Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Resim gönderin
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Resim gönderin
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Biyografi
Sadiq Othman Mho
24-09-2024
Sara Kamele
Kütüphane
ATATÜRK VE ALEVİLER
05-09-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FOLKLOR ŞiiRE DÜŞMAN
28-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Kemal Bozay
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Sefik Tagay
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Cahit Sıtkı Tarancı
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erdal Kaya
24-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Kulp (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Silvan (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Lice (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  536,906
Resim
  110,274
Kitap PDF
  20,293
İlgili Dosyalar
  104,208
Video
  1,567
Dil
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,909
Kütüphane 
1,206
Biyografi 
377
Mekanlar 
72
Yayınlar 
41
Şehitler 
40
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   Hepsi bir arada 
236,145
İçerik arama
Mekanlar
Yeşilli
Mekanlar
Kulp (Diyarbakır)
Biyografi
Sefik Tagay
Biyografi
Kemal Bozay
Biyografi
Sadiq Othman Mho
Dengbêjler Şahı Reso
Kurdipedia, Kürtçe bilgi için en büyük çok dilli kaynaktır! Kürdistan'ın her yerinde arşivcilerimiz ve işbirlikçilerimiz var.
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: Türkçe - Turkish
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish3
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Dengbêjler Şahı Reso

Dengbêjler Şahı Reso
Dengbêjler Şahı Reso
sedat ulugana
dergi: Kürt Tarihi , C.26, 2016,p.38-43, Istanbul

Reso'nun kilamları bünyesinde Kürt isyan tarihini barındınır . Bu eksendeki kilamlarının kahramanları Şeyh Sait , Cibranlı Halit Bey , İhsan Nuri Paşa , Ferzende , Seyithan , Kör Hüseyin Paşa , Eliyê Ûnis gibi isimlerdir genelde . Devlet nezdinde ise bütün bu isimler , o dönemde sakıncalı siyasilerdir . Onun için Reso hemen hemen her askeri darbe ve sıkıyönetim döneminde kovuşturmaya uğrar . Ama en büyük baskıyı 12 Eylül 1980 darbesinde yaşar , aylarca kırsalda kaçak dolaşır . Çünkü devlete göre Reso siyasi şarkılar söylemektedir.
K ürtler tarafından Dengbêjler Şahı olarak anılan Dengbêj Reso , efsanevi deng bêj Evdalê Zeynikê'nin tradis yonuna mensup dengbêjler arasında en etkili olan isimdir . Öncülü olan Dengbêj Ferzê'den çokça etkilenen ve ardılı olan Dengbêj Şakiro'yu en çok etki leyen Dengbêj Reso , Kürt toplu munun bir dönemine damgası ni vurmuş , öyle ki namı günü müzde de hala canlılığını koru maktadır . Dönemin Demokrat Parti Muş Milletvekili olan Gi yasettin Emre tarafından 1957 yılından beri sesi kayıt altına ahınmış , böylece Kürt tarihinin son yüzyılına ait en eski sözlü tarih numunelerinin günümüze faşınması sağlanmıştır . Öncülü , ardılı ve çağdaşı birçok dengbêj gibi hayatı sefalet ve felaketler inde geçmiş olan Dengbêj Heto , Kürt sözlü edebiyatı ve müziğine söylediği kilamlar eşsiz bir zenginlik katmıştır . Bilindiği ve kabul edildiği üzere , Dengbêjlerin icra ettiği kilamlan gibi hayatları da söz lü tarih anlatılarına dayanır . Onun için burada ele aldığımız Dengbêj Reso'nun hayatını bu tür anlatılar ışığında ele alaca ğız . Oğlu Abdulkerim Güner ile 2013'ün Ağustos ayında Muş'ta babasına dair yaptığım röpor tajlar bu makalenin belkemiğini oluşturuyor . Dengbêj Reso 1902'de Iğdır'ın Kerimbeyli adlı köyünde dünyaya gelir . Babasının isimi Veli anne sinin ismi de Hafize'dir . İki kız kardeşi , 4 de erkek kardeşi vardır . Köken olarak Bekiran aşiretine mensuptur . Anlatılara göre Reso ilk kilam larını , amcası Evdo'dan , sonra da Ermeni Gulê'den öğrenir . Onun dengbêjlik hikayesinin başlan gıcı , bu iki şahsın dengbêjliğine olan tanıklığıyla başlar . Reso 7 ya da 8 yaşlarında iken ( 1909-1910 ) , efsanevi dengbêj Evdalê Zeynikê ile birlikte kilam söylemiş olan Gulêya Fileh ( Ermeni Gulê ) Kerimbeyli'de Reso'nun amcası Evdo'nun evine misafir olur . O gün amcası ile Gulê arasında ge çen diyalog , Reso'nun hayatında dengbêjliğe dair ilk kilometre ta şını oluşturur : -Amcası : Gulê , benim bu ye ğenim de kilam söylüyor , ismi de Resul'dur . - Gulê : Hele söyle bakalım boynu kırılasıca . Bakalım nasıl söylüyorsun ? na oturur , elini kulağına götürür Reso da usulca Gulê'nin yanı ve söylemeye başlar : rabû li Rewane Lo lo lawo Mamedo quling Gulê her iki eliyle kulaklarını tutar ve Be hey boynun kırıl sın , kulağımın perdesini yırttın ! Ulan Evdo , bu çocuğa sahip çık . Bu çocuk çok meşhur bir dengbêj olacak der . 15 yaşına geldiğinde ( 1917 ) . ailesi göçer hayatından dolayı Digor'un Celal köyüne yerleşir . Bilindiği üzere bu yıllarda Bi rinci Dünya Savaşı hala devam etmektedir ve Digor yöresi Ezidi Hesenan aşireti ile meskun bir yerdir . Reso burada bir mühlet hem bu aşirete dengbêjlik yapar hem de onlardan kilam öğrenir . Savaşın bitmesiyle birlikte Ezidi Kürtler Rusya tarafına , Müslüman Kürtler de Osmanlı tarafında ge çerler . Aile , Celal adlı köyde iki yıl kaldıktan sonra mülteci duru muna düşer ve Iğdır'a döner la kin orada barınamaz , Erzuruma doğru tekrar göç eder . Reso'nun bazı akrabaları Bulanık'ın Arincik adlı köyüne yerleşirler , Reso'nun babası da 1919 yılında Karayazı'nın Gopala adlı köyü ne yerleşir . Bu çetin günlerde bile Reso aşkla kilam söyleme ye devam eder , öyle ki yemek yerken bile bir yandan kilam söylemesi , babasının tepkisine yol açar . Gopala köyü'nde Reso 20 yaşındayken , aşık edebiyatının güçlü metaforlarından biri olan rüyasında bade içme olayını yaşar . Anlatıya göre , bir gece ko yunlarını otlatırken , kepenekin altında sıtmaya tutulurcasına titreyip mırıldanmaya başlar . Bu olaya tanık olan kişi , çoban arkadaşı Selîmê Mihikê'dir . Reso badeyi içtikten sonra ar tık eskisinden daha fazla kilam söylemeye başlar . Bu günlerde amcasının kızı Emine ile evle nir . Bu evlilikten Emer ve Sinem adlı iki çocuğu olur . Ağrı İsyanı ( 1926-1932 ) sırasında genç olan Reso , bazı araştırmacıların id dialarına göre isyana katılır , lakin araştırmalarımıza göre bu iddialar gerçekten uzaktır . Ama birden fazla akrabası bu isyan sırasında ve sonrasında yaşamını yitirir . Bunlardan biri de amcasının oğlu Hasan'dır . Hasan Zonguldak'a sürülür , orada kömür ocaklarında zo runlu olarak çalıştırılır ve ora da akciğer kanseri olup ölür . da akciğer kanseri olup ölür . Amcasının oğluna büyük bir sevgi besleyen Dengbêj Reso bu ölümdem çok etkilenir . Öyle ki Ağrı İsyanı'na özel bir ilgi duyar ve isyanı kilamlarına konu eder . Ağrı İsyanı'nın sonlarına doğru bir de Seyithan - Alican adlı iki Kürt direnişçinin kordine ettiği bir isyan başlar ( 1931-1933 ) . Reso bu direnişçiler ile karşılaşır , karizmalarından çok etkilenir . Karşılaşma olayı 1931 yılının ba harında Bulanık'ın Salaxtor adlı mıntıkasında gerçekleşir . Peşlerinde ise bir müfreze asker vardır . Gördüklerinden etkile nen Reso , o gün orada Weylo lo Weylo ( vah lo vah lo ) adlı kilamı besteleyip söyler . 1934'te Soyadı Kanunu yasası çıkarılır . Bu yasa gere ği Dengbêj Reso'nun ailesi de Güner soyismini alır , böy lece Dengbêj Reso , resmiyette Resul Güner olarak anılmaya başlar . İlk defa bir kimlik kar tına sahip olan Reso akabinde askere çağrılır lakin o iki kar deşiyle birlikte bu çağrıya uy maz , dağa çıkıp birkaç ay kaçak dolaşır . Bir gün misafir olarak kaldıkları evin sahibi tarafında ihbar edilirler , yakayı ele veren üç kardeş böylece askere gönde rilir..
[1]

Bu başlık 1,507 defa görüntülendi
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | English | academia.edu
İlgili Dosyalar: 1
Bağlantılı yazılar: 15
Başlık dili: Türkçe
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Biyografi
İçerik Kategorisi: Kültür
İçerik Kategorisi: Sanatsal
Lehçe : Türkçe
Özerk: Türkiye
Şehirler: İstanbul
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Rapar Osman Ozery tarafından 18-08-2022 kaydedildi
Bu makale ( Sara Kamele ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Rojgar Kerkuki tarafından 18-08-2024 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 1,507 defa görüntülendi
Bağlantılı dosya - Sürüm
Tür Sürüm Editör Adı
Fotoğraf dosyası 1.0.1175 KB 18-08-2022 Rapar Osman OzeryR.O.O.
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
BALDAKİ TUZ
Biyografi
Cemal Süreya
Biyografi
Eren Keskin
Kütüphane
99 Günlük Muhalefet Serbest Cumhuriyet Fırkası
Biyografi
Vanlı Memduh Selim
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Kısa tanım
Başkan Barzani: Feyli Kürtler Kürdistan halkının ayrılmaz bir parçasıdır
Biyografi
Sermiyan Midyat
Kısa tanım
Feyli Kürtler 2 bedel ödüyor: Yasalarda hak sahibiyiz, pratikte yokuz
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kısa tanım
Kürt Olmak Zor!
Kısa tanım
Columbia Arşivinde bulunan 109 yıl öncesine ait Kürtçe müzik kaydı
Kütüphane
ATATÜRK VE ALEVİLER
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Abdulbaki Erdoğmuş
Kısa tanım
Kürt Tarihi’nin 53’üncü sayısı çıktı: Zazalar
Kütüphane
İFADE ÖZGÜRLÜGÜNÜN ON YILI
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
Reşan Çeliker
Kütüphane
FOLKLOR ŞiiRE DÜŞMAN
Resim ve tanım
1905 Mardin

Gerçek
Mekanlar
Yeşilli
19-08-2024
Sara Kamele
Yeşilli
Mekanlar
Kulp (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Kulp (Diyarbakır)
Biyografi
Sefik Tagay
26-08-2024
Sara Kamele
Sefik Tagay
Biyografi
Kemal Bozay
26-08-2024
Sara Kamele
Kemal Bozay
Biyografi
Sadiq Othman Mho
24-09-2024
Sara Kamele
Sadiq Othman Mho
Yeni başlık
Biyografi
Sadiq Othman Mho
24-09-2024
Sara Kamele
Kütüphane
ATATÜRK VE ALEVİLER
05-09-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FOLKLOR ŞiiRE DÜŞMAN
28-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Kemal Bozay
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Sefik Tagay
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Cahit Sıtkı Tarancı
26-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erdal Kaya
24-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Kulp (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Silvan (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Mekanlar
Lice (Diyarbakır)
22-08-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  536,906
Resim
  110,274
Kitap PDF
  20,293
İlgili Dosyalar
  104,208
Video
  1,567
Dil
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,909
Kütüphane 
1,206
Biyografi 
377
Mekanlar 
72
Yayınlar 
41
Şehitler 
40
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   Hepsi bir arada 
236,145
İçerik arama
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
BALDAKİ TUZ
Biyografi
Cemal Süreya
Biyografi
Eren Keskin
Kütüphane
99 Günlük Muhalefet Serbest Cumhuriyet Fırkası
Biyografi
Vanlı Memduh Selim
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Kısa tanım
Başkan Barzani: Feyli Kürtler Kürdistan halkının ayrılmaz bir parçasıdır
Biyografi
Sermiyan Midyat
Kısa tanım
Feyli Kürtler 2 bedel ödüyor: Yasalarda hak sahibiyiz, pratikte yokuz
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kısa tanım
Kürt Olmak Zor!
Kısa tanım
Columbia Arşivinde bulunan 109 yıl öncesine ait Kürtçe müzik kaydı
Kütüphane
ATATÜRK VE ALEVİLER
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Abdulbaki Erdoğmuş
Kısa tanım
Kürt Tarihi’nin 53’üncü sayısı çıktı: Zazalar
Kütüphane
İFADE ÖZGÜRLÜGÜNÜN ON YILI
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
Reşan Çeliker
Kütüphane
FOLKLOR ŞiiRE DÜŞMAN
Resim ve tanım
1905 Mardin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.391 saniye!