پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,834
وێنە 104,285
پەرتووک PDF 18,893
فایلی پەیوەندیدار 94,732
ڤیدیۆ 1,238
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
شیکردنەوەی زاراوەی (ڕەقیب)
هاوکارانی کوردیپێدیا، لە هەموو بەشەکانی کوردستانەوە، زانیارییە گرنگەکان بۆ هاوزمانانیان ئەرشیڤدەکەن.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
بەشکردن
Facebook1
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber1
SMS0
Facebook Messenger1
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
2 دەنگ 4
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
شیکردنەوەی زاراوەی (ڕەقیب)
کورتەباس

شیکردنەوەی زاراوەی (ڕەقیب)
کورتەباس

نووسینی: د.جەمال نەبەز
ئامادەکردنی بۆ گرووپی زمانی ستانداردی کوردی لە فەیسبووک: سەریاس ئەحمەد

"رەقیب "کە بە وشەیەکی ئارەبیی دەدرێتە قەڵەم و، ئارەبەکان بۆ چاودێر بەکاری دەبەن (سەرنجی وشەی "رقابة" بدەن کە بە مانای "چاودێریی" و "چاوپێداگرتن"ە. فارسەکان بۆ "ناحەز" و "بەربەرەکانیکەر" بەکاری دەبەن. ئەم وشەیە؛ نە ئارەبییە و نە فارسیی، بەڵکو وشەیەکی کوردییی چەکوشکارییکراوە. وشەکە لە وشەی "رق"ەوە هاتووە کە "رق" و "رک" یەک بنچینەیان هەیە. وشەی "رەقیب"، "رقێو"ی کوردییە، واتە، کەسێک کە ڕقدار و ڕقلەدڵ بێ. پاشکۆی " –ێو eew (êw) کە کورتەی " خێو xêw / xeew "ە لە زمانی کوردییدا نیشانەی خاوەنێتیی شتێکە. "خاوەن" بە کوردیی "خێو"ە، سەرنجی وشەی "بزێو bzêw" (bz-êw) بدەن، واتە "خاوەن بزووتنەوە"، "بزووتنەوەدار". ڕقێو، خاوەن ڕق.
زمانی ئارەبیی دەنگی و / ڤ (w/v) لە هێندەک وشەدا دەکا بە (ب/b)، وەک ئەوەی ئاڤێستا (avêsta)ی کردووە بە "ئابستاق abstaq". "سەراو seraw"ی کردووە بە "سراب"، "رقێو"یشی کردووە بە "رەقیب". شایەنی باسە، وشەی خێوxêw لەخودێ‌ وەند xudê-wend ەوە بووە بە خودێو xudêw ئەوجا بەخدێو xdêw، پاشان بە خێو xêw. (سەرنج: خدێو، نازنێوی بنەماڵەی پاشاکانی میسر بوو، کە بنەماڵەیەکی بە ڕەچەڵەک کوردبوون).
وشەی "دین" وشەیەکی ئارەبیی نییە، بەڵکو کوردیییەکی کۆنە. وشەی "دین" لە "دیوان"ەوە دێ. "دیوان" ئەو شوێنە بووە کە ئەگەر خەڵک لەسەر کارێک، یان شتێک لەگەڵ یەک ناکۆکییان هەبووایە، دەچوونە ئەو شوێنە بۆ ڕێکخستنیان لەگەڵ یەک. ئەم "دیوان"ە لەسەردەمی ساسانییەکاندا هەبووە. وشەکە کەوتووەتە زمانی ئارەبییەوە. ئەوەتا وشەی "دین" لە قورئاندا هەیە بەمانای "دادگە" (محکمة). سوورەتی "فاتیحە" کە بەیەکەمین سوورەتی قورئان دادەنرێ، خوا بە "خاوەنی ڕۆژی دادگەییکردن" (مالک یوم الدین) نێو دەبا، واتە خاوەنی ڕۆژی دادگەییکردن و لێپرسینەوە، مەبەست ڕۆژی "پەسلان" (قیامەت)ە. لە زمانی کوردییدا بۆ "دین" وشەی کێش هەیە.
وشەی "ئاین" گەلێک مانای هەیە، ئەوەش وشەیەکی کوردییە، کە بە مانای "باوەڕ"، "رێباز"، یان "رەوشی" کارکردن" و... هتد دێ، وەک لەسەرەوەش ئاماژەکرا بۆی.
پیرەمێرد (1867 – 19-06-1950) لە هەڵبەستێکدا گوتوویەتی:
"جوولەکە شەمووی هاتبوو بە سەردا،
موسڵمان ئاگری لە ڕیشی بەردا.
گاور جگەرەی پێ داگیرساند.
شیعە بە کێردە کولە دەیترساند.
رەسم و ئاینی زەمانە وایە، لە ڕۆژی ڕەشدا کێ بە وەفایە".
"رەسم" کە لێرەدا بۆ یەکەمجار بنچینەکەی باسدەکرێ، وشەیەکی کوردیی تەواو کوردییە.
"رەسم" لە "رێ-ئاسا-مەند" "Rê-asa-mend"ەوە دێ "رێ-ئاسا" بووە بە "رێسا"
رێسامەند/رێساوەند، واتە شتێک، یان کارێک، کە پەیوەندیی بە "رێسا"وە هەیە.
"رەسم" (رسم) کە لە زمانی ئارەبییدا، بەکاردەهێنرێ، بەو پارەیە دەگوترێ کە بە پێی ڕێسایەک (قانوونێک) دەبێ بدرێ، وەک کرێیەک بۆ تەواوکردنی هێندەک کاروبار لە فەرمانگەیەکدا.
سەرنجی وشەی "رسوومات (رسومات)" بدەن کە گەل (جمع)ی "رسم"ە.
"رەسم" (رسم) لە ئارەبییدا بە مانایەکی ئاینییش دێ کە وشەیەکی دیکەش بۆ ئەمە هەیە (طقس/طقوس). شایانی باسە، لە زمانە ئەوروپاییەکاندا وشەی Ritual، Ritmus، Ritus هەن بۆ "رێسا" و "رەسم". کە وشەی "رەسم"ی کوردیی و ڕیتموس (ریتم)ی ئەوروپایی، یەک بنچینەیان هەیە.
"زەمان" وشەیەکی کوردییی کۆنە. "زەمان zem-an" گەل (جمع)ی وشەی "زەمZem "ە. "زەم" شێوەیەکی کۆنی وشەی (دەمdem)ە کە مانای "کات"ە. دەنگی (زZ) کۆنترە لە دەنگی (د d)، سەرنجی وشەی زاوا Zawa و داماد damad، زەریا zerya و دەریا derya، زانا zana و دانا dana بدەن.
ئەم بابەتە 13,207 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
پۆلێنی ناوەڕۆک: زمانەوانی و ڕێزمان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شار و شارۆچکەکان: سلێمانی
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 70%
70%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سەریاس ئەحمەد )ەوە لە: 19-02-2016 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕێکخراوی کوردیپێدیا )ەوە لە: 19-01-2017 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 13,207 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی دارا بەگ
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ژیاننامە
ژیان عەلادین
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
شوێنەوار و کۆنینە
خانووی کەلەپووریی شێخ عەلی ...
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
29-05-2022
شەنە ئەحمەد
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
قەڵای حەسەن ئاباد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,834
وێنە 104,285
پەرتووک PDF 18,893
فایلی پەیوەندیدار 94,732
ڤیدیۆ 1,238
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی دارا بەگ
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ژیاننامە
ژیان عەلادین
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
شوێنەوار و کۆنینە
خانووی کەلەپووریی شێخ عەلی ...
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.391 چرکە!