گوردخمه یا غار #قزقاپان#، یکی از بناهای بەجا ماندە از دین #زردشت#ی در دورە #ماد#ها در اقلیم کوردستان عراق است. این محوطه باستانی نمونە ای عالی از هنر کنده کاری در دل کوه ها و بر روی صخره های بزرگ است، نمونه ای از کنده کاری و خلق نقش های هنری و هندسی زیبا است.
این مکان باستانی، در منطقە تفریحی( چم رزان)، بین #سلیمانی# و سورداش قرار دارد، در 50 کیلومتری شهر سلیمانی و در نزدیکی روستای زرزی، در درە چم رزان، به ارتفاع 10 متر در میان کوه کندە شدە است.
نمای بیرونی این غار به شیوە خاصی طراحی و نقاشی شدە است که شیوەی این نقش و نگارەها به دورە حکومت مادها برمی گردد.
در مورد نقش های روی دیوار غار، در قسمت جلویی این غار، در سمت راست ستارە ای از خدای #اشتار# حک شده است، سپس دو ستون بزرگ در دو طرف اتاق وجود دارد، پایە های این دو ستون مربعی شکل و قسمت بالایی آن نیم دایرە است، سپس ستون ها تا زیر سقف غار بالا رفتە و در قسمت انتهایی ستون، سنگ به چپ و راست پهن شده و به صورت دایره ای کنده شده است.
در وسط این دو پایه و قسمت بالای در، دو مرد ایستاده اند، هر دو کمان در دست دارند که نماد قدرت است. هر دو مرد دستان خود را بلند کرده اند و آتشی در مقابل آنها قرار دارد. بر اساس برخی از منابع، مرد سمت راست، فرورتیش پادشاه مادها است و دیگری یک مغ زردشتی است.
بین این دو مرد آتشی قرار دارد که هر دو دستان خود را به سمت آتش بلند کرده اند، این آتش، آتش مقدس دین زردشتی است که در مراسم آیینی و رسمی برای ادای سوگند و مقدس نگه داشتن مراسم استفادە می شد.
گفتنی است در گوشه سمت چپ بیرون غار نماد زردشتی (#فروهر#) حک شده است، به گفته برخی از مورخان و باستان شناسان، قدیمی ترین نماد (فروهر) است که بر روی سنگ حک شده است.

غار، در کوچکی دارد که بە اتاقی منتهی می شود که دارای سە قبر به ارتفاع یک متر است.
برخی از مورخان معتقدند یکی از این قبرها، قبر پادشاه مادها #کیخسرو# است، اما هیچ مدرکی برای تایید این نظریە وجود ندارد.
بر اساس منابع باستان شناسی، تاریخچە این محوطه باستانی به 600-500 سال قبل از میلاد بر می گردد.
قزقاپان یکی از مهم ترین گوردخمه های زردشتیان در جنوب کوردستان است، در مورد نام قزقاپان، گفتە می شود که این نام ربطی به محوطه و نقشه حجاری شدە آن ندارد، بلکه کلمه ای ترکی است که بە معنای (دختر ربا) است و در دورە عثمانی ها بر روی این غار گذشته شده است، برای اثبات این موضوع هم در آن زمان نام بیشتر مناطق اقلیم کوردستان به نام های ترکی عثمانی تغییر کرده است.
امادەکردن: #سارا سەردار#
[1]