دەستەی وەبەرهێنانی هەرێمی کوردستان تاوەکو ئێستا مۆڵەتی بە 1008 پرۆژە داوە، بەڵام بەهۆی پابەندنەبوون بە یاسا و ڕێنماییەکان 121 پرۆژە بە سەرمایەی 14 ملیار و 379 ملیۆن دۆلار، مۆڵەتەکانیان هەڵوەشێنراوەتەوە.
لەسەر ڕاسپاردەی ئەنجوومەنی ئابووریی کوردستان، دەستەی وەبەرهێنان لە 09-10-2019 بە نووسراوی ژمارە 4083 داوای لە وەبەرهێنانی پارێزگاکانی #هەولێر# و #سلێمانی# و #دهۆک# کردووە سەرجەم ئەو وەبەرهێنەرانە ئاگادار بکەنەوە کە مۆڵەتیان وەرگرتووە و دەستبەکار نەبوون، یان کارکردن لە پرۆژەکانیان ڕاگرتووە، پێویستە لەماوەی یەک مانگدا دەست بەکار بکەنەوە، بەپێچەوانەوە مۆڵەتەکانیان هەڵدەوەشێتەوە و پرۆژەکەیان دەدرێتە وەبەرهێنەری دیکە.
=KTML_Bold=موخلیس سەلیم موراد=KTML_End=، بەڕێوەبەری گشتیی یاسایی و کارگێڕی و دارایی لە دەستەی وەبەرهێنان، دەڵێت: هەر پڕۆژەیەک مۆڵەتی وەرگرتبێت و لەبەر هەر هۆکارێک دەستبەکار نەبووبێت، دوای ئاگادارکردنەوە دەرفەتی یەک مانگی پێدەدەین. ئەگەر لە ماوەی ئەو مانگە دەست بەکار نەکاتەوە ئەوا بەبێ ئاگادارکردنەوە مۆڵەتەکەی هەڵدەوەشێنینەوە و پڕۆژەکەی دەدەین بە وەبەرهێنێکی دیکە.
گوتیشی: لە دوو مانگی ڕابردوودا مۆڵەتی ژمارەیەک پرۆژەمان هەڵوەشاندووەتەوە.
بەپێی داتاکانی فەرمانگەی لێکۆڵینەوە و زانیاری، لە کۆی 887 پرۆژەی مۆڵەتدراو، تەنیا 346 پڕۆژەیان 100% تەواو بوونە، 361 پڕۆژە بەڕێژەی 25 تاوەکو 85% کاریان تێدا کراوە، بەڵام نزیکەی 180 پرۆژە ڕێژەی کارکردن تێیاندا لە خوار 25% بووە. تەنانەت 88 پڕۆژەیان ڕێژەی کارکردن تێیاندا سفرە.
موخلیس سەلیم دەڵێت: ئەو پرۆژانەی بەڕێژەیەکی کەم کاریان تێداکراوە و ئێستا کارکردن تێیاندا وەستاوە، دەرفەتی مانگێکمان بە وەبەرهێنەرەکە داوە دەست بە کار بکاتەوە، بەگوێرەی ڕێژەی کارکردن لە پرۆژەکە جارێکی دیکە خەمڵاندن بۆ کاتی تەواوبوونی پڕۆژەکانیان دەکەین، دەبێت لە ماوەی دیاریکراودا پڕۆژەکانیان تەواو بکەن، بەپێچەوانەوە ئەگەر کەمتەرخەم بن، پرۆژەکانیان لێ وەردەگیرێتەوە و دەدرێتە وەبەرهێنەرێکی دیکە.
ئەو 121 پڕۆژەیەی مۆڵەتەکانیان هەڵوەشێنراوەتەوە 60 پرۆژەیان لە پارێزگای هەولێر، 27 پرۆژەیان لە پارێزگای دهۆک، 34 پڕۆژەشیان لە پارێزگای سلێمانین. پرۆژەکانیش بریتین لە 31 پرۆژەی پیشەسازی، 34 پرۆژەی گەشتیاری، 12 پرۆژەی نیشتەجێبوون، 15 پرۆژەی بازرگانی، 8 پرۆژەی کشتوکاڵی، 21 پرۆژەکەی دیکەش تەندروستی، گواستنەوە، بانک، هونەری، وەرزشی و خزمەتگوزارین.
سەرمایەی پرۆژە هەڵوەشاوەکانی سنووری پارێزگای هەولێر 9 ملیار دۆلارە کە بریتین لە 22 پرۆژەی گەشتیاری، 10 پرۆژەی پیشەسازی، 8 پرۆژەی تەندروستی، 6 پرۆژەی کشتوکاڵی، 5 پرۆژەی نیشتەجێبوون و 9 پرۆژەکەی دیکەش بریتین لە خزمەتگوزاری و بازرگانی و فێرکردن و هونەری و وەرزشی.
=KTML_Bold=سامان عارەب=KTML_End=، بەڕێوەبەری گشتیی وەبەرهێنانی هەولێر دەڵێت: ژمارەی پڕۆژە هەڵوەشاوەکانی هەولێر ئێستا گەیشتووەتە 65 پرۆژە و بەردەوامیش ژمارەکە لەزیادبووندایە.
سەبارەت بە هۆکاری شکستی پرۆژەکان، سامان عارەب دەڵێت بەشێکی بۆ کەمتەرخەمی وەبەرهێن و بەشێکیشی بۆ قەیرانی دارایی و نەمانی پارەی نەختینە لە بانکەکان و شەڕی #داعش# و هەندێ هۆکاری دیکەی وەک کیشەی زەوی دەگەڕێتەوە.
ئەو مانگەی وەک دەرفەت بۆ دەستبەکاربوونەوە بەخاوەن پرۆژەکان درابوو کۆتایی هاتووە، بەو هۆیەوە کار لە 35 پرۆژە دەستی پێکردووەتەوە و مۆڵەتی ژمارەیەک پرۆژەش هەڵوەشاوەتەوە، بەڵام ژمارەیەک پرۆژە هێشتا ماون.
سامان عارەب دەڵێت: هەفتەی ڕابردوو مۆڵەتی سێ پرۆژەمان هەڵوەشاندەوە، ژمارەیەک پرۆژەش لە لیستی هەڵوەشاوەکاندا ماون، لێژنەکانمان دووبارە سەردانیان دەکەنەوە، ئەگەر دەست بەکار بکەنەوە لە لیستەکە دەریاندەهێنین، بەپێچەوانەوە مۆڵەتەکانیان هەڵدەوەشێنینەوە، لەوانەیە ژمارەی پرۆژە هەڵوەشاوەکان بگاتە 15 پرۆژە.
بە گوتەی سامان عارەب، هەندێ پرۆژەی نیشتەجێبوون لە لیستی هەڵوەشاوەکاندان، لەوانە دەشتی بەهەشت، کانی ئەڵمانی و کۆیە ستی. 8 کۆمپانیاش ئامادەییان دەربڕیوە بە هەندێ ئیمتیازی زیاتر پڕۆژەکان تەواو بکەن، لەوانەیە لە هەفتەدا داهاتوو دوای وەرگرتنی ڕەزامەندی سەرۆکی دەستە، پرۆژەکان وەربگرن.
=KTML_Bold=یاسین مەحموود=KTML_End=، گوتەبێژی یەکێتی وەبەرهێنەرانی کوردستان پێیوایە جگە لە فاکتەری قەیرانی دارایی و شەڕی داعش، هەڵسەنگاندنێکی دروستیش بۆ پێدانی مۆڵەت بە وەبەرهێنەران نەبوو، بۆیە سەرەتا هەموو کەسێک دەیتوانی مۆڵەت وەربگرێت و ببێتە خاوەنی پڕۆژە، تەنانەت ئەگەر خاوەن سەرمایەش نەبووایە، بەو هۆیەوە کەسانێک ناویان لێنرا وەبەرهێن کە سیمای وەبەرهێنەرە ڕاستەقینەکانیشیان ناشیرین کرد.
یاسین مەحموود دەڵێت: ئێمە پێشوازی لە ڕێکخستنەوەی پرۆژەکانی وەبەرهێنان دەکەین. دەستەی وەبەرهێنان مافی خۆیەتی مۆڵەتی ئەو پرۆژانە هەڵبوەشێنێتەوە کە زیاتر لە 10 ساڵە مۆڵەتیان وەرگرتووە و تائێستا پرۆژەکە هەر زەوییە.
داواکاری گوتەبێژی یەکێتیی وەبەرهێنەران ئەوەیە کە لە هەڵوەشانەوەی پرۆژەکان جیاوازی لەنێوان کەسدا نەکرێت و هەموو ئەو پرۆژانەی لە ماوەی ڕابردوودا دەستیان بۆ نەبراوە و مافی خەڵکیان تێدایە، بڕیارێکی دروستیان لەبارەوە بدرێت.
ئەگەرچی دەستەی وەبەرهێنان دەڵێت سەرمایەی وەبەرهێنان لە کوردستان زیاتر لە 52 ملیار دۆلارە، بەڵام یاسین مەحموود لەو باوەڕەدایە قەبارەی ڕاستەقینەی وەبەرهێنان 20 ملیار دۆلارە ئەو 52 ملیار دۆلارەی باسی لێوە دەکرێت تەنیا پرۆژەی مۆڵەتدراوە، بەشی زۆریشی جگە لە مەرەکەبی سەر کاغەز هیچی دیکە نییە.
مەلا یاسین گوتیشی: بایی نزیکەی 16 ملیار دۆلار مۆڵەت بە پرۆژە دراوە، بەڵام ڕێژەی کارکردن لەو پرۆژانە زۆر کەمە، یان بایی نزیکەی 12 تاوەکو 14 ملیار دۆلار مۆڵەت بەپرۆژە دراوە هیچ لێ جێبەجێ نەکراوە.
بەپێی یاسای وەبەرهێنان، لە ساڵانی ڕابردوودا وەبەرهێن سەرپشک دەکرا لە چ سێکتەرێک وەبەرهێنان دەکات، ئەمەش لاسەنگی لەنێو جۆری پرۆژەکانی وەبەرهێنان دروستکردووە، بۆ نموونە لەکۆی ئەو 887 پرۆژەیەی مۆڵەتیان پێدراوە، سێکتەری پیشەسازی بە 220 پرۆژە بە پلەی یەکەم و سێکتەری نیشتەجێبوون بە177 پرۆژە و گەشتیاری بە157 پرۆژە و بازرگانی بە 157 پرۆژە لە پلەی دووەم و سێیەم و چوارەم دێن و کەمترین پرۆژەش لە سێکتەری گواستنەوە و گەیاندن و بانک و خزمەتگوزاری و کشتوکاڵ کراوە.
موخلیس سەلیم، دەڵێت: بۆ کەمکردنەوەی ڕۆتین، ئەنجوومەنی باڵای وەبەرهێنان بڕیاری دروستکردنی بۆردێکی لە دەستەی وەبەرهێنان و لایەنە پەیوەندیدارەکان داوە، لەمەودوا بۆ بەخشینی مۆڵەت پەیڕەوی سیستەمی یەک پەنجەرەیی دەکرێت، لە جیاتی ئەوەی وەبەرهێن بۆ دۆزینەوەی دەرفەتی وەبەرهێنان 13 وەزارەت بکات و بۆ وەرگرتنی هەندێ مۆڵەت بەرتیل بدات، ئەم بۆردە کارئاسانی بۆ دەکات.[1]