ڕۆژی 22-10-2019 هەریەک لە ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی ڕووسیا و #ڕەجەب تەیب ئەردۆغان#، سەرۆکی تورکیا لە سوچی بۆ تاوتوێکردنی ڕەوشی سووریا و ڕۆژئاوای کوردستان کۆبوونەوە.
دوای چەند کاتژمێرێک لە کۆبوونەوەکەیان، پوتن و ئەردۆغان کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیان ئەنجامدا و دواتر سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی ڕووسیا ناوەڕۆکی ڕێککەوتنەکەی بە ڕووسی و مەولود چاوش ئۆغلۆ، وەزیری دەرەوەی تورکیا ناوەڕۆکی ڕێککەوتنەکەی بە تورکی خوێندەوە.
دەقی یادداشتی لەیەکتێگەیشتنی تورکیا و ڕووسیا سوچی، 22-10-2019
=KTML_Bold=سەرۆکی کۆماری تورکیا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان و سەرۆکی ڕووسیا، ڤلادیمێر پوتن لەسەر ئەم خاڵانە ڕێککەوتن:=KTML_End=
1-هەردوولا پابەندی خۆیان بە پاراستنی یەکپارچەیی سیاسی و سەلامەتی هەرێمایەتی سووریا و پارێزگاری لە ئاسایشی نەتەوەیی تورکیا دووپاتکردەوە.
2- جەختیان کردەوە لەسەر هەوڵەکانیان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر بە هەموو شێوە و ڕووخسارەکانی و پەکخستنی پلانی جیاخوازی لە خاکی سووریا.
3- له و چوارچێوەیەدا، ئه و ڕەوشەی لە ناوچەی ئۆپراسیۆنی تورکیا کانی ئاشتی هاتووەتە ئاراوە دەپارێزرێت کە ئێستا ناوچەکانی #گرێ سپی# و سەرێ کانی بە قوڵی 32 کیلۆمەتر گرتووەتەوە.
4- هەردوولا جەختیان لەسەر بایەخی ڕێککەوتنی ئەدەنە کردەوه، ڕووسیا کارئاسانی بۆ جێبەجێکردنی ڕێککەوتنەکە لە ڕەوشی ئێستادا دەکات.
5- لە کاتژێر 12:00ی نیوەڕۆی ڕۆژی 23-10-2019ەوە پۆلیسی سەربازی ڕووسیا و پاسەوانی سنووری سووریا لە دیوی سووریا لە ناوچەی سنووری نێوان تورکیا و سووریا و لە دەرەوەی ناوچەی ئۆپراسیۆنی کانی ئاشتی دەبێت بۆ کارئاسانی گواستنەوەی یەکینەکانی پاراستنی گەل و چەکەکانیان بۆ قوڵایی 30 کیلۆمەتر لە دووری سنووری سووریا و پێویستە ئه و پرۆسەیە لە ماوەی 150 کاتژمێردا کۆتایی بێت. له و چرکە ساتەوە، دەورییەی هاوبەشی ڕووسیا و تورکیا لە خۆرئاوا و خۆرهەڵاتی ناوچەی ئۆپراسیۆنی کانی ئاشتی بە قوڵی 10 کیلۆمەتر جگە لە شاری #قامیشلۆ# لە ئەرکدا دەبن.
6- سەرجەم چەکدارانی یەکینەکانی پاراستنی گەل و چەکەکانیان لە منبج و تەل ڕەفعەت دوور دەخرێنەوە.
7- هەردوولا ڕێککاری پێویست بۆ ڕێگرتن لە دزەکردنی تیرۆریستان دەگرنە بەر.
8- هەوڵی هاوبەش دەخرێنە گەڕ بۆ کارئاسانی بە مەبەستی گەڕانەوەی ئارەزوومەندانە و سەلامەتی پەنابەران.
9- ئالیەتی هاوبەش بۆ چاودێریکردن و بەدواداچوونی سەرپەرشتی و جێبەجێکردنی ئه و یادداشتە و هەماهەنگی دادەنرێت.
10- هەردوولا کار بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێکی سیاسی هەمیشەیی بۆ قەیرانی سووریا دەکەن لە چوارچێوەی ئالیەتی ڕێککەوتنەکانی ئەستانە و پشتیوانیکردنی چالاکییەکانی لیژنەی دەستووری.
=KTML_Bold=لە کۆنفرانسە هاوبەشەکەیدا لەگەڵ ئەردۆغان، سەرۆکی ڕووسیا، ڤلادیمێر پوتن، ڕایگەیاند=KTML_End=، پێویستە لە نێوان کورد و دیمەشقدا گفتوگۆ هەبێت و لە دەستووری نوێی سووریادا، مافی کورد جێی بکرێتەوە.
پوتن گوتیشی: پێویستە هەموو ئه و هێزە بیانییانەی بە ناشەرعی هاتوونەتە ناو خاکی سووریا بکشێنەوە.
هەروەها گوتیشی: ڕووسیا پشتیوانی لە گفتوگۆی هەمەگیری نێوان کورد و دیمەشق دەکات.
پوتن ئاشکراشیکرد، لەگەڵ ئەردۆغان گەیشتوونەتە ڕێککەوتنی چارەنووسساز و دواتر سێرگی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی ڕووسیا ناوەڕۆکی ئه و ڕێککەوتن و بڕیارانە ئاشکرا دەکات.
ئاشکراکردنی ئه و ڕێککەوتنە دوای ئەوە دێت، ئەمشه و ئه و بڕیاری ئاگربەستە 120 کاتژمێرییە کۆتایی دێت، کە ئەمەریکا و تورکیا لەسەری ڕێککەوتبوون.
رێککەوتنی ئەمڕۆی تورکیا و ڕووسیا دوای ئەوە دێت، سەرۆکی ئەمەریکا ڕایگەیاندبوو، کار دەکەن بۆ ئاگربەستێکی درێژخایەن لە نێوان کورد و تورکیادا.
هاوکات پێش ڕاگەیاندنی ڕێککەوتنەکەی تورکیا و ڕووسیا، بەرپرسێکی ئەمەریکایی ڕایگەیاند، فەرمانداری یەکینەکانی پاراستنی گەل(#یەپەگە#) بە ئێمەی ڕاگەیاندووە، هێزەکانیان بە تەواوی لە ناوچەی ئارام کشاونەتەوە.
ئه و بەرپرسە ئەمەریکاییە ئاشکراشیکرد، فەرماندەی گشتیی #هەسەدە#، مەزڵوم کوبانێ بە مایک پێنسی جێگری سەرۆکی ئەمەریکای ڕاگەیاندووە، یەپەگە بە تەواوی لە ناوچەکە کشاوەتەوە.
جەختیشیکردەوە، ئەمەریکا هەموو ڕێککارێکی تورکیا دژی هێزە کوردییەکان لە باکووری سووریا دوای تەواوبوونی وادەی ئاگربەست بە پێشێلکردنی ڕێککەوتنی ئاگربەست هەژمار دەکات و بێ هیچ چەندوچوونێک ئەمەریکا سزا بەسەر تورکیادا دەسەپێنێت.
=KTML_Bold=لە نوێترین پێشهاتیشدا، هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە)، ڕایگەیاند، تەواوی مەرجەکانمان لە ناوچەی ئارام جێبەجێ کرد.=KTML_End=
ئەم دوو لێدوانەی بەرپرسە ئەمەریکاییەکە و سەرچاوەکانی هەسەدە دوای ئەوە دێن، سەرچاوەیەکی ئەمنیی تورکیا، ڕۆژی سێشەممە 22-10-2019 ڕایگەیاند، هێزە کوردییەکان لە ڕووی مەبدەئییەوە بە درێژایی 120 کیلۆمەتر ناوچەکانی هاوسنووری تورکیایان بەجێهێشتووە و پاشەکشەیان کردووە.
ئه و سەرچاوەیە، ڕاشیگەیاند، لە بارەی پرسی ئه و ناوچانەی هێشتا هێزە کوردییەکانی تێدایە و پاشەکشەیان نەکردووە، هەریەک لە سەرۆکی ڕووسیا، ڤلادیمێر پوتن و سەرۆکی تورکیا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان لە کۆبوونەوەی نێوانیان لە سوچی هەڵوێستی خۆیان لە بارەیانەوە یەکلا دەکەنەوە.
سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا، پێشتر ڕایگەیاندبوو، ئەگەر لە ماوەی دیاریکراوی ڕێککەوتنی ئاگربەستدا، کە 120 کاتژمێرە، ئەگەر هێزە کوردییەکان بە تەواوی پاشەکشێ نەکەن، سوپای تورکیا دەست بە هێرشەکانی دەکاتەوە.
رۆژی 17-10-2019، لە میانی کۆبوونەوەی نێوان سەرۆکی تورکیا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان و مایک پێنس، جێگری سەرۆکی ئەمەریکا، بڕیاردرا ئاگربەستی دوولایەنە بۆ ماوەی 120 کاتژمێر ڕابگەیەندرێت، بۆ ئەوەی له و ماوەیەدا هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە) پاشەکشێ بکەن.
تورکیا داوا دەکات بە درێژایی 444 کیلۆمەتر و بە قوڵی 32 کیلۆمەتر هەسەدە هێزەکانی بکێشێتەوە.
ئه و ناوچەیەی تورکیا داوای دەکات ڕووبەری زۆرینەی ڕەهای خۆرهەڵاتی فورات و بەشێکی پارێزگاکانی ڕەققە و دێرزووریش دەگرێتەوە.
تورکیا بانگەشەی ئەوە دەکات، له و ناوچەیەدا کۆمەڵگەی نیشتەجێبوون بۆ دوو ملیۆن پەنابەری سووریا درووست دەکات، کە ئێستا لە ناو تورکیان و لە کەمپەکانی پەنابەرانن.
هەوڵەکەی تورکیا بە سیاسەتی گۆڕینی دیموگرافیای ناوچەکانی ڕۆژئاوای کوردستان لێکدراوەتەوە، کە بە هۆی نیشتەجێکردنی ئه و ژمارە زۆرەی پەنابەرانی سووریا، ڕێژەی دانیشتوانی ناوچەکە گۆڕانکاری بەسەردا دێت. مەترسی ئەوە لە ئارادایە، کورد ببێتە کەمینە له و پارچەیەی کوردستاندا.
رۆژی 09-10-2019، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆکی کۆماری تورکیا، کە هاوکات فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکانی تورکیایە، بە بڵاوکردنەوەی تویتێک لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر دەستپێکردنی شەڕی دژ بە هێزە کوردییەکانی باکووری خۆرهەڵاتی سووریا ڕاگەیاند.[1]
ئه و بڕیارەی ئەردۆغان، دوای ئەوە هات، کە ڕۆژێک پێشتر، بە تەلەفۆن قسەی لەگەڵ دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی ئەمەریکا کرد و دوای پەیوەندییەکە، ترەمپ ڕایگەیاند، چیدیکە هێزەکانی لە سووریا ناهێڵێتەوە و پاشەکشەیان پێدەکات.