmelerinde de yerelden genele eşit temsiliyeti geliştirir. Erkek egemen kişilik ve köle kadın kişiliğinin demokratik siyasete yansımalarını önlemek için eş başkanlık sistemini esas alır. Doğru ve önemli bulduğu eş başkanlık modelini, karma mekanizmalarda kadın-erkek arasında tam eşitliği sağlayan, kadın ve erkek özgürlük problemini muazzam çözen bir anahtar olarak ısrarla uygular. KJK, yasallık engeline takılmadan bir ilke olarak geliştirdiği eş başkanlık modelini gerektiğinde de facto uygular. Kadın devrimini gerçekleştirmenin ve erkeği dönüştürmenin asal anahtarlarından biri olarak görür. Eş başkanlığı demokratik-özgürlükçü paradigmanın ve demokratik konfederalizmin çözüm modeli olarak geliştirir. Eş başkanlık ve eşit temsiliyetin farklı modelleri etrafında kazandığı deneyimleri, Ortadoğu ve dünya kadın hareketleriyle, tüm devrimci-demokratik parti ve örgütlenmelerle paylaşarak, dünya genelinde politikanın egemen erkek yüzünü ve ruhunu değiştirmeye çalışır.
KJK sisteminde yer alan tüm örgütler kendi iç işleyişlerinde demokratik kriterleri esas alarak çalışır. Toplumu demokratikleştirmek için siyaseti demokratikleştirmeyi, devleti demokratikleştirmek için de toplumu demokratikleşmeyi hedefler. Kadının demokratik siyaset alanında politik irade olarak katılımını sağlayacak mekanizmalar oluşturur. Kadının ortak örgütlülüğü temelinde demokratik eylem gücünü harekete geçirir. Kadınların ve toplumsallıklarının varoluşunu tehdit eden her türlü saldırıya karşı öz savunmasını yapar. Bu amaçla KJK komün, meclis, akademi ve kooperatifleri temel örgütlenme modelleri olarak geliştirir:
KOMÜNLER
Komünler, konfederal kadın siteminin hücreleridir. Kadının komünal gücünü topluma yaymak ve paylaşmak için en ideal birimdir. KJK siteminde komünsüz birey olmaz. Her birey en az bir komünde yer alır. Ancak her birey farklılıklarına uygun bir tarzda birden çok komünde, toplulukta yaşamını gerçekleştirebilir. Her birey, yeteneklerine, emeğine ve farklılıklarına uygun olarak komünal topluluk içinde yaşamayı öğrenir. Kadın konfederal sisteminin vazgeçilmez temel öğesi olan komünler, ahlaki ve politik olmanın en eski toplumsal birimidir. Demokratik konfederal kadın sisteminde, özgür birey özgürlüğünü bağlı olduğu komün veya toplulukla birlikte demokratik politika temelinde gerçekleştirir. Komün veya topluluk bireylerine sonuna kadar sahip çıkarak onları korur ve yaşatır. Komünler, toplumsal yaşamın tüm alanlarında, siyasal, sosyal, sağlık ve eğitim, demografik, ekonomik, kültürel, güvenlik veya öz savunmayla ilgili sorunları öz gücüyle çözme anlayışı temelinde örgütlenir. Köy, sokak, okul, fabrika komünleri, çok amaçlı kooperatif, tarım ve ticari birlikler biçiminde örgütlenerek kendi öz gücünü yaratır. Demokratik ve politik birimler olmanın gereği komünler, karar ve icra işlerini düzenlemek ve koordine etmek üzere kendi koordinasyonlarını görevlendirirler. Komünler, ihtiyaca ve işlevine göre uygun sayıda ve nitelikte inşa edilir. Her komün kendi iç yönetmenliğini oluşturarak çalışır.
MECLİSLER
Konfederal kadın sisteminde temel örgütlenmelerden biri kadın meclisleridir. Kadınlar meclislerde demokratik kültür temelinde kendilerini eğitip örgütlü güç olmayı öğrenebilecekler, kendi iç yapılanmasında demokrasi deneyimi kazanacaklar. Doğrudan demokrasi ilkesi gereği, kadın meclislerinin yüzde altmışı halktan, yüzde kırkı ise örgütlü yapıların seçilmiş temsilcilerinden oluşur. Kadın meclisleri boyutlar temelinde komiteleşmelere giderek örgütlenir. Kadın meclisleri örgütlendiği zemindeki farklı kadın kimliklerini, örgütlenmelerini en geniş biçimde kapsar. Demokratik işleyişi esas alarak kendi yönetmenliğini oluşturarak çalışır. Kendi koordinasyonlarını demokratik seçimle belirler. Kadınlar, politikaya komün ve meclisler yoluyla katılır. Yerinde yönetim, kendini yönetme, demokratik yaşamı geliştirme, kadın sorunlarını gündemleştirme ve çözme amaçlı örgütlenir. Yerelde komünlere dayalı gelişen meclisler; Kürdistan ve yurt dışı alanlarında mahalle, kasaba, ilçe, il, bölge ve eyalette örgütlendirilir. Meclisler, ihtiyaçlara göre komisyonlar örgütler ve komiteleşmelere gider. İhtiyaçlara ve durumlara göre meclisler çok yönlü, amaçlı ve çeşitli örgütlenme birimleri oluşturur. Bir ülke genelinde örgütlendirilen kadın meclisi, o ülkenin onlarca şehir-ilçe meclislerini kapsayacağı gibi özgün bazı meclisleri de bünyesinde geliştirebilir: Çocuklar, gençler, sanatçılar, doktorlar, öğretmenler, değişik meslekler gibi toplumun tüm alanlarını kadın meclisleri modeliyle güçlü örgütlülüklere kavuşturur. Kadın meclisleri, kendilerine bağlı özgün adalet sistemlerini ve mekanizmalarını geliştirir ve örgütler. Kadın konfederal sisteminin kadrolarını yetiştirmek için akademi, enstitü, okul gibi eğitim kurumları oluşturur.
AKADEMİLER
Kadın devriminin entelektüel kurumlaşmalarıdır. Akademiler, Jineolojî temelinde gerçekleşecek kadın devriminin ve demokratik devrimlerin entelektüel merkezleridir. Görevleri demokratik tartışma kültürünü, eğitme ve öğrenme alışkanlığını kazandırmaktır. Kadının doğasını ve tarihsel-toplumsal hakikatini açığa çıkaracak, geliştirecek çalışmalar yürütür. Akademiler; binlerce yıl önce yok edilen görkemli ana-kadın kültürünü canlandırır. Toplumların ve dünya kadınlarının yaşadığı tarihsel deneyimlerden dersler çıkararak yerel-evrensel çapta akademiler inşa etmek, kadın sisteminin temel hedeflerindendir.
Akademiler, ahlaki ve politik toplum birimlerini yeniden yapılandırmada entelektüel ve bilimsel destek sağlarlar. Kadın bilincinin geliştirilip yükseltilmesinde, zihinsel ufkunun büyütülmesinde rol oynar. Konfederal kadın sisteminin örgütlü üyelerini geliştirmekten sorumludur. Bu kapsamda kadının konfederal yapılanması, genel toplumsal akademilerin örgütlendirilmesinde ve işlevselleştirilmesinde aktif-öncü rol üstlenir. Özgün kadın akademilerini geliştirmek içinse örgütlü emek ve kadro oluşturur. Akademiler, devletçi güç ve iktidar odaklarının etkisinden ve sömürüsünden uzak zihniyetlerle, mekânlarla, yöntem ve araçlarla geliştirilir. Kadın akademileri kapitalist moderniteye ait akademileri taklit etmeden, özerk ve bağımsız örgütlenirler. İhtiyaçlara göre bir partinin, siyasi birliğin, komite ve vakfın, yerel meclisin bünyesinde de örgütlendirilebilirler. Akademiler yerelden başlayıp bölgesel, ulusal ve dünya çapında gelişebilirler. Demokratik siyaset, öz savunma, edebiyat, müzik, bilim, felsefe, kültür-sanat, dil, teoloji, basın, spor, atölye çalışmaları, hukuk, sağlık, eğitim, demografya, etik-estetik, tarih gibi birçok alan akademi çalışmasıyla geliştirilebilir. Kendi program ve kadrolarını oluştururlar. Kurullarını ve özerk yönetimlerini seçerler. Hiyerarşik öğrenci-öğretmen ilişkisine alternatif geliştirirler. Demokratik komünal toplumu geliştirme iddiasındaki ve amacındaki herkese açıktır. Herkes yetenekleri ve deneyimleriyle katılır. Sadelik ve gönüllülük esastır. Kadın sorunlarını sadece teorik ele almazlar. Günlük sorunlara anda cevap oluşturmaya odaklanırlar. Pratiğe çok yönlü katılım sağlarlar, asla yaşamdan, ekonomik etkinliklerden kopuk olmazlar. Kadın akademilerindeki eğitimlerin mekânı ve zamanı pratik ihtiyaçlara göre belirlenir. Eğitimin süresini katılanların ihtiyaç ve özgünlükleri belirler.
KOOPERATİFLER
Ekonomik boyutun pratikleşmesinde önemli rol oynayacak temel örgütlenme birimlerinden biridir. Komünal ekonomiyi geliştirecek esas örgütlenmelerdendir. Kadınlar ve gençler başta olmak üzere tüm toplumsal kesimlerin aktif yer alacağı örgütlenmelerdir. Kooperatifler, kadının toplumsal-kültürel yaşamının her boyutunda ihtiyaçlar temelinde geliştirilebilir. KJK halkın emeğini en büyük güç olarak kabul eder. Bu nedenle kooperatifleri işsizlik, ekonomik kırım, kadın emeğinin sömürülmesi, anneliğin, ev kadınlığının ücretsiz işçi olarak ele alınması, vasıfsız ve mevsimlik işçi kadınların yaşadıkları trajedileri ortadan kaldırma amacıyla geliştirir. Yereller kendi özgünlüklerini ve ihtiyaçlarını dikkate alarak kooperatifleri sivil toplum örgütlenmesi karakterinde örgütleyebilir. Kooperatifler, diğer ekonomik komünlerle birlikte metalaşmaya dayanmayan, halk sağlığına uygun, çevreye zarar vermeyen bir ekonomiyi geliştirmeyi hedeflerler. İşsizlikle mücadelede, toplumun ekonomik kırımına, bio-iktidar yöntemleriyle teslim alınmasına karşı en etkili örgütlü mücadele birimlerinden biri olarak işlev kazanabilirler. Kadın kooperatifleri, paranın çağımızdaki otoritesini ve tüm insan ilişkilerini yıkan gücünü tersine çevirmeyi hedefler. Kâr hırsına değil üretim-paylaşım tutkusuna dayalı ekonomiyi geliştirmeyi amaçlar. Kooperatifler kadın özgürlük felsefesiyle örgütlenirler. Kadının öz mesleği, eylemi olan aynı zamanda toplumun ahlaki-politik duruşu olan ekonomiyi gerçek anlamıyla buluştururlar. Böylece ekonomi, kapitalist sistem karşısında halkların demokratik eylemi olarak geliştirilebilir.
Kooperatifler çok amaçlı kurulabilir: Bahçecilik, el işleri, süt ürünleri, tarım, hayvancılık, konut-yapı, üretim veya tüketim kooperatifleri kurulabilir. Kooperatifler, tarımda, sanayide, ticarette ve tüm meslek alanlarında demokratik devrimler gerçekleştirmenin birimleridir. Köylerde, mahallelerde, kasaba ve kentlerde halkın, kadınların ihtiyaç duydukları ekonomik alanlarda kurulabilir, ortaklığa dayanan birlikler olarak geliştirilebilir.
KOMİTELER
Komün ve meclislerin komisyonlarının oluşturduğu projelerin hayata geçirilmesi için ihtiyaçlara göre komiteler oluşturulur. Komiteler meclise bağlı çalışırlar. Komiteler ihtiyaçlara göre birlik, akademi, kooperatif, dernek, vakıf, hareket, ağ gibi örgütlenmelere gider. Sosyal, siyasal, ekonomi, hukuk, kültür, basın, demokratik ilişki ve ittifaklar, halklar ve inançlar, öz savunma, yerel yönetimler, ekoloji, halk eğitimi, halk sağlığı, demografya gibi komiteleşmelere gider
SOSYAL KOMİTE
Kadının sosyal alan örgütlülüğünü geliştirir. Sivil toplum (insan hakları, barış, spor, inanç ve halklar, emekçiler, çocuk, engelliler) alanındaki sorunları çözme ve toplumsal üretimi geliştirme amaçlı projeler oluşturur ve uygular. İhtiyaçlara dayalı kurumlaşmalara gider. Eğitim, örgütlenme ve eylem faaliyetlerini geliştirir. Aile başta olmak üzere toplumun demokratikleştirilmesine dönük eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yürütür.
SİYASİ KOMİTE
Kadın eksenli demokratik siyasetin geliştirilmesinden ve kurumsallaşmasından sorumludur. Kadın örgütleriyle kadın sorununun çözümü için ortak politika belirler. Siyasi partilerde kadının siyasal araçlarını oluşturur ve var olanların içinde çalışma yürütür. Erkeğin ve devletin, tekçi, iktidarcı, cinsiyetçi, milliyetçi siyaset tarzına karşı aktif mücadele yürütür. Kadının ve toplumun doğrudan demokrasi ile siyaset yürütmesi için çalışır. Demokratik siyaset kurum ve örgütlenmelerinde eşit temsiliyeti esas alarak eş başkanlık sistemini geliştirir. Kürt ulusal birliğinin oluşumu için çalışma yürütür. Uluslararası alanda kadınlarla demokratik siyaseti geliştirerek ve dayanışma ağları oluşturarak, farklı kimlik, kültür ve inançlarla ortak örgütlenmelere gider.
EKOLOJİ KOMİTESİ
Toplumsal ekolojik bilince dayalı örgütlü yapıların ve yaşamın geliştirilmesi için çalışmalar yürütür, ihtiyaca dayalı kurumlaşmalara gider. Köy-Kent bütünlüğünü ve uyumunu ekolojik bakış açısıyla geliştirir. Kapitalist modernitenin, endüstriyalizm ile yol açtığı ekolojik tahribatlara karşı mücadele eder. Doğal zenginliklerin korunması bilincini geliştirmek için çalışmalar yürütür. Toplumda ekolojik bilincin gelişmesi için kadınlara, çocuklara, gençlere ve tüm toplumsal kesimlere yönelik eğitim çalışmaları örgütler.
KOMÜNAL EKONOMİ KOMİTESİ
Kadının komünal ekonomi bilincini oluşturarak, kadın emeğini görünür kılacak ekonomi çalışmalarını örgütler. Ekolojik bilinçle başta köye ve tarıma dayalı olmak üzere ekonomik çalışmalarını geliştirir ve öz kaynaklarını yaratır. Kapitalist modernitenin liberal ve neo-liberal ekonomi politikalarına karşı anti tekelcilik temelinde her düzeyde mücadele eder. Kadının örgütlü olduğu her yerde komite, kooperatif, birlik, atölye gibi komünal ekonomik örgütlenmelere gider.
SAĞLIK KOMİTESİ
Kadınların ve halkın sağlık problemlerinin çözümünü geliştirecek örgütlenmelere gider. Bu amaçla kadının sağlık kurumlarının oluşturulmasına öncülük eder ve var olanları destekler, geliştirir. Ana-çocuk sağlığı ve korucu hekimlik temelinde çalışmalar yürütür. Toplumsal sağlık hizmetlerinin kâr amacı gütmeyen, sağlıklı toplum bilincini geliştiren bir anlayışla geliştirilmesini sağlar. Kâr amacı güden her türlü istismarcı sağlık kurumlaşmalarına karşı mücadele ederek, doğal tıp çalışmalarını da geliştirir.Kadının ve toplumun varlığını tehdit eden meşru savunma durumunda, her türlü sağlık hizmetini verecek kurumlaşmalara gider.
EĞİTİM KOMİTESİ
Demokratik ulus bilinci ve kadın kurtuluş ideolojisine dayalı kadının ve toplumun eğitim sistemini geliştirmekten sorumludur. Başta Kürtçe olmak üzere anadillerin yaşatılması, okuma ve yazma dili olarak öğrenilmesi için örgütlenmelere gider. Eğitimi, çocuklar, gençler ve kadınlar başta olmak üzere toplumun tüm kesimleri açısından varoluşsal bir hak olarak esas alır. İhtiyaçlara göre eğitim sistemini, akademileri ve eğitim çalışmalarını geliştirir, araçlarını örgütler.
BASIN KOMİTESİ
Demokratik, ekolojik ve kadın özgürlükçü paradigma temelinde basın-yayın faaliyetlerini ve araçlarını geliştirir. Kadının basın-yayın faaliyetlerinin ideolojik ve siyasal perspektifini oluşturur. Basın-yayın alanında kadın dayanışmasını ve ortaklaşmasını geliştirir. Basındaki cinsiyetçi, milliyetçi ve tüm iktidarcı anlayışların yol açtığı özgür ve objektif haber alma hakkının gasp edilmesine karşı mücadele yürütür. Kadınlara ve halklara karşı geliştirilen her türlü asimilasyoncu, soykırımcı, ataerkil şiddet dilini geliştiren anlayışlarla mücadele yürütür. Komünal toplum değerlerini görünür kılar. Farklı halkların geliştirdiği kadın basın örgütleriyle dayanışmayı geliştirir.
KÜLTÜR- SANAT KOMİTESİ
İktidarcı, cinsiyetçi yapılanmaların tüm kültürel kırımlarına karşı mücadele eder. Toplumun ve kadının demokratik kültürel değerlerinin açığa çıkarılarak bugüne taşınması ve bu değerlerin kalıcılaşması için örgütlenmelere gider. Etik ve estetik alanda kadın bilinçlenmesini ve aydınlanmasını esas alarak, kültür ve sanat çalışmalarını örgütler.
DEMOKRATİK İLİŞKİ VE İTTİFAKLAR KOMİTESİ
Kadın konfederalizminin gelişmesi için kadın diplomasi çalışmalarını örgütleyerek geliştirir. Diplomasiyi toplumun gücüne dayandırarak, toplumun ve toplulukların ihtiyaçları ve çıkarları temelinde geliştirir. Demokratik sosyalizmi kadın özgürlük çizgisiyle öncülük ederek anti-kapitalist, anti-faşist, anti-iktidar, anti-endüstriyalist, ekolojik örgüt ve bireylerle ilişki ve ittifak içinde kapitalist modernite karşısında ortak mücadeleyi geliştirir. Jineoloji’yi (kadın bilimi) ve Kadın Kurtuluş İdeolojisini tüm dünya kadınlarına mal edecek çalışmalar yürütür. Kürt demokratik ulusal birliğinin sağlanması için Kürdistan’daki kadın örgütleri ile ilişki, ittifak ve ortak mücadele içinde olur. Kürt halkının demokratik özerklik temelindeki siyasi statüsünün uluslararası hukukta tanınması için çalışma yürütür. Ortadoğu’da ve dünyadaki kadın örgütleri ile dayanışma ve ittifakları geliştirir. Üyesi olduğu uluslararası kadın platformlarında Kürdistan Özgür Kadın Hareketini daha güçlü tanıtarak ittifaklar geliştirir, ortak mücadele için çalışma yürütür. Demokratik siyaset temelinde kadın diplomasi kurumlarını ihtiyaç duyduğu alanlarda oluşturur, yaygın ve kalıcı örgütlenmeleri geliştirir. Diplomasi alanında kendi kadrolaşmasını geliştirecek eğitim sistemini örgütler.
HUKUK KOMİTESİ
Ahlaki ve politik toplum temelinde hukukun gerektirdiği toplumsal bilinç, aydınlanma ve örgütlenmeleri geliştirmekten sorumludur. Kendi çalışmasıyla ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla kadın haklarının gasp edilmesine karşı ortak mücadele yürütür ve var olan demokratik kurumlaşmaları destekler. Hem ulusal hem de uluslararası sınırlar dâhilinde ikili bir hukuk temelinde kadın haklarının anayasal güvenceye kavuşması için çalışma yürütür.
YEREL YÖNETİMLER KOMİTESİ
Ekolojik, ekonomik ve kadın özgürlüğüne dayalı demokratik komünal yerel yönetimleri geliştirir. Demokratik öz yönetim bilinci ve örgütlenmesinin gelişmesine öncülük eder. Belediyeciliğin, devletçi iktidarcı zihniyet ve kurumlaşmalardan kurtarılması ve toplumun özyönetim kurumuna dönüştürülmesi için mücadele eder. Toplumun tüm işlerinde söz ve karar sahibi olması ve kendi işlerini öz gücüyle yapması için çalışma yürütür. Yerel ve uluslararası belediyelerdeki kadın örgütlenmeleriyle dayanışma içinde olur. Belediyelerde eş başkanlık sisteminin geliştirilmesini sağlar.
ÖZ SAVUNMA KOMİTESİ
Devletçi egemen erkek sistemin kadının ve toplumun varlığını tehdit eden tüm saldırılarına karşı öz savunmayı geliştirir. Öz savunma bilincini geliştirerek, hukuksuzluğun, eşitsizliğin, şiddetin, tecavüzün yaygınlaştırıldığı tüm alanlarda kadını savunma olanaklarını ve kurumlaşmalarını örgütler. Yerelde komünlerden başlayarak, tüm meclislerde öz savunma komitelerini oluşturur, ihtiyaç dahilinde komiteler öz savunma birliklerini örgütler.
5. BÖLÜM: SİSTEMDEKİ YAPILANMA VE ÖRGÜTLENMELERİN ROLÜ VE GÖREVLERİ
KJK sistemi içindeki tüm örgütlenmeler, kurumlar ve bireyler inisiyatifli ve birbirine karşı sorumludur. Bünyesindeki tüm yapılanmaları birbirini bütünlemesi, tamamlaması gereken birimler olarak ele alır. KJK bu temelde kadının demokratik konfederalizmi olur. KJK ile hedeflenen kadın sisteminin özü, değeri ve niteliği demokratiktir, kadın sistemini oluşturan bütün birimlerin birbiriyle ilişki diyalektiği ise konfederaldir. KJK’nin demokratik niteliğini önemli oranda açığa çıkaracak olan bünyesindeki yapılanma ve örgütlenmelerin birbiriyle geliştirdiği konfederal ilişki diyalektiğidir.
PARTİYA AZADİYA JİNÊN KURDİSTANÊ(PAJK): KJK’nin ideolojik öncü gücü ve kurmay örgütü PAJK’tır. PAJK, kadro ve komiteler üzerinden KJK sistemi içinde örgütlenir. Kadın özgürlük ideolojisinin hayata geçirilmesinden, kadroların ve tüm toplumun demokratik inşa temelinde eğitimden ve örgütlenmesinden sorumludur. PAJK, KJK sistemini yaşamsal kılacak, öncülük edecek kadroları geliştirmekten sorumludur. KJK sistemi içerisindeki her PAJK kadrosu ideolojik, ahlaki, felsefi, örgütsel ve yaşamsal ölçülerde PAJK’a bağlıdır. Aynı zamanda her PAJK kadrosu yer aldığı çalışmanın işleyişine tabidir. PAJK, çalışmaları hakkında KJK Yürütme Konseyi toplantılarına rapor sunar.
YJA-STAR: KJK sisteminin savunma gücüdür. Demokratik Toplum Konfederalizmi Önderliği ve Kadın Özgürlük Kurultayının siyasal iradesi doğrultusunda hareket eder. Kadın ve topluma dönük gelişecek her türlü saldırı karşısında kadının ve toplumun öz savunmasını geliştirir. Demokratik ulusun tüm öz savunma güçlerindeki kadın savunma güçlerinin eğitilmesinden, örgütlendirilmesinden, büyütülmesinden, sevk ve idaresinden sorumludur. Kürdistan’ın tüm parçalarında örgütlenir, bu temelde kadın savunma merkezini oluşturur. Eş komutanlığın gelişmesi için mücadele eder. YJA-Star savunma güçleri, KJK sistemi içinde özerk örgütlenir, kararlarını kendi konferanslarında alır. Kadınların ve toplumların öz savunma sisteminde yer alan diğer özgün savunma örgütleriyle ilişkiler, YJA-Star üzerinden yürütülür. Kendi iç düzenlemesini yönetmenliğine göre yapar ve Komuta Konseyi üyelerini KJK Yürütme Konseyi’nin ve PAJK meclisinin onayına sunar. YJA Star, KJK sisteminin öz savunmasını geliştirmekten, büyütmekten sorumludur.
KOMELÊN JİNEN CİWAN: KJK sisteminin genç kadın örgütüdür. Bütün genç kadınları bünyesine alan, değişik gençlik gruplarının yer aldığı kültürel, siyasal, sosyal bir örgütlenmedir. KJK içinde öncülük misyonuyla yer alır ve özerk örgütlenir. KJK sisteminin inşasını örgütleyip geliştirilmesinden sorumludur. Dönemsel planlamalarını ve yürütme görevlendirmelerini KJK Yürütmesinin onayına sunar. Çalışmalarını KJK ile birlikte ortak karar, görüş alış-verişi esaslarına göre yürütür. KJK Yürütme Konseyi toplantılarına rapor sunar.
KÜRDİSTAN VE YURT DIŞINDAKİ DEMOKRATİK KONFEDERAL ÖRGÜTLENME: Kent ve bölge kadın meclislerinin, kadın sivil toplum örgütlenmelerinin, yerel-genel kadın siyasi yapılarının, kültürel, sanatsal, entelektüel kadın örgütlenmelerinin, kadın emek hareketlerinin, öz savunma güçlerinin, etnik ve inanç farklılıklarına dayalı örgütlenen kurumların yer aldığı konfederal örgütlenmedir. Bu konfederal örgütlenme kadın özgürlük mücadelesini geliştirmeyi amaçlar. Kürtlerin yaşadıkları ülkelerde, Kürdistan’da ve yurtdışı örgütlenmelerinde en üst karar organı ülke meclisleridir. Yerelden delegasyon, genelde temsili delegasyon sistemi ile meclis oluşur, meclis yürütme ve koordinasyonunu seçer. Daimi meclis ve komisyonları oluşturur. Doğrudan ve temsili demokrasi ilkelerini iç içe ve yaratıcı temelde uygular. Meclis toplantı sistemi, yıllık konferans ve kongre çalışmaları ile dönemsel planlamalarını oluşturur. Kürdistan alanlarında örgütlenen kadın öz savunma güçleri o alandaki kadın meclislerine bağlı çalışır.
6. BÖLÜM: SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
DEMOKRATİK KONFEDERALİZM ÖNDERLİĞİ
KJK, Demokratik Konfederalizm Önderliği Abdullah Öcalan yoldaşı, KJK Önderliği olarak kabul eder.
KJK’nin ideolojik, felsefi, teorik, stratejik ve politik hattını belirler.
Kadın Özgürlük Kurultayı ve KJK yürütme konseyinin aldığı kararların onay merciidir.
KADIN ÖZGÜRLÜK KURULTAYI
KJK’nin yasama organı kadın özgürlük kurultayıdır. Kurultay iki yılda bir yapılır. 201 delegenin katılımı ile toplanır. Olağanüstü durumlarda ise yürütme konseyi, delegelerin salt çoğunluğuyla kurultayı toplama kararı alır. Delegeler her örgütün temsil oranına göre seçimle belirlenir.
KJK kurultayı, KJK örgütlerinden herhangi birinin talebi, KJK yürütme konseyinin ve örgütlerin ortak kararı ile zamanından önce veya sonra toplanabilir. Kurultay en fazla bir defa altı aylığına ertelenebilir veya öne alınabilir.
Kadın Özgürlük Kurultayı, KJK sözleşmesindeki değişiklikleri ele alır, genel faaliyetlerini değerlendirir, ideolojik-politik hattını kararlaştırır ve iki yıllık planlamaya gider.
Kurultay, Yürütme Konseyini seçer.
Tüm seçimler toplanan delegelerin salt çoğunluğuyla gerçekleştirilir. Seçimlerde kapalı oy, açık sayım usulü geçerlidir.
Kurultay öncesi, her örgüt konferans veya kongresini gerçekleştirir.
KJK YÜRÜTME KONSEYİ
KJK Yürütme konseyi kurultayda belirlenen ideolojik-politik hattın uygulanması ve kararların pratikleştirilmesini iki kurultay arasında koordine eden ve yürüten organdır.
KJK Yürütme Konseyi, kurultayda seçilen 50 üye, KCK yürütme konseyi kadın üyeleri ve PAJK Koordinasyonundan 3 kişinin katılımıyla oluşur.
KJK yürütme konseyi, ilk toplantısında ihtiyaçlara göre 5 ya da 7 kişiden oluşan KJK koordinasyonunu seçer.
KJK Yürütme Konseyi, Kadın Özgürlük Kurultayına karşı sorumludur. Kurultay’a faaliyet raporunu sunar.
KJK yürütme konseyi, dört ayda bir olağan toplantısını yapar. Olağanüstü durumlarda erken toplanabilir ya da toplantıyı erteleyebilir. Toplantı sonuçlarını KJK örgüt ve üyeleriyle genelgelerle paylaşır.
Her Yürütme Konseyi üyesi çalışmalarda en fazla iki görev alabilir ve iki dönem seçilebilir.
Yürütme Konseyi, ihtiyaçlar doğrultusunda merkezi komiteler örgütler.
KJK KOORDİNASYONU
KJK, bünyesinde yer alan Kürdistan ve diğer alanlardaki örgütlenmeler, hareketler, partiler, birlikler, dernekler, vakıflar, akademiler arasındaki koordinasyonu sağlar.
Demokratik ilkelere göre kararlarda ortaklaşmayı, karşılıklı bağımlılık ilkesiyle örgütlenmeyi esas alır.
Demokratik yönetim organı olarak dönemsel politika ve kararların uygulanmasını denetler.
KJK yürütmesine karşı sorumludur. KJK demokratik konfederal kadın sistemi esaslarına göre örgütlenen tüm örgüt, birlik ve komite çalışmalarını takip eder ve denetler, dönemsel toplantılarına katılım sağlar.
Örgüt, birlik ve komitelerin özgünlükleri ve ihtiyaçları doğrultusunda perspektif ve genelgeleri hazırlar. Stratejik kararlarda üyelerinin görüşüne başvurur.
Gerektiğinde yürütme yetkisiyle atama yapabilir.
KCK Yürütme Konseyi Eş Başkanlığında yer alan kadın arkadaş KJK koordinasyonu üyesidir. Her iki örgüt arasında iletişimi sağlar.
7. BÖLÜM: KJK BÜNYESİNDEKİ KONFEDERAL İLİŞKİ DİYALEKTİĞİ
KJK parti, örgüt ve kurumlardan oluşan konfederal bir organizasyon olarak işler. KJK’de her parti, örgüt ve kurum kendi iç tüzüğü ve programına göre çalışır.
KJK işleyişinde demokratik katılım esastır. Tüm örgütlenmelerinde doğrudan demokrasiyi, doğrudan demokrasinin uygulanamadığı hallerde (savaş hali ve güvenlikle ilgili durumlarda) ise temsili demokrasiyi esas alır.
KJK’nin tüm örgütlerinde yönetimler seçimle göreve gelir. Zamanından önce görevden alınma ve değişimi gerektiren hallerde, ilgili kadın örgütünün yönetimi ve KJK Yürütme Konseyi’nin ortak kararıyla düzenleme yapılır. Zorunlu hallerde atama usulüyle görevlendirme yapılır.
KJK tüm çalışmalardaki kadın temsilini kendisi belirler.
Kararlarda ikna ve ortaklaşma esas alınır.
Uygulamada her örgüt ve kurumla konfederal ilişki diyalektiği esas alınır, özgünlükleri gözetilir.
KJK, işleyişte adalet, eşitlik ve aleniyet ilkesini esas alır.
KJK’ye bağlı örgütler, komiteler ve çalışma merkezleri faaliyet raporlarını dört ayda bir Yürütme Konseyi toplantısına sunar.
KJK Yürütme Konseyi ve Koordinasyon toplantılarına katılamayacak olan üyelermazeretlerini sözlü ya da yazılı olarak zamanında toplantıya bildirirler. Mazeretsiz iki kez üst üste toplantıya katılmayan üye disiplin ihlali yapmış olur ve ilgili toplantı üye hakkında karara gider.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 1,102 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | kjkonline.net
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 8
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 25-09-2021 (3 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
وڵات - هەرێم: کوردستان
وڵات - هەرێم: دەرەوە
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 12-09-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 12-09-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 12-09-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,102 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.163 KB 12-09-2022 سارا کس.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
هەموو کچێک چی بزانێ
کورتەباس
کانزاکان لە لەشماندا
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی کۆزەبانکە لە دیبەگە ساڵی 1968
ژیاننامە
هومایۆن عەبدوڵڵا
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
شێوەکانی لە تابلۆ ڕامان
پەرتووکخانە
دوو شاعێری ئوکراینی؛ تاراس شێڤچێنکۆ-لێسیا ئوکراینکا
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
کورتەباس
سروودێکی خۆشەویستی
وێنە و پێناس
وێنەیەکی مەلا مستەفا بارزانی ساڵی 1971 لە حاجی ئۆمەران
ژیاننامە
مێهرداد عەبدوڵڵازادە
پەرتووکخانە
گوڵبەهارێک لەم پاییزی عومرەمدا دەڕوێت
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
حوکمی بنەماڵە لە عێراق و ئەو ئاڵنگاڕییانەی لەبەردەم حکومەت و دیموکراسیدان
وێنە و پێناس
کوردناس و نووسەرە کوردەکانی یەریڤان 1966
پەرتووکخانە
خووە بچووکەکان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
بەیانی یەکی خۆرەتاو
ژیاننامە
ئومێد سەیدی
ژیاننامە
شەرمین وەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گەنجانی ڕانیە ساڵی 1973
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
سەفیەدینی ئورمی
پەرتووکخانە
دەمێک لەگەل یاری غار
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئاشتی شێرکۆ سلێمان
وێنە و پێناس
کاتی نمایشکردنی شانۆیی گۆرانی چایکا ساڵی 1988

ڕۆژەڤ
شوێنەکان
خانەقین
23-07-2009
هاوڕێ باخەوان
خانەقین
ژیاننامە
قابیل عادل
18-04-2012
هاوڕێ باخەوان
قابیل عادل
ژیاننامە
شاپور عەبدولقادر
18-04-2012
هاوڕێ باخەوان
شاپور عەبدولقادر
ژیاننامە
سەرهاد ئیسماعیل بیسۆ خەلەف
16-04-2024
سروشت بەکر
سەرهاد ئیسماعیل بیسۆ خەلەف
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
17-04-2024
زریان عەلی
فەیروز ئازاد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
شێخ حسێنی هەزارکانی ئەو پیاوەی لە ئەنفالدا فەرمانی سەدامی شکاند و وتی نامەوێت ئازاد بکرێم
19-04-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
وەزیری ئەشۆ
18-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هومایۆن عەبدوڵڵا
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاسکەکانی گەرمیان
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کورد خاوەنی کۆنترین شوێنەواری بەریتانیایە
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
تەواوی زانیارییەکان لەسەر پاراسایکۆلۆژی لەلایەن دکتۆر هومایۆن عەبدوڵڵا
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دایک و زڕباوکی فەیروز ئازاد باسی کوژرانی کچەکەیان دەکەن
18-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قانع شاعیری چەوساوەکان
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
سەید عەلی ئەسغەر دەنگێک لە ئاسمانی موزیکی کوردیدا
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
فەتانەی وەلیدی ئەستێرەیەکی لە بیرکراو لە ئاسمانی هونەر و مۆسیقای کوردیدا
18-04-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 516,356
وێنە 105,194
پەرتووک PDF 19,086
فایلی پەیوەندیدار 95,696
ڤیدیۆ 1,281
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
هەموو کچێک چی بزانێ
کورتەباس
کانزاکان لە لەشماندا
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی کۆزەبانکە لە دیبەگە ساڵی 1968
ژیاننامە
هومایۆن عەبدوڵڵا
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
شێوەکانی لە تابلۆ ڕامان
پەرتووکخانە
دوو شاعێری ئوکراینی؛ تاراس شێڤچێنکۆ-لێسیا ئوکراینکا
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
کورتەباس
سروودێکی خۆشەویستی
وێنە و پێناس
وێنەیەکی مەلا مستەفا بارزانی ساڵی 1971 لە حاجی ئۆمەران
ژیاننامە
مێهرداد عەبدوڵڵازادە
پەرتووکخانە
گوڵبەهارێک لەم پاییزی عومرەمدا دەڕوێت
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
حوکمی بنەماڵە لە عێراق و ئەو ئاڵنگاڕییانەی لەبەردەم حکومەت و دیموکراسیدان
وێنە و پێناس
کوردناس و نووسەرە کوردەکانی یەریڤان 1966
پەرتووکخانە
خووە بچووکەکان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
بەیانی یەکی خۆرەتاو
ژیاننامە
ئومێد سەیدی
ژیاننامە
شەرمین وەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گەنجانی ڕانیە ساڵی 1973
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
سەفیەدینی ئورمی
پەرتووکخانە
دەمێک لەگەل یاری غار
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئاشتی شێرکۆ سلێمان
وێنە و پێناس
کاتی نمایشکردنی شانۆیی گۆرانی چایکا ساڵی 1988

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.594 چرکە!