پارتی دیموکراتی کوردستان وەڵامی بەیاننامەیەکی کەجەکە دەداتەوە 24-08-2020
کەجەکەکەجەکە لە رۆژی 23ی ئابی 2020، راگەیانراوێکی بڵاوکردووەتەوە و، تێیدا دەیەوێ شکستی چەندین ساڵی رابردووی سیاسی و جوگرافی و فکری و پێگەی جەماوەری لە پارچەکانی کوردستان بخاتە ئەستۆی پارتی دیموکراتی کۆردستانەوە، کە لە بنەڕەتدا گومان لەسەر شێوازی خەباتی کەجەکە لای کوردستانیان و رەوەندی کوردی جێگەی پرسیاربووە و هەمیشە لە تەوقیتی پێش رووداوەکاندا بۆ خزمەتی گەمەیەکی ئیقلیمی دەستپێشخەربوونە بۆ دروستکردنی ئاستەنگ لە بەردەم قەزیەی کوردی.. ئەوان لەوەتەی بە چەمکی (چیاکان میتینگەیە) لە جیاتی خەبات و تێکۆشان بۆ سەربەخۆیی کورد لە باکووری کوردستان، یانیش (میتینگەیە بۆ باکوور) بکەنە پێڕۆی سیاسی خۆیان، هەمیشە لە ژێر ناوی دیموکراتیک بۆ گەڵان، خۆیان لە چیاکانی هەرێمی کوردستان حەشارداوە، لە
شنگالشنگال بۆ پاڵپشتی
حەشدی شەعبیحەشدی شەعبی هێزێکیان دروست کرد و لە روویی فکرییەوە مێشکی منداڵانیان دەشووشتەوە و منداڵانی خوار تەمەنی سێزدە ساڵیشیان چەکدار دەکرد، بەناوی برایەتی گەلان، هەمیشە خزمەتی خەتێکی هەواڵگری ئیقلیمیان کردەوە کە لەماوەی دەساڵی رابردوو، لە چیاکانی هەرێمی کوردستان هۆکار بوون بۆ راکێشانی هێزەکانی تورکیا لە ناوچە سنوورییەکانی
زاخۆزاخۆ و
ئامێدیئامێدی تا سنووری حاجی ئۆمەران و قەندیڵ و ناوچە سنوورییەکانی
هەڵەبجەهەڵەبجە، ئەوان بەناوی جڤاکەوە لە کەمپی
مەخموورمەخموور چەندان جار قەڵغانی مرۆییان بۆ پیلانگێڕی و نانەوەی ئاژاوە لە شارەکانی هەرێمی کوردستان داناوە، لە کاتی داگیرکاری ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کۆردستانیش چاوساغیان بۆ راکێشانی حەشد دەکرد و لە پاڵ ئەواندا خۆیان لە شنگال قایم دەکرد.
کەجەکە وێڕای شکستی بەردەوامی لە شێوازی کارکردنیدا، هەمیشەش وەک ئامرازێک بۆ مەرامی سیاسی و هەواڵگری لە ناوچە سنوورییەکان دەرکەوتوون، لە ڕووی فکرییەوە کە رێبازەکەیان رەتکراوە و جێگای پەسەندی دەولی و جەماوەریش نیە لە باکووری کوردستان، بەردەوام بەدوای وەهمی سیاسی کەوتوون لەو ناوانەی کە بە وەهم خستوویانەتە نێو زاکیرەی تاکەکانیان وەک هەرێمی حەفتانین و خنێرە و ئاڤاشین و هەرێمی قەندیڵ و پاراستنی میدیا و، جۆرەها هەرێمی دیکە لەکاتێکدا کە شوێنخەباتی خۆیان لە باکوور جێهێشتووە و هاتوون لە ناوچە سنوورییەکان خۆیان حەشارداوە، سەرباری وەرگرتنی سەرانە لە خەڵکی ناوچە سنوورییەکان، وێرانکاری بەهۆی راکێشانی سوپای تورکیا بۆ ناوچەکە، رفاندنی خەڵک و هەروەها هەندێ جاریش دروستکردنی شەپۆلی بەلاڕێدابردنی خۆپیشاندان لەو ناوچانە و تەقەکردن و رفاندن و سوکایەتیکردن بە ئاڵای پیرۆزی کوردستان، کەجەکە تازە دێ تۆمەت بۆ پارتی دروستدەکاتەوە و لە راگەیاندراوێکدا بەبێ بوونی رەهەندی مێژووی، لۆژیکی سیاسی، بەرگی شەرعیبوون، خۆیان بە بەرخۆیانی دەکەن بێ ئەوەی بزانن کە ئەوان بەگوێرەی سیستەمی حوکمڕانی هەرێمی کوردستان شەرعیەتی یاساییان لە هەرێمی کوردستان نییە و، تەنیا ماڵوێرانین بۆ خەڵکی ناوچە سنوورییەکان.
پارتی دیموکراتی کوردستانپارتی دیموکراتی کوردستان، لە سۆنگەی هەستکردن بە بەرپرسیارێتی وەک هاندەرێکی ئاشتی بۆ پرسی کورد لە تورکیا ئەنجامی باشی بۆ خزمەتی ئاشتەوایی سیاسی بەدەستهێنا، بەڵام کەجەکە پرسی ئاشتی لەوێ بە چەند رووداوێک ناشت و بەرگێکی خوێناوی بەبەر جەستەی ئاشتیدا کرد و هاوکێشەکەی گۆڕی بۆ شەڕ و دواتر بووە هۆکارێک کە خەڵکی باکوور بکەونە دۆخێکی سیاسی نالەبار بە دەستی
پەکەکەپەکەکە و لە نیەتی پەکەکە گەیشتن کە ئەمان بەرژەوەندی خەڵکی باکووری کوردستانیان ناوێت، بۆیە کەجەکە بەزووی لەوێ دەستی کەشف بوو و بە تێکدەر ناویان برد و کوردانی باکوور کەجەکەیان رەتکردەوە، پارتی دیموکراتی کوردستان هەمیشە هەوڵی داوە پەکەکە هەڵە سیاسییەکانی راستبکاتەوە و بتوانن وەک رەوتێکی مەدەنی رەفتاربکات، بتوانن ئەو درووشمانەی کە هەڵیگرتووە بۆ ئازادی گەلان لە باکووری کوردستان جێبەجێی بکات، بەڵام ئەمان هەر دەچنەوە ژێر ئەم چەمکەی دەبێ لەژێر ئایدۆلۆژیەتێکی بازنەیی سیاسەت بکرێ، نەوەک سەربەخۆیی بۆ کوردستان، یان دەوڵەت بۆ کوردستان، یانیش دەستکەوت بۆ گەل، ئێستا خەڵکی باکووری کوردستان و باشوور و رۆژئاوا و رۆژهەڵاتیش دەزانێ، کە کەجەکە دەیەوێ لە خزمەت گەمەیەکی ئیقلیمیدا وەک شوورەیەک بۆ تێکدانی ئەزموونی هەرێمی کوردستان پێش رووداوەکان بکەوێ.
پارتی دیموکراتی کوردستان هەمیشە تێڕوانینی وابووە بەگوێرەی هەلومەرجی سیاسی، کۆمەڵایەتی و جوگرافی لە هەر پارچەیەکی کوردستان، رەسانایەتی سیاسی و حزبی کوردی لە چوارچێوەی لۆژیکدا بنەمای خەبات بە گوێرەی سیاسەتێکی ژیرانە و دیپلۆماسیانە بخاتە خزمەتی کوردستانەوە، بەگوێرەی هەلومەرجە زاتی و بابەتییان تێکۆشانی نەتەوەیی رێکبخەن و بتوانن حزبی بە دیهێنانی مافە رەواکانی گەلی کوردستان بن، نەوەک رەوتێک بە دەیان ناوی داتاشراو و ئاڵا و بەناوی گەلی کورد ببێتە هۆی سڕینەوەی دەستکەوتەکان و بە توندوتیژی سیاسی قەزیەی کوردی لە ناوەندە دەولیەکان وێنا بکات و لە جیهاندا وێنەی کۆرد ناشرین بکات.
کەجەکە لە راگەیا نراوەکەیدا، ئاماژەی بەوە کردووە گوایە، پارتی دیموکراتی کوردستان دوای هێرشەکانی تورکیا بۆ سەر ناوچە سنوورییەکانی هەرێمی کوردستان، پەکەکە بە هۆکاری ئه و هێرشانە لە قەڵەم دەدات، لەمەش زیاتر بانگەشە بۆ ئەوە دەکات ئه و ناوچانەی هەرێمی کوردستان کە ئێستا چەکدارانی پەکەکەی لێن و، بوونە رێگر لە ئاوەدانکردنەوەی سەدان گوندی ئه و ناوچەیە، بەجۆرێک قسە دەکەن وەک ئەوەی ئەوان حاکمی موتڵەق بن و، بە ناوچەی خۆیان پێناسەیان دەکەن و هیچ ئیعتبارێک بۆ شکۆ و سەروەری هەرێمی کوردستان دانانێن.
سەبارەت بەم چەواشە کارییە، راشکاوانە دەڵێین، هەرێمی کوردستانی عێراق، هەرێمێکی دانپێدانراوی دەستوورییە لە چوارچێوەی دەستوری عێراق و، خاوەنی پەرلەمان و حکومەت و دامەزراوەی شەرعی خۆیەتی، بۆیە هەر هێز و لایەنێکی سیاسی پارچەکانی دیکەی کوردستان کە بەناچاری و لەبەر ئه و باردۆخە تایبەتەی لەوڵاتەکانی خۆیان هەیە، دێنە هەرێمی کوردستان، ئەوا پێویستە رێز لەسەروەریی و یاساکانی هەرێمی کوردستان بگرن و لەچوارچێوەی ئه و رێوشوێنانەی بۆیان دیاری دەکرێت، دەبێت خەباتی سیاسی خۆیان بکەن و، هەرێمی کوردستان وەک قەوارەیەکی سیاسی و دەستوری تووشی کێشە و ئاڵۆزی لەگەڵ دەوڵەتانی دراوسێ نەکەن.. لەم روانگەیەوە کاتێک دەوڵەتی تورکیا بەبیانووی بوونی چەکدارانی پەکەکە سنووری عێراق و هەرێمی کوردستان دەبەزێنێت و هێرش دەکاتە سەر گوندە سنووریەکانمان، سەرکردایەتی پەکەکە لەبری ئەوەی هاریکاری پەرلەمان و حکومەتی هەرێمی کوردستان بێت بۆ ئەوەی تورکیا بیانوو بڕ بکات، کەچی خۆیان زەمینە بۆ دەستێوەردان و هێرشەکانی تورکیا زیاتر دەکەن، کە ئەمەش لە هیچ دەوڵەتێکی ئەم جیهانە قبوڵ کراو نییە و، جۆرێکە لە خۆ سەپاندن بەسەر شکۆ و سەروەری ئه و دەوڵەتەی ئەوان بوونیان تێدا هەیە.
لە بەشێکی دیکەی راگەیانراوەکەی کەجەکەدا هاتووە، گوایە ئەم داوا شەرعیەی پەرلەمان و حکومەتی کوردستان بۆ ریزگرتن لە یاساکانی هەرێمی کوردستان ئاراستەی ئه و هێزەی کردووە، بەوە لە قەڵەمیان داوە، کە ئەمە مانای ئەوەیە: (دەست لە بەرخودانەکەتان لە دژی کۆماری تورکیا هەڵبگرن!)، ئەم قسەیە بە ئاستێکی وا نزم نووسراوە، وەک ئەوەی چەکدارانی پەکەکە توانیبێتیان لەناو خاکی کوردستانی تورکیا پێگەیەک بۆ خۆیان ئازاد بکەن و لەوێوە خەباتی چەکداری بکەن و، ئەوەشی کە نایەڵێت ئەوان خەباتی چەکداری لە چیاکانی کوردستانی تورکیا بکەن، ئەوە پارتی دیموکراتی کوردستانە.. سەبارەت بەو بانگەشە ئاست نزمەیان دەڵێین: باشە کێ رێگەی لێگرتوون ئێوە خەبات لە کوردستانی تورکیا بکەن و، بۆجوامێرانە بەشێک له و ناوچانە بۆ خۆتان ئازاد ناکەن و لەوێ درێژە بە خەبات و چالاکی خۆتان بدەن، پرسیار لێرەدا ئەوەیە، ئایا لەناو خاکی هەرێمی کوردستانەوە بەرخودان دژی کۆماری تورکیا دەکەن و لێرەوە داکۆکی لەمافی رەوای کوردانی کوردستانی باکوور دەکەن؟ یان خەباتی چەکداریتان لە کوردستانی تورکیا پێ ناکرێت و لە بنەڕەتدا بە ئامانجی دروستکردنی گێچەڵ بۆ خەڵک و پەرلەمان و حکوومەت و تێکدانی ئەزموونی هەرێمی کوردستان لێرەن، ئێوە ئەگەر ئه و جوامێریەتان هەیە کە بەرخودان دژی کۆماری تورکیا درێژە پێبدەن، ئەوا دەبێت لەناو خاکی کوردستانی تورکیاوە ئه و بانگێشەیە بکەن، نەک لە شوێنێکی دیکە کە سەدان کیلۆمەتر لە کوردانی کوردستانی تورکیا دوورە.
هەر لە راگەیاندراوەکەدا، کەجەکه، باس لە جێگیرکردنی هێزی پێشمەرگە لە زینی وەرتێ دەکات، لەمەشدا زۆر بێباکانە بە شێوەیەک قسە دەکەن، وەک ئەوەی زینی وەرتێ بەشێک نەبێت لە خاکی هەرێمی کوردستان و، وای پیشاندەدەن، جێگیرکردنی پێشمەرگە بە بڕیاری حکومەتی هەرێمی کوردستان له و ناوچەیە، پێشیلکردنی مافی ئەوان بێ! بەمانایەکی دیکە سەرکردایەتی پەکەکە بە چ لۆژیکێک ئه و مافەیان داوە بەخۆ کە لە چوارچێوەی سنووری یاسایی و دەستووری هەرێمی کوردستان، سنوور بۆ جوڵاندنی هێزی پێشمەرگەی کوردستان دیاری بکەن، ئەم بانگێشانە لەگەڵ ئەوەی خۆی لە خۆیدا بێ بەهاکردنی سیاسەت و ستراتیژیەتی یەکێتی نەتەوەیی نێوان کوردانە، لە هەمانکاتدا، خۆسەپاندنێکی زەق و بەرچاوە و هەرگیز قبووڵ ناکرێت و، خەڵکی هەرێمی کوردستانیش به و قسە باق و بریق و چەواشەکارانە هەڵناخەڵەتێت و، دەزانن ئاراستەی راستی رەوتی رووداوەکان چۆن و لە کوێوە دەچنە پێش.
لە درێژەی راگەیا نراوەکەدا، کەجەکە دەڵێت، ئێمە چووین بە هانای کوردانی ئێزدی لە دەڤەری شنگال، ئەمە لەکاتێکدایە کە هێزی پێشمەرگەی کوردستان پلانی دانابوو لەگەڵ هێزی هاوپەیمانان بچێتە ناو کۆچۆ و کوردانی ئێزدی لە گەمارۆی تیرۆریستانی
داعشداعش رزگار بکات، پرسیار لێرەدا ئەوەیە، ئایا کەجەکە دەتوانێت راشکاوانە بە رای گشتی کوردستان بڵێت: چ هێزێک بوو کە نەیهێشت ئه و پرۆسە هاوبەشەی هێزی پێشمەرگە و هاوپەیمانان بۆ رزگارکردنی کوردانی ئێزدی لە کۆچۆ ئەنجامبدرێت؟ لەمەش زیاتر، جێگەی خۆیەتی ئەوەش بە رای گشتی کوردستان رابگەیەنین، کە ئه و هێزەی پرۆسەی ئازادکردنەوەی شنگالی چەند جارێک دواخست، هەر چەکدارانی پەکەکە بوون له و ناوچەیە و، پاش ئەوەی بە قارەمانیەتی هێزی پێشمەرگەی کوردستان شنگاڵ رزگارکرایەوە، بەشێکیان لە شنگال دابڕی و کانتۆنتان تیا راگەیاند و، دەستان لەگەڵ حەشدی شەعبی تێکەڵکرد و لە جیاتی ئاڵای کوردستان ئاڵای پەکەکەیان لێ بەرزکردەوە بۆ ئەوەی بانگهێشتی سوپای تورکیا بکەن جارێکی دیکە کوردانی ئێزدی قەتل و عام بکرێتەوە.
هێزی پێشمەرگەی کوردستان کە ئەرکی سەرشانیەتی بەرگری لە هەر بستە خاکێکی کوردستان بکات و هەرگیز نایکات بە منەت بەسەر هاونیشتمانییانی خۆیەوە، بەڵام هەروەک نموونە کاتێک هێزی پێشمەرگەی کوردستان چوو بە هانای کۆبانێ، دوای رزگارکردنەوەی کۆبانی، ئایە هیچ بەشێکی شارەکەی کۆنترۆڵ و زەوتکرد لە خەڵکەکەی، یان دوای ئەوەی ئەرکە نیشتمانییەکەی خۆی بەسەربەرزی ئەنجامدا، گەڕایەوە بۆ هەرێمی کوردستان؟ پرسیارەکە ئەوەیە ئەگەر ئێوە راستدەکەن و بەرگریتان لە کوردانی ئێزدی کردووە بۆ دوای ئازادکردنەوەی شنگال، شنگال بۆ ئیزدییەکان جێناهێڵن و، بۆچی جارێکی دیکە دەیانکەنەوە بە قۆچی قوربانی مەرامە خراپەکانی خۆتان؟
لە بەشێکی دیکەی راگەیەنراوەکەی، کەجەکە، ئاماژە بە یەکێتی نەتەوەیی دەکات، بەڕاستی گاڵتە ئامێزە کە ئەوان ئه و مافە بەخۆیان دەدەن باسی یەکێتی نەتەوەیی کوردان بکەن، لێرەدا گرنگە زۆر راشکاوانە رای گشتی لەوە ئاگادار بکەینەوە و بپرسین، ئایا هەر پەکەکە نەبوو، کۆنگرەی یەکێتی نەتەوەیی پەکخست و نەهێشت ئه و ئەنجوومەنە نەتەوەییە دروست ببێت؟ ئایا هەر پەکەکە نییە کە ئاڵای کوردستان دەستوتێنێت و ئەوانەشی ئه و ئاڵایە بەرزدەکەنەوە لێیان دەدات و سوکایەتیان پێ دەکات؟ پرسیاری گرنگ لێرەدا ئەوەیە، ئایا ئاڵای کوردستان ئاڵای پارتی دیموکراتی کوردستانە ئێوە دەیسوتێنن؟ ئایا ئه و ئاڵایە پێش دامەزراندنی کۆماری کوردستان لە ساڵی 1946 رەمز و هیوای نەتەوەیەکی داگیرکراوی بێ دەوڵەت نەبووە و بۆیەکەمین جار لە کۆماری کوردستان نەشەکایەوە؟
چەواشەکاریەکانی ناو راگەیەنراوەکەی کەجەکە بە ئاستێک لە بەها نەتەوەیی و نیشتمانیەکان داماڵراوە کە پێویست بوو پەردە لەسەر ئه و چەواشەکاریانە هەڵبگرین و، رای گشتی لە راستییەکان ئاگادار بکەینەوە، بۆیە لەدوماهیدا هەر هێندە بە کەجەکە دەڵێین، هێزێکی سیاسی لافی کوردبوون لێ بدات و، بەکردەوەش ئاڵای کوردستان بسووتێنێت و گێچەڵ و ئاشوب بۆ نەتەوەکەی خۆی دروست بکات، دەبێت شەرم بکات باس لە یەکێتی نەتەوەیی کوردان و بەرخودان و داکۆکی لە مافە رەواکانی خەڵکی کوردستان بکات و دواجاریش گوناحی پارتی چییە کە کەجەکە شکستی فکری و پێگەی جەماوەری لەنێو پارچەکانی کوردستان دەخاتە ئەستۆی پارتی؟ گوناحی پارتی چییە کە کوردستانیان لە باکوور و رۆژئاوا، لە باشوور و رۆژهەڵات ماسکی سەر کەجەکەیان لاداوە و ئیدی تێگەیشتوون کە ئەم کۆما بەناو جڤاکە ئەوەندەی لە بەرژەوەندی ئەجێندایەکی دەرەکی تێدەکۆشێ، هێندە بۆ پرسی کورد و، وەکو هێزێکی رەسەنی کوردستانی خەبات ناکات.
بەشی رۆژنامەوانیی دەزگای رۆشنبیری و راگەیاندنی
پارتی دیموکراتی کوردستان
24-08-202024-08-2020