پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,957
وێنە 104,274
پەرتووک PDF 18,883
فایلی پەیوەندیدار 94,729
ڤیدیۆ 1,232
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
‘Bu makamı dünyada sadece Kürtler söylüyor’
کوردیپێدیا، دادگا نییە، داتاکان ئامادەدەکات بۆ توێژینەوە و دەرکەوتنی ڕاستییەکان.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

‘Bu makamı dünyada sadece Kürtler söylüyor’

‘Bu makamı dünyada sadece Kürtler söylüyor’
Yarsan araştırmacı yazar Nimet Zehmetkêş, dünyada sadece Kürtlerin yaşadığı belli bir coğrafyada seslendirilen “Hore” makamının geçmişinin Paleolitik Çağa dayandığını söyledi. Zehmetkêş, daha sonra bu makamın dini ve hamasi söyleve konu olduğunu belirtti.
Hore, Kürt müziğinin belki de en az bilinen makamı. Rojhılat’ın (Doğu Kürdistan) Kirmaşan ve İlam bölgelerinde yaşayan Kürtlerin seslendirdiği bu makam, tamamıyla gırtlaktan okunan bir makam.
Hore hakkında kapsamlı araştırmaları bulunan Yarsan araştırmacı yazar Nimet Zehmetkêş, Hore’yi ve geçmişini Rûdaw’dan Fuad Heqiqi’ye anlattı.
Özel bir coğrafyası var.
Hore’nin özel bir coğrafyası var. Sadece bu coğrafya içerisindeki insanlar tarafından söyleniyor.
Nimet Zehmetkêş, “Kirmaşan ile İlam arasındaki Kamêran kenti Hore’nin merkezi olarak biliniyor. Komşusu Pawe kentinde ise Horebêj (Hore okuyan) yok. Fakat Hore severlerin coğrafyası daha geniş. Mesela Süleymaniye’nin güneyi, Germiyan’da da Hore sevenler, dinleyenler var” diyor.
Yarsan inancı, orjinal makam ve müziğe oldukça önem veriyor. Zehmetkêş, “Bu yüzden Yarsanlar için Hore önemli. Çünkü bu makamla dini mersiyeler, ilahiler okunmuş” diye belirtiyor.
Tarihi çok eski çağlara dayanıyor
Hore’nin geçmişi hakkında sınırlı araştırmalar var. Zehmetkêş, Hore’nin çok eski zamanlarda seslendirildiğine dair Yarsan metinleri olduğunu söylüyor ve geçmişinin daha da öteye dayandığını savunuyor:
“Bir müzik aletinin belirli bir gemişe ait olduğunu gösteren belgeler var. Ancak makamlar, müzik çeşitleri sesten ibaret oldukları için geçmişleri hakkında pek bir şey bilinmiyor. Ne var ki biz bin yıl öncesine dayanan eski Yarsan metinlerinde Hore’den bahsedilmekte ve vurgu yapıldığına rastlıyoruz. Bazı araştırmalar geçmişinin 7 hatta 10 bin yıl öncesine dayandığını söylüyor. Ancak Hore’nin tarihi Eski Taş Çağına (Paleolitik Çağa) dayanıyor. Mağaralarda yaşayan insanlar ruh hallerini, duygularını ifade edebilmek için bu makamda sesler çıkarmış, daha sonra dilin de gelişmesi ile bir kalıp almış, yazılan şiirler, mersiyeler bu makamla seslendirilmiş.”
İlk Hore’ler insanın doğaya aşkını anlatıyor
Yarsan araştırmacı, “İlk Hore’ler insanın doğaya olan aşkını anlatıyor. Hore aslen insanın doğaya olan sevgisinin sese dönüşmesidir, o yüzden ilkin insanla doğa arasında bir şeydi. Mağaralarda yaşarken doğanın güzelliklerini bu makamla seslendirmiş. Daha sonra din ve inanç şekillendiğinde ise Hora dinin hizmetine girmiştir. Hora'nın etkisini hala görebilirsiniz. Yarsanlar veya diğer tarikatların Hore ile pirlerini vasfettiklerini görüyoruz” diyor.
Zehmetkêş’e göre, bu makam dünyada sadece Kürtlerde var:
“Eski zamanlarda Zerdüştler de söylemiş olabilir ama şimdi Zerdüştler arasında yok. Hora Kürt halkına ait ve sadece Kürtler arasında var.”
Hore Kürtçe şivelere de hizmet etti
Nimet Zehmetkêş, “Hore’nin sadece Yarsan inancına değil, Kürtçe’nin üç ayrı lehçe ve şivesine de hizmet etti. Öğrenin Horebêjler Sorani lehçesinden şiirler okumuş. Yada Gorani bir beyti seslendirmiş. Veya Kürdistan’ın en güneyinde, İlam’da Kelhur ve Feyli şiveleri ile yazılan şiirler okunmuş. İşte aşağı Kürdistan’da (İlam ve çevresi) Kürtçenin hala hayatta kalmasının bir nedeni de Hore’dir. Hore, eski Kürt şiirlerinin hepsinin ezberde kalmasını sağlamış” diye belirtiyor.
Hiç bir enstrümana uymuyor
Hore’yi diğer müzik çeşitleri ve makamlarından ayıran en önemli özelliği ise hiç bir enstrüman veya çalgıyla uyum ve ahenk sağlamaması.
Zehmetkêş, “ Hore çok farklı bir makam. Örneğin ona yakın olan Siyaçemane var. Siyaçemane müzikli veya müziksiz, alkış eşliğinde söylenebilir. Ancak Hore sadece sestir ve hiçbir müzik enstrümanı veya ahenk ile uyumlu değil” diye tarif ediyor.
Yaşadığı bölgede Horebêjliğin bir gelenek olduğunu anlatan Nimet Zehmetkêş, buna rağmen zamanla unutulan bir çok Hore makamının olduğunu da dile getiriyor.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 2,105 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | rudaw.net
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 6
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 11-08-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: موزیک
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
شار و شارۆچکەکان: هەولێر
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 11-08-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 11-08-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 11-08-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,105 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.124 KB 11-08-2022 سارا کس.ک.
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
29-05-2022
شەنە ئەحمەد
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,957
وێنە 104,274
پەرتووک PDF 18,883
فایلی پەیوەندیدار 94,729
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.328 چرکە!