پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
بە نواندنێک ڕەوشت و ئەخلاق بەرزی کورد نیشاندەدەن!
01-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سیروان مەغدید دیبەگەیی
01-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
پشتیوان موعین
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
مەجید دالایی میلان
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ڕێبوار سەعیدی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
عەبدوڵڵا مستەفەوەی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ئیدریس بایەزیدی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
شێوازی هۆنراوەکانی شێخ نوری شێخ صالح
01-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مەلا حەسەن دوکانی
30-09-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەخێوکردنی ماسی کارب لە پرۆژەی کشتوکاڵی
30-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  538,553
وێنە
  110,146
پەرتووک PDF
  20,279
فایلی پەیوەندیدار
  104,037
ڤیدیۆ
  1,545
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,387
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,953
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,024
عربي - Arabic 
30,707
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,235
فارسی - Farsi 
9,815
English - English 
7,580
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,697
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,677
ژیاننامە 
25,644
کورتەباس 
18,294
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,769
پەند و ئیدیۆم 
13,656
شوێنەکان 
11,999
شەهیدان 
11,857
کۆمەڵکوژی 
10,908
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,459
ڤیدیۆ 
1,436
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,378
MP4 
2,535
IMG 
201,503
∑   تێکڕا 
235,740
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
کەرەمێ ئانقۆسی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
شێخ خەرتۆ
ژیاننامە
ئەکرەم خەلیلی
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلا...
”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 24
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت هەر ڕۆژێکی ڕۆژژمێرەکەمان چیی تیادا ڕوویداوە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 24

”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 24
”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 24
Malpera me bi rêzenivîseke nû dest bi çapkirina berhemên ser dîrok, çand, ziman, wêje û zargotina kurdî dike, ku wê wergerên ji rûsî yên ji pirtûka gelekî delal ”Kurd. Efsaneya Rohilatê” bin, ku şîrketa neftê û gazê ya Rûsîyayê ”Gazprom”ê bi naverokeke gelekî xurt û dagirtî bi zimanê rûsî çap kirîye
Bi bawerîya me, eva pirtûka ji hemû pirtûkên derheqa kurdan û Kurdistanê da, ku heta niha çap bûne, ya here serketî û bi bûyeran va têr û tije ye: him bi nivîskar û zanyarên di cihanê da gelekî binavûdeng va, ku nivîsên wan yên ser dereceya bilind û li ser bingehê ulmî, bi belgeyan va dewlemend di vê berhemê da cî girtine, him bi mîzanpaj û dîzayna xwe va, him jî bi xemilandina wêneyên dîrokî va, ku piranîya wan heta niha li tu cîyan çap nebûne.
Mizgînîyeke din jî ew e, ku ev berhema bêhempa xênji zimanê rûsî, êdî bi zimanên îngilîsî, bi du zaravên zimanê kurdî – kurmancî û soranî çap bûne.
Berhema me a îro ha tê binavkirin: ”PARÊZKARÊN DILSOZ YÊN ERF Û EDETÊN BÊHEMPA YÊN PÊŞÎYAN”.
Em îro para wê a çaran çap dikin.
Amadekar û wergera ji rûsî: Têmûrê Xelîl
M. Rewendî-Fedaî
PARÊZKARÊN DILSOZ YÊN ERF Û EDETÊN BÊHEMPA YÊN PÊŞÎYAN -4
Cejina Mîrê derewîn
Bi cejina Newrozê ra tevayî di eynî wextê da cejina “Mîrê derewîn” jî pîroz dikin. Em binêrin ka arkêolog Jack de Morgan derheqa wê cejinê da di salên 90î yên sedsala XIX çi nivîsîye: ”Ji erf-edetên Mukrîyan yên kevinare ez dixwezim behsa cejina ”Mîrê derewîn” bikim, ku li Soûcbûlakê15 her sal buharê tê derbazkirin. Niştecîyên bajêr ji xwe ra Mîr, an desthilatdar hildibijêrin, yê ku di nava sê rojan da li wir xwedî-xudantî dike û dikare her cûre tewlebazîyan bike”.
Hema Mîr tê hillbijartin, ew wezîrên xwe hildibijêre… desteya xwe ya şervan amade dike û bi heytehol, bi rêberîya tevaya binecîyên bajêr, berê xwe dide desthilatdarê rasteqîn bona ji wî ra bêje, ku tu êdî ji kar hatî avêtin. Pir caran ew cejin dibû sebebê tevlihevîyan, niştecîyên Soûcbûlakê ew firsend bi kar dianîn bona desthilatdarê rasteqîn bikutin… Mîrê derewîn sê rojan serokatî dike. Ew zêde guh dide ser gunehkarîyên balkêş, sûckaran ceza dike, lê cezayên ew dide, dînarek (beşa pereyê kranî yê hezarî ye) e, ku ber kranekê tê hesibandin, û bi vî awahî cezayê sed tûmanî di rastîyê da beramberî kranekî ye; cezayê xwe didin, şa dibin, kêf dikin; ew dema karnavalê ye cem îranîyan.
Berê pîrozkirina Mîrê derewîn, himberî îro, xweştir derbaz dibû; hemû kurd bi kincn hesinî, zirîkirî dihatin, di destên wan da tîrên dirêj hebûn, lê niha dewsa wana tiving di destên wan da ne û ew cejin xemil û rewşa xwe gelekî winda kirîye.
Ez çiqasî jî ser vê cejina kevinare sekinîm, lê dîsa jî min nikaribû bizanibûye rehê wê cejinê çiqas kûr in û ji kengê va destpê kirîye. Ji min ra digotin, ku ew gelek kevinare ye,- bavên me wek mîrat ji bav û kalên xwe sitendine, ji nifşekê derbazî nifşeke din kirine”16.
Ev edet, ku herwiha tê binavkirin wek “mîra-mîran” (“mîr ser mîr ra”, ango “desthilatdar ser desthilatdar ra”), bi gotina lêkolîner O. L. Vîlçêvskî, heta di salên 40î yên sedsala XX jî li Kurdistana Mukrîyê hebû. Ew cejin di dema desthilatdarîya Riza Şah da ji holê hate rakirin, ango qedxe kirin.
Cejineke bi wî awahî, bi navê “Paşayê derewîn” di çend herêmên Tirkîyê û Pişkavkazê da di nava binecîyên kurd û ermenî da dihate pîrozkirin.

Cejinên kurdan yên gelêrî yên din bi xebatên malhebûna gund va girêdayî bûn. Hinek ji wana di dema hişkîyê da, ango, gava baran nabare pîroz dikin. Reşad Sebrî Reşîd wan cejinan pareveyî ser du beşan dike – cejinên musulmanîyê û yên gelêrî. Cûrê îslamîyê sade ye: di dema hişkîyê meriv bi serokatîya rêberê ruhanî diçin dervayî bajêr an jî li deşta dervayî gund. Û li wir bi kom dua dikin, hîvî ji Xwedê dikin ku baran di ser wan da bibarîne û wana ji xelayê rizgar bike. Ev ayîna dînî çend rojan dû hev pêk tînin.
Toreya gelêrî, wek ku heman nivîskar destnîşan dike, dijwartir û pirreng e. Gorî wargehan tore û edet diguhêrin. ”Li bajarê Hewlêrê li Kurdistana Îraqê navê wê erefatê ”Kose baba” ye. Dema pêkanîna wê erefatê çend xort serê xwe bi gûzanê kurr dikin, kincên xwe diêxin, bedena xwe bi rengê reş va reng dikin û pirtîyên pembu bi sîngê xwe û pişta xwe va dizeliqînin. Kumekî (kilawkuç) bi hûrikên neynika şikestî bi şîrêzê zemqkirî didine serê xwe, zincîrên bi zengil bi situyê xwe va dikin, kevezanek digirine destê xwe. Piştî wê amadekarîyê, xort û keç direqisin û li kolanan dibezin, bi kevezanên destê xwe li erdê dixin û bi henekî merivan ditirsînin. Û dikine gazî: ”Xwedê, bo Mihemedê me yê birêz dua bike!” Avê li ser wan direşînin, zaro berevî dora wan dibin û bang dikin: ”Nanê xwe bi xurmeyan xwe hilde, ji van deran here, Kose baba!”17
Kurd wek edet di dema pêkanîna erefata Kose baba kilaman distirên û dua dikin: ”Xwedêyo! Em rica dikin baran ser me da bibarîne, bona kulîlk û baxçe li wêderê gulvedin, ku evîndar lê seyranê dikin!”. Herwiha kilameke bi van xetan distirên: ”Baran heyat e, bi wê genim û gîha şîn dibin!”.
Li der û dorê bajarê Suleymanîyê erefata ku em behs dikin, bi awayekî din tê binavkirinê û navê wê ”Bûka baranê” ye. Zarok li kolanan direqisin, di destê wan da bûka ji qumaş e, ku bi darekî va kirine, û av li ser wana direşînin. Li bakur-rojavaya Hewlêrê, li dor û berê Behdînan (li bajarên Dihokê û Zaxoyê), maresîmeke bi wî awahî heye, lê li vira avê nareşînin, lê şekir û şîrinayî didine zarokan, û li her deran heman kilaman distirên.
Di nîveka payîzê da merasîmeke heywanxwedîkiran heye, jê ra ”Beran berdan” dibêjin. Ew beranên xwe berdidin bona buharê berxan bizên. Wek herdem di meha cotmehê da li gundên kurdan cejina Beran berdanê tê derbazkirin. Beranan dixemilînin, hirîya wan bi rengên ji hev cuda boyax dikin an jî têlên rengorengo bi wan va dikin û wana dibine ber kerîyên pêz. Bona wê rojê bi rûn û şekir gate dipêjin û li ber ezmanê sayî wê di nava haziran da bela dikin.
Lê piştî sed rojan, dema hewa xweş dibe, dema ku pez berên xwe didin, careke din cejinê dikin. Navê wê cejinê Seda pêz e (ku tê maneya ”piştî sed rojan”). Li malan dîsa kate lê dixin û temetîskên cuda amade dikin, ji bo zêdebûna kerîyê pêz kêfxweş dibin.
Cejinên îslamîyê
Kurdên musulman cejinên sereke yên bi îslamê va girêdayî pîroz dikin. Gerekê bê destnîşankirinê, ku eger cejina gelêrî ew meceleke bona şabûnê û bi kêfxweşî derbazkirina wext e, lê bona musulmanan ew mecalek e bona karên qenc bidine zêdekirinê, ku wê di Roja qîyametê da bidine ber çavan. Her sal rojên cejinên îslamîyê têne guhartin, ji hev cuda dibin, ango mehên Salnameya Hîvê ya Hicrê, ku di îslamê da bi kar tînin, ji 29 an 30 rojan e. Herwiha lazim e di ser da zêde bikin, ku destpêka rojê gorî salnameya musulaman ji dema ku Ro diçe ava tê hesibandin.
Ji cejinên ku him bo şiîyan, him jî bo sunîyan eynî ne, Î`da el-fîtr e (Uraza bayram an jî Eyda Remezanê) – pîrozkirina qisawetê û Î`da el-edha (Kurban Bayram an jî Eyda Qurbanê) ye, ku eyda qurban serjêkirinê ye. Di îslamê da rojên bîranînê hene, ku berê wek cejin nedihatine hesibandin: Mewlûd – roja jidayîkbûna Mihemed pêxember; Erefat – roja ku kesên hecî li berpalên çiyayê Erefatê, nêzîkî Mekkayê dua dikin; Leylat el-Qadir – şeva, ku gava Mihemed pêxember sûrên pêşin yên ji Quranê şandin; Hicre – roja, ku Mihemed pêxember û hevalbendên wî ji Mekkaya ber dilê wan ezîz cîguhastî Medînê bûn (”hicre” bi erebî tê maneya ”çûyîn, derketin”). Lê, mesele, Roja Aşûrayê cem sunîyan wek Roja rojîgirtina rezadil e, lê cem şiîyan hesab dibe wek roja bîranîna Îmam Huseyn: wê rojê nevîyê Mihemed pêxember – Huseyn (626-680) şehîd bû. Gorî Quranê, ew roja avabûna esmên, erdê, milyaketan, merivê pêşin – Adem e.
Kurd şeva ser 15ê şeabanê gorî salnameya Hîvê cejina Şeva berate (cejina el-Qedirê) pîroz dikin. Gorî bawerîyan, wê şevê sûrên pêşin yên Quranê li Mihemed pêxember xuya bûn:
Me daxwez kir ku Quran di şeva El Qedirê da bê. Ez çawa ji te ra şirove bikim, ku ”şeva El Qedirê” tê çi maneyê? Ew ji hezar mehên /bê ber/ buhatir e! Wê şevê Melek û Ruh bi destûra Xwedê ji ezmanan dadikevin ser erdê. Bona hemû daxwezên Wî pêk bînin. Û wê şevê, berî derketina Royê, Cihan ava dibe /li ser tevaya cihanê/!
(Quran. Sûra 97an. Werger ya redaktor)
Rohilatzan Reşad Sebrî Reşîd bi awayekî hûrgilî derheqa tradîsyonên pîrozkirina Şeva El Qedirê li Kurdistanê şirove dike: ”Wê rojê zaro li derîyên malan dixin, stiranan dibêjin û hîvî ji Xwedê dikin di hindava wan da dilovan be. Hurmeta wan digirin, xwerin-vexwarin didin wan. Daxwez û duakirin, ku pir caran bi cûrê sitiranan dîyar dikin, gorî navçeyan têne guhartin. Li herêma Suleymanîyê zaro distirên: ”Ev şeva han – Şeva beratê ye, Bira Xwedê kur û keç bide we, bira keç bi aqil be, lê kur mêrekî mêrxas be. Rica ye, wan tiştan bidine me, ku Xwedê daye!” Li Hewlêrê piştî gotinên ”bira Xwedê kur û keç bide we”, di ser da zêde dikin: ”Malxwêya xwedîya bazinê zêr, ka mêze bike di embara te da çi heye, û para me bide me!” Di bingeha cejinê da – sûra Quranê ye, ku gorî wê sûrê wê şevê (15 şeabanê) Xwedê di her ”karekî bi aqil” da biryara jîyînê, mirinê û nanê rojê dide. Lê cûrê pîrozkirinê, sitirangotinê, belakirina şekiran û duakirin-hîvîkirin tam weke pîrozkirina bi awayê kurdî ya wê cejina îslamîyê ye”18.
Di salnameya îslamê da roja înîyê – Cuma` (ku ji wergera ji erebî tê maneya ”roja civatê”, ”roja berevbûnê”) – di rastîyê da roja hêsabûnê ye û bi eynî cûreyî tê kivşkirin, wek ku roja yekşemê bo xaçparêzan û roja şemîyê bo cihûyan.

(JÊRÊNOT)
14) Сабри Рашид, Рашад (Рашад Миран). Этноконфессиональная ситуация в современном Курдистане. М.; СПб., 2004. С. 48.
15) Mehabada îroyîn.
16) Цит. по: Вильчевский О. Л. Мукринские курды (Этнографический очерк) // Переднеазиатский этнографический сборник. М., 1958. Вып. 1. С. 204.
17) Сабри Рашид, Рашад (Рашад Миран). Этноконфессиональная ситуация в современном Курдистане. М.; СПб., 2004. С. 49.
18) Сабри Рашид, Рашад (Рашад Миран). Этноконфессиональная ситуация в современном Курдистане. М.; СПб., 2004. С. 51.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 2,318 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Kurmancî | krd.riataza.com
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 18
زمانی بابەت: Kurmancî
ڕۆژی دەرچوون: 24-09-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 17-03-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 17-03-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 17-03-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,318 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.191 KB 17-03-2022 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
شێوازی هۆنراوەکانی شێخ نوری شێخ صالح
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
ژیاننامە
سیروان مەغدید دیبەگەیی
ژیاننامە
پشتیوان موعین
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
شێوازی نوێی وانەوتنەوە و هەڵسەنگاندن؛ ڕێبەرێک بۆ هەموو مامۆستایەک
پەرتووکخانە
بەخێوکردنی ماسی کارب لە پرۆژەی کشتوکاڵی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
مەحبوبە بابەکر
ژیاننامە
عەبدوڵڵا مستەفەوەی
ژیاننامە
مەجید دالایی میلان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
ڕۆستەم و زۆراب؛ بە ڕێنووسی نوێ و لەگەڵ فەرهەنگۆک
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
تۆ کێیت؛ گەشە پێدانی مرۆیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
ڕێبوار سەعیدی
ژیاننامە
تابان بابا عەلی
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
ژیاننامە
ئارەزوو عیزەت ئەحمەد
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
ڕۆڵی وێنەگری تەلەفزیۆنی لەتەکنیکی بەرهەمهێنانی میدیایی لەکەناڵە ئاسمانییە کوردییەکاندا
کورتەباس
نوێنەری ئەنجوومەنی راگوزەری یەمەنی باشوور بۆ رووداو: پشتگیریی لە سەربەخۆیی کورد دەکەین
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کەرەمێ ئانقۆسی
02-10-2019
بەناز جۆڵا
کەرەمێ ئانقۆسی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
شێخ خەرتۆ
11-07-2023
ڤەژەن کشتۆ
شێخ خەرتۆ
ژیاننامە
ئەکرەم خەلیلی
03-10-2023
شادی ئاکۆیی
ئەکرەم خەلیلی
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
28-09-2024
زریان سەرچناری
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
بە نواندنێک ڕەوشت و ئەخلاق بەرزی کورد نیشاندەدەن!
01-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سیروان مەغدید دیبەگەیی
01-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
پشتیوان موعین
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
مەجید دالایی میلان
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ڕێبوار سەعیدی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
عەبدوڵڵا مستەفەوەی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ئیدریس بایەزیدی
01-10-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
شێوازی هۆنراوەکانی شێخ نوری شێخ صالح
01-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مەلا حەسەن دوکانی
30-09-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەخێوکردنی ماسی کارب لە پرۆژەی کشتوکاڵی
30-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  538,553
وێنە
  110,146
پەرتووک PDF
  20,279
فایلی پەیوەندیدار
  104,037
ڤیدیۆ
  1,545
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,387
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,953
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,024
عربي - Arabic 
30,707
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,235
فارسی - Farsi 
9,815
English - English 
7,580
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,697
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,677
ژیاننامە 
25,644
کورتەباس 
18,294
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,769
پەند و ئیدیۆم 
13,656
شوێنەکان 
11,999
شەهیدان 
11,857
کۆمەڵکوژی 
10,908
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,459
ڤیدیۆ 
1,436
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,378
MP4 
2,535
IMG 
201,503
∑   تێکڕا 
235,740
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
شێوازی هۆنراوەکانی شێخ نوری شێخ صالح
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
ژیاننامە
سیروان مەغدید دیبەگەیی
ژیاننامە
پشتیوان موعین
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
شێوازی نوێی وانەوتنەوە و هەڵسەنگاندن؛ ڕێبەرێک بۆ هەموو مامۆستایەک
پەرتووکخانە
بەخێوکردنی ماسی کارب لە پرۆژەی کشتوکاڵی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
مەحبوبە بابەکر
ژیاننامە
عەبدوڵڵا مستەفەوەی
ژیاننامە
مەجید دالایی میلان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
ڕۆستەم و زۆراب؛ بە ڕێنووسی نوێ و لەگەڵ فەرهەنگۆک
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
تۆ کێیت؛ گەشە پێدانی مرۆیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
ڕێبوار سەعیدی
ژیاننامە
تابان بابا عەلی
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
ژیاننامە
ئارەزوو عیزەت ئەحمەد
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
ڕۆڵی وێنەگری تەلەفزیۆنی لەتەکنیکی بەرهەمهێنانی میدیایی لەکەناڵە ئاسمانییە کوردییەکاندا
کورتەباس
نوێنەری ئەنجوومەنی راگوزەری یەمەنی باشوور بۆ رووداو: پشتگیریی لە سەربەخۆیی کورد دەکەین
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.562 چرکە!