Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,175
Wêne 105,495
Pirtûk PDF 19,117
Faylên peywendîdar 96,142
Video 1,292
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser z...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
قدري جان… الشاعر المنسي
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قدري جان

قدري جان
إعداد/ دجوار أحمد آغا
تمتاز كردستان بطبيعتها الخلابة، وجبالها الشامخة والشاهقة التي تعانق السماء، ووديانها السحيقة شديدة الانحدار، وهضابها المغطاة بالأشجار والأزهار، وسهولها ومروجها التي تعج بالعديد من النباتات والحيوانات المتنوعة والجميلة. لذا عندما يكون الشاعر كردياً من كردستان، يكون لشعره نكهةً خاصة ترتبط بجمال الطبيعة المحيطة به. حديثنا اليوم سيكون عن الشاعر الكردي القدير عبد القادر عزيز جان، بالتأكيد لن يعرفه إلا عدد محدود ممن يختصون بالأدبيات والتراث الكردي، لكن عندما نقول “قدري جان” المئات والآلاف من الكرد وأصدقائهم سيعرفونه، فهذا الاسم أضحى نجماً لامعاً في سماء الأدب الكردي.

فيها الولادة والنشأة الأولى
“ديركا جياي مازي” تلك البلدة الجميلة التي تقبع تحت ظلال جبل مازي في ماردين ولِد قدري جان سنة 1911 درس كمعظم أقرانه الابتدائية والإعدادية في البلدة ومن ثم تابع الدراسة الثانوية في مدارس ماردين وكان متميزاً ومتفوقاً في المواد العلمية وعلى وجه الخصوص مادة “الرياضيات” بعد الحصول على الثانوية وبسبب تفوقه مع زميله في الدراسة الأديب واللغوي الكبير رشيد كرد (1910- 1968) سافرا معاً إلى مدينة قونية حيث التحقا معاً بمعهد إعداد المعلمين وتم قبولهم وذلك سنة 1928 لكنهم لم يستطيعوا مواصلة وإكمال تعليمهم بسبب سياسات التفرقة والعنصرية والتطرف السائد بحق الكرد مما دفع بهما للهرب معا إلى روج آفا وتوجها إلى بلدة عامودا.

ما بين عامودا ودمشق
عامودا التي كانت تحتضن الكثير من المناضلين الكُرد الوطنيين الشرفاء والغيورين على وطنهم وشعبهم ومنهم من التجأ إليها هرباً من بطش وطغيان الكمالين في تركيا وكان قد سبقهم إليها الشاعر الكبير جكر خوين (1903 – 1984) الذي تكفّل بتأمينهم وإيجاد مأوى ومسكن لهم.
خلال فترة إقامته في عامودا ونظراً لصغر سنه استطاع أن يتعلم العربية في فترة وجيزة وأن يتقنها قراءةً وكتابة حيث انتسب بعدها إلى دار المعلمين الزراعية في السلمية ومن ثم بعد تخرجه تم تعيينه مدرساً في أنطاكيا وبعدها عاد إلى الجزيرة حيث تنقل بين مدارس قامشلو وعامودا التي أصبح مديراً لإحدى مدارسها سنة 1942. لكن الانتداب الفرنسي لم تعجبه الأفكار النيّرة والتقدمية التي كان يطرحها قدري جان فتم إبعاده إلى دمشق العاصمة وهناك مارس أيضاً التدريس في العديد من مدارس حي الأكراد “ركن الدين” فيما بعد.
انتقل قدري جان بعدها لعمل إداري في وزارة التربية السوريّة “المعارف” وقتها، ومن ثم عمل في السجل العام للموظفين، في دمشق تعرّف على نيلوفر عثمان بك فوزي وتزوجها حيث أنجبا مزكين تولّد 1943 وهو صبي ثم بنت هي الدكتورة شيرين سنة 1945 المُقيمة حالياً بأمريكا، وبعدها صبي آخر هو سرور سنة 1948 .

أعمال وأنشطة قدري جان
قدري جان لم يكن شاعراً فحسب، بل كان من النشطاء في المجالات الثقافية والاجتماعية والكردية، حيث نرى بأنه انضم إلى جمعية خويبون التي تأسست في بحمدون بلبنان سنة 1927 وشارك في المؤتمر الأخير لها سنة 1931، كما تعرّف على الكثيرين من النشطاء الكرد المقيمين في دمشق وقتها وبشكلٍ خاص كاميران وجلادت بدرخان وقدري جميل باشا وممدوح سليم بك من وان وحمزة بك موكسي والعم أوصمان صبري وكذلك خالد بكداش….إلخ.
بعد فشل ثورة آكري بقيادة إحسان نوري باشا توجه قدري جان إلى العمل على تنوير المجتمع والنهوض به من خلال توسيع التعلم باللغة الأم وإعادة بعث وإحياء التراث والفلكلور الكردي وبسبب ذلك اعتُقِل قدري جان بين عامي 1959 – 1961 حيث سُجِن في سجن المزة السيء الصيت بدمشق. دعم قدري جان الأمير جلادت بدرخان في مشروعه الثقافي الكبير وشارك في الكتابة بمجلتي “هاوار” 1932-1943 وكذلك “روناهي” 1942-1945 إلى جانب كتابة المقالات والأشعار في “روجا نو” و”ستير” التي أصدرهما الأمير كاميران بدرخان في بيروت.

أهم نِتاجاته الأدبية والفكرية
لم يكن قدري جان مجرد شاعراً بل كان أديباً بكل ما للكلمة من معنى ونراه كيف يكتب القصة القصيرة إلى جانب ترجمته للكثير من الكتب الكردية إلى لغات مختلفة حيث كان يُتقن العديد من اللغات إلى جانب لغته الأم الكردية مثل الروسيّة والفرنسية والعربية حيث نراه يترجم رواية “الراعي الكردي” للروائي الكردي عرب شمو والتي كتبها بالروسية إلى الكردية والفرنسية ويتم طباعتها في بيروت. كما ترجم كتاب “بلاد الزنبقة” للأديب الروسي غيورغي بيتروف من الروسية إلى الكردية، أيضاً ترجم العديد من كتب الأديب العربي الكبير مصطفى لطفي المنفلوطي إلى الكردية، نُشرت نتاجاته وقصائده في الكثير من المجلات الكردية مثل “كلاويج” التي تعني نجمة الصباح والتي كان يُصدرها السياسي والأديب الكردي الكبير إبراهيم أحمد في بغداد وكذلك مجلة “هيوا” التي كانت تصدر من جانب حافظ قاضي.
من أهم قصائده قصيدة الوردة الحمراء التي كتبها سنة 1943 والتي لحنها وغناها الفنان الكردي الكبير جوان حاجو نقتطف منها هذه الأبيات:
قصيدة الوردة الحمراء
الوردة الحمراء
ارتفعت إلى العلياء
فاح العطر حولها
الوردة الحمراء
انتعشت وراء جبل قاف
أحبها العالم كله
* * *
الوردة الحمراء
جميلة لنا
منحتنا العقل
شذاها نشوةٌ لنا
سنفرح بها بحرية
* * *
كما صدرت للشاعر مجموعة شعرية سنة 1957
أهم أعماله القصصية:
“القرية المحدثة” – “بصرى الذهبية” – الأيام الماضية” – “خاتم سليمان” – “الثعلب الماكر”.
أما الأعمال الشعرية: “إن وجدت الصرخة فالشكوى تليها” – “ريا تازه” – “التابوت المدمى” – “الحداد” – “رسالة”
وفاته
توفي قدري جان عن عمر يناهز الواحد والستين عاماً بتاريخ 9 آب 1972 وذلك إثر جلطة دماغية حيث أُجريت له مراسيم تُليق به وأُلقيت فيها العديد من الكلمات ودُفِن في مقبرة الشيخ خالد النفشبندي بحي الأكراد بدمشق، وكتب على شاهد قبره هذه الأبيات الشعرية باللغة الكردية يُقال إنها كُتبت بيد عزت آغا الديركي، بينما يقول آخرون إن كاتبها هو رفيقه الشاعر أوصمان صبري:
“يرقد في هذا القبر جسد
فتى لطيف وناعم
من ديركا -جبل مازي-
يُدعى قدري جان
وألف رحمة على روحه
كان شاعراً كردياً
ومُحباً وطنياً
لم يمهله قابض الأرواح
ضمت الأرض جسده
فأصبح هو الآخر ضحية
فارقنا نحن الكُرد
ذلك المثقف المِقدام”.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 584 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 09-08-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Kategorîya Naverokê: Helbest
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 09-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 10-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 10-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 584 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.116 KB 09-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Xecê Şen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Rast
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
13-04-2024
Burhan Sönmez
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
13-04-2024
Burhan Sönmez
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,175
Wêne 105,495
Pirtûk PDF 19,117
Faylên peywendîdar 96,142
Video 1,292
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Xecê Şen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.047 çirke!