بابەت: وتار
نووسین: #کنێر عەبدوڵڵا#
مێژووی فێمینیزم لە کوردستاندا ئەگەرچی دوورودرێژ نییە، بەڵام بەشێوەیەکی چڕوپڕ و بەردەوام لە گۆڕەپانی کارکردنی کۆمەڵدا درێژەی هەیە، ئەگەرچی خەباتکردن تا بەدیهێنانی مافە مرۆییەکان و عەدالەتی کۆمەڵایەتی کارکردنی پێویستە بێ جیاوازی تەمەن، شوێنی جوگرافی، ڕەگەز و نەتەوەو… هتد.
شێواز و ڕێگەکانی خەباتکردنی ژنان فرەجۆر و بوارن و دواجار هەریەکەشیان تەواوکەری یە کن و کاریگەرییان بەشێوەی جیا جیا هەیە، وێڕای ئەوەی مەسەلەی ژنان مەسەلەیەکی کۆمەڵگەییە و پێویستی بە کۆششی هەردوو ڕەگەز هەیە، لەگەڵ ئه و ڕاستییەی خەباتی ژن بۆ دژایەتیکردن و کۆیلایەتیکردن و جیاکاریکردن نییە لەگەڵ خودی پیاو؛ هێندەی خەباتکردنە بۆ نەهێشتنی ئه و جیاکارییانەی دەرهەق بەخودی ژنان دەکرێت؛ تەنها لەبەرئەوەی ژنه و هیچیتر، یان سڕینەوەی ناسنامەی کەسایەتی و ناسنامەی ژنە وەک مرۆڤ کۆی ئەوانە بەهۆی عەقڵیەتی پیاوسالارییەوەیە کە بەهۆی کەلتوری پەروەردەییەوە ڕۆچۆتە نێو زیهنییەت و بیری تاکەکانەوه، دەشێت ژن بێت یان پیاو.
ئه و بیرکردنەوانە دەرئەنجام وایکردووه، ژن و پیاو نەتوانن ئازادانە شانازی بە ڕەگەزی خۆیانەوە بکەن و لە هەمانکاتدا مرۆڤانە سەیر ی خۆیان بکەن یان لەسەر بنەمای مرۆڤبوون مامەڵە لەگەڵ یەکتریدا بکەن، ئەمەش واقعێکی هێناوەتە گۆڕێ کە ژیان مانای مرۆڤدۆستی لەدەستبدات؛ بۆیە لە ئاکامدا توندوتیژییەکان بە هەموو جۆرەکانیەوە گەیشتۆتە لووتکە، نایەکسانی و نابەرابەری بەدیدەکرێت، کوشتنی ژنان و قوتاربوونی بکوژانی ژنان و کارنەکردن بە یاسا بەردەوامی هەیە، ناباڵانسی جێندەریی و تێنەگیشتن و سووتان و خۆسووتان و خۆکوژی ژنان درێژەی هەیە. دەرئەنجام کۆمەڵگەیەکی ناجێگیر و نائارام و دوور لە ژیاندۆستی و مرۆڤدۆستی خوڵقاوە کە لە نێوەندیدا هیچ بەهایەک بۆ شتە جوانەکان نەماوەتەوە.
غیابی گوتاری مرۆڤایەتی لەنێو مرۆڤەکاندا بەگشتی و تەنانەت لەنێو خودی ڕەگەزەکاندا کاریگەری نەرێنی و مەترسیداری هەیە لەسەر کۆمەڵ، بۆیە ئەرکی هەمەلایەنەیە کار لەسەر پەیامی مرۆڤبوون و مرۆڤدۆستی بکات، لەپێش هەموویانەوە کارکردنی تاکە لەسەر خۆی وەک خود یان هەوڵدانە بۆ دروستکردنی خودێکی هۆشیاری مرۆڤدۆست لە ڕێی سیستمێکی پەروەردەیی تۆکمەوە، بەدەر لە گرنگی هەبوونی یەکگوتاری هاوبەش و فشاری ڕۆشنبیران و بەگەڕخستنی کەناڵەکانی ڕاگەیاندن، وەک گوتارێکی سەربەخۆی تۆکمەی هاوبەشی بێلایەن کە ڕۆڵی وەک دەسەڵاتی چوارەم هەبێت لە نێوەندی فشارەکاندا، بێگومان چالاکبوونی زانکۆکان و ئەکادیمیەکان و هونەرمەندان و هونەردۆستان کاریگەری بەرجەستەیان دەبێت لەم پرسەدا، چونکە تەنها بنەما مرۆییەکانە دەتوانێت کۆمەڵگەیەک بهێنێتە کایەوە کە کەرامەتی مرۆڤەکان پارێزراو بێت، ڕێزو خۆشەویستی پیادەکراو بێت، ئاکار و بەها با ڵاکان بەرجەستەکراو بن، تواناو لێهاتوویی و کارامەیی سەنگی خۆی هەبێت، ئینتما بۆ بەرژەوەندییە گشتییەکان هەبێت، دادپەروەری بنەمای کارو پەیوەندییەکان بێت، هەڵگرتنی بەرپرسیارێتی و ڕاستی و ڕاستگۆیی و شەفافیەت ببێتە ڕەفتارو هەڵسوکەوتی ژیانی مرۆڤەکان، بەم شێوەیە ژیان واتادار دەبێت و کۆمەڵ هەمیشە لە گەشەکردن و پێشکەوتندا دەبێت و مرۆڤەکانیش هەست بە بوونی خۆیان دەکەن.
[1]