دواڕۆژ، عیسا عەبدولقەهار
بازرگانانی عێراق بەکەمتر لە 100 هەزار دینار بۆ هەر تەنێکی گەنم لە جوتیارانی هەولێر دەکڕنەوە و خۆیان لەبەشەکانی تری عێراق تەسمیلی سایلۆکانی دەکەن، بەرپرسێکی #وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی هەرێم#یش ڕایدەگەیەنێت، ناتوانن ڕێگری بکەن.
ئەمساڵ حکومەتی عێراق نرخی پلەکانی گەنمی کەمکردۆتەوە، بەجۆرێک ساڵی پار نرخی یەک تەن گەنمی پلە یەکی بە 700 هەزار دینار لە جوتیاران وەردەگرت، بەڵام ئەمساڵ بە 560 هەزار دینار وەریدەگرێت، هەروەها پلە دوو ساڵی پار بە 600 هەزار دینار وەدەگرت کەچی ئەمساڵ بە 480 هەزار دینار وەردەگرێت، نرخی پلە سێی لە 480 هەزار دینار بۆ 420 هەزار دینار وەردەگرێت.
سەرەڕای وەرگرتنی کەمیی بڕە گەنمی جوتیارانی هەرێم لەلایەن حکومەتی بەغدا، هاوکات ساڵانە پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێم دوادەکەوێت، بەجۆرێک حکومەتی عێراق تائێستا بەشە پارەی گەنمی جوتیارانی بۆ ساڵانی 2014 و 2015 و 2016 نەناردووە، ئەمەش وایکردووە جوتیاران نیگەران بن لە دواکەوتنی پارەکەیان و سەربەخۆ گەنمەکەیان بە هەرزانتر لە بازاڕ بفرۆشنەوە و کڕیارەکانیش بازرگانانی بەشەکانی خواروو و ناوەڕاستی عێراقن.
خدر ڕەحمان، جوتیارێکی دەشتی شەمامکی هەولێرە و ئەمساڵ زیاتر لە 50 تەن گەنمی بەرهەمهێناوە، بەڵام بڕیاریداوە گەنمەکەی ڕادەستی سایلۆکانی هەولێر نەکات، بەڵکو ڕاستەوخۆ گەنمەکەی بفرۆشێت.
ئه و بە نیگەرانییەوە بە دواڕۆژی وت بەهۆی ئەوەی ساڵانە پارەی فرۆشتنی گەنمەکەم لەلایەن سایلۆکانەوە دوادەکەوێت ئەمساڵ بڕیارمدا گەنمەکە ڕادەستی سایلۆ نەکەم، بەڵکو لە بازاڕ بفرۆشمەوە.
وتیشی تائێستا پارەی گەنمی سێ ساڵم وەرنەگرتووە و حکومەت بڕی 30 ملیۆن دینار قەرزدارە، ئەگەر ئەمساڵیش گەنمەکە ببمە سایلۆ پێناچێت تاکو هاوینی ساڵی داهاتوو پارەکەم وەربگرم، ئەمەش کێشەم بۆ دروست دەکات.
کڕیاری گەنمی جوتیارەکانی هەولێر پێکدێت لە بازرگانانی بەشەکانی تری عێراق، بەشێوەیەک یەک تەن گەنمی جوتیاران بە کەمتر لە 100 هەزار دینار دەکڕنەوە و خۆیان لەبەشەکانی تری عێراق ڕادەستی سایلۆکانی دەکەن، بەجۆرێک گەنمی پلەیەک بە 460 هەزار دینار و پلە دوو بە 380 هەزار دینار و پلە سێ بە 320 هەزار دینار.
عادل عەبدزلڕەزاق، جوتیارێکی تری هەولێرە و ئەمڕۆ زیاتر لە 10 تەن گەنمی بە بازرگانە عەرەبەکانی عێراق فرۆشتووە، دەڵێت ئه و بازگانانە ئەمڕۆ لە بازاڕی فرۆشتنی گەنم و جۆری هەولێر زۆر بە پەرۆشەوە گەنمی هەولێریان دەکڕیەوە.
وتیشی بازرگانەکان دەیانوت گەنمی هەولێر زۆرباشه و هیچ کێشەیەکی نییه و بەئاسانی لە سایلۆکانی باشورو ناوەڕاستی عێراق وەردەگیرێت.
ئه و جوتیارەی هەولێر، ئاماژەی بەوەشکرد، چەند ڕۆژێکە جوتیارانی هەولێر بە هەزاران تەن گەنمیان فرۆشتووە و چاوەڕوانی ئەوە ناکەن لە سایلۆکانی هەولێر لێان وەبگیرێت، چونکە ئەوان ترسیان هەیە لەوەی پارەکەیان لەلایەن حکومەت دوابکەوێت هەروەها ئه و گەنمەی لەلای خۆشیان دەمێنێتەوە تاکو وەرزی چاندنی دانەوێڵە زۆر لەوەی ئێستا هەرزانتر بێت.
لەبارەی ئه و مامەڵەی بازرگانی بەشەکانی تری عێراق، نەوزاد ئەدهەم بەڕێوەبەری گشتی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی هەرێم بە دواڕۆژی ڕاگەیاند، ئێمە ناتوانین هیچ ڕێگرییەک لە جوتیارانی بکەین بۆئەوەی گەنمەکانیان نەفرۆشنەوە چونکە بازاڕ ئازادە و حکومەتی هەرێمیش ناتوانێت گەنمەکانیان لێ وەربگرێتەوە.
ئه و بەرپرسەی وەزارەتی بارزگانی هەرێم، وتیشی هەرچەندە حکومەتی عێراق کێشە بۆ وەرگرتنی گەنمی هەرێم دروستدەکات و پارەی جوتیاران پاش دەخات، بەڵام ڕێگەی بە بازرگانانی خۆی داوە گەنمی هەولێر بکڕنەوە و لە سایلۆکانی تری عێراق ساغی بکەنەوە.
ساڵی پار وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاوی هەرێم، داوای لە ئەنجومەنی وەزیران کرد پڕۆژەی بەبازاڕکردنی گەنمی هەرێم پەسەند بکات، کە پڕۆژەکە بریتییە لە کڕینەوەی گەنمی جوتیارانی هەرێم لەلایەن حکومەتی هەرێم و فرۆشتنەوەی بە کۆمپانیاکان بەمەبەستی هەناردەکردنی گەنمی هەرێم بۆ وڵاتانی دەرەوە، بەڵام تائێستا ئەنجومەنی وەزیران پڕۆژەکەی پەسەند نەکردووە.
12-06-2017