خەندان- دانا تەیب مەنمی
کۆمپانیایەکی بیانی بواری نەوت پێشبینی دەکات هەتا ساڵی داهاتوو ڕۆژانە 10 هەزار بەرمیل نەوت لە بلۆکی نەوتی خەلەکان بەرهەمبهێنێت.
کۆمپانیای (گاس پڵەس خەلەکان)، لە بەیاننامەیەکدا نوێترین گۆڕانکاری پرۆسەکانی کارکردن لە بلۆکی نەوتی خەلەکان لە هەرێمی کوردستان ڕاگەیاند، ڕونیکردۆتەوە لە شیوەشان-1 کۆمپانیاکە بەسەرکەوتووی بیرێکی لاوەکی دیکەی بەشێوەی ئاسۆیی لەناوچەی چەرمەگا هەڵکەندووە و نەوتی تێدا دۆزراوەتەوە و ئێستا ڕۆژانە لەو بیرە نەوتە نزیکەی (500-700) بەرمیل نەوت لەرۆژێکدا بەرهەمدەهێنرێت، و ڕەنگە بیرەکە پێویستی بە پەرەپێدانی زیاتر هەبێت تا ئاستی بەرهەمهێنانی بگاتە ئاستی خەمڵاندنی پێش هەڵکەندنی بیرەکە ئەویش لەسەر بنەمای بیری ستوونی بنەڕەتی شیوەشان -1.
کێڵگەی نەوتی شیوەشان دەکەوێتە بلۆکی نەوتی خەلەکان لە هەرێمی کوردستان بە نزیکەی 75 کیلۆمەتر لە باشوری ڕۆژهەڵاتی هەولێرەوە و کۆمپانیای گاس پڵەس خەلەکان خاوەنی گرێبەستی کێڵگەکەیە.
کۆمپانیاکە کە کۆمپانیایەکی هاوبەشی نێوان کۆمپانیای نیوئەیج و ڕەینج ڕیسۆرسز و بلاک گۆڵد خەلەکانە ئاشکرایکردووە، بیری ستوونی بنەڕەتی شیوەشان -1 وەکو بژاردەیەکی ئایندەیی دەمێنێتەوە بۆ هەڵکەندنی بیری لاوەکی ئاسۆی دیکە یان ئەو بیرەی ئێستا نەوتی لێ دۆزراوەتەوە زیاتر پەرەی پێبدرێت بۆ ئەوەی توانای بەرهەمهێنانی زیاتربکرێت.
کۆمپانیاکە دەڵێت، هەڵکەندنی بیرە نەوتی شیوەشان-3 ئێستا دەستیپێکردووە و ئامانجی ئەو بیرەش بریتیە لە بەرهەمهێنان بەشێوەی ستوونی و پێشبینی دەکرێت بە بودجەیەکی خەمڵێنراوی 16 ملیۆن دۆلاری ئەمریکی لە چارەکی چوارەمی ئەمساڵدا تەواوببێت، هەروەها بڕیارە بیرە نەوتی ستوونی شیوەشان-4 لە کۆتایی ئەمساڵدا هەڵبکەنرێت.
ئێستا بیرە نەوتی شیوەشان-2 بە ئاستی نزیکەی 4000 هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا نەوت بەرهەمدەهێنێت و بەرهەمی هەردوو بیرەکە لەڕێگای تانکەرەوە دەفرۆشرێت بە پاڵاوگە ناوخۆییەکان.
کۆمپانیاکە پێشبینیدەکات، ساڵی داهاتوو کۆی بەرهەمی کێڵگەکە بگاتە ئامانجی 10 هەزار بەرمیل نەوت لەرۆژێکدا کاتێ بیرە نەوتی شیوەشان-4 تەواو دەبێت
سەبارەت بە داهاتی فرۆشتنی نەوتی کێڵگەکە، کۆمپانیاکە ئاشکرایکردووە، پرۆسەی فرۆشتنی نەوت لەبەرهەمهێنانی سەرەتایی لە مانگی نیسانەوە هەتا کۆتایی مانگی حوزەیرانی 2016 لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستاندا بەپێی پسوڵە و ڕێوشوێنی کارپێکراو ڕێکەوتنی لەسەرکراوە، پێشبینی دەکرێت پسوڵەکان لەماوەیەکی کەمدا یەکلایی بکرێتەوە و لەسەر بنەمایەکی ڕۆژانە بەڕێوەبچێت.
نەوتی کێڵگەکە لە جۆری نەوتی خاوی سووکە و یەکەمجار لە چارەکی کۆتایی ساڵی 2014 دا لە بیرەنەوتی شیوەشان-1 نەوت دۆزرایەوەو لە چارەکی سێیەمی ساڵی 2015 دا پلانی پەرەپێدانی کارپێکەرانی کێڵگەکە پەسەندکرا، بەپێی ئامانجی قۆناغی یەکەم دەبێت ڕۆژانە 10 هەزار بەرمیل نەوت لە کێڵگەکە بەرهەمبهێنرێت و پێشبینی دەکرێت هەتا ساڵی 2018 توانای کێڵگەکە بۆ بڕی 25 هەزار بەرمیل نەوت لەرۆژێکدا فراوان بکرێت.
کۆمپانیای (گاس پڵەس خەلەکان) ڕونیکردووەتەوە، لەڕێگای هەوڵە هاوبەشەکانی وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمپانیای گاس پڵەس خەلەکانەوە "گرێبەستی بەرهەمهێنانی هاوبەشی خەلەکان ڕێکخراوەتەوە بەشێوەیەک بگونجێت لەگەڵ گرێبەستەکانی بەرهەمهێنانی هاوبەشی دیکە لەڕووی ڕێککەوتنی پێدانی پارەی ژێرخانی ئابووری کە بەپێی نرخەکانی ئێستای نەوت پەیوەندی نییە بە کۆمپانیاکەوە.
کۆمپانیاکە دەڵێت، پەرەپێدانی ئایندەیی بلۆکی نەوتی خەلەکان دوای قۆناغی یەکەم پشتدەبەستێت بە توانای یەدەگ، دانوستانەکان لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەکان و هەروەها بە گوێرەی پلانی دووەمی پەرەپێدانی کێڵگەی خەلەکان.
بەپێی داتاکانی کۆمپانیای نیوئەیج، سەبارەت بە خاوەندارێتی پشکەکانی کێڵگەی نەوتی شیوەشان، کۆمپانیای نیوئەیج خاوەنی زیاتر لە %60 پشکەکانە لەڕێگای بەهای پشکەکانی کۆمپانیای گاس پڵەس خەلەکان کە خاوەنی %80 ی هەموو پشکەکانی کیڵگەکەیە، حکومەتی هەرێمی کوردستانیش خاوەنی %20 ی پشکەکانی کێڵگەکەیە.
کۆمپانیای نیوئەیج ئەفریکان گلۆباڵ ئینێرجین کۆمپانیایەکی کەرتی تایبەتی بواری نەوت و گازە و لەحەوت وڵاتدا کاردەکات کەزۆربەیان دەکەونە باشووری بیابانی ئەفریکاوە، و کۆمپانیاکە لەساڵی 2007 دا دامەزرا و بنکەی سەرەکیان لەشاری لەندەنی پایتەختی بەریتانیایە.
- 15-08-2016