نوسەرو ڕۆشنبیرو شاعیری خۆشەویستی ناو کۆمەڵ، بە هەڵوێست و پڕ میهر، تێکۆشەرێک کە چل و دوو ساڵە لە کاروانی خەبات و کوردایەتی بەردەوامە، مامۆستاو پەروەردەکارێکی بەئەزمون کە چل ساڵە خزمەتی ڕۆڵەکانی نەتەوەکەی دەکات. نوسەرێک کە جگە لە چەندین نوسینی بۆ بوارەکانی دیکەی ئەدەبیات، بەڵام وەکو یەکێک لە نوسەرە پێشەنگەکانی بواری ئەدەبیاتی مناڵان ناسراوەو منداڵانی ساڵانی هەشتاکان بە بەرهەمە جوان و شیعرییەکەی (کەوی کوێستان)دا دەیناسنەوە. کە ساڵی 1984 بڵاویکردەوەو لەوساوە تا ئێستا چەندین بەرهەمی جوانی دیکەی بۆ منداڵانی کورد بەرهەم هێناوەو بەردەوامیشە.
=KTML_Bold=محەمەد نەجمەدین فەرەج=KTML_End= ناسراو بە محەمەد کەساس لەساڵی 1957 لە شاری سلێمانی چاوی بە ژیانی پڕ چەرمەسەری و ئازارا هەڵهێناوە، هەربۆیە لەسەرەتای ئاشنابوونی بە دنیا جەنجاڵەکەی ئەدەب و سیاسەت، نازناوی (کەساس) بووە تەواوکەری ناوەکەی و بوو بە محەمەد کەساس کە لەڕاستیدا کەساسی حەقیقەتی ژیان و بوونیەتی تاوەکو ئێستاش، بەڵام کێوی ورەی لە (قەندیل و شاهۆ و نەکەرۆزو ئاربابە) سەختترو بەرزترو بەرگەگرترە.
سەرەتای ئاشنابوونی بە دنیای ئەدەبیات دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای ساڵانی حەفتاکان و ڕاستەوخۆ لەدوای بەیاننامەی (11) ئازارەوە، یەکەم بەرهەمیشی شیعرێک بوو بۆ کوردستان و دایک) و دواتر هەستیکردووە کە دەتوانێ شیعر بنوسێت یاخود بەهرەی شیعری هەیە، ئیدی وردە وردە جاروبار شیعری نوسیوەو بەڵام بڵاوی نەکردوونەتەوە تاکو ساڵی 1977 و لە ڕۆژنامەی هاوکاری شیعرێکی بەناونیشانی (نامەیەکی توڕە) بڵاوکردەوە.
لەساڵی 1979 دا وەکو مامۆستای زمانی کوردی دامەزراوەو لە چەندین قوتابخانەدا وانەی وتوەتەوە.
ساڵی 1987 کتێبی کارزان و هاوڕێکانی (کورتە ژیان و کاری هونەری چوار هونەرمەند: کارزان، فەرمان، ئازاد، ڕێبوار) چاپ و بڵاودەکاتەوەو لەناوەندە ڕوناکبیرییەکەدا سەدایەکی باشی هەبوو، یەک نوسخەی لە بازاڕدا نەما، هەربۆیە ساڵانێکی زۆر دوای ڕاپەڕین و ساڵی 2002 بۆ جاری دووەم چاپکرایەوەو لەلایەن وەزارەتی ڕۆشنبیری حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە خەڵاتی باشترین کتێبی ئەدەبیاتی مناڵان بۆ ساڵی 2003 ی پێبەخشرا. مامۆستا کەساس لەبارەی ئەم کتێبەوە دەڵێت: ئەم کتێبە ئازارو ئەشکەنجەیەکی زۆرم لەگەڵدا چەشتووە، کاتی خۆی لە ساڵی 1986 و 1987 پاش ئامادەکردنی کتێبەکە بۆ چاپ لە ژێرزەمینەکەی خوالێخۆشبوو مامۆستا کاکەی فەلاحی نەمردا چاپم کرد، سێ جار پیاوانی ڕژێمی بەعس بەرگی ئەو کتێبەیان بە جامخانەی کتێبخانەکانی شاری سلێمانییەوە لێکردەوەو دڕاندیان و جارێکی تریش گرتمیان لەسەری، بەڵام من کۆڵم نەداو چاپم کردو خستمە بازاڕەوە خۆشبەختانە هەر زوو لە بازاڕدا یەک نوسخەی نەمایەوە.
سەبارەت بە تایبەتمەندییەکانی شیعری مناڵان دەڵێت: جگە لەوەی دنیای منداڵ، دنیایەکی ئاڵۆزو پاک و بێگەردو پاکیزەیە، ئەو ئەدەبەی بۆ ئەو دنیایەش دەنوسرێت بە هەمان شێوە دەبێت ئەدەبێکی پاک و سادەو پاکیزە بێت و لە جیهان بینی منداڵەوە هەموو شتەکان بخرێنەڕوو، شیعریش هەروەها، کەواتە ئەو کەسەی خۆی لە قەرەی دنیای منداڵ بە گشتی و شیعر نوسین بۆ منداڵان بەتایبەتی دەدات پێویستە لانیکەم لە دنیای منداڵدا شارەزا بێت لە ڕووی بیروبۆچوون و هەڵسوکەوت و تەمەن و پێگەیشتنی عەقڵی و جەستەیی و دەروونییەوە.
شاعیرانی کورد وەکو (پیرەمێرد، گۆران، بێکەس، کاکەی فەلاح، ع.ع.شەونم...هتد) شیعریان بۆ مناڵان نوسیوەو تا ئێستاش ئێمە ئەم نەوەیەو نەوەی پێش ئێمەش زۆربەی ئەو شیعرانەیان لەیاد ماوە، ئەمەش بەڵگەیە بۆ ئەوەی ئەو شاعیرانە لەزۆر ڕووەوە لە (دنیا گەورەو بچووکەکە)ی منداڵ تێگەیشتوون و بە زمانی منداڵ، بە بیری منداڵ، بە ئاستی تێگەیشتنی منداڵ، شیعریان نوسیوەو زانیویانە تەنانەت بۆ قۆناغە جیاجیاکانی تەمەنیشیان بنوسن. کەواتە ئەدەبی منداڵ خاوەن تایبەتمەندی خۆیەتی و ئەوەی شارەزاو وریاو بەسەلیقەو لێهاتوو نەبێت ناتوانێت خۆی لەو بوارە بدات، بەداخەوە هەندێ کەس وا دەزانن دنیای منداڵ هێندە سادەو ساکارە بەڕیزکردنی چەند وشەو دەستەواژەیەکی سەقەت و نەگونجاو لەگەڵ یەکتردا، ئیدی شیعریان بۆ مناڵان نوسیوە، کە بەهیچ جۆرێک هیچ لایەنێکی (پەروەردەیی، فێرکردن، دەروونی، زمان، تەمەن، باری کۆمەڵایەتی، جەستەیی) تێدا ڕەچاو کراوە.

کتێبە چاپکراوەکانی لە بواری ئەدەبیاتی منداڵان:

کەوی کوێستان (شیعر بۆ منداڵان، 1984)
کارزان و هاوڕێکانی (کورتە ژیان و کاری هونەری چوار هونەرمەند: کارزان، فەرمان، ئازاد، ڕێبوار) چاپی یەکەم ساڵی 1987، چاپی دووەم، 2002
خۆر (شیعر بۆ منداڵان) ساڵی 1995
مناڵ و شیعر (شیعری زانستی و ئۆپەرێتی شیعری بۆ منداڵان) ساڵی (2000)
مناڵ و سایکۆلۆژیەتی پەروەردەکردن (لێکۆڵینەوەی دەرونزانی و پەروەردەیی) ئامادەکردن، ساڵی 2000
بەفر بارین (شیعر بۆ منداڵان) ساڵی (2003)
کەروێشکە پیاو (چیرۆک بۆ نەوجەوانان)، وەرگێڕان، 2005
پەپوولە (دیوانی شیعر بۆ منداڵان)، 2009، چاپی یەکەم و دووەم و سێیەم.
چۆلەکەو ڕاوکەر (کۆمەڵە چیرۆک بۆ مناڵان)، وەرگێڕان، 2012
پۆستەچی ژێر ئاو (چیرۆک بۆ منداڵان) وەرگێڕان، 2013
ئامادە بۆ چاپ:
کیسەڵی سەماکار (چیرۆک بۆ منداڵان) وەرگێڕان.
ئەستێرەی ئاڵتونی (چیرۆک بۆ منداڵان) وەرگێڕان.

ئامادەکردنی: سەرهەنگ عەبدولڕەحمان [1]