Bejan Matur
Bejan Matur (1968, Pazarcık, Kahramanmaraş), Kürt kökenli şair ve yazar.
Biyografi
Bejan Matur Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinin Maksutuşağı köyünde doğdu. Ortaokul ve liseyi Gaziantep’te okudu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Şiirleri, Defter, Adam Sanat, Ekin, Belleten ve Yazıt gibi belli başlı edebiyat dergilerinde yayımlandı. İlk kitabı Rüzgâr Dolu Konaklar ile 1997 Orhon Murat Arıburnu ve Halil Kocagöz şiir ödüllerini aldı. 1999 yılında yayımlanan Tanrı Görmesin Harflerimi kitabı ile uzun soluklu bir şiirin habercisi olduğunu gösterdi. 2002 yılında, Ayın Büyüttüğü Oğullar ve Onun Çölünde kitaplarını eş zamanlı olarak yayımladı.
Şiirleri İngilizceden Çinceye 24 dile çevrildi. Aralarında Grand Street Magazine (New York) gibi saygın dergilerin ve Language For a New Century (Norton yayınları) gibi önemli seçkilerin bulunduğu antoloji ve dergilerde yer aldı. Şiirlerinden yapılan bir derleme 2004’te İngiltere’de ARC yayınları tarafından In The Temple of a Patient God adıyla yayımlandı. İngilizcedeki ikinci kitabı 2012’de How Abraham Abandoned Me adıyla okura sunuldu. Bir başka şiir seçkisi Lüksemburg’da PHI yayınevi tarafından Winddurchwehte Herrenhauser adıyla yayımlandı. 2012 yılında şiirlerinden yapılan bir derleme Barselona’da Katalanca yayımlandı.
2008 yılında yayımladığı İbrahim’in Beni Terketmesi kitabı eleştirmenlerce ‘Hanif şiir’ olarak değerlendirildi. 2009 yılında basılan Doğunun Kapısı Diyarbakır, fotoğraflı bir kent kitabı olarak tasarlandı. Prestij bir eser olarak tasarlanan kitap, Diyarbakır’ın tarihi, kültürel, mimari birikimini fotoğraf ve şiir eşliğinde anlatıyor.
Zaman Gazetesi'nde dil, Alevilik, Kürt Sorunu gibi çeşitli konular üzerine yorum yazıları yazdı.
2008 yılında kurulan Diyarbakır Kültür Sanat Vakfı'nın kurucu başkanıdır. Ahmet İnsel ve Ali Bayramoğlu'nun önderliğini yaptığı Ermenilerden özür diliyorum kampanyasına katılanlar arasında yer aldı.
2009 yılında Kader Denizi adlı şiir kitabı yayımlandı.
2010 yılında Dağın Ardına Bakmak adlı kitabı Kürt sorununun anlaşılmasına dönük getirdiği yeni bakış açısıyla uzun süre konuşuldu ve çok okunanlar listelerinde yer aldı.
2011 yılında Bloomsbury Vakfı ile Katar Vakfının ortak yayını olan ve Eric Hobsbawm, Jamal Mahcoub, Shirin Neshat ve Slavoj Zizek gibi isimlerin de yazarı olduğu, Reflection on Islamic Art (İslam Sanatına Yansımalar) kitabında, 10. Yüzyılda ElHücendi tarafından icat edilen Usturlab (Antik dönemde yıldızların uzaklığını ölçen alet) üzerine yazdığı yirmi beş bölümlük “Sonsuzluk Bekçisi” adlı uzun şiiri yer aldı.
Halen Erbil merkezli Rudaw gazetesinde periyodik yazılar yazmaktadır. Ayrıca çatışma çözümleri konusunda karşılaştırmalı çalışmalar yapan DPI (Demokratic Progress Institute)’in uzmanlar kurulu üyesidir. DPI tarafından yapılan Türkiye özelindeki Kürt sorununun çözümüne dönük çalışmalara katkı sunmaktadır.
Kitapları
Rüzgâr Dolu Konaklar 1996 (Metis) / 2011 (Timaş)
Tanrı Görmesin Harflerimi 1999 (Metis) / 2011 (Timaş)
Ayın Büyüttüğü Oğullar 2002 (Metis) / 2011 (Timaş)
Onun Çölünde 2002 (Metis) / 2011 (Timaş)
In The Temple of a Patient God 2004 (ARC, UK)
Winddurchwehte Herrenhauser 2006 (PHI, Louxemburg)
İbrahim’in Beni Terketmesi 2008 (Metis) / 2011 (Timaş)
Doğunun Kapısı Diyarbakır 2009 (Timaş)
Kader Denizi 2009 (Timaş)
Dağın Ardına Bakmak 2010 (Timaş)
Winds Howl Through the Mansions 2011 (Chinese University Press)
How Abraham Abandoned Me 2012 (ARC, UK)
Al Seu Desert 2012 (LaBreu Edicions, Barcelona)
Son Dağ 2015 (Everest)
Ödülleri
Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü - 1997
Halil Kocagöz - 1997
Kadınlar
Mavi dövmeleri
Ve bitmek bilmez yasların çürük izleriyle
Durup ateşe bakıyorlar.
Rüzgâr estiğinde hepsi ürperiyor
Göğüsleri değiyor toprağa
Ellerinde yanan odunlar taşıyan kadınlar
Siyah kazanların pası çökmüş yaşlılığıyla
Dolaşıp duruyorlar.
Ateşin öfkesi kabardığında
Sesler artıyor.
Orada ateş hiç bitmiyor
Söndürmek bir belâ
Göğüsleri pörsüyen kadınlar
Ellerinin korkunç inceliğiyle
Tutacakları odunların sertliğini düşünmekte
Ve susmaktalar.
Sustuklarında yaşları fark edilmiyor
Toprak kokuyor bağırdıklarında[1]